NT - 28.05.1984, Blaðsíða 11

brj?t

■Wr-
Þegar Hamborg
var lögð í rúst
Martin Middlebrook: The
Battle of Hamburg. Allied
Bomber Forces against a Ger-
man City in 1943.
Penguin Books 1984.
424 bls.
■ Á árum heimsstyrjaldarinn-
ar síöari var Hamborg, eins og
löngum fyrr og síðar, mikilvæg-
asta hafnarborg Þýskalands,
auk þess sern allmikill iðnaður
var í borginni, sem hafði þýð-
ingu fyrir stríðsreksturinn. Af
þeim sökunr töldu forystumenn
bandamanna mikla nauðsyn á
að lama allt líf í borginni og hún
MARTIN MIDDLEBROOF
THE BATTL
OF HAMBUB
THE FIRESTORM RAID
var auk þess vel staðsett að því
leyti. að þangað var tiltölulega
stutt frá Bretlandseyjum og þess
*».
.GW5.05 nipeltuíi&SIS '' 7 V V .
Mánudagur 28. maí 1984 11
vegna hægara um vik að gera
loftárásir á Hamborg en þær
borgir, sent austar lágu á Pýska-
landi.
Höfundur þessarar bókar.
Martin Middlebrook, á sér all-
sérstæða sögu sem rithöfundur.
Hann var bóndi í Lincolnshire í
Englandi. Árið l%7 brá hann
sér í bændaferð til Frakklands.
Þar sá hann í fyrsta skipti hina
ógnarlegu og víðátlumiklu
hermannagrafreiti frá fyrri
heimsstyrjöld og varð fyrir svo
sterkum áhrifum, að liann
ákvað að skrifa bók. sem lýsti
að minnsta kosti einum degi
styrjaldarinnar frá sjónarhorni
hins almenna borgara. Bókin
kom út árið 1971 og varð þegar
í stað metsölubók. Middle-
brook brá þá búi og síðan hefur
hann varla lagt frá sér pennann.
Hann hefur skrifað margar um
heimsstyrjaldirnar tvær og er
þessi nýjust.
I henni segir frá árásum
bandantanna á Hamborg árið
1943, en þær báru mikinn árang-
ur að áliti stríðsherranna, og í
stríðslok var Hamborggjörsam-
lega í rúst. Middlebrook lýsir í
bókinni aðdraganda þess að
ákveðið var að hefja loftárásir á
Hamborg, hann lýsirárásarflug-
vélunum. vörnum Þjóðverja og
síðan árásunum eins og þær
gengu fyrir sig frá einum degi,
til annars. Öll er þessi frásögn
fróðleg og margir áhugamenn
urn stríðssögu hafa farið unt
hann lofsamlegum orðum.
Undirrituöum þótti á hinn bóg-
inn athyglisverðast að lesa síð-
ustu kafla bókarinnar. Þarsegir
frá hryílingi loftárásanna fyrir
hinn almenna borgarbúa, frá
því helvíti, sem lífið í borginni
varð á rneðan á árásununt stóð,
frá eyðileggingunni og mann-
fórnunum og loks reynir höf-
undur að skilja tilganginn með
þessu öllu sanian. en niðurstað-
an hlýtur alltaf að verða sú
sama: Loftárásir bitna ávallt
harðast á þeirn, sem saklausir
eru. I bókarlok eru svo birtar
nokkrar frásagnir þeirra, sem
lifðu árásirnar af og birtar eru
tilskipanir til flugmanna árásar-
vélanna og skrár yfir „árangur",
sóknar- og varnaraðila.
Þetta er fróðleg bók um hryll-
ing og tilgangsleysi styrjalda og
þar er gildi hennar öðru fremur.
Jón Þ. Þór.
Dag-
bækur
Harold
Nicol-
son
Harold Nicolson: Diarics and Letters 1930-
1964. Edited and condensed by Stanley
Olson.
Penguin Books 1984.
436 bls.
■ Harold Nicolson var velþekktur og áber-
andi maður í bresku þjóðlífi á því tímabili,
sem dagbækur hans ná yfir, 1930-1964.
Hann fæddist í Teheran árið 1886, sonur
Carnocks lávarðar, sem þá var sendiherra
Breta þar og síðan mikill áhrifamaður í
breska utanríkisráðuneytinu á dögurn fyrri
heimsstýrjaídarinnar. Nicolson gekk ungur
í utanríkisþjónustuna og starfaði m.a. í
Teheran og Berlín. Hann tók þátt í friðar-
samningunum eftir fyrri heimsstyrjöld og
átti þátt í stofnun Þjóðabandalagsins: Árið
1929 hætti hann störfum í utanríkisþjónust-
unni og fluttist heim til Bretlands. Þar
gerðist hann blaðamaður, var kosinn á þing
árið 1935 og sat í neðri málstofunni til ársins
1945. Hann var aðstoðarráðherra í stríðs-
ráðuneyti Churchills og hafði þá .a. með
höndum það vandasama hlutverk, að annast
samskipti bresku stjórnarinnar við de
Gaulle. Eftir að hann hætti á þingi sneri
Nicolson sér að blaðamennsku og öðrum
ritstörfum. Hann skrifaði vikulegar greinar
í Spectator og ritdóma í Observer, og samdi
auk þess margar bækur, ævisögur, skáld-
sögur og sagnfræðirit.
Allt voru þetta mikilsverð og tfmafrek
störf. en merkilegasta verk Harold Nicol-
son, a.m.k. fyrir seinni tíma, hafa þó að
öllum líkindum verið dagbækur hans. Þær
ná yfir 34 ára skeið og að sögn sonar hans,
Nigel Nicolson, hafði hann þá reglu, að
setjast við dagbókarritun á hverjum morgni.
Dagbækurnar eru varðveittar í bókasafni
Balliol College í Oxford ogeru alls um þrjár
milljónir orða. Þær voru fyrst gefnar út í
þrem bindum á árunum 1966-1968 og var
þar þó um úrval að ræða. Þær vöktu strax
rnikla athygli og þóttu mikilsverðar heimild-
ir og segir sagan, að þær hafi selst betur, en
nokkurt annað verk Nicolson.
Útgáfan, sem hér er til umfjöllunar. er
stytt og samþjöppuð og aðeins í einu bindi.
Hún er að miklu leyti úrval úr fyrri útgáfu,
en þó er hér nokkuð efni, sem ekki birtist í
fyrri útgáfunni, efni, sem meiri ástæða hefur
þótt til að birta eftir því sem árin hafa liðið.
Dagbækur Harold Nicolson eru rnjög
fróðlegar og skemmtilegar aflestrar og út-
gefandinn, Stanley Olson. hefur unnið sitt
verk vel, valið og hafnað af smekkvísi. Hér
má fræðast um ótal margt, sem viðkemur
breskum stjórnmálum á 4. áratugnum og-
frásagnir af stjórnmálum á dögum síðari
heimsstyrjaldarinnar eru að vonum stór-
fróðlegar. Þar eru margir frægir menn
nefndir til sögu og margt af þeim sagt. Mér
þykja þó skemmtilegastar frásagnir höfund-
ar af blaðamennsku og þátttöku í menning-
arlífi Lundúna á árunum eftir stríð. Þar
nýtur frásagnarlist hans sín best.
Auk dagbókarfærsínanna eru birt í þess-
ari bók nokkur bréf Nicolson til fjölskyldu
sinnar og í bókarlok er ýtarleg nafnaskrá.
Jón Þ. Þór.
1. júní gildir hann, haíirðu greitt hann'þá
eða fyrr. Þá eru 500 aukavinningar dregnir út.
8. júní gildir hann aftur, semogaðrir
miðar greiddir þann dag eða íyrr. Þá eru aítur dregnir út
500 aukavinningar.
17. júní gildir hann enn, eins og
allir miðar greiddir þá eða fyrr. Þá verða aðalvinningarnir
dregnir út.
Þetta er sannkallað happaregn!
AÐALVINNINGAR: 10 FIAT UNO
bíll ársins ’84
22 NORDMENDE
myndbandstœki
AUKAVINNIN G AR:
400 REALTONE útvarpsviðtœki, með
klukku og vekjara
400 PIRATRON tölvuúr með vekjara
og rafeindareikni
200 POLAROID VTVA ljósmyndavélar
Hugsanlega
heíurðu þrjá vinninga í hendi
þegar upp styttir þann 17. júní!
Happaregn er happdrœtti
Slysavamafélags íslands.
í það er ráðist til viðhalds og eílingar slysa-
varna á íslandi og á öllum haísvœðum
umhveríis það.
1000 vinningar alls, alvea aukaleqa. VTÐ ÞORFNUMST ÞIN -
ÞÚOKKAR