Íslendingaþættir Tímans - 08.05.1976, Side 16

Barbara Arnason
In memoriam
Barbara Arnason listakona andaðist
i Reykjavik 31. desember 1975,
harmdauði öllum sem hana þekktu.
Fyrir okkur var hún sem af öðrum
heimi, eins og álfkona, svo elskuleg,
kurteis,flink og fáguð. örlögin beindu
henni til Islands ungri að aldri, þessu
agaða afsprengi brezkrar hámenning-
ar, til lands ótaminna snillinga og inn-
blástursmanna — hrærandi i kaffiboll-
um, og hér festi hún rætur og skapaði
sér starfsvettvang og heimili við hlið
manns sins, Magnúsar A. Árnasonar
listamanns.
Barbara fæddist i Petersfield i
HampshireiS.-Englandi 19. april 1911.
Hún ólst upp með foreldrum sinum,
bróður og tviburasystur, Úrsúlu, á
sveitasetri þeirra þar syðra, en faðir-
inn, A. Moray Williams fomfræðingur
og málvisindamaður, gat stundað
fræði sin heima og var þvi óbundinn af
þéttbýli. Þær systur hlutu menntun hjá
heimiliskennurum til 16 ára aldurs,
þvi of langt þótti að senda þær i dag-
skóla til næsta þorps, en foreldrarnir
vildu eigi hafa þær i heimavistarskóla.
Fyrstu afskipti sin af teikningu rakti
Barbara til listfengrar fóstru danskr-
ar, ergætti þeirra systra i æsku. 17 ára
að aldri, eftir eins árs námsdvöl i
Frakklandi, settust þær systur i lista-
skólann i Winchester, sem i senn er
höfuðstaður Hampshire og fræg
listaborg frá fornu fari. Þar var agi
mikill i náminu og öll áherzla lögð á
undirstöðu og tækni fyrstu tvö árin.
Gafst þá Úrsúla upp og gerðist rithöf-
undur barnabóka, en Barbara hélt
áfram náminu. Var viða komið við, þvi
eins og Walter Gropius hefur sagt:
„Þótt ekki sé hægt að kenna eða læra
það sem kallað er list, gegnir ööru
máli um aðferðir hennar, undirstöðu-
lögmál tækni: An þess geta hvorki list-
sniliingar ná listiðnaðarmenn verið.”
Þarna lærði Barbara greinar eins og
húsagerðarlist, liffærafræði, rúm-
teiknun og módelteiknun, en þriðja og
siðasta árið lagði hún einkum stund á
tréskurð.
Nú sótti hún um inngöngu I Kon-
unglega listaháskólann i Lundúnum og
var þar næstu þrjú árin. Myndsú, sem
hún sendi með umsókn sinni, er nú i
þeirrideild Viktoriu og Albert safnsins
iLundúnum, sem heitir Contemporary
Prints Collection. Fyrsta árið i Royal
College of Art var Barbara við deild þá
er nefnist School of Design („hönn-
unardeild”) við húsagerðarlist, letur-
gerð o.fl., en siðari tvö árin i Schooi of
Engraving, einkum við málmristu og
tréstungu. Þaðan lauk hún námi 1935.
Kennarar hennar buðu henni styrk til
framhaldsnáms, en hún kaus að láta
hér við sitja og opnaði vinnustofu i
London um hrið, þar sem hún fékkst
einkum við bókaskreytingu. Var eitt
fyrsta verkefni hennar að mynd-
skreyta bók um islenzkar fornsögur.
Nú var komið að krossgötum i ævi
Barböru, þvi frændi hennar, bókaút-
gefandinn Sir Stanley Uniwin, kom úr
Isl.ferð, og hvatti sina ungu frænku
til að fara þangaö til að mála. Hér var
hún 5 vikur, þar af tvær i Þjórsárdal og
á Þingvöllum, og fór heim til Bret-
lands heitbundinn Magnúsi Arnasyni.
Þau voru gefin saman um jóialeyti
og fluttust til Islands þá um vorið.
Þau Barbara og Magnús gerðu sér
heimili i litlu timburhúsi með áfastri
hlöðu i mýrinni við Sundlaugaveg,
þar sem nú eru vörugeymslur Eim-
skipafélagsins og Klúbburinn, og
nefndu Lækjarbakka. Þar var fagurt
útsýni til Esjúnnar, en engin byggð
önnur i kring. En þegar stórhýsi tóku
að þrengja að og útsýnið byrgðist,
leysti Barbara þann vanda um sinn
með þvi að mála það á vegginn. Siðar
fluttu þau i Kópavoginn þar sem þau
byggðu vinnustofu við húsið að Kár-
nesbraut 86. Þar eru i garðinum högg-
myndir eftir Magnús, en veggskreyt-
ing eftir Barböru á húsinu, sem vei
sést ofan af Kársnesbrautinni.
AðLækjarbakka bjugguþauá þriðja
áratug, enöll sumur i 15ár,frá mai til
september, voru þau úti á landi, helzt
á afskekktum stöðum — Þjórsárdal,
Þórsmörk, Papey, Landmannalaug-
um, Vatnsnesi. Sumarið 1947 voru þau
i Selsundi við Heklurætur. Þar var
Úrsúla systir Barböru hjá þeim með
sinu fólki. Þær systur voru eineggja
tviburar og afar likar. Er sú saga
Magnúsar til marks, að kunningjar
þeirra Barböru hafi eitt sinn komið i
heimsókn upp i Selsund. Barbara hafði
sett upp trönur sinar við veginn, og
óku gestirnir fram á hana á leiðinni
upp eftir. Eftir að hafa rætt við hana
um hrið héldu þeir áfram og óku nú
fram á Barböru öðru sinni, nú riðandi
á hrossi (það var úrsúla). Varð bil-
stjóranum hverft við þessa sýn og taldi
sig haldinn ofsjónum.
Hin siðari ár gerðu þau Barbara og
Magnús mjög viðreist erlendis, voru
árlangt i' Paris, fóru til Marokkó,
Ceylon, Persiu og Mexikó, þar sem
Vifill sonur þeirra var við nám og störf
i húsagerðarlist i 12 ár. Hegðun þeirra
var þvi með talsverðu heimsborgara-
sniði, en íslendingar komust ekki upp
á ferðalög að ráði utanlands eða innan
fyrr en upp úr 1950.
Nýnæmi þótti að list Barböru hér á
landi, sem vonlegt var, þvi hin brezka
listhefð, frá Turner og Blake til
Williams Morris, var hér litt kur.n,
Björn Th. Björnsson segir i Islenzkri
myndlist (II, bls. 230): „Þótt nokkrar
Framhald á bls. 15
16