Íslendingaþættir Tímans - 02.08.1975, Blaðsíða 5

Þegar vinna hófst viö Skeiöaáveit-
una, hófst starf Jóns þar. Ariö 1922
hófst áratuga gott samstarf Geirs
Soéga, vegamálastjóra og Jóns og var
raunar ekki aðeins milli þeirra. Mér
kom i hug, að Geir þekkti okkur vega-
karlana með nafni. Jón vann fyrst við
flóðgarða og girðingar á Skeiöum, en
siðar við vegagerðarverkstjórn allt til
ársis 1962."
Hér lýkur tilvitnun i ræðu sr. Eiriks
á útfarardegi Jóns. Þessu til viðbótar
vil ég gera grein fyrir persónunni
sjálfri. Af framansögöu er ljóst, að Jón
var af góðu bergi brotinn og enginn
ættleri. Hann var hinn myndarlegasti
maður i sjón, vel meðalmaður á hæð
og þreklega vaxinn, enda karlmenni
hið mesta og sterkur vel. Hann var og
hin mesta hamhleypa til verka, að
hverju sem hann gekk. Ég man vel
handtök hans, þegar við vorum i á-
kvæðisvinnunni við flóögarðana á
Skeiðunum og byggingu Biskups-
tungnavegar. Jón var einnig verklag-
inn og lét vel að segja fyrir verkum.
Hann var allskaprikur og gat átt það
til að vera nokkuð harðorður, ef hon-
um likaði ekki verklag manna og iðju-
semi. En traustur maður var hann og
trúr I sinu starfi. Þvi kynntist ég vel
þar sem ég vann með honum við bók-
færslu vegagerðarinnar árum saman.
Það voru háar fjárhæðir, sem Jón
handfjatlaði árlega og þar varð að
gera gréin fyrir hverjum eyri. Var það
og vel metið af vegamálastjóra, þegar
kvittun fylgdi hverjum eyðslueyri,
enda sýndi vegamálastjóri Jóni mik-
inn trúnað.
Annað mál er, að það var ekki alltaf
vinsælt að vera vegaverkstjóri og eiga
að skipta tiltölulega litilli fjárhæð, sem
ætluð var til viðhalds vega hvert ár, i
marga staði, er viðgerðar þörfnuðust.
Mér skilst, að sömu vandræði séu enn
I dag á þessu sviði. Vist er, að Jón
reyndi að veita fénu þangað, sem hann
áleit þörfina brýnasta. En ekki tókst
alltaf að gera menn ánægða.
Hver hugsaði mest um sinn veg og svo
mun það jafnan verða. En ég hygg að
Jóni hafi með lagni sinni oftast tekizt
að þræða meðalveginn. Og vel var
hann látinn af undirmönnum sinum.
Jón var vel greindur maður og vel að
sér i sinni atvinnugrein, þó aldrei
gengi hann i skóla. Hann var glaður i
viðmóti og bjó yfir frábærri frásagn-
arlist, fyndinn vel og orðheppinn. Ég
hefi fáa þekkt hans líka i þeirri grein.
Slikum mönnum er oft borið á brýn, aö
þeir hagræði sannleikanum eftir þörf-
um! Það tel ég ekki rétt vera um vin
minn, Jón. En hitt er annað mál, aö
nokkuð er rétt I þvi sem Sigfús þjóð-
sagnafræðingur Sigfússon sagði eitt
sinn um þetta efni: „Sagan krafðist
þess, að segja þetta svona!” Sagan
þarf ekki að vera ósönn, þótt notuð séu
mörg orð til þess að gera söguna
skemmtilega og létta skap áheyrenda.
Þá list kunni Jón, vinur minn, og beitti
þvi vel á stundum. Ég man t.d. eftir
þvi, að Jón kom einu sinni til roskins
manns, sem lá rúmfastur vegna gigt-
arflogs. Jón settist hjá honum og fór að
segja honum sögur, m.a. af ungum og
fallegum stúlkum. Og fyrr en varði
reis sjúklingurinn upp og var kominn
fram á gólf fyrr en varði. Gigtin horf-
in!
Ég get ekki stillt mig um að geta
þess hér, að hinn orðhagi maður, sr.
Eirikur Eiriksson, sagði svo I ræðu
sinni um þessa hlið gáfna J. Ingvars-
sonar:
„Mér kemur oft i hug, þegar ég
hugsa um orðkyngi Jóns og stórgert
gaman hans stundum, forfaðir hans
Halldór biskup Brynjólfsson á Hólum,
er þótti gamansamari en settlegum
biskupi sæmdi. Jón gætti sóma sins
vissulega.
Ég hugsa til langafabróður hans,
Gisla Magnússonar, latinuskólakenn-
ara, er flestum var fremri að orðsnilld
um sina daga, hvort sem var á Is-
lenzkri tungu, latneskri eða jafnvel
griskri og allramanna gamansamast-
ur og fyndnastur.”
Séra Eirikur þekkti Jón mjög vel,
þar sem hann var nágranni hans i
bernsku og vann mörg sumur i vega-
vinnu hjá honum. Um lyndiseinkunn
Jóns sagði sr. Eirikur, að hann hefði
verið traustur maður i störfum sinum
og lifi. Svipurinn meitlaður og þungbú-
inn stundum, en heitt hjarta bjó i
barmi, góður nágranni, góður vinur
gamalmenna og barngóður með af-
brigðum. Ég get sannarlega tekið und-
ir þessi orð séra Eiriks og bætt þvi við
að Jón var góður vinur vina sinna og
allra skyldmenna. Hann sýndi móður
sinni mikla ræktarsemi og hálfsýst-
kinum sinum, börnum hennar og
Bjarna Eggertssonar, seinni manns
hennar, þeim Eggerti, Arna og Aðal-
heiði. Þau þekkti ég vel, þar sem þau
voru ágætir félagar minir. BræðurniV
eru löngu dánir, en Aðalheióui em a
lifi. En þess skal getið hér að Hjördis,
dóttir Aðalheiðar, gat hlúð að frænda
sinum siðustu lifsstundir hans.—
Er ég að lokum læt hugann fljúga
til baka, er enn margs að minnast frá
kynnum okkar Jóns. En þetta eitt skal
að lokum sagt.
Einna hæst ber i minningu minni,
þegar ég heimsótti þau hjón i fyrsta
sinni I sjúkrahúsið að Sólvangi. Þau
voru þá bæði sjúk og þurftu á daglegri
hjálp hjúkrunarfólks að halda, en
höfðu fótavist. Þá var Jón kominn á
áttræðisaldur og hafði ráðstafað öllum
eigum sinum eystra. Hann hafði ekk-
ert tekið með sér, nema það er nauð-
syn krefði til daglegra þarfa og var i
sjúkraherbergi meö tveimur öðrum.
Samt var hann glaður I viðmóti og
gerði að gamni sinu við hina sjúkling-
ana. Engin æðruorð féllu — og vorum
við þó vel kunnugir. Ef þetta er ekki
sönn hugprýði og karlmennska, þá
kann ég ekki skil á þeim hugtökum. Og
svona var framkoma Jóns siðustu ár-
in, þótt sjúkur væri, þar til hann fékk
fyrrnefnt áfall er flýtti för hans yfir
landamærin. Hann var æðrulaust karl-
menni til hinztu stundar.
Otför hans var mjög fjölmenn. Sýndi
það vinsældir hans, enda þótt áratugur
væri liðinn frá þvi hann lét af störfum.
Slíkra manna er gott að minnast.
Ritað á Jónsmessu 1975.
Ingimar H. Jóhannesson.
ATHUGIÐ:
Fólk er
eindregið hvatt
til þess að skila
vélrituðum
handritum
að greinum í
íslendingaþætti,
þótt það sé ekki
algjört skilyrði
fyrir birtingu
greinanna.
íslendingaþættir
5