Íslendingaþættir Tímans - 15.05.1976, Blaðsíða 2

en 1907. Þó munu systkinin i Tunguseli
hafa notið ofurlítillar fræðslu einhvern
smátima flesta vetur frá tiu ára aldri.
Eitt er vist að frænka min skrifaði
alltaf einkar skýra og fagra rithönd og
má draga af þvi þá ályktun aö hún hafi
getað æft hönd sina vel sem barn. Einn
vetrarpart var hún á unglingaskóla i
öxarfirði hjá Svövu Þorleifsdóttur frá
Skinnastað, kennara og siðar skóla-
stjóra, og annan vetrarpart nokkrum
árum siðar á kvennanámskeiði i
ReykjavIk.Varðhenniþetta nám bæði
mikill styrkur og uppörvun.
Þegar náminu i Reykjavik var lokið
var frænka min fullþroskuð glæsileg
kona og þá þegar vel undir þaö búin að
taka við þvi langa og einkar farsæla
húsmóðurhlutverki sem fram undan
var, þótt á þvi yrði nokkur bið um
Jón Björnsson fæddist i Glaumbæ i
Reykjadal i S.-Þing. 5. október 1891.
Hann andaðist 1. október 1941.
Faðir hans var Björn Björnsson hús-
maður i Glaumbæ Björnssonar bónda
Björnssonar I Presthvammi Björns-
sonar bónda á Hólum I Reykjadal
Einarssonar prests Hjaltasonar i
Mývatnsþingum.
Móðir hans var Sigurveig Jónsdóttir
smiðs Pólssonar prests i Hörgsdal á
Siðu Pálssonar Jónssonar klaustur-
haldara á Elliðavatni.
Foreldrar Jóns áttu 5 börn, Karl,
Karólinu, Pál, Jón og Benedikt, sem
öll urðu traustir og merkir þegnar.
Meðan börnin voru ung voru for-
eldrarnir bláfátækir og alltaf á
hrakningi frá einum bæ til annars,
endaþá mjög erfiðir timar fyrir flesta,
ekki siztbarnmörg hjón sem ekki áttu
neitt jarðnæöi. Börnin urðu þvi að fara
strax að heiman þegar þau gátu farið
að vinna fyrir sér. Nákunnugir hafa
tjáð mér að þau systkinin hafi aldrei
notið neinnar regulegrar skólagöngu á
æskuárum sinum, aðeins fengið
stopula tilsögn foreldra i heimahúsum
i lestri, skrift og reikningi undir eftir-
liti sóknarprestsins. En þannig var
barnafræðsls þjóðarinnar viðast hvar
um aldabil. Aðeins efnað fólk gat leyft
sér aö hafa heimiliskennara ákveðinn
tima á vetri hverjum.
Fjögur fyrstu ár sin i vinnumennsku
var Jón norður á Tjörnesi á Héðins-
höfða, fyrst hjá Hálfdáni Jakobssyni
bónda þar, og siðar hjá Jóni Gauta
Jónssyni sem fluttist þangað árið 1910.
En 1912 ræðst Jón sem vinnumaður til
Óla G. Arnasonar bónda á Bakka i
Kelduhverfi og er þar önnur fjögur ár.
Ariö 1916 ræðst hann svo loks sem
vinnumaður til Stefáns bónda Sigurðs-
sonar i Ærlækjarseli i öxarfirði og var
hjá honum i tvö ár. Stefán var mikill
áhuga- og athafnamaöur ogbrautryöj-
andi nýrra búskaparhátta I sveitinni
og raunar sýslunni allri, ásamt bróður
sinum, Birni siðar bónda á Hrólfsnesi.
Mun Jón hafa talið sig hafa fengið hjá
honum dýrmæta reynslu sem hann bjó
lengi að.
Jón var glæsimenni i sjón og raun,
hár og þéttvaxinn rammur að afli og
harðduglegur til allra verka. Var hann
þvi alltaf eftirsóttur starfsfélagi meöal
annars vegna þess léttleika og ljúf-
lyndis sem ætið fylgdi honum.
Jón hafði nú stundað vinnumennsku
á annan áratug, orðinn rigfullorðinn
maður með mikla búskaparreynslu og
hugsaði sér ákveðið að hefja sem fyrst
sjálfstæðan búrekstur. Leið nú brátt
að þvi að sá draumur rættist.
III.
Eiginkona Stefáns Sigurðssonar i
Ærlækjarseli var Kristín frá Tungu-
seli.alsystir Arnþrúðar. Skömmu eftir
að Þrúða hafði lokið kvennanámi sinu i
Reykjavik, ræðst hún i Sel til systur
sinnar sem þá var ekki heilsusterk og
hafði stóru heimili að sinna. Þrúöa er
þvi starfsstúlka i Seli, ung og glæsileg,
þegar Jón ræðst þangað sem vinnu-
maður. Þar kynnast þau brátt og fella
hugi saman og eru vigð i hjónaband
austur á Sauðanesi þann 18. júni 1918.
Sú hjónavigsla var lengi umtöluð þar
nyrðra þvi að þá voru gefin saman i
einu fjögur Tunguselssystkinin. Mun
það næsta fágætt ef ekki einsdæmi.
(Ég get þess hér milli sviga að i heim-
ild minni að þessum merka viðburði
sé ég að faðir minn, Gunnar Arnason
bóndi i Skógum, og mágur minn Björn
Kristjánsson kaupfélagsstjóri á Kópa-
skeri, hafa verið svaramenn allra
brúðhjónanna. Mun það einnig vera
fágætt).
Ungu hjónin hófu búskap i Ærlækj-
arseli og bjuggu þar slðan samfellt I
ástrikri sambúði 23 ár. Þau tóku strax
á leigu hluta af jörðinni, og nokkrum
árum seinna fengu þau hana alla
leigða til ábúðar. Loks keyptu þau
jörðina þegar fyrirsjáanlegt var að
eigandinn Gunnlaugur Stefánsson,
mundi aldrei geta búið þar vegna van-
heilsu.
Jón og Arnþrúður eignuöust sjö börn
sem öll komust upp og eru hinir ágæt-
ustu þegnar. Þau heita, talin I aldurs-
röð:
1. Kristin, fædd 1920, gift Einari
Braga rithöfundi. Þau eiga tvö
börn.
2. Stefán, fæddur 1921, bóndi i
Ærlækjarseli, ókvæntur og barn-
laus.
3. Björn, fæddur 1922, vélstjóri á
Kópaskeri, kvæntur Snæfriði
Helgadóttur. Þau hafa eignazt 5
börn.
4. Grimur, fæddur 1925, bóndi I Ær-
lækjarseli og búfræðiráðunautur
N.-Þingeyinga, kvæntur Erlu Bern-
harðsdóttur. Þau eiga 6 syni.
5. Karólina, fædd 1929, bústýra hjá
Stefáni bróður sinum I Ærlækjar-
seli. Ógift en á eina dóttur.
6. Guörún Margrét, fædd 1931, gift
Gunnlaugi Indriöasyni bifreiöa-
stjóra á Kópaskeri. Þau eiga 5 börn.
smn.
2
isléndingaþættir