NT - 28.05.1984, Blaðsíða 10

Mannorð í lággengi
Óskar Sigtryggsson Reykjar-
hóii skrifar:
■ Er það óumflýjanlegt
lögmál í okkar samfélagi að
þeir sem búa við best launakjör
séu öðrum ófúsari til að taka
tillit til þjóðarhags og að miða
kröfur sínar við það mögu-
lega?
Pað má segja að þessi spurn-
ing hafi hvarflað að mér í hvert
sinn sem almennir kjarasamn-
ingar hafa farið fram. Þegar
kjarasamningar hafa staðið
yfir hafa jafnan verið uppi
háværar raddir sem krafist hafa
jöfnunar á lífskjörum launa-
stéttanna. Þeir sem í hjarta sínu
voru á móti öllum launajöfnuði
létu hins vegar lítið á sér bera
á þvt stigi. En að afstöðnum
almennum kjarasamningum
risu upp tiltölulega fámennir
hópar manna, sem í krafti
starfs síns höfðu kverkatök á
mikilvægum og viðkvæmum
þáttum í samfélaginu - og
höfðu þegið laun samkvæmt
því - og gerðu gegndarlausar
kröfur um launa- og kjarabæt-
ur. Þeir krefjst ekki einungis
sömu hundraðshlutahækkunar
á sín háu laun og verkamenn
fá, heldur margfaldlega þess.
Það eru því mið.ur alltof
margir starfshópar sem falla í
þá freistinganna gröf að mis-
nota aðstöðu sína sér til fjár-
hagslegs ávinnings, því að í
svipinn séu flugmenn hjá Flug-
leiðum og mjólkurfræðingar
nærtækustu dæmin. Og enda
þótt lengra sé um liðið síðan
læknar stilltu sjúklingum sín-
um upp sem gíslum, var sú
aðgerð svo átakanleg að erfitt
er að gleyma henni.
Allir þessir hópar eiga það
sameiginlegt að vera m-eðal
þeirra hæstlaunuðu innan
launþegastéttarinnar og þar af
leiðandi meðal þeirra sem ættu
að sjá sóma sinn í því að stilla
kröfum sínum í hóf svo meira
yrði til skiftanna handa þeim
sem mest eru þurfandi.
En eitthvað virðast þessar
stéttir og því miður fleiri hafa
haft annað siðgæðismat. Það
er eins og þeir séu reknir áfram
af taumlausri lífsgæðagræðgi
og horfi ekki í það þó þeir
fyrirgeri orðstír stéttar sinnar.
Ég efast um að nokkurntíma
hafi hópur manna orðið svo að
alþjóðar athlægi sem flugmenn
Flugleiða sem skyndilega urðu
hópveiki að bráð að morgni
18. þessa mánaðar. Voru menn-
irnir af ráðnum hug að gefa
þjóðinni hlátursefni, eða komu
þeir ekki auga á hvað þeir
gerðu sig skoplega.
Ekki veit ég hvað margir
læknar hafa léð nöfn sín á
veikindavottorð flugmanna
þennan dag, en ég vona stéttar
Kennarar wið M.í. óhres$
með framkomu skólame
Mæta ek
í lokahó
■ Kcnnarar við Menntaskól- skólans. scm u
ann á Isafirði ætla ckki að dcnla i fyrsta <án
mæta á lokafagnað skólans
scm haldinn vcrður i ksold
Ástzðan cr rotgróm oánxgja
mcð skólamcistara. Bjorn
Tcitsson. og cinkum þau um-
mzli scm hann lct talla nylcga
i þá vcru að kcnnarar væru
misjalnlcga vclkomnir. Sam-
slaðan um þctta mál cr s\o
viðtxk að hvcr cinasti kcnnari
.rtlar að sitja hcima
Mál þctta a scr langan að-
dragandu. að v>gn kcnnara
cins viðskol.iiin. sciii N' I hafði
tal af i g;»7. mun viss i>an.rgja
hafa vcnð rikjandi mcð \torl
skolamcistara og „durtslcga"
Iramkomu haii' g.igmart
undirmonnuui sinum. allt Ira
|m að hann rc«*st til skol.uis
tvrir fuiim arum
Mjog mun þo lolki hafa þotl
kcvra ur hofi. Ivnr skommu.
þ»gar skol.iiiicMari lct þau
orð lalla að suniu kcnnar.ii
• aru ...cskilcgu ' gcstir i lok.i
holinu. cn aðnr ckki
Akvaðu kcnnarar þa að lata
citt vfir alla ganca og nuta
ckki i hofið l okuhotið scm
hcr um taðit hciur (i.im til
þcssa scrið arviss tiðiuirðui
og hafa nuil þar baði kcnnar
ar og nvstudcnt.i! og skcnunt
scr saman i kvcðiuskym Auk
nystudcnta munu tiu ara stu-
ilcntar taka þatt i glcð
skapnum'' að þcssu smm
KMta cru rcyndar fyrstu tiu
ára studcntamir i sogu
þeirra vegna að þeir hafi ekki
verið margir. Stuðningur
lækna við þessar aðgerðir
flugmanna hefði tæpast hlotið
almanna lof, eða verðskuldað
það.
Að lokum spyr ég, fávís
maður: Er sú kjarabót sem
næst fram með því að ógna
heill samborgaranna þess virði
að láta í skiftum fyrir hana
sæmd sína og álit?
Bætt
Ein
gre
urr
■ I g.rr v.ir
þingi lrum\.ir
hus.dcigus.imn
i scr ymsar ui
rcttarsioðu lcig
I frumvarpm
að lciguiaki :
kvcðiu ty
cigi rcti a að si
husnxði i f)i
scgn m a
Mcðal vfirl
mcð frumvarj
hus.ilcigusjmn
skjpa mcin fes
„Konurnar heim
í eldhúsin“
Mánudagur 28. maí 1984 10
Gylfi Gíslason nnr. 2641-1955
■ Núna undanfarna daga
hefur verið mikil undirskriftar-
herferð í gangi hér í Reykja-
vík, og margir lagt hart að sér
í þágu málstaðarins, enda um
mikið þjóðþrifamál að ræða.
Undirskriftarsöfnun þessi hef-
ur gengið undir nafninu
„Flerferð gegn atvinnuleysi".
Söfnun þessi hefur gengið vel
og vakið mikla umræðu í land-
inu um atvinnuleysi, flestir
hafa orðið sammála um að
atvinnuleysi sé bölvaldur sér-
hvers þjóðfélags og hverjum
manni sé ekki bara nauðsyn
fjárhagslega, heldur bókstaf-
lega hollt að hafa atvinnu.
Eftir mikla umhugsun og
vangaveltur um atvinnuleysi
og þjóðfélagið í heild hef ég
komist að niðurstöðu og held
ég að sú niðurstaða gæti verið
lausn á þeim atvinnuleys-
isvanda sem blasir við mörgum
þjóðfélögum í dag.
Til þess að gera betur grein
fyrir þessum tillögum mínum
skulum við hverfa eins og 50-60
ár aftur í tímann. Á þeim
Sigríður Dúna svarar
„almúgakonunni“
tímum þekktist atvinnuleysi
vart því þá var þjóðfélaginu
öðruvísi háttað og bæði menn
og konur gerðu sér betur ljóst
hlutverk sitt í lífinu.
Karlmennirnir skildu betur
að þeir voru hið sterka kyn og
betur fallnir til allrar jafnt
andlegrar sem líkamlegrar
vinnu. Því þótti öllum bæði
rétt og sanngjarnt að þeir ynnu
sem fyrirvinna heimilisins og
þyrftu því ekki að berjast um
atvinnu við konur á vinnu-
markaðnum. Konurnar hins
vegar sinntu heimilisstörfum,
matseld, barnauppeldi og
öðrum húsverkum, til þessara
hluta voru þær betur skapaðar
en karlmaðurinn.
Þetta þýddi einnig að allt
heimilishald og heimilislíf varð
mikið betra og heilbrigðara.
Börnin hlutu gott uppeldi frá
móður sinni og þrifust vel á
góðum og hollum mat er móðir
þeirra, útskrifuð úr húsmæðra-
skóla, tilreiddi, í stað þess að í
dag alast börnin upp villt í
spilasölum og helsta fæðan er
þau í sig láta eru gosdrykkir og
annað „slikkerí“. Einnig spar-
aði þetta gífurlegt fjármagn
sem liggur í byggingu og rekstri
dagvistarstofnana.
Því vii ég gera það að tillögu
minni að konurnar hverfi burt
af vinnumarkaðnum og heim í
eldhúsið. þetta myndi leysa
margan vanda, ekki bara þann
uppeldisvanda sem ég hef
minnst á heldur mundi at-
vinnuleysi verða óþekkt fyrir-
bæri, kaupmátturaukast þann-
ig að hverju heimili dygði ein
fyrirvinna.
Þannig gætu allir unað glaðir
við sitt, karlmaðurinn sem
fyrirvinna og konan heima á
heimilinu með börnum sínum,
því hvað veit maður ánægju-
legra en að sjá fallega konu
una sér vel við heimilisstörf og
ungbarn hjalandi að leika í
grenndinni.
Því vil ég að við íslendingar,
göngum fram og skerum upp
herör og látum kröfur okkar
hljóma: „Konurnar heim í
eldhúsin."
■ „Hvað veit maður ánægjulegra en að sjá fallega konu una sér vel við heimilisstörfin" segir
greinarhöfundur.
■ í tilefni af lesendabréfi
„Áímúgakonu í mannréttinda- -
baráttu" hafði Sigríður Dúna
Kristmundsdóttir samband við
NT og hafði eftirfarandi að
segja:
„Skoðanaskipti um kvenna-
baráttumál eru lífsnauðsyn
kvennabaráttunnar og það er
vert að taka það fram að
gjörðir kvennalistakvenna
geta aldrei orðið óumdeilan-
legar.
Hvað varðar frumvarpið um
fæðingarorlof þá er fyrsta
ákvæði þess það, að allar fæð-
andi konur, hvaða störf sem
þær vinna, hvort sem þær eru
launaðar eða launalausar með
öllu, fái að minnsta kosti
fimmtán þúsund á mánuði í
fæðingarorlofsgreiðslur.
„Óska ykkur
til hamingju
með NT“
Það er ljóst að verði frum-
varpið að lögum, þá munu
margar konur hækka í launum
við það að taka . fæðingaror-
lof og enn aðrar komast i
launamanna tölu um tíma. Það
er hinsvegar stór spurning,
hvort nokkur kona eigi að
lækka í launum við það að
eignast barn. Þar er um tvö
ósamrýmanleg sjónarmið að
ræða. Annarsvegar það, að
allar fæðandi konur fái sömu
upphæð við það fæða barn án
tillits til stöðu eða lífsviðurvær-
is, hinsvegar að engin kona sé
sett skör lægra launalega við
það að eignast barn. Við
kvennalistakonur völdum
seinni kostinn því við föllumst
ekki á það að störf er lúta að
uppeldi og ummönnun barna
seú eitthvað síður mikilvæg en
störf á hinum almenna vinnu-
markaði; foreldrahlutverkiðer
a.m.k. jafn mikils virði og
■ Sigríður Dúna, alþingism-
aður NT-mynd: Róbert.
fyrirvinnuhlutverkið. Þetta
viðhorf er hinsvegar í andstöðu
við ríkjandi viðhorf okkar
karlkynja þjóðfélags. Með
fyrra sjónarmiðið í huga finnst
mér hinsvegar rétt að setja þak
á fæðingarorlofsgreiðslur þeg-
ar laun fara yfir ákveðna upp-
hæð og gerði ég grein fyrir því
í framsögu með frumvarpinu.
Málið snýst ekki um það að
hafa á móti því að konur hafi
mannsæmandi laun, heldur
snýst það um það að fá því til
leiðar komið að allar konur fái
mannsæmandi laun fyrir störf
sín.
Bestu kveðjur: Sigríður
Dúna.“
Ágætu NT-menn
■ Mig langar að óska
ykkur til liamingju með
blaðið eftir breytinguna og
þakka fyrir gott blað. Fyrir
utan góða fréftamennsku,
svo sem um þær svimháu
gjafir sem vinir Jóhannes-.
ar Nordals hafa gefið hon-
um á annarra kostnað og
um landbúnaðarmál eftir
Bjarna Harðarson, þá vil
ég nefna ýmsa fasta þætti.
Þeirra á meðal eru þættir
Páls Eiríkssonar geðlækn-
is, Jóhanns Péturs Sveins-
sonar laganema og þáttur
Helgu Agústsdóttur sem
mér finnst afskaplega
þarfur og skrifaður af góð-
um skilningi og vjyðingu
fyrir mannlegum eigin-
leikum.
Eitt vil ég ekki láta hjá
líða að þakka fyrir og það
eru stuttar fréttir eða upp-
lýsingar um fasteigna-,
lána- og byggingamál sem
eru hjá fasteignaauglýs-
ingunum. Tölvublaðið um
daginn var feikigott og ég
bíð spenntur eftir næsta
blaði. Það er brýnt að um
þessi tölvumál sé skrifað á
upplýsandi hátt fyrir al-
menning, svo fleiri en tölv- •
fræðingar geti skiiið
tæknina, rætt um tölvurn-
ar og unnið bug á ótta ef
hann er fyrir hendi. Blaðið
þarf að vera góð alþýðleg
fræðsla.
Eitt og annað gott mætti
nefna en ég segi aðeins:
Látið ekki deigan síga!
H.B.
Framkoma kennara MÍ:
„Dónaskapurgagn-
vart nýstúdentum“
Finnbogi Kristjánsson og
Guðmundur Sveinsson skrifa:
■ í NT sl. laugardag kemur
fram hjá kennurum Mennta-
skólans á ísafirði hörð ádeila á
skólameistara.BjörnTeitsson.
Ummæli þau sem eru höfð
eftir Birni kannast hann ekki
við að hafa sagt og munu þau
vera tilbúin af þeim sem höfðu
samband við blaðið. Vitað er
að undanfarin ár hafa ekki allir
kennarar komið á lokahófið,
enda ekki skylda að koma á
það. Nú voru sumir kennarar
farnir frá Isafirði nokkru fyrir
hófið vegna sumarstarfa ann-
ars staðar. Samtök sumra
kennara nú um að koma ekki
á hófið hlýtur þó að teljast
dónaskapur gagnvart nýstúd-
entum og foreldrum þeirra.
Annað atriði er þó miklu
alvarlegra, sern er sá skaði sem
Menntaskólinn á ísafirði verð-
ur fyrir við tilektir þeirra sem
að blaðaskrifunum stóðu, en
það eru þeir ekki að hugsa um
enda mun það skipta þá engu,
aðeins að ná sér niður á skóla-
meistaranum en um afleiðing-
ar sem eru augljósar verði
aðrir að sjá.