Tíminn Sunnudagsblað - 02.05.1971, Blaðsíða 2

w
★★ Frelsi, jafnrétti og bræðra
lag — það eru fögur orð. Og
mikil er sú guðs gjöf, hvenær
sem þessi faguryrði verða meira
en orðin tóm. Mér dettur í hug
bæði bræðralagið og jafnréttið,
núna þegar starfsfólk skattstjór
anna er í óðaönn að sannfæra
sig um það í vorbliðunni, að
framtöl skattborgaranna séu
nokkurn veginn við veg og ráða
bót þar á, ef einhvers staðar eyg
ist misbrestur. Það fylgir vita-
skuld þeim lögum og reglum,
sem fulltrúar þjóðfélagsins hafa
sett. Vinni gift kona fyrir kaupi,
fær hún (eða kannski öllu held-
ur bóndi hennar) helming þeirra
tekna undanþeginn skatti. En
hafi konan, sem naut þeirra fríð
inda í fyrra eða hitteðfyrra,
misst manninn sinn, eru tekjur
hennar háðar öðrum ákvæðum:
Þær skulu reiknast allar til
skatts og útsvars. — Vertu at-
hvarf ekkjunnar og faðir föður
lausra, — segir einhvers stað
ar. Vextir eru háir í landi okk-
ar, og þeir koma til frádráttar
skattskyldum tekjum. Sé efnað
ur maður með ríflegar tekjur
skuldugur, endurgreiða ríki og
sveitarfélag honum, að segja má
verulegan hluta vaxtanna á
næsta ári í lækkun á útsvari og
tekjuskatti. Sé sá, sem skuldar,
aftur á móti tekjurýr, þá kem
ur ekki til slíkrar endur-
greiðslu, því að frá litlu eða
engu er að draga. Slíkir menn
verða sjálfir að bera vextina að
mestu eða ölllu leyti. Allt lýtur
sínu lögmáli i veröldinni.
Sektir eru algeng refsing,
þegar menn gerast sekir um
eitthvert misferli. Það er sjálf-
sagt ágæt ráðstöfun — pyngjan
er mörgum svo viðkvæm. Ka-
þólska kirkjan beitti mjög svip
uðum aðferðum á miðöldum, og
lét þá ríka menn gjalda miklar
fjárhæðir sér til aflausnar, en
sætti sig við lítið úr hendi
þeirra, sem af litlu höfðu af
að taka. Mér er ekki kunnugt, að
hvaða leyti sektir eru nú háð
ar efnahag manna. Má vera, að
brennivínssektir örsnauðra rón
anna til dæmis, séu aðeins brot
af því, sem efnaðir menn eru
látnir greiða, ef þeir sæta kár-
ínum fyrir ölæði. En nokkurn
veginn liggur 1 augum uppi, að
sekt, sem er fátækum manni og
félitlum veruleg refsing, er rík
um manni leikur einn að borga.
Eigi ríkir og fátækir að vera
jafnir fyrir lögunum, þarf ær-
inn munur að vera á, eigi sekt
að vera jöfn refsing. Þegar fó-
getaúrskurður er fenginn um
verkbann, þarf að leggja fram
tryggingu vegna hugsanlegs
tjóns, sem af verkbanninu leið
ir. Þingeyskir bændur, sem
áreiðanlega verða fæstir taldir
til ríkra manna, hafa átt í deilu
við stofnun, sem stendur styrk
um fótum.
Hinum þingeysku bændum er
gersamlega ofviða efnahags síns
vegna að leggja af eigin ramleik
fram tryggingu, sem nemur
gífurlegum fjárhæðum. Stofn
unin, sem með nokkrum hætti
er almannaeign, gæti það hins
vegar, ef dæmið horfði þannig
við, og þeir, sem henni stjórna,
tækju ekki á sig minnstu
áhættu persónulega. Þeir hefðu
sitt á þurru. Jafnrétti — eða
hvað?
★★ Látum þetta tal niður
falla, og víkjum heldur að æðar
dúni, sem kvað vera fjarskalega
dýr vara. Prúðir blikarnir synda
úandi á vogum og víkum, og
grámórauð æðarkollan fer bráð
um að verpa og reyta af sér dún
inn til þess að skýla eggjum og
ungum. Olía, sem víða vill kom-
ast í sjóinn, er þessum nytja-
fuglum mikill háski. Nú eru þó
til ráð til þess að hefta það, að
olía, sem farið hefur í sjóinn,
dreifist vítt um, ef magnið er
ekki ofboðslegt og ráð í tíma
tekið. Þau eru að vísu ekki galla
laus, en samt nokkurs virði.
Englendingar strá á olíuna efni,
sem veldur því, að hún sekkur
til botns. Það þykir allgott ráð,
þegar fljótt er til þess gripið og
olían hefur ekki borizt langar
leiðir. Þá ferst að vísu.allt líf
á sjávarbotninum, þar sem olían
lendir, og við það má una, þeg
ar illt hefur gerzt, ef svæðið er
lítið. Frakkar nota annað efni,
sem veldur því, að olían hleyp
ur saman í ströngla og keppi
við öldusláttinn á hafinu og
flýtur þannig á fjörur. Þessi að-
ferð er talin betri.
★★ Við flytjum inn flest, sem
nöfnum tjáir að nefna. Æðar-
fuglinn viljum við með engu
móti missa, og hrylling vekur,
þegar sjófuglar verða olíu að
bráð, hverjir sem þeir eru. Væri
nú ekki ráð, að við hefðum
handbær þessi efni á nokkrum
stöðum á landinu, — nóg af
þeim — ef fljótt þyrfti að
grípa? Sitthvað er lagt í kostn-
að við það, sem síður skyldi, og
aldrei sakar nú að vera við öllu
búinn.
J. H.
362
IllUINN
SITNNUDAGSBLAÐ