Tíminn Sunnudagsblað - 21.05.1967, Blaðsíða 15

eftir þriggja klukkutíma bið. Ég
einsetti mér að sigra.
Hreiðrið var á grein, og ég sett
ist með myndavélina í tveggja
metra fjarlægð. Þetta var bjartur
og unaðslegur sólskinsdagur, og
mér leið afskaplega. vel og hafði
ekki yfir neinu að kvarta. Ég sat í
grasinu við hliðina á vélinni og
þurfti ekki annað en að setja vél-
ina í gang, þegar fyrirsætunni
þóknaðist að leika hlutverk sitt.
Fuglinn nálgaðist með gogginn full
an af ánamöðkum og hann flögraði
í kringum mig til og frá. Eftir
klukkustund var hann farinn að
tylla sér niður tiltölulega nærri og
hoppa í áttina að hreiðrinu, en
meira ekki. Svo fór hann, sótti sér
maðk í gogginn og jók við kipp-
una. Eftir tvo tíma var hann orð-
inn sýnu rólegri og hoppaði nær og
ákveðnar.
Þegar svo var liðið nokkuð á
þriðja tíma, tók fuglinn í sig kjark
og fikraði sig að hreiðrinu. Hann
fór nær og nær, leit oft í kringum
sig á leiðinni og nam staðar hvað
eftir annað. Loks var hann kominn
að hreiðurkantinum, leit spekings-
lega í kringum sig og gætti að
öllu og mótaði sig til að gefa ung-
unum maðk. Þá setti ég vélina í
gang, þá kom hljóð, og fuglinn
floginn þegar í stað.
Eftir örstutta stund, sá fuglinn,
að ekkert hafði gerzt, — ekki neitt.
Ég sat þarna í mínum skorðum og
bærði ekki á mér. Þá kom hann
aftur að hreiðrinu, var svolítið
hvimpinn, en byrjaði þó að mata.
í þetta sinn tók ég enga mynd.
Ég vildi vekja með fuglinum traust
á mér og umhverfinu. Svo kom
hann aftur að örstundu liðinni, ég
setti vélina í gang, og fuglinn
bærði ekki á sér. Eftir þrjá tima
sat ég með mína vél í grasinu, fugl
inn kom og mataði ungana, og ég
fékk allt, sem ég vildi fá á fihn-
una.
Með líkum hætti náði ég mynd-
um áf vellispóa, sem er þó mjög
styggur fugl. Það er ekkert ann-
aö að gera en að sitja kyrr og þykj-
ast vera að stússa í sínu. — Skipta
sér ekkert af fuglinum. En svo má
vera, að næsta dag verði að endur-
taka þennan sama leik. Fuglar virð
ast hafa tímbundnar hugmyndir.
— Er fálka ekki lítið gefið um
að leika í kvikmynd?
— Nei, hann er furðanlega leiði-
tamur. Ég á myndaþátt af fálka,
en hann er ekki í „Fuglarnir okk-
ar“. Athyglisverð atriði eru í þess-
um þætti, en aðstaða var slæm til
myndunar, þar eð fálkinn hafði
gert sér hreiður undan sól, dlger-
lega í skugga. En ég hef eigi að
síður nokkrar fallegar myndir af
ungunum í hreiðrinu, og eins hef
ég myndir af fullorðna fuglinum.
— Þið eruð ef til vill góðir vín-
ir?
— Ég læt fálkann um að svara
þessari spurningu. En hinu vil ég
ekki neita, að ég dáist að fálkan-
um fyrir dugnað hans við veiði-
skapinn. Einu sinni, þegar ég sat
yfir þessu fálkahreiðri, sem ég gat
um áðan, kom fuglinn fjórum sinn
um með bráð í hreiðrið á sjötíu
og fimm mínútum. í eitt skiptið
kom hann með kríu, og þá gapti
ég af undrun. Ég hélt það væri
enginn leikur að klófesta kríu.
Annars eru mjög skiptar skoð-
anir um veiðiaðferð fálkans. Sumir
telja, að hann roti fórnarlambið
með vængbarðinu og læsi í það
klónum, en aðrir segjast geta full-
yrt, að hann beiti ekki vængnum
heldur roti hann með krepptum
klóm eða fótum. Til eru þeir, sem
segja, að höggið af flughraða fálk-
ans roti bráðina, og það má vel
vera.
En meðan ég lá yfir hreiðrinu
kom fálkinn með endur og lunda,
og svo kríuna. í Borgarey var
lundabyggð næst hreiðrinu, en
þangað eru um sjö til átta kíló-
metrar í beinni loftlínu og yfir
fjall að fara. En fálkinn flaug þetta
léttilega með lundann í hreiðríð,
sem var í hundrað og sextíu metra
hæð yfir sjó. Þetta sýnir, að fálk-
ar eru engir aukvisar í flugi og
flugflutningum.
— Þú hefur ætíð verið í sátt við
fyrirsæturnar?
— Já, það verð ég að segja, en
fálkinn var nú harðskeyttastur.
Annars er hrafninn skemmtilega
ágengur og kvikindislegur. Þegar
ég var í námunda við hrafnshreið-
ur, átti fuglinn það til að setjast
fyrir ofan mig á stallbrún og
skrapa niður steinvölum. Grjótkast
inu var beint að mér, á því lék
enginn vafi. Hrafninn er mjög
skynsamur fugl.
— Er kjóa ekki illa við mynda-
tökumenn?.
— Ég hef lítið myndað kjóa.
Sannast að segja er ég næstum
móðgaður við kjóann. Hann áreitti
mig, þegar ég var ungur, og svo
fékk ég ógeð á honum, þegar ég
sá hami gleypa fuglsunga í heilu
lagi. Ég þoli hann bókstaflega ekki.
Stundum, þegar ég hef setið með
myndavélina í fuglabyggð, hef ég
séð kjóa renna sér niður yfir sand-
lóuunga, opna gogginn og gleypa
unga í heilu lagi. Það er ekki
verið að rífa í stundur. Nei, nei,
það er bara gleypt í heilu og gúll-
inn færist niður hálsinn. Fijóinn
er að verða ránfugl, fjandinn sá
arna.
— Þú hefur kvikmyndað svani?
— Já, ég tók af þeim myndir
austur við Iðu hjá Hvítá, en þar
hef ég tekið flestar fuglamyndirn-
ar. Svanurinn er gæfur fugl úti í
náttúrunni. Ég vildi gjarna fá
mynd af svani í vígahug, en mér
tókst það aldrei. Ég hafði meira
að segja með mér hund til að
angra svaninn, en ekkert dugði.
Hann horfði bara virðulega fram-
an í linsuaugað eins og hann hefði
ekki gert annað um ævina en að
leika í kvikmyndum. Mér þótti
þetta skrýtið, því svanir við fjalla
vötn fyrir vestan voru bölvaðir
vargar og sáu enga skepnu í friði.
Þjóðtrúin segir og, að svanablást-
ur sé eitraður, og komi þeir hvæs-
andi að manni, er eina ráðið að
taka til fótanna.
— Þú hefur þó lent í einhverju
basli með smyril?
— Nei, síður en svo. í garnla
daga ól ég upp smyrilsunga, og við
urðum mestu mátar. Hann var svo
hændur að mér, að ég lék mér
stundum að því að halda kjötbita
á milli varanna og láta smyrilinn
narta 1 hann. Þegar ég sleppti
smyrlinum, hélt hann sig heima
við bæinn, og næsta vor sást smyr-
ill í túninu í tvo eða þrjá daga,
og töldum við hann vera heimaln-
ing minn.
— Jú, dýr ku víst ekki vera
síðri félagar en mannskepnan.
— Nei, síður en svo, og þó er
mér ekkert dýr jafn hugstætt sem
lítill tófuyrðlingur, er ég átti einu
sinni. Ég lá á greni og náði yrðl-
ingnum liggjandi á klaka, nýgotn-
um. Ég hélt í honum lífipu með
því að spýta upp í hann volgri
mjólk og hafa hann í hlýju innan
fata í tvo daga. Síðan flutti ég hann
til hinna yrðlinganna, sem ég hafði
náð í greninu og geymdi í búri,
en þeir vildu ekkert við hann kann-
ast. Hann virtist vera um það bil
viku yngri en þeir, og það skipti
engum togum, yrðlingarnir réðust
að greyinu, og ég náði því með
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
447