Íslendingaþættir Tímans - 12.01.1978, Blaðsíða 2

Um barnaskóla var þá ekkiað ræða i
eyjum, en nám undir skóla mun Guð-
mundur hafa byrjað hjá séra Sigurði
Jenssyni i Flatey, og hvatti prestur
hann mjög til skólanáms. Ávallt slöan
mat Guðmundur klerk mikils og hélt
góðum kunningsskap viö fólk hans
meðan lifði.
Eftir þriggja eða fjögurra mánaóa
nám hjá séra Sigurði, settist Guð-
mundur i annan bekk gagnfræðaskól-
ann á Akureyri og lauk þar námi
vorið 1915. Næsta haust hóf hann nám I
Menntaskólanum I Reykjavik, en
veiktist þá um veturinn og varð að
hætta i skóla. Dvaldi hann þá heima i
Skáleyjum um hrið. Skömmu seinna
hóf hann nám i simritun og loftskeyta-
fræðum og tók próf frá Loftskeyta-
skólanum IReykjavík árið 1919. Sama
ár var sett á fót loftskeytastöö i Flatey
á Breiðafirði. Tók Guðmundur þegar
viö forstöðu hennar og stjómaöi henni
til ársins 1931. Þá var stöðin lögð niður
gegn vilja stöövarstjórans og alls
þorra hreppsbúa. — Það var upphaf
hnignunarinnar á þeim slóðum sem
enn sér ekki fyrir endann á.
Þegar svo var komið fluttist Guð-
mundur til Reykjavikur. Þar geröist
hann fyrst aðstoðargjaldkeri hjá
Landsimanum en seinna forstöðu-
maður innheimtudeildar Bæjarsima
Reykjavikur. Þvi starfi gengdi hann
þangaö til hann hætti störfum vegna
aldurs.
Meöan Guðmundur átti heima I
Flatey hlóöust á hann margs konar
trúnaöarstörf fyrirsveitsina og sýslu.
Um þau störf er mér ekki aö fullu
kunnugt þvi laus var ég við heimahag-
ana á þeim árum. En nefnt get ég að
flest eða öll ár sin i Flatey var hann I
sóknarnefnd. Unglingaskóla stofnaöi
hann þar ásamt fleirum og stjórnaöi
honum meðan hann var i' Flatey. Segja
þeir sem nutu kennslu hans aö hann
hafi verið lipur og skemmtilegur kenn-
ari. Við brottför hans úr eyjunni
lagðist skólinn niöur. Oddviti hrepps-
nefndar var hann a.m.k. árunum 1924-
1931. öll skrifstofustörf fórust
Guðmundi vel úr hendi. Reikningar
frá honum voru ljósir, skipulega
færðirog frágangur hinn snyrtilegasti.
Sagði Guðmundur mér einhvern
tima, að aldrei hefði hann sótzt eftir
þessum störfum. Hann átti sér ýmiss
konar áhugamál sem hann flfkaöi þó
litiö. Bókamaður var hann allmikill
vel pennafær og hafði yndi af bók-
menntum, einkum ljóöum. Atti og
hægt með að gera smellnar visur
sjálfur en liklega mun fátt finnast eftir
hann af þeirri framleiðslu.
Ekki losnaði Guðmundur Jóhannes-
son við allt félagsmálastúss og störf
þótt hann flyttist hingað til Reykja-
vikur mun hann þó siöur en svo hafa
2
sótzt eftir þeim. — Formaður Félags
islenzkra simamanna var hann tvö ár.
Meöal stofnanda og fyrsti formaöur
Breiðfirðingafélagsins i Reykjavlk.
Formaður Barðstrendingafélagsins á
timabili og seinna heiðursfélagi þess,
(sá eini til þessa dags að þvi er ég bezt
veit.)
Þessi þurra upptalning sýnir og
sannar aö Guðmundur var mjög
félagslyndur maður, sem naut fyllsta
trausts samborgara sinna og starfs-
félaga. —
Þann 8. desember 1923 kvæntist
Guðmundur Sigriði Jóhannesdóttur
Arasonar skipstjóra i Flatey og konu
hans Valborgar Jónsdóttur. Sigriður
var hin mesta mannkostakona frið og
falleg, svo sem hún átti ættir til en
missti heilsuna langt um aldur fram.
Hún andaöist á Borgarspitalanum 11.
ágúst 1971. Þau hjón eignuðust þrjú
börn sem öll eru gift og búsett hér I
borginni. Eftir lát Sigriðar bjó Guð-
mundur hjá börnum sinum og naut
einstakrar umhyggju þeirra og
ástúðar eftir aö heilsa hans bilaði.
Heimili þeirra Sigriðar og Guð-
mundar var eitt hið bezta og þokka-
fyllsta sem ég hef þekkt. Þess nutu
margir. Margir áttu erindi við oddvit-
ann sóknarnefndarmanninn og
kennarann I Flatey. Sama var uppi á
teningnum eftir að þau hjón fluttu
hingað suður þótt ekki væri þá komið
til þeirra I neins konar embættiserind-
um, heldur til að njóta samvistar við
húsráðendur. Þar var öllum tekiö af
alúð og alþýölegri breiðfirzkri gest-
risni. Sama hvort einhvern tima haföi
skorizt i odda út af hreppsmálum,
landsmálum eöa einhverju ööru I
amstri dægranna. Húsbóndinn haföi
alltaf næg umræðuefni og ræddi oftast
Iléttum og gamansömum tón. Og ekki
voru veitingar húsfreyjunnar skornar
við nögl. Mun hún ekki hafa átt minni
þáttigæfu og gengi heimilisins en hús-
bóndinn, hvort sem heimili þeirra stóö
vestur i Flatey eða hér I höfuðborg-
inni.
Ekkert umræöuefni var Guðmundi
Jóhannessyni kærara eftir aö hann
hætti störfum og rólegt og hljótt
geröist kringum hann en æsku-
stöðvarnar heima I Breiðafjarðareyj-
um og lifið sem lifað var þar. Endur-
minningar þaðan sóttu á þennan aldna
heiðursmann. Einkum voru það æsku-
árin barnabrekin og leikirnir sem
hann haföi gaman af að rifja upp og
litiliega hefur verið drepið á hér að
framan. Saknaðarbros lék þá stundum
um ellimótt andlitið. Atthagaást hans
var nær einstök að ég ætla. Þau munu
hafa verið fá — hafi þau þá nokkur
veriö — sumurin sem Guðmundur fór
ekki heim á æskustöövarnar jafnvel
eftir að heilsu hans var s\o komið að
hann taldizt ekki ferðafær. 1 sumar
komzt hann aðeins vestur I Stykkis-
hólm. Þaðan leit hann vestur yfir
fjörðinn og sá eyjarnar sínar hilla upp
I fögru aftanskini. Feröir hans verða
ekki fleiri. Merkur öldungur hefur
kvatt fjörðinn sinn og eyjarnar I
siðasta sinn.
Ég þakka langa og trausta sam-
fylgd.
Bergsveinn Skúlason
f
1 dag veröur til moldar borinn Guð-
mundur Jóhannesson frá Skáleyjum á
Breiðafirði, en hann lést á Landspltal-
anum að morgni sunnudagsins 11.
september s.l. 83 ára að aldri. Haföi
hann um allmörg undanfarin ár átt við
vanheilsu að strlöa en ætlð tekist aö
halda sjúkdómnum I nokkrum skefj-
um, enda þóttgliman væri á stundum
tvisýn. En þar kom, að hann laut I
lægra haldi.
Guðmundur Jóhannesson fæddist 1.
mal 1894 I Skáleyjum á Breiðafirði og
voru foreldrar hans hjónin Jóhannes
bóndi Jónsson og kona hans Marfa
Glsladóttir. Hann varð gagnfræðingur
frá Akureyri 1915 og settist þvi næst I 4.
bekk Menntaskólans I Reykjavik, en
varö aö hætta vegna veikinda. Hvarf
hann um hrlð vestur I heimabyggð
slna, en sótti árið 1919 loftskeyta-
manns- og slmritaranámskeiö I
Reykjavik og tók próf I þeim greinum.
Fékk hann loftskeytamannssklrteini
nr. 2. Sama ár var hann skipaður loft-
skeytastöðvarstjóri I Flatey á Breiða-
firöi og gegndi hann þvl starfi til 1931
að stööin var lögð niður. Haföi hann þá
einnig veriö oddviti Flateyjarhrepps
frá 1924 og veitt forstöðu unglinga-
skóla þar 1928—1930. Guðmundur flutt-
ist til Reykjavlkur 1931, starfaði þar á
lofskeytastööinni skamma hrið, en
varð slðan aöstoðarmaöur aðalgjald-
kera Landssfmans, unz honum var ár-
ið 1933 falin forstaða sérstakrar inn-
heimtudeildar fyrir Landslmann og
Bæjarsimann I Reykjavik. Það starf
hafði hann með höndum þangaö til
hann lét af störfum fyrir aldurs sakir
1964. Guömundur starfaði mikið aö
félagsmálum, var svo dæmi sé nefnt
formaöur Félags fslenzkra síma-
manna I tvö ár, Breiðfiröingafélagsins
frá stofnun 1938—1944 og Barð-
strendingafélagsins i 5. ár. Eiginkona
Guðmundar var Sigriöur, f. 12. júni
1900, Jóhannsdóttir skipstjóra I Flatey
Arasonar, glæsileg kona, sem lést 11.
ágúst 1971 eftir þungbær veikindi.
Eignuöust þau þrjú börn, Jóhann, inn-
heimtugjaldkera, kvæntan Rebekku
Kristjánsdóttur, Kristinu, gifta Rafni
tslendingaþættir