Íslendingaþættir Tímans - 02.08.1975, Blaðsíða 1

ISLENDINGAÞÆTTIR
Laugardagur 2. ágúst 1975 — 26. tbl. 8. árg. No. 217. TIMANS
Þorgils Guðmundsson
fyrrv. kennari, Reykholti
Þann 26. jUnl s.l. lézt á sjúkrahúsinu
á Sólvangi I Hafnarfir&i Þorgils Guö-
mundsson, fyrrv. kennari að Hvann-
eyri og Reykholti i Borgarfirði á 83.
aldursári.
Meö Þorgils Guðmundssyni er fall-
inn I valinn glæsimenni, sem var hvort
tveggja I senn háttvis iþrótta- og
félagsmálamaður og.kennari, maður
sem gat með réttu sagt að hann nlddist
á engu þvi er honum var til trúað.
Þorgils Guðmundsson var fæddur á
Valdastöðum I Kjós þann 4. desember
1892. Foreldrar hans voru Guðmundur
Sveinbjarnarson, bóndi þar og kona
hans Katrin Jakobsdóttir. Hann ólst
upp með foreldrum sinum og systkin-
um og lauk búfræðiprófi frá Bænda-
skólanum á Hvanneyri vorið 1915.
Eftir það gerði hann hlé á námsdvöl
sinni þar til að hann fór til Danmerkur
til iþróttanáms og stundaði það vetur-
inn 1921-1922. Sumarið 1922 stundaði
hann smiðanám I Sviþjóð. Eftir það
nám hélt hann heim og gerðist þá
kennari og ráðsmaður við Bænda-
skólann á Hvanneyri. Halldór Vil-
hjálmsson, skólastjóri á Hvanneyri
var glöggur á menn að talið var og
valdi jafnan úr hópi nemenda sinna þá
sem hann treysti bezt til þess að vera
bústjóri á skólabúinu. Þorgils var einn
i þeim hópi, sem naut þess trúnaðar
Halldórs. Kennari og bústjóri að
Hvanneyri var hann til ársins 1929. Þá
heldur Þorgils enn utan og þá til fram-
haldsnáms i iþróttum og þá að Voss i
Noregi og var þar veturinn 1929-1930.
Þessi ferð Þorgilsar stóð i sambandi
við það að ráðið var að hann yrði einn
af þeim kennurum sem tækju við
kennarastarfi við Héraðsskólann i
Reykholti, sem gert var ráð fyrir að
tæki til starfa 1931. Þorgils fluttist þvi
að Reykholti 1930 er hann kom heim
aftur frá Noregi og þá sem bóndi á
nokkrum hluta jarðarinnar en tók svo
við kennarastarfinu við Héraðs-
skólann i Reykholti 1931 og sinnti þvi
starfi til 1947. Þá lét hann af kennslu-
störfum en gerðist þá fulltrúi á skrif-
stofu fræðslumálastjóra og siðar skrif-
stofustjóri i þeirri skrifstofu fram til
þess að hann varð að láta af störfum
fyrir aldurs sakir, eftir það starfaði
hann sem lausráðinn starfsmaður þar
meðan heilsan leyfði.
Þann 5. júni 1924 kvæntist .Þorgils
Halldóru Sigurðardóttur frá Fiskilæk i
Melasveit. Hún lézt hinn 21. september
1966. Halldóra og Þorgils eignuðust
þrjú börn sem öll eru á lifi, Óttar skrif-
stofumaður i Reykjavik, kvæntur Erlu
Hannesdóttur, Birgir fulltrúi hjá Flug-
félagi Islands, kvæntur Ragnheiði
Gröndal og Sigrún gift Matthiasi A.
Mathiesen, fjármálaráðherra.
Þau Halldóra og Þorgils voru sam-
hent um flest, bæði voru þau þægilegar
manneskjur og háttvisi var þeim báð-
um töm. Halldóra var mikil húsmóðir
og ekki spillti húsbóndinn heldur
heimilishaldinu þvi hann var einnig
sérstakt snyrtimenni. Heimili þeirra
Halldóru og Þorgilsar var þvi rómað
fyrir myndarskap og snyrtimennsku i
hvivetna og var þar jafnan gaman að
koma og ánægjulegt að sjá handbrögð-
in sem einkenndu heimilishald þeirra.
Enda þótt iþróttahæfileikar Þor
gilsar og iþróttakennslu hans muni
gæta mest i frásögn af lifsstarfi hans
þá átti hann þó mikinn þátt i öðru
félagsstarfi auk kennslunnar, en henn-
ar verður einnig að góðu getið.
Þorgils Guðmundsson var alinn upp
i Ungmennafélaginu Dreng i Kjós og
var stofnandi þess félagsskapar, hann
hélt áfram starfi sinu sem ungmenna-
félagi meðan hann hafði möguleika til
og starfaði þess vegna ekki eingöngu i
ungmennafélaginu,sem hann tók þátt i
að stofna, heldur einnig i ungmenna-
félögunum I Borgarfirði og varð oftar
en einu sinni formaður Ungmenna-
sambands Borgarfjarðar.
Þorgils Guðmundsson vann að
félagsmálum sem og öðrum málum,
sem hann vann að af lifi og sál. Það
sem einkenndi starf hans yfirleitt var
hinn sanni félagsandi, háttvisi og
prúðmennska, hann var að visu kapps-
fullur um að mál næðu fram að ganga,
sem hann fylgdi eftir en hann gerði
það með þeim hætti að hann átti auð-
velt með að fá fylgi við þau. Þorgils
Guðmundsson var einnig laginn og
góður kennari, hann átti auðvelt með
að halda aga hjá nemendum sinum
m.a. vegna þeirra vinsælda, sem hann
naut hjá þeim.
Ég átti þvi láni að fagna að njóta
kennslu Þorgilsar Guðmundssonar.
Mér er minnisstætt þegar ég sá hann i
fyrsta sinn,þannig að ég hafði af hon-
um nokkur kynni. Þorgils var auk þess
að vera kennari og bóndi I Reykholti,
simstöðvarstjóri og nokkrum dögum
eftir að ég kom til náms i Reykholti
var ég kallaður i sima. Simanum var