Íslendingaþættir Tímans - 04.10.1980, Síða 7

Atli Baldvinsson
Hveravöllum
A siðsumardegi 23. ágúst s.l. kvöddu
Þingeyingar merkan ljúfan samferðar-
mann Atla Baldvinsson á Hveravöllum,
Húsavikurkirkja iar þéttsetin, þvi það
var margs að minnast eftir langa sam-
fylgd. Atli var fæddur á Húsávik 31.
október 1905, sonur þeirra merku hjóna
Baldvins Friðlaugssonar á Hveravöllum
og Sigriðar Stefánsdóttur. Þessi hjón
voru dæmigerðir fulltrúar fyrir þá menn-
ingu sem varhér all merk á þeim tíma, og
við nefnum oft aldamótafólkiö. Heimili
þeirra var sannkallaður menningar-
staður, þar var mikið lesið, hjónin voru
ljóðelsk og orktu allmikið, töluvert af
Ijóðum þeirra er I geymslu i Safnahúsinu
á Húsavik. Baldvin var einn af stofn-
endum Garðræktarfélags Reykhverfinga
og framkvæmdastjóri þess um áraraðir.
Þetta menningarheimili þeirra sem var
á Stóru-Reykjum og siðan á Hveravöllum
var gróðrareitur Atla og þeirra systkina,
barna við jaröhitann á Hveravöllum voru
hans æskuspor, og þar mótaðist lifsvið-
horfið.
1 þessari sveit I Reykjahverfinu var
Þróttmikið félagslif, sérstaklega i sam-
handi við ungmennafélagið, og barna-
hópurinn á Hveravöllum var þar hrókur
alls fagnaðar, þá blasti lifið við. Atli virð-
ist ungur hafa tekið ákvörðun um lífs-
starfið, og var ákveðinn að feta I feðra-'
s)óð. Hann fer ungur i Hvanneyrarskóla,
ag útskrifast þaðan búfræðingur 1928. A
Hvanneyri naut Atli sin vel, hann var
miög góður námsmaður, tók þátt i útgáfu
fhólablaðsins, og fór létt meö að skrifa i
Það og yrkja bæöi ljóö og lausavisur. Og
At*i lét ekki þar við sitja, árið 1930 stund-
^hi hann nám i garðræktarskóla i Slöp i
Noregi og var hann nú orðinn vel mennt
aður ræktunarmaður, með gróðurhúsa-
r*kt sem sérgrein. Atli var þarna á
v'ssan hátt i námsvalinu brautryðjandi,
með bjartsýna trú á gildi heita vatnsins
'0 ræktunarstörfin, og þýðingu þess fyrir
s*and. Atli kynntist á námsárum sinum á
VVanneyri ungri stúlku.Steinunni ólafs-
. itur á Hvitárvöllum i Borgarfirði, og
veða þau að eiga samleið i lifinu og feta
aman stiginn noröur, þó að á þvi yrði að-
ems stundarbiö.
Atii sendi heimasætunni á Hvitár-
0 um frá Noregi mikið af ljóða-
euimningum, og sparaöi ekki bréfs-
'slendingaþættir
efnin og framtiðin var fögur eins og
þannig æviskeið eru oftast. Og ioks kom
svo Atli heim i Hveravelli, með ungu
heimasætuna frá Hvitárvöllum, og lifs-
starfið hefst fyrir alvöru, menningar-
heimilið á Hveravöllum heldur áfram og
fær raunar nýjan liðskost, léttur hlátur
Steinunnar og lifsfjör bætist i búið, og
gefur þvi rikari blæ.
Arið 1938 tók svo Atli við fram-
kvæmdarstjórastarfi garðræktarfélags-
ins af föður sínuhi, og skipaði það sæti i 38
ár. Þetta timabil er a6 sjálfsögðu aðal-
lifsstarf Atia, og það er merkilegt lifs-
starf, það er eins og nám hans, brautryðj-
endastarf i ylrækt hér norður við ysta haf
og árangurinn i starfinu finnst mér hafi
verið mikill. Til merkis um það er ört
vaxandi fyrirtæki, miklar framkvæmdir i
byggingu gróðurhúsa og góður rekstur
félagsins i fjölda ára, þar kom til, staðgóð
þekking framkvæmdarstjórans og einnig
þaö aö hann stjórnaöi garðræktarfélaginu
með hagsýni og ábyrgðartilfinningu eins
og hann ætti það, sjálfur þannig var Atli
Baldvinsson, og þess vegna hafa svo
mörg blóm sprottið þar sem starfsvegur
hans hefur legið. Ég hefi i nokkur ár verið
i stjórn garöræktarfélagsins.og vil aö það
komi fram, hvað alltaf var ánægjulegt aö
koma á aðalfundina á Hveravöllum og
njóta gestrisninnar hjá Steinunni, og vera
vitni að góðum árangri i rekstri fyrirtæk-
isins.
Fyrir okkur i stjórninni flyt ég Atla
þakkir fyrir mikil störf og merk. Auö-
vitað gat ekki farið hjá þvi aö Atli yrði
kvaddur til margra félagsstarfa, enda
var hann oddviti, lengi sýslunefndar-
maður, hreppstjóri og formaður Bún-
aðarfélagsins. Atli var söngmaöur góður,
eftir að hann kom frá ámi var góður
karlakór starfandi i Reykjahverfi, undir
stjórn Sigurjóns Péturssonar i Heiðarbót,
þá þótti það margra undrunarefni, aö svo
fámenn sveit gæti haft svo góðan kór. Atli
var þarna virkur I söngfélagi. Atli las
mikið af bókum, ef tómstundir gáfust, en
fór of dult með ljóðagerö sina.
A bökkum laxveiðiánna kynntist ég
honum best, við Laxá og Hofsá, hann
kenndi mér aö stiga fyrstu sporin við lax-
veiðarnar, en þær stundir eru minningar-
brot sem gleymast ekki. Hveravallar-
heimilið i tiö Steinunnar og Atla hefur
veriðfallegt og rausnarleg, bjart og hlýtt.
Það segir ef til vill meira en mörg orð að
geta þess, að þangað þótti mörgum gott
að koma, og þeir komu aftur og aftur.
Börn Steinunnar og Atla eru Sigriður
gift Vigfúsi Jónssyni, Laxamýri, Maria
sem gift er Unnsteini Jóhannssyni,
lögreglumanni Garðabæ, Ólafur
framkvæmdarstjóri á Hveravöllum giftur
öldu Pálsdóttur garðyrkjufræðingi, og
Baldvin garðyrkjumaður, Hveravöllum.
Barnabörnin eru orðin tiu.
En árunum fjölgar og menn þreyt-
ast þaö er lifsins saga. Þegar Atli hafði
stjórnað fyrirtækinu i 38 ár baö hann um
að fá að létta af sér störfum. Stjórnin réði
þá Ólaf Atlason til starfsins, og þótti
mörgum vel ráöiö, að þriöji ættliöurinn
tæki viö stjórn garðræktarfélagsins, enda
hefur allt vel gengið.
Þegar ég rita þessar linur um Atla
Baldvinsson, látinn vin minn og sam-
starfsmann, er mér efst I huga góður
félagi og ræktunarmaðurinn. Hann
stjórnaöi garöræktarfélaginu af atorku
eins og hann ætti það sjálfur. Betur getur
enginn gert. Þess vegna féll honum i
skaut sú hamingja aö sjá svo marga
drauma sina rætast. Fyrirtækiö óx og
dafnaöi stöðugt undir hans stjórn. Með
hjálp jarðhitans vrð gróöurinn i gróður-
húsunum, fjölþættarUegurri og arðmeiri.
Betra Island.
Afkomendur Steinunnar og Atla halda
áfram stjórn og framkvæmdum garö
ræktarfélagsins. Minningarnar um góöan
dreng lifa. Starfiö heldur áfram, en þó aö
nú sé haustlegt i sinni, og raunar komið
haust um alla byggð.vorar bráum á ný á
Hveravöllum.
Ég sendi Steinunni og f jölskyldunni allri
hugljúfar samúðarkveðjur.
Finnur Kristjánsson.
7