Tíminn Sunnudagsblað - 18.06.1967, Blaðsíða 7

blóði drifinn handlegginn í greip
hægri handar, reiðir stúfinn tfr
liöggs og kveður ógnandi og hásri
röddu: (Þórður líkir eftir rómi
mannsins, svo drynur í öllu hús-
inu að Tjarnarbraut þrjú:
Reimt hefur þótt og heiðin há
í hörðum byl á móti.
í Draugagil hef ég dregið þrjá
og drepið á hörðu grjóti.
Mér verðúr þegar ljóst, að hér
muni draugur vera á ferð og nú
sé um tvennt að velja: Að duga
eða drepast. Ég tek því út úx mér
vindilinn, halla mér makindalega
upp að klettaveggnum og kveð á
móti draugnum:
Ekki skal ég efa það,
að atgervi þig styður,
en fjórtán drauga ég fræga
kvað
í freðinn gaddinn niður.
Draugnum verður hverft við vís-
una og lætur stúfinn falla, en ég
þoka mér til undir klettinum, býð
draugnum sæti og spyr, hvort
hann vilji ekki fá sér vindil. —
En þá laumaðist draugurinn á
brott og dró stúfinn með jörðu.
Svona hrökk hann við, þegar ég
svaraði honum. Hann vildi ekki
einu sinni vindil, og þó var ég
með beztu tegund.
— Eru draugar ætíð óvinir lif-
andi fólks?
— Nei, nei. Það kom fyrir und-
ir Jökli, að draugar létu vel að
mönnum. Ég get sagt þér eina
slíka sögu, en hún er ekki am
mig. Ég lærði hana bara einhvern
tímann.
Eitt sinn, þegar tekin var gröf í
kirkjugarði undir Jökli, kom upp
lærleggur mikill og óvenju stór.
Vinnustúlka á kirkjusetrinu átti
leið þarna fram hjá. Rak hún aug-
un í legginn og mælti stundarhátt:
Ljúft hefur verið að hvíla .neð
honum, er hafði legginn þenna
milli kviðar og knés.
Nú. Nokkru síðar fer stúlkan
kvöld eitt út í kirkju að taka nið-
ur þvott. Kemur þá á móti henni
maður úr kórnum, fölur og grár,
leggur hana I faðmlag og kveður:
Hortfinn er fagur farfi,
forvitin skoðar litinn,
drengur í dauða genginn,
drós, sérðu hvarminn Ijósa.
Hildarplögg voru höggvin,
háðum vér valþing áður,
kám er á kampi vorum,
kysstu mær, ef þig lystir.
Stúlkan var feimulaus, og undu
þau lengi í kirkjunni, hún og hinn
látni. Er mælt, að stúlkunni hafi
lítið þótt til lifandi karlmanna
koma eftir þá samverustund.
—Eru konur léttlyndar undir
Jökli?
— Mennskar konur eru ekki
gæfari en konur í öðrum héruðuon.
En álfameyjar og hafdísir verða
spólvitlausar, þegar þær sjá Jökl-
ara.
— Hetfurðu átt vingott við álfa-
meyjar?
— Frá slíku kjafta ég ekki í ná-
vist blaðamanns.
— Jæja, Þórður. Ja, ekki vil ég
koma á þig slæmu orði. En þú
ætlaðir að sýna mér myndirnar þín
ar.
— Heyrðu, já, ég hef þær hérna
frammi í herbergi.
Við rísum báðir á fætur og göng
um þangað, þar sem Þórður geym-
ir málverkin í litlu herbergi. I-Iann
sýnir mér myndirnar, eina og eina.
— Hún auðkennir myndirnar,
þessi grófa áferð.
— Já, ég hef sand i grunninum.
Hún þykir sérstæð þessi áferð.
— Hvar tekurðu sandinn?
— Úr Drápuhlíðaitfjalli. Sérðu,
hérna er mynd af fjallinu. Næst
Snæfellsjökli er þetta merfki-
legasta fjail á íslandi. Á einum
stað eru tvær skótflustungur niður
á gull.
— Veiztu, hvar það er?
— Vita það nokkrir Jöklarar,
þeirra á meðal ég, en við höldum
staðnum leyndum. Gullið gæti
eyðilagt þjóðina, og hún er nógu
gerspillt fyrir. Fylgir og sögunni,
að sá, sem taki gull í fjallinu, baki
sér ógæfu. Landvættir gæta gúlls-
ins. Sérðu, hérna hef ég málað
vættirnar á myndina.
— Það sér í Snæfellsjökul á
flestum myndunum.
— Hvít jökulhettan er líka fá-
dæma fögur. Þessi mynd þykir
mér einna bezt af jöklinum. Og
svo segir myndin að auki dálitla
sögu. Sko, sérðu hérna, hérna. Sko
þetta er ég með riffil að skjóta
niður fræðimenn og gagnrýn-
endur. Sérðu þennan. Hann er
kengboginn. Ég hef kveðið hann
svo rösklega í kútinn. Og þessi
kemur skríðandi í áttina til mín
eins og slanga. Hérna liggja sum-
ir dauðir. Og neðst á myndinni
eru gagnrýnendur að slást inn-
byrðis. Það eru þeir, sem minnst
hafa vitið.
Þetta er fuglabjarg. Öllum er
hulin gáta, hvernig mér hefur tek-
izt að ná dritinu svona vel.
— Þú átt þín leyndarmál sem
listamaður. Ertu hamingjusamur
að geta málað?
— Já. Það er gaman að geta
loksins málað, áður en ég hrekk
upp af, jafnvel þó afraksturinn sé
sára ómerkilegur.
— Vilja fáir kaupa?
— Þeir mættu vera fleiri, ef til
vill mættu þeir vera fleiri.
En ég skal segja þér eitt, og það
er það merkilegasta við þetta allt
saman. Sko, það eru skáldin og
fræðimennirnir, sem keypt hafa
myndir eftir mig. Ég ætla bara að
nefna tvo menn. Annar þeirra er
Indverji, Gopal Kris/hna Menon.
Hann er að endurbæta rafeinda-
heila í Ameríku. Hann kemur
stundum hingað til íslands. Hann
á tvö málverk eftir mig, annað af
Jöklinum, og hann heldur mikið
upp á þau bæði.
Hinn, sem ég ætla að nefna þér,
er Sven Janson, sænskur rúnafræð
ingur, víðkunnur vísindamaður.
Hann á málverk eftir mig, og það
hangir á bezta stað í stofunni
hjá honum.
Ha? Sko, það er þessi mannteg-
und, sem hefur yndi af málverk-
um eftir grófgerðan Jöklara. Mað-
ur, sem fylgt hefur kónginum til
og frá um heiminn í rúnalestri.
Og maður eins og þú.
— Ég?
— Já, þú ert óvenju greindur af
manni á þínum aldri.
— Nei, heyrðu. ..
— Þú hugsar mikið og getur
orðið nýtur þegn, ef þú eyðilegg-
ur þig ekki á helvítis óreglu eins
og aðrir. En það er bara þetta. Ég
veit, að þú hefur gaman af mynd-
um eftir mig. Það er þessi tegund
af mönnum.
— Fékkstu snemma löngun til
að móta eitthvað?
— Ég bjó til tröll og gaf þau
börnum, þegar ég var strákur.
— Hefurðu aldrei lært í list-
um?
— Jú, ég lærði á bak við tjöld-
in, en ég vildi ekki segja blaða-
mönnum frá því, þegar ég hélt
fyrstu sýninguna. Eg fór öfugt að
T í M 1 N N - SUNNUDAGSBLAÐ
511