Lesbók Morgunblaðsins - 08.02.2003, Blaðsíða 4

4 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 8. FEBRÚAR 2003
M
EÐ málverkum sínum
af íslenskum jarðar-
gróðri hefur Eggert
Pétursson skapað sér
mjög ákveðna sér-
stöðu í íslenskri lista-
flóru. Þetta eru
myndir sem hann
vinnur á ofur nákvæman hátt; málverk sem
eru heillandi í lýsingu á flóknum gróður-
heiminum. Um leið eru verkin, sem eru án
sjóndeildarhrings, allt að því mínimalísk í
hinu ytra formi.
Ekki er langt síðan Eggert hætti að mála í
stofu heimilisins og flutti striga og liti í sér-
herbergi uppi á lofti. Þar situr hann nú og
bætir við laufum og blómum; vefur lag við
lag. Þegar ég sæki hann heim hallast upp að
vegg herbergisins fjögur málverk sem hann
hefur unnið að síðustu misserin. Vinnubrögð
Eggerts eru afar tímafrek og hann segir
þetta stærstu verk sem hann hafi gert til
þessa. Einni myndanna hafði hann nýlokið
við og hún er nú komin til Goetz-safnsins í
München, sem festi kaup á henni meðan hún
var enn í vinnslu. Myndirnar verða allar
sýndar í Gallerí i8 í vor.
Eggert segir vinnuaðferðir sínar mjög
tímafrekar en hann sé búinn að venjast því
hvað verkinu miði hægt. „Ég hef verið leng-
ur að mála aðrar myndir en þessar.
Beitilyngsmynd sem er í Listasafni Íslands
tók mig ár að mála og ég vann eingöngu að
henni á því ári. Ég er búinn að vera með
þessar fjórar í eitt og hálft ár. Ég mála eina
umferð í hverri mynd og læt svo þorna. Þá
vinn ég í annarri á meðan. Hver umferð tek-
ur oft meira en mánuð. Ég er á þriðju um-
ferð í þessari mynd,“ segir Eggert og sýnir
hvar hann er nýbyrjaður að leggja nýtt lag
yfir þykkan gróðurinn sem þegar fyllir strig-
ann. „Þessi verður fjórar umferðir en það er
annars misjafnt eftir myndum.“
Efniskenndin er svo rík í þessum verkum
að það er engin leið að sýna þau svo vel sé á
ljósmynd. „Nei, ljósmyndir gefa ekki rétta
mynd af verkunum,“ segir Eggert. „Fólk
verður að sjá verkin til að gefa þeim líf.“
Allt svo tengt náttúrunni hér
Gegnum tíðina hefur íslensk myndlist snú-
ist að miklu leyti um íslenska náttúru. Fólk
heldur til annarra landa í framhaldsnám,
verður þar fyrir margbreytilegum áhrifum í
mannmörgum samfélögum, en þegar það
snýr heim til Íslands skríður náttúran oft
aftur inn í verkin. Náttúran er óneitanlega
meginþema í íslenskri list.
„Það er allt svo tengt náttúrunni hér og
það verður enn ljósara við að búa erlendis og
hafa fjarlægðina á landið. Útlendingar sækja
mikið í náttúruna, rétt eins og sést á því
hvernig þeir flykkjast til Íslands. Og þeir
eru margir spenntir fyrir list sem byggist á
náttúrunni. Hingað koma margir Hollend-
ingar og Þjóðverjar, fólk sem hefur engin
tengsl við náttúruna heima hjá sér. Það sem
þeir héldu vera náttúru var aðallega mann-
gert landslag. Það er eins í Bretlandi en þar
bjó ég í sjö ár. Þar er svo þéttbýlt að það
sem þeir kalla náttúru vil ég kalla sveit.
Manngert landslag; grjótgarðar, girðingar
og bóndabæir. Þar þarf að fara norður til
Skotlands til að finna ósnortið heiðalands-
lag.“
Eggert var í nýlistadeild Myndlista- og
handíðaskóla Íslands og útskrifaðist árið
1979. Þá var hann þegar byrjaður að vinna
með íslenskar jurtir, meðal annars í mynd-
um þar sem hann þrykkti blóm á vatns-
litapappír og fjarlægði þau síðan svo eftir
sátu form og litur í pappírnum. Hann gerði
myndraðir á þennan hátt; allt frá fyrstu
blómum sumarsins til þeirra síðustu. Þá
gerði hann líka bækur í einu eintaki; myndir
af einni plöntu í hverri bók.
„Ég fór síðan í framhaldsnám til Maast-
richt í Hollandi, var framan af einkum í ljós-
myndaverkum en fór svo seinni veturinn
meðal annars að mála blóm.
Þá var ég að mála einskonar blómabreið-
ur. Málaði á hverjum degi eitt lag og setti lit
á milli, í gagnsæjum lögum. Þetta var svo
þykkt að það þornaði aldrei,“ segir Eggert
og hlær.
Þetta var tími nýja málverksins og Eggert
sýnir mér ljósmyndir af samsýningum Ís-
lendinga sem voru á sama tíma í Hollandi,
þeirra á meðal voru Tumi Magnússon og
Helgi Þorgils. Þarna eru myndir frá sýningu
í Basel. „Ég var þar með blómamyndir; það
voru kannski fyrstu raunverulegu blóma-
verkin. Allt miklu hrárra en í dag.“
Ekki eins heimskur eftir að
hafa verið í útlöndum
Þegar Eggert kom heim frá Hollandi réðst
hann í það viðamikla verkefni að teikna upp
íslensku flóruna fyrir samnefnda bók Ágústs
H. Bjarnasonar sem kom svo út árið 1983.
„Sem krakki hafði ég alltaf haft áhuga á
flórunni. Allt frá því ég man eftir mér. Ég
safnaði blómum og þurrkaði. Og ég hafði að-
eins teiknað þau líka, svona með öðru. Eftir
að ég lauk við að myndskreyta flóruna fóru
að koma svona eitt og eitt blóm í málverkin
hjá mér og 1989 þegar ég sýndi fyrst hjá
Sævari Karli var ég alfarið kominn í þau.“
Eitt bókverkanna sem Eggert gerði
snemma á níunda áratugnum sýnir ljós-
myndir af berangurslegu íslensku landslagi
og í miðopnunni er mynd af þéttu laufskrúði,
bersýnilega útlendu landslagi. „Þetta verk
sýnir togstreituna milli íslenskrar náttúru og
útlendrar. Ég held að löng dvöl mín erlendis,
samtals í níu ár, hafi skerpt nálgunina við ís-
lenska náttúru. Ég held að þegar þú býrð
annars staðar styrkist skilningur þinn fyrir
upprunanum. Maður er ekki eins heimskur
eftir að hafa verið í útlöndum.“
Í öðru bókverki Eggerts eru ljósmyndir af
bernskuverkum eftir hann og myndir af
listaverkum sem prýddu bernskuheimili
hans. „Þetta er ákveðin nostalgía, eins og
myndirnar frá bústaðnum við Elliðakot þar
sem ég eyddi sumrum bernskunnar. En ég
er enn að mála sömu brekkurnar.“ Og hann
sýnir ljósmyndir af brekku og blómum og
ber saman við málverkið sem hann var að
ljúka við; ekki fer á milli mála að þar er stíl-
færð útgáfa af ljósmynduðum raunheimin-
um.
– Ferðu út í náttúruna og safnar ljós-
myndum að vinna eftir?
„Ég tek mikið af myndum og byggi með
því upp einhverskonar myndabanka. Ljós-
myndirnar eru bara hráefni, ég vinn síðan
alveg abstrakt með þennan blómaheim. Í
myndatökunum er ég ekki með neinar
makrólinsur; ég vil ekki fara of nálægt held-
ur bara skoða samsetningu gróðursins og
vinna út frá því.
ENN AÐ MÁLA
SÖMU BREKKURNAR
Meiri nákvæmni og yf-
irlega yfir myndum þekk-
ist vart í íslenskri myndlist
í dag. Eggert Pétursson
málar íslenska plöntu-
heima af gífurlegri nost-
ursemi, lag fyrir lag, og
skapar sérstaka heima úr
gróðrinum. Hann sagði
EINARI FAL INGÓLFS-
SYNI frá rannsóknum sín-
um á íslenskum plöntum
og hvernig þær reynast
honum óþrjótandi mynd-
ræn uppspretta.
Morgunblaðið/Einar Falur„Náttúran er kaos í eðli sínu en komin uppá vegg, þá er þetta kúltúr,“ segir Eggert Pétursson.