Tíminn Sunnudagsblað - 01.03.1964, Page 21

hljóðaðu miklu hærra. Hærra hljóð-
aði frúin á Grund“.
„Argur er sá hana hefur“
ÞOELÁKUR EINARSSON á Reyni-
keldu átti dóttur, sem hann hafði
hug á að gifta. Nú kom ungur mað-
ur þeirra erinda að sjá stúlkuna, og
grunaði Þorlák, hvað í efni var. Vildi
hann því, að maðurinn sæi að þetta
var kristilegt heimili og hóf að lesa
lestur um kvöldið — var samt drukk-
inn nokkuð. Allmjög var hugur hans
bundinn við erindi piltsins, og þegar
hann fór að syngja eftir lesturinn,
gat hann ekki lengur orða bundizt og
skaut inn í spurningum á milli þess,
sem hann söng:
„Sáluhjálp manns, sem augljóst er
. . . ertu giftur, maður? . . . elsku
mestrar útkrefur . . eruð þið allir
giftir, bræður? . . . ágirnd svo hafa
öllum ber . . mikið blessað blóð er
hún Ástríður . . . argur er sá hana
hefur.
„Komdu á góunni “
BRYNJÓLFUR bóndi Brynjólfsson
í Bolholti var forsjáll maður og
fornbýll. Meðal annars keypti hann
að jafnaði brennivínstunnu á lestun-
um, og þó að hann forsmáði ekki
sopann, var hann geyminn á hann
eins og annað. Grannar Brynjólfs
keyptu líka óspart brennivín, en
margir þeirra höfðu annan hátt á,
en Bolholtsbóndi, svo að það gekk
fljótt til þurrðar hjá þeim.
Oft kom fyrir, að þeir buðu Bryn-
jólfi staup meðan til hrökk í tunnum
þeirra, og þáði hann það með þökk-
um. En viidu þeir renna á annað
staup handa honum, sagði hann
gjarna, og var ekki laust við, að
nokkur sneið lægi í orðum hans:
„Komdu með það á góunni“.
ATHUGASEMD
Þegar ég var fyrir fáeinum árum
á slóðum Inkanna í Perú og sá ýmis
þeirra dásamlegu verka, skrifaði ég
dálítinn kafla um Inkana, er kom
síðar í ferðabók minni frá Suður-
Ameriku. Nú nýlega sá ég, að ein-
hver K.B. skrifar í Sunnudagsblað
Tímans una sama efni. Hafa ýmsir
lesendur S.T. tjáð mér, að þeir
telji, að þessi K.B. stæli grein mína
eða jafnvel taki hana upp í ágrip
úr bók minni. En ég hef heldur trú
á, að það sé ekki. Líklegra sé, að
hann hafi fróðleikinn úr erlendum
bókum, sem svipaðar heimildir hafi
verið í og ég hafði fyrir sögulegum
heimildum minna greina.
Hvemig sem þetta hefur verið,
er vafamál hjá þessum höfundi að
Bætur fyrir munk..
Framhald af bls. 203.
aftur? Það er ekki vert að bíða eins
lengi og síðast".
„Engan hest handa mér“, sagði
Jimmi afdráttarlaust. „Það fer flutn-
ingavagn með húðir eftir tíu mínút-
ur. Gefðu mér brauð og kjötbita —
þeir geta komið í fyrramálið. Það er
bezt fyrir okkur alla, að ég fari
burtu um tíma“.
„Ekki megum við hafna meðulun-
um“, sagði O’Reilly ólikindalega.
En Jimmi sagði hæðnislega:
„Eftir litla stund munuð þið sjá,
og eftir litla stund munuð þið ekki
sjá mig“.
Sjálfan grunaði hann ekki, hve
sönn þessi orð voru. En iðrunin var
þó farin að gera vart við sig, og viku
síðar skriftaði hann fyrir hans
ágæti, ábótanum á Mellereyfjalli.
Þegar hann hvarf úr klaustrinu
og gekk út til þess að „hreinsa sig
af sakargiftunum", sagði ábótinn að
siðustu:
„Gleymdu því ekki, að þú skuldar
okkur einn munk".
Þessi orð ollu því, að háðfuglinn
í Jimma glepsaði líkt og lax eftir
flugu:
„Hafið þér að gera með fleiri
munka, faðir? Þeir deyja hvort eð
er allir“.
„Vertu ekki of djarfur, Jimmi Mc-
Lee“, svaraði ábótinn. „Hver ælingi
getur barizt með vopn í hönd — að
minnsta kosti þessi nýju vopn. En
að berjast með nakta sálina, Jimmi
— sál, sem er nakin eins og ána-
maðkur. Það er annað“.
„Það verður að vera fólk utan
klausturmúranna”, svaraði hinn
heiðarlegt sé að tyggja upp frásagn-
ir, sem höfðu komið nýlega í fjöl-
lesinni og vinsælli íslenzkri bók,
— þar sem mér virtist ekkert koma
fram hjá honum markvert fram yf-
ir það, sem var i minni grein.
Vigfús Guðmundsson.
-Vegna ofangreindrar athugasemd-
ar Vigfúsar Guðmundssonar óska
ég að taka það fram, að ég hef
aldrei séð, hvað þá heldur lesið,
ferðabók Vigfúsar frá Suður-
Ameríku og vissi raunar varla um
tilveru hennar fyrr en ofangreind
athugasemd barst mér fyrir augu.
Heimilda að frásögnum mínum um
þjóðmenningu Inkanna er getið á
bls. 1030 í II. árgangi Sunnudags-
blaðs Tímans. — K.B.
óbetranlegi stríðsmaður. „Á hverju
ættuð þið annars að lifa?“
Þessum óháttvísu orðum svaraði
ábótinn ekki öðru en þessu:
„Þetta er heimskulega sagt af
þér, Jimmi McLee. Guð elur önn
fyrir okkur“.
V.
Enn líða þrír mánuðir, og lífið
gengur sinn gang í klaustrinu. Munk-
arnir hirða grísi sína og kýr, smíða,
byggja og erja jörðina. Rækja mess-
ur sínar. Hugsa.
Og þegja.
Þetta er eins og tilbreytingarleysi
sjálfra miðalda fyrir þá, sem ekki
reyna að skilja þá. Áreiðanlega allt
annað fyrir þá, sem þarna eru inni.
Svo klingir bjallan einn morgun,
og litli, skorpni klausturþjónninn
flýtir sér með miklu seinlæti að
opna. Úti fyrir sér hann mannveru,
sem hefur bundið handklæði um
niðurandlitið. Honum finnst eitt-
hvað kunnuglegt við þennan mann
— og allt í einu rennur það upp
fyrir honum:
„McLee! Hvílík ánægja . . . en . . .
en þú ert sjúkur — ertu með tann-
pínu?“
Og Jimmi tekur upp úr vasa sín-
um pappaspjald, sem hann hefur
krotað á þessi orð: Hans ágæti,
ábótinn.
„Sjálfsagt, sjálfsagt!" segir litli
maðurinn með ákefð.
Hann grunar ekki, að neitt óvenju-
legt hafi gerzt, þó að hann viti, að
fólk utan múranna er sífellt að gera
sig sekt um hið heimskulegasta at-
hæfi. í sannleika sagt virðist hon
um það ekki gera margt, sem skyn-
samlegt sé.
„Komdu með mér“, segir hann
vingjarnlega. „Hans æruverðugheit
veitir þér undir eins áheyrn".
Og þegar Jimmi gengur inn til
ábótans, er hann búinn að leysa af
sér handklæðið. Svo virðist sem
hinn virðulegi ábóti skilji, hvað er
á seyði. Jimmi staðnæmist fyrir inn-
an dyrnar, þögull með uppglennt
augu, og þeir horfa rannsakandi
hvor á annan, líkt og þeir séu í vafa
um, hvor á fyrr að taka til máls.
Loks opnar ábótinn munninn og
segir líkt og í hálfgerðu spaugi:
„Jæja, Jimmi McLee — þú kem-
ur líklega ekki með munkinn, sem
þú skuldar okkur?"
Við þetta ávarp speglast ósegjan-
legt ofboð, feginleikur og bæn í and-
liti Jimma. Hann dregur pappaspjal*
upp úr vasanum og réttir það fram.
Ábótinn les það, sem á það er skrif-
að. Þar stendur: Þér fenguð mig
að lokum. Og þegar hann lítur upp,
hefur Jimmi glennt upp munninn:
T 1 M 1 N N — SUNNUDAGSBLAJB
213