Tíminn Sunnudagsblað - 31.01.1965, Page 6

ins, — hann var að ræða um sköp-
un heimsins við okkur fermingar-
börnin:
Varla trúi ég öllu enn,
sem aðrir kalla fullan sann.
Ég get ekki skilið, góðir menn,
að guð hafi skapað andskotann.
Það má vera, að þessar vísur séu
svolítið misjafnlega ómerkilegar. Ég
sendi dóttur minni, sem er í Sví-
þjóð, þessa veðurlýsingu í vetur:
Fellin grána, stormar stund,
styrkir ána klakinn.
Svellin blána, gaddar grund,
glottir máninn hrakinn.
Stundum verður manni að leggja
við hlustirnar, þegar einhverjar
hörmungar ganga yfir:
Sorgir dynja, þjáist þjóð,
þegnar stynja, pínast.
Borgir hrynja, falla flóð,
fagrar minjar tínast.
En tíminn jafnar yfir flest, sem
á dagana drífur. Flestir líklega muna
lengst sína eigin bernsku.
Sporin gleymast, munir mást,
manna eymist gengi.
Vorin heima, æskuást,
ýmsa dreymir lengi.
Þetta varð einu sinni til í vor-
kulda, rétt fyrir sauðburðinn:
Vermdu, drottinn, freðin fræ
fram til innstu dala.
Láttu sól og blíðan blæ
blómin vekja af dvala.
Veittu þína vernd og hlíf,
verði kaldar nætur,
þegar nýfætt, lítið líf
langar að rísa á fætur.
Glóeyjar við geislabrá
grænki skógarrunninn,
líka vaxi lítil strá
og lambagras í munninn.
Hér er ein, sem máske mætti nota
1 vísnahallæri.
Hlýnar blærinn, veður vær,
vetur tærist, þíðist.
Dvínar snærinn, færist fjær,
foldin nærist, skrýðist.
Á veggjum hjá Iföskuldi hanga
myndir af gömlum vinum hans, hús-
dýrunum. Þar eru reistir gæðingar,
hrútar með tignarlegar hornakórón-
ur og seppar með tryggð og göfug-
lyndi í augnaráðinu.
— Húsdýrin, það væri of langt og
erfitt mál, til þess þyrftum við hálf-
an mánuð. Sjáðu myndina af þess-
um hundi. Hann situr þarna fyrir
með síðustu hrútunum mínum. Það
var síðasta morðið, sem ég framdi.
Ég held við ættum að sleppa hest-
unum. Mér finnst bezt að hugsa
einn um þá. Annars get ég sagt
þér eina litla sögu, ef þú vilt. Það
var eitt sinn snemma vors, að kon-
an þurfti til læknis' upp að Klepp-
járnsreykjum. Hún fór _ á hvítum
hesti, sem við áttum. Á hálsinum
milli Skorradals og Lundarreykja-
dals stytti hún sér leið og fór yfir
girðingu, sem lá niðri. Það var gadda-
vírsgirðing með sex strengjum. Hún
fór af baki og ætlaði að teyma hest-
inn yfir girðinguna. En þegar hest-
urinn hafði stigið yfir fyrsta streng
inn, hikaði hann og færði sig aftur
á bak. En við það, að hann færði
fótinn aftur, festist vírstrengurinn
undir skeifuhælnum. Konunni leizt
ekki á blikuna, ef hesturinn fældist
nú við þetta, og hún alein langt frá
mannabyggðum. En hesturinn var
hinn stilltasti og beið rólegur, með-
an hún losaði vírinn undan skeif
unni.
Nú berst talið að Skorradalnum,
þjóðsögum, sem við hann eru tengd
ar.
— Hefurðu ekki heyrt talað um
skrímslið í Skorradalsvatni? Það var
einhvern tíma, að húsfreyjan í
Hvammi tók brekkusnígil og lagði
hann í trafaöskjur sínar og gull-
hring undir. En næst er hún leit
í öskjurnar, sá hún, að snígillinn
var orðinn geysistór. Hún varð hrædd
og fleygði öskjunum með öllu sam-
an í vatnið. Ormurinn hélt svo
áfram að vaxa þar. Mönnum stóð
vitanlega stuggur af því, ef ormur
inn yxi endalaust, og var þvi feng-
ið kraftaskáid til að ráða bót á því.
Það hefur alltaf legið í landi þar,
að menn væru liðtækir á því sviði.
Nú var þulið eitthvað kjarngott yf-
ir orminum, svo að hann varð fast-
ur á báðum endum, en hann gat
skotið upp kryppunni. Þegar svo
kryppuna bæri yfir Dragafellið, séð
heiman frá Hvammi, átti heimsend-
ir að vera í nánd. En fellið hefur
víst aldrei sézt alveg allt undir
kryppuna. Ég sá skrímslið einu sinni
á mínum fyrstu árum í Vatnshorni,
en aldrei síðan hækkaði í vatninu,
vegna Andakílsárvirkjunarinnar,
enda hefur það miklu sjaldnar sézt
síðan.
Svo voru sækýr í vatninu. Það er
til saga úr búskap einhvers bónda,
sem bjó í Vatnshorni milli Helga
Harðbeinssonar og mín. Þegar hann
kom í fjósið að morgni, var þar
hópur af sægráum kúm. Hann sá,
að þær höfðu allar blöðru á nösum
og vissi þá, hvers kyns var og hvað
við lá. I-Iann gat sprengt blöðruna
á víst tveimur, en hinar hurfu. Út
af þessum kúm komu úrvalskýr. Það
var angi til af þessu kyni, þegar
ég kom að Vatnshorni, en ég er
hræddur um, að það hafi dáið út
fyrir klaufaskap í minni búskapar-
tíð.
• Hér áður fyrr var mikil veiði við
Sarpafoss, en það var sagt, að ekki
mætti veiða þar í senn, nema til
dagsins. Einu sinni ætluðu menn að
birgja sig upp, en fengu þá keilu
á öngulinn. Síðan hefur lítið verið
um veiði þar.
Það hefur margt skeð í Vatns-
horni. Nú á víst að koma út bók
um Bjarna Hermannsson, sem þar
bjó. Hann átti yfir 20 börn. Hann
gerði brunn, 18 álna djúpan, og hlóð
hann innan með hellum. Sagt var,
að hann hafi látið 16 stráka bera
hellurnar.
í túninu í Vatnshorni er Inguhóll
og Ingukofi á hólnum. Þá heita Ingu-
tjarnir yzt á Vatnshornshálsi. Þjóð-
ságan segir, að stúlka að nafni Inga
hafi borið út barn sitt að Ingutjörn-
um og síðan ráðið sjáifri sér bana
í kofanum. Þar eð hún stytti sér ald-
ur, mátti vitanlega ekki grafa hana i
vígðri mold, og hún var grafin ofan
í kofagólfið og kofinn felldur ofan
yfir. Svo hefur það líklega verið um
1860-65, að Björn Eyvindsson byggði
kindahús og hlöðu við á hólnum. Þá
komu lítil kvenmannsbein upp úr
grunninum. Beinin voru færð yfir í
kirkjugarðinn á Fitjum og grafin.
Hlaða þessi fauk, og það var ekki
að sjá, að nein gæfa eða heppni
fylgdi húsunum þarna. Ef til vill
hefði verið réttast að byggja þar ekk-
ert. }
Menn sjá nú orðið ótal margt svo
greinilega, sem allt var hulið þoku
fortíðarinnar áður. Helgi segir, að
Snorri hafi skrifað Njálu. Sveinbjörn
segir, að Þorbjörn hafi skrifað hana.
Benedikt segir, að ísland hafi verið
albyggt og ég held hvert kot í ábúð,
þegar þeir komu, Garðar og Flóki.
Og Sigurður minn Ólason sagði mér
uppi í Vatnshorni, að þeir hefðu
fundið það upp í félagi, hann og
Benedikt, að Reynistaðarbræður
hefðu dáið úr gaseitrun þarna
í hlíðinni á Kili um árið. En
það merkilegasta af allri þessari nýju
sagnfræði heyrði ég i fyrradag. Þá
sagði mér mætur maður hér, að hann
væri búinn að grafa það upp úr göml-
ium heimildum, að Jesús Kristur
hefði átt alsystur. Það væri áreiðan-
legt, enda þótt faðir þeirra systkina
hefði aldrei meðgengið nema dreng-
inn. Mér virtist maðurinn alveg
ódrukkinn.
— Nú heyrist oft talað um, að
heimurinn fari stöilugt versnandi.
Hvað segir þú um það?
— Mér blöskrar, þegar talað er
um meiri ósiðsemi nú en áður, nieiri
afbrot og þess háttar. Mér er nær að
halda, að nú sé minna um slíkt en
áður, miðað við mannfjölda. Þegar
annálum er flett, úir og grúir af
frásögnum um, að þjófar, svo og svo
78
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ