Tíminn Sunnudagsblað - 17.06.1962, Qupperneq 3

Sigurður Jónsson frá Brún:
HÉR UM BIL
Hann mátti heita þægilegur, kaffi-
burðurinn á engjarnar heima, þótt
misjafnt nennti ég snúningunum.
Bærinn stóð' svo hátt, að margt varð
undanhallt með fullu flöskurnar, en
annaS langs eftir hilð og varla er til
svo labbaiegur sveitastrákur, að hann
geti ekki flýtt sér spotta og spotta
eftir jafnsléttu eða niður í móti. Eins
var um útsýnið, ef sækja þurfti
skepnu eða rata með matar eða kaffi-
böggul og voru þó eyður í það, svo
að til dæmis sá enginn Eyjólf vinnu-
mann heiman frá bæ daginn, sem
hann-sló einn í hvamminum á móti
Hjalla, en honum átti ég að færa
miðaftanskaffið. Þótt hann hefði úr
og gæti vitað um tímann, þá var óvit
að láta hann eyða tíma í ferðirnar.
Það munaði um minma en verkin
hans þá stundina, svo að ég varð að
bera honum einum sopann í teiginn
daginn þann.
En það var nú svo sem það var, að
hitta Eyva einan. Orðalepparnir, sem
hann rétti manni, voru ekki ævinlega
þægilegir, þótt sumt væri skrítilegt,
flestir hittu þeir einhvern eða eitt-
hvað og þá ekki sxzt þann, sem við
var. En undir þeim varð nú að eiga.
Og þarna var ég kominn af stað með
mórauðan sokkgöndul um öxl og hálfs
annarspelaflösku með heitu kaffi
niðri í framleistinum og kandísmola
innan í bréfsnuddu hjá henni.
Ég trítlaði út úr túninu fyrst, á
meðan í mér sat áminningin um að
skila kaffinu heitu og stökk þúfu af
þúfu yfir mýrarsund — eftir að fólk-
ið kom út, svo að til mín sást — allt
niður á Hvammsbarðið.
Það voru svo til allir skyldir í daln-
um. Duggarabandsættin fyllti þar hús
á flestum jörðum. Fáir voru þar
mjúkir á manninn, en margir bjóra-
góðir bæði til úthalds og átaka eins
og duggaratóskapurinn, sem þeir voru
kenndir við. Átti það ekki sízt við um
Eyjólf, var hann bæði torsóttur í orð-
um og afköstum, viðkvæmur fyrir
glettum annarra, en hnýflóttur í um-'
tali sjálfur, enda ekki einn um það
eðli, bláþræðir í því sveitarfélagi
nutu lítillar virðingar og þó enn
minni orðheiliar. Hafði þannig glottið
á föður mínum verið furðu fyrirlit-
legt, þegar hann leit yfir ána á milli
landareignanna heima og á Hjalla, um
leið og hann gekk inn til miðaftans-
kaffisins, með það lið, sem lionum
hafði þótt þurfa heima, við saman-
tekningu á útheysrusli, sem flutt
hafði verið heim votaband daginn
áður, og ekki veitti af skininu fram
undir kvöldið. Það hafði auk heldur
hrotið með glottviprunni einhver
ónotasneið um hóp reiðingaðra láns-
hesta auk heimagripa, sem röðuðu
sér að hálfsprottinni há og heimflutt-
um sátum á Hjallatúninu öllu lengur
en honum þótti þurfa. Mig hafði lang-
að til að viðra einhverja þá setningu,
sem ég hafði lært um seinlæti. og
beita henni á frændur og granna, en
rak þá minni til, að hún hafði sið-’st
verið höfð um mig sjálfan, og fór
mér því illa í munni. Ég hafði því
flýtt mér að súpa mér mjólkursopa
og komast af stað í sendiferðina.
Pabbi var kominn út og kvenfólkið
með honum, áður en ég náði í hvarf
niður fyrir Hvammsbrekkuna, en enn
var engin hreyfing á Hjalla, að
minnsta kosti ekki nærri hrossum né
heyjum. — Eftir mörgum gætu þeir
verið búnir að herma allan þennan
tíma, —
En hvað var Eyjólfur?
Ég valt niður brekkuna og hljóp
yfir flekki og Ijá í hvamminum.
Þar sást ekki eyvi af Eyva.
Mér datt í hug, að hann hefði séð
loðna torfu niðri í sjálfum brattasta
bakkanum við ána og væri að vinna
að henni, sneri því þangað í átt, og
þar birtist maðurinn. Hann jálkaðist
áfram berfættur úti í miðri á með
sokkana í annarri hendinni og skóna í
hinni, braut strauminn á stórgrýtinu
og vaðleysunni af öllu afli, en tók af
sér misstig og byltur með afarmikl-
um handleggjaslætti. Fótaburðurinn
auðvitað vaðandi eins og hjá glæst-
asta töltara, ekki þurfti að lasta lyft-
ingu hnjákollanna og ekki duldist
hún. Brók og buxur hafði maðurinn
brotið upp á mið læii, svo að þar
glampaði á neðanverða ganglimina í
sólskininu vota og hvíta, — menn
sólbrunnu ekki I gegnum tvennar
vaðmálsbuxur heima. Þetta var þóf-
gróið hamleður og kom fyrir að það
vöknaði af svita og þófnaði þá enn
meir en óskað var. —
Og þarna var og þannig kom Eyj-
ólfur.
En hvar var Neró?
Jú, þarna sá á mórauðan, hrokk-
inn haus hrekjast í ánni. Hundgreyið
synti stundum, en kaffærðist í straum
bárum og slóst í steina þess á milli
og ýldi við öðiu hvoru, en báðum
skilaði þeim til tands og Eyvi strauk
vætuna af fótleggjunum áður en
hann færði niður skálmarnar og fór
í sokkana, en Neró hristi sig, svo að
grár regnmökkur rauk út frá honum.
Ég rölti niður til Eyjólfs, þar sem
SATT
hann var að plagga sig og var ekki
hraðfara.
Þetta vissi ég, að hefði verið köll-
uð sviksemi hjá mér, og mig óraði
fyrir, að hann yrði ekki í sem beztu
skapi yfir að láta standa sig að slíku,
gat þó ekki stillt mig um að spyrja
hann eftir, hvað hann hefði verið að
gera fyrir handan á.
„Fnu! Sérðu ekki stærðina á band-
inu hjá þeim þarna yfir við húsin?
Eg skauzt yfir um að bjóða þeim
mórauða hundinn minn til þess að
eigra heim á honum einni eða tveim-
ur ferðum af þessum helvítis horvöl-
um, sem þeir hafa verið að kimbla
til húsa með mannsöfnuði síðan í
morgun.“
Ég lærði klausuna. Það kom ekki
meira mál, svo að það fennti ekki í
kaf. sem fengið var af fróðleik um
erindið. Ég saug svarið eins og sykur-
mola alla leið heim aftur. ,,Horvölur“,
„að kimbla heim“, „ein eða tvær ferð
ir úr Hjallaengi frá miðaftni til nátt-
mála.“ Þetta voru skammir. Það voru
blóðugar svívirðingar að tarna.
Ég var enn að töggla þetta, þegar
ég var farinn að draga ofan af flekk-
horni heima á túni og smáskríkti yfir
orðalaginu, svo að pabbi spurði mig
heldur höstuglega, hvaða fíflahlátur
þetta væri, og ekki þorði ég annað
en segja eins og var.
Þannig komst atburðurinn heim, og
þar lauk skemmtun minni í bili.
Hvað myndi Eyjólfur láta mig fá
fyrir það að segja eftir? Það kynni að
koma á sáran blett, sumt af því, og
fornar lýsingar hans á manndómi
mínum og þroska, byrgðu fyrir skyndi
myndina af Hjallamönnum með hund
undir heyböggum. Það lá við, að ég
kepptist við þangað til komin var
saman heyreytan af túninu í dálítinn
fúlgunabba út úr miðju Hornhúss-
heyinu. En þá var líka komið kvöld
og við feðgarnir orðnir einir við hey-
ið fyrir stundu, því að kýrnar höfðu
komið heim sjálfar og stúlkurnar far-
ið að mjólka.
Matuiinn beið á borðinu, þegar við
komum inn; hræringur og spenvolg
nýmjólk með köldum átmat, en eng-
inn sást Eyjólfur.
Við vorum að ljúka við að borða,
þegar karl kom og þá ekki aðgengi-
legur.
Hann hengdi vörina og lak af hon-
um fýlan.
Ekkert sagði hann, en fór að slafra
í sig matinn, líkast og þegar óátskýr
dregur strá og strá xír jötu sinni.
Framhald á bls. 381.
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
363