Tíminn Sunnudagsblað - 18.06.1967, Blaðsíða 6

gera lífið ílóknara, jn sera betur
fer hafa þeir ekki roð við náttúr-
unni. Lífið er einfalt eftir sem
áður.
Tökum til dæmis hræðsluna.
Maðurinn hefur vanið sig á að,
vera hræddur við hitt og þetfa,
sem óþarft er að óttast. Þetta
gerir hann til þess að flækja l.íf-
ið. Sá maður, sem losnar við
hræðsluna, hann skynjar einfald-
leika lífsins og er mikilmenni fyrir
bragðið. Fjallarefurinn óttast ein-
ungis hund og mann. En hvað
gerir maðurinn? Hann er hræddur
við allt mögulegt, sem ástæðu-
laust er að óttast. í þessu tilviki
er hann langt á eftir fjallarefnum.
Þórður hallar sér fram í stóln-
um og styður olnboganum á hnén.
— Sjáðu til. Menn eru jafnvel
hræddir við dauðann.
— Við erum haldin lífslöngun.
— LSfslöngun, já, en sjáðu til.
Iifið og dauðinn, þetta er svo
einfalt, svo merikilega einfalt. Til
eru menn sem hafa dáið og vakn-
að aftur til llfs.
— Er það ekki eitthvað orðum
aukið?
— Nei, alls ekki. Ég hef til
dæmis dláið.
— Hefurðu dáið?
— Já, og ég var töluvert lengi
dauður. v
— Hvenær var það?
— Það var, þegar ég fór niður
með mastrinu í Ólafsvík. Þá voru
tólf vindstig, ég átti vakt, bátinn
hrakti út, og svo rafc hann í sker.
Ég var niður 1 vél, þegar hann
steytti á skerinu.
Nú sfcaltu læra, hvernig á að
taka svona hlutum.
Ég er niður í vél, og þá leggst
báturinn í skerið, eitthvað af
botninum undan, og sjórinn fossar
inn. Niðamyhkur er á,_ og ekkert
til bjargar bátnum. Ég hugsa
vendilega mitt ráð og tel bezt að
fara fram í lúkar og fá mér bita.
Hangi báturinn ettthvað á sker-
inu, þoli ég betur dvölina, ef ég
er mettur. Nú, ég stýfa kjötbita
úr hnefa og fæ mér mjólkursopa,
og eru þá sængurnar komnar á
ílot í neðstu kojunum. Ég klæðist
gulum stafcki, fer í mastrið, reyri
mig f astan og bíð átekta.
Svo fellur yfir skerið, og bátur-
inn sekkur í djúpið. Ég fer upp
með mastrinu, hef næstum sogazt
frá þvl, en ég næ tökum á band-
spotta og get haldið mér.
Og nú koma fræðisetningar
hinna öldruðu Jöklara að góðum
notum. Þeir ættu að beita þeim,
sálfræðingarnir. Gömlu mennirn
ir sögðu eitthvað á þessa leið: Þeg-
ar þú ert í nauðum staddur, áttu
að hugsa rökrétt og vísa hræðsl-
unni á bug. Ég hlýddi þessum orð-
um, fylgdi þeim í einu og öllu, og
þess vegna dó ég þjáningalaust.
— Þú hefur sem sagt gefið upp
öndina þarna við mastrið?
— Kem að því seinna.
Ég hangi á mastrinu í langan
tíma, og það er andskoti vont
meðan ég kólna upp, en svo líður
mér bara ágætlega. Ég fer að
brjóta heilann um líf fólksins í
landi, hégómlega baráttu þess og
eftirsókn fólksins eftir vindi. Ég
er orðinn að sjóblautum heimspek
ing.
Nú, skal ég segja þér, kemur
bátur. Þeir hafa komið auga
á mastrið og vilja bjarga
mér úr klóm dauðans. Þeir
varpa til min Mnu. Ég er að
hugsa um að taka í hana, en get
það ekki. Ég er miáttvana. Af hend-
ingu flækist línan um höndina á
mér, og þá fer allt í kaf, ég og
mastrið. Ekki glata ég rökréttri
hugsun, en tauta innra með sjálf-
um mér: Ekki súpa sjóinn. Ekki
drekka. — Ég hafði talað við
menn, sem vöruðu mig við að
súpa sjó. Hafi einhver hrakizt
lengi í sjó og súpl hann af bár-
unni, kólnar honum svo jafnt, að
hann fer að dreyma ljúfa drauma.
Honum þykir hann vera háttaður
ofan í hlýtt rúm. Ég hef þekkt
menn, sem lentu í þessu, og þeim
var iMa við að vera bjargað. —
En ég fer sem sagt á kaf með
mastrinu, og síðan sortnar mér
fyrir augum. Það er andskoti ó-
notalegt.
Hið næsta, sem ég man, er það
að ég geng um dekkið og fram
eftir bátnum. Ég sé, hvar mennirn
ir eru að bisa einhverju flikki inn
yfir borðstokkinn, einhverri and-
skotans druslu. Nú, og hvað skeð-
ur? Ég er forvitinn, slæst í hóp-
inn með mönnunum og uppgötva
mér til mikillar furðu, að þeir
eru að draga líkið af sjálfum mér
inn yfir borðstokkinn. Svo man
ég ekki meira, fyrr en ég ranka
við mér niður í bát löngu löngu
síðar.
— Og þú ert sannfærður um,
að þú hafir skilið við?
— Mikil lifandis skelfing. Og
ég er ekkert einsdæmi. Ég veit
ÍÖl að mynda um mann, sem lenti
í slysi og lá meðvitundarlaus í
tvo sólarhringa. Hann gekk dauð-
ur frá slysstað niður í Slysavarð-
stofu. Honum datt svona í hug að
sjá skrokkinn af sér, þegar hann
kæmi til aðgerðar. Fieiri hafa
dáið en ég. Þarna sérðu, hvað ein-
faldleikinn er mikill. Og ég get
sagt þér annað máli mínu til söan-
unar. Menn deyja á sérhverri
nóttu. Dauðinn er eins og skýr
draumur. Þetta er einfaldieiki lífs-
ins. Það er bara helvítis hræðslan
í fólkinu. Hún er meinvaldurinn.
Og svo eru það lærðu mennirnir,
sem flækja lífið.
— Ertu ekki einum of hvass-
yrtur í garð lærðra manna? Það
lætur nærri, að þú skellir allri
skuldinni á þá.
— Hvað heldurðu, að lærður
maður segði, ef ég fræddi hann á
því, að ég hefði dáið. „Það stend-
ur hvergi í mínum bókum, segir
hann og hlær að „heimsku" minni.
Þórður ygglir sig.
— Þetta er meinið.
— Ég efast ekki um, Þórður, að
þú trúir á Mf eftir dauðann. En
heldurðu, að til séu draugar?
— Draugar? Undir Jökli er allt
morandi í draugum. Á Fróðárheiði
eru Ifka draugar, að minnsta kosti
tuttugu tegundir af draugum.
— Hefurðu séð draug?
— Hvort ég hef. Ég get, skal
ég þér segja þér, sagt þér sldka
sögu.
— Er hún mögnuð?
— Nei, þetta er meinlaus saga,
þó hún fari ef til vill hrottalega
með taugakerfið í fínum frúm. Eg
sagði hana ásamt fleiri sögum
á átthagafélagsgleði, og þær kon-
ur, sem voru á þunnum kjólum,
náðu sér ekki fyrr en eftir tvo
sólarhringa. Svona hljóðar sagan:
Ég var eitt sinn á ferð yfir Fróð-
árheiði og hafði þungar klyfjar
á bafci. Rölti ég áfram lengi dags
og var þreyttur orðinn af göng-
unni. Loks afréð ég að setjast nið-
ur í skjóli af klettum og fá mér
vindil.
Ekki hef ég setið lengi og púað
vindilinn, þegar ég heyri gengið
í lynginu spölkorn frá mér. £g
lít upp, og stendur þar maður all
hrikalegur ásýndum. Er hann illa
kalinn í andUti, eyrun bæði af, og
sums staðar lafa holdtægjur laus-
ar frá hvítri kúpunni. Maður þessi
hefur misst vinstri höndina um
öxl, og ber hann sundurtættan og
510
T f M l N N — SUNNUDAGSBLAÐ