Tíminn Sunnudagsblað - 05.11.1967, Page 6

var komiS að ljósaskiptum, ekki
langur tími til stefnu, en frásagn-
arefni ekki girnileg um of. Rit-
stjórinn snaraðist í frakkann og
setti upp loðhúfu sína og eftirlét
aðstoðarmanni sínum að vandræð-
ast yfir því, sem ógert var.
Litlu síðar var drepið á dyr og
inn kom maður, sem spurði eftir
ritstjóranum. Aðstoðarritstjórinn
gaf sig fram, og komumaður varp-
aði á hann kveðju, kvaðst vera
kominn til þess að ræða við hann
trúnaðarmái og kynnti sig: Hann
hét Helgi Jónsson. Aðstoðarrit-
stjóri Sólarinnar kannaðist þegar
við, að þetta var stallbróðir hans,
ritstjóri Leifs.
Helgi bar skjótt upp erindi sitt.
Kvað hann blað sitt í mikium
kröggum og hefði hann efnt til
leiksýningai í þeirri von, að hann
hagnaðist svo á henni, að nokkuð
réttist fjárhagurinn. En þetta hefði
snúizt á annan veg. í örvæntingu
sinni og gremju hefði hann þá
bo^ið sýningargestum að koma
með mann, sem vildi brenna hönd
sína í eldi, og skorað á þá að veðja
við sig um það, að hann hefði siík-
an mann á takteinum, en enginn
gefið orðum hans gaum.
—Nú er erindi mitt, sagði
Helgi, — að biðja yður að geta
þess tilboðs í blaði yðar á ein-
hvern hátt. Ef þér getið fengið
mann til þess að veðja við mig
um þetta, skal ég borga yður það
vel.
Ritstjórinn enski taldi óllklegt,
að nokkur maður vildi taka slíku
veðmáli, enda líklegast, að einhver
brögð væru í tafli, og tæpti á
því, að hér myndi við. sjónhverf-
ingamenn að eiga.
Helgi styggðist við.
— Nei, sagði hann. — Ég skal
koma með mann, sem heldur hend
inni í eldinum, þar til hún fellur
af honum. Hann gerir það samt
ekki fyrir neitt smáræði. En hann
er í fjárþröng, og fái hann nógu
hátt veðmál, þá er hann fús að
þola þessa raun, til þess að bjarga
fyrirtæki sínu.
Nú fór enski ritstjórinn að keipa
eftir því, hver það væri, er slíkt
vildi á sig leggja. Við það komu
vöflur á Helga. En eftir nokkrar
undanfærslur gekkst hann við þvi,
að hann hefði sjálfur einsett sér
að fórna hönd sinni, til þess að
bjarga blaði, sem margir landar
hans vildu feigt, einkum þeir, sem
byggju sunnan landamæranna —
í Dakóta og Minnesóta. Allar aðr-
ar tilraunir sínar til viðnáms hefðu
misheppnazt, og teningnum væri
kastað.
Nú tók að hefjast brún á Sól-
arritstjóranum, sem minntist þess,
að ekki var um feitt að sleikja
í dálkum blaðs hans. Féllst hann
á að gera vilja Helga, og kvödd-
ust þeir síðan með virktum.
Daginn eftir birtist sagan um
raunir Helga í Sólinni, skilmerki-
lega rakin, og var að lokum heit-
ið á íslendinga tjl liðveizlu við
þennan mann, sem væri ekkert
minna en j&fnoki Spartverja hinna
fornu að hugdirfð og hreysti. Og
hana ætti að láta í té, án þess að
hann sviði af sér limina.
VI.
Sem betur fer lét Helgi ekki
hönd sína. Honum hugkvæmdist
það úrræði, sem haldkvæmara
var: Að láta Kanadastjórn hlaupa
undir baggann. Er skemmst af
því að segja, að hann tók sér
ferð á hendur til Ottowa, þar
sem Kanadaþing sat á rökstólum.
Hitti hann fyrst að máli einn af
þingmönnum Manitóbafylkis Ort
on lækni frá Winnipeg, er reynd-
ist þegar fús til þess að stuðla
að því, að Helgi fengi dálítinn
stjórnarstyrk til blaðaútgáfunnar,
ef til vill í þeirri trú, að fylgis-
vonir hans í kjördæminu rýrnuðu
ekki við það. Kom hann honum i
kynni við valdamenn í Ottawa,
en sjálfur aflaði Helgi sér með-
mæla allra þingmanna Manitóba-
fylkis og nokkurra annarra, þar
á meðal embættismanns þess, sem
stýrði mannflutningum til Kanada
og fór með málefni innflytjend-
anna á meðan þeir nutu fyrir-
greiðslu af hálfu stjórnarvalda.
Með þessi skilríki í höndvtn tókst
Helga að koma ár sinni svo fyrir
borð, að Kanadastjórn keypti tvö
þúsund eintök af blaði hans, er
send skyldu til útbýtingar á ís-
landi. Og ekki nóg með það: Hon-
um var einnig falið að semja og
Iáta prenta bækling um Kanada á
kostnað stjórnarinnar, til hvatn-
Ingar beim fslendingum, er lík-
legir væru til þess að flytjast
þangað. Fylgdi þar með heimild
til þess að lofa þeim ýmsum fríð-
indum.
Helgi kom heim úr þessari ferð
upp úr miðjum aprílmánuði, heil-
hentur og með talsvert fé, og fór
ekki dult með vinfengi sitt við
mektarbokkana í Ottawa og fyrir-
greiðslu þeirra.
En engin rós er án þyrna, og
nokkuð hlaut Helgi að þægja
Kanadastjórn. Þótt hann héidi
hendinni, sem hann hafði verið
óðfús að brenna á eldi nokkrum
vikum fyrr, varð hann að gangast
undir það, að haga skrifum sín-
um á þann veg, sem stjórninni
var þóknanlegt: Draga fjöður yfir
það, sem miður fór meðal inn-
flytjenda í Kanada, hrósa vel-
gengninni og róa undir um vest-
urfarir. Það var jarðarmenið, sem
hann varð að gangast undir.
Helgi vildi sýna sem fyrst, að
hann rækti þessa kvöð. Varð það
eitt fyrsta verk hans eftir heim-
komuna, að birta langa grein, þar
sem hann gyllti mjög fyrir ís-
lendingum horfurnar í Kanada
og kvað það ekki einungis ráð-
legt, heldur beina skyldu manna
að nema þar óbyggð lönd. Sneri
hann orðum sínum til hverrar
stéttar fyrir sig — bænda, vinnu-
hjúa, stúdenta og presta — og hét
öllum góðu, ef þeir réðust til
vesturfarar. Vari var mönnum
hins vegar tekinn fyrir því, að
láta ginnast til þess að fara til
Texas eða annarra óbyggða í
Bandarílkjunum, þar eð ekki vekti
annað fyrir þeim, sem þangað
vildu beina ferðum landnema, en
að hafa þá að féþúfu.
Þessu fylgdi Helgi eftir því að
útvega sér ekkj svo fáa umboðs-
menn heima á fslandi.
/
VII.
Helgi varð auðvitað að kynna
sér landið, áður en hann gat skrif-
að áróðursbæklinginn. Fékk hann
gefins farbréf, sem Vestur-íslend-
ingar nefndu svo, er veittu hon-
um rétt til þeirra ferðalaga, sem
honum lék hugur á, með öllum
járnbrautarlestum i Kanada. Hóf
hann ferð sína þegar í maámán-
uði, og mun Eggert Jóhannsson
hafa séð um efni í Leif á meðan.
En þó að Helgi væri allvígreif-
ur og teldi sig hafa leikið herfi-
lega á óvini sína, fór því fjarri,
að þeir hefðu gefizt upp. Þelr
færðust þvert á móti í aukana og
töldu tíma til þess kominn, að
þjarma að Gjafa-Leifa, er þeir
kölluðu svo, með áhrifameiri að-
ferðum en orðaskaki einu. Engin
vettlingatök dugðu í glímu við
þann mann, sem kominn var á
spena hjá stjórninni í Ottawa, og
966
T t M J N N — SUNNUDAGSBLAÐ