NT - 25.11.1984, Side 22

Sunnudagur 25. nóvember 1984 22
gistireglur — herbergisbúnaður — tíbeskur skóli — ástarbréf — tengdaforeldrar
T\l skamms tíma máttu Kín-
verjar ekki hjóöa útlendingum
að búa heirna hjá sér. Þessi
regla hefur stundum verið rök-
studd með því að í hópi útlend-
inganna kunni að vera njósnar-
ar sem beri að varast. A
síðustu árum hefur hún hins
vegar verið útskýrð með því að
segja aö Kínverjar búi almennt
það þröngt og illa að slíkt sé
ekki bjóðandi erlendum
gestum, auk þess geti yfirvöld
ekki ábyrgst öryggi útlendinga
nerna þeir búi á viðurkenndum
hótelum cða gististöðum.
Að undanförnu hafa þessar
gistireglur verið nokkuð á
undanhaldi vegna aukinna
samskipta Kínverja við aðrar
þjóðir og gífurlegrar aukning-
ar ferðamanna, erlendra nem-
enda og annarra útlendinga í
Kína. Þótt það sé auðvelt að
þekkja Vesturlandabúa í Kína
er líka erfitt að fylgjast með
fcrðurn Japana og annarra As-
íubúa í Kína, sérstaklega ef
þeir kunna kínversku. Jap-
anskir nemendur í Kína
segjast löngu hættir að fara
eftir reglum um það hvar þeir
niegi búa eða hvert þeir rnegi
ferðast. Þeir klæða sig bara
eins og Kínverjar og fara svo
þangað sem þeim sýnist, jafn-
vel til Tíbet þótt það sé að
mestu lokað fyrir útlending-
um.
Þwð liefur líka verið slakað á
reglunum gagnvart Vestur-
landabúum þannig að síðast-
liðið sumar var í lagi fyrir þá
að búa heima hjá Kínverjum í
sumum borgum þótt svo virtist
sem engar samræmdar reglur
giltu um það fyrir allt landið.
Pekingbúar töldu til dæmis öll
tormerki á því að bjóða útlend-
ingi að gista heima hjá sér,en í
mörgum smærri borgum var
það hins vegar allt í lagi þótt
það væri óvenjulegt.
Jtanyang-borg í Mið-Kína er
greinilega einn af þeim stöðum
þar sem útlendingar eru taldir
meinlausir. Kunningi minn,
Wang Fusheng, bauð mér að
fyrra bragði að búa heima hjá
sér þegar ég kom í heimsókn í
borgina nú í sumar.
Wang átti heima á skólalóð
tíbeska þjóðarskólans í Xian-
yang þar sem hann kenndi
Tíbetum kínversku og kín-
verskar bókmenntir. Par hafði
hann stórt herbergi ásamt
öðrum kennara sem flutti sig
inn í annað herbergi þær tvær
nætur sem ég var í Xianyang.
Húsmunir voru allir hinir fá-
brotnustu. Tvö skrifborð voru
í herberginu og þrír stólar.
Þvert yfir það var strengd
þvottasnúra. Þar var einnig
bókaskápur með nokkrum
tugum bóka. Nokkur vaskaföt
voru líka í herberginu og hita-
brúsar sem eru ómissandi á
öllum kínverskunr heimilum
vegna hinnar miklu tedrykkju
Kínverja og þess siðs þeirra að
drekka heitt vatn þegar þeir
eru þyrstir. í einu horninu var
klæðaskápur með spegli og á
veggjum voru myndir af kvik-
myndaleikurum og almanök.
Yfir rúmunum héngu flugna-
net til að varna moskítóflugun-
um aðgang að blóði íbúa þess.
Gólf var einfalt steingólf.
Vesturlandabúum kann að
finnast framangreindur hús-
búnaður helst til fábrotinn fyrir
fullorðna karlmenn. En Wang
kvartaði ekkert yfir því að sig
vantaði teppi, þægindastóla,
aukaherbergi, eigið salerni og
baðherbergi, eldhús, sjónvarp,
hljómflutningstæki eða aðra
slíka hluti sem þykja nauðsyn-
legir á Vesturlöndum. Og
vissulega virtist hann vera við
góða heilsu bæði andlega og
líkamlega þótt hann hefði ekki
þennan munað.
/ Xiahyang-borg og nágrenni
búa engir Tíbetar og mörgum
finnst það furðulegt uppátæki
að reisa tíbeskan skóla í borg-
inni. Það er samt ekki svo
fráleitt þegar nánar er að gáð.
Flestir Kínverjar búa á lág-
sléttum og í dölum og þola illa
þunnt loftið á hásléttunni í
Tíbet. Tíbetar þola hins vegar
mjög vel að koma í þykkara
loft sem liggur nær sjávarmáli.
í Tíbet er mikill skortur á
menntuðu fólki þannig að til
skamms tíma var útilokað að
opna þar æðri menntastofnun
með tíbeskum kennurum þar
sem langskólagengnir Tíbetar
voru það fáir. Þess vegna var
ákveðið að stofna Tíbeska
þjóðarskólann í Xianyang til
að mennta Tíbeta sem síðar
gætu snúið aftur til ýmissa
starfa í Tíbet og m.a. starfað
sem kennarar þar.
Tí betar geta lært ýmsar grein-
ar í skólanum, þ.á.m. læknis-
fræði en mesti tíminn fer samt
í að læra Pekingmállýskuna
sem er hið opinbera ríkismál í
Kína. Tíbeska er mjög frá-
brugðin kinversku þótt rnálvís-
indamenn haldi því fram að
hún sé líklega fjarskyld henni.
■ Greinarhöfundur ásamt
vini sínum Wang Fusheng,
Kína, sumar 1984. NT-mynd:rb
■ Það fyrsta, sem þessi
gamli maður gerði á hverjum
morgni, var að æfa „skugg-
altox". Hann heidur því fram
að svona skugga boxæfingar
séu nauðsynlegar til að halda
góðri heilsu.
Kína, sumar 1984. NT-mynd:rb
■ Nágrannakonur Wangs í
Tíbeska þjóðarskólanum. Eins
og sjá má á myndinni hafa
Kínverjar enn mikil not fyrir
þvottaföt.
Kína sumar, 1984. NT-mynd:rb
Kennararnir þar eru flestir
Han. -Kínverjar sem er fjöl-
mennasta þjóðarbrotið í Kína
og aðeins fáir þeirra tala tí-
besku reiprennandi. Wang
Fusheng var hins vegar vel
talandi á eina tíbesku mállýsk-
una og því nokkuð vinsæll
meðal nemenda sinna. En nú
var Wang að hætta kennslu-
störfum við skólann þar sem
honum hafði tekist að fá kenn-
arastöðu í heimahéraði sínu í
Norðaustur-Kína. Mörgum tí-
besku nemendunum þótti það
mjög leitt og einn þeirra hafði
meira að segja gefið Wang
hvíta slæðu sem er mesti virð-
ingarvottur sem Tíbetar geta
sýnt nokkrum manni.
.Aðalástæðan fyrir því að
Wang hafði ákveðið að segja
skilið við Xianyang var sú að
forcldrar hans vildu að hann
kæmi aftur heim í átthagana.
Þau höfðu meira að segja fund-
ið fyrir hann eiginkonu sem
hafði verið bekkjarsystir hans
í gagnfræðaskóla.
Hún hafði víst verið ákaflega
ástfangin af honum allt frá því
að þau voru saman í bekk en
Wang fullyrti að hann hefði
aldrei rennt grun í það þangað
til foreldrar hans fengu hann
til að skrifast á við hana fyrir
nokkrum árum. Þá hefði hún
skrifað honum eldheit ástar-
bréf sem hefðu eftir nokkurn
tíma líka kveikt í honum.
Hann hefði því látið undan og
þau hefðu síðan útvegað sér
giftingarvottorð síðastliðið
sumar.
En þar sem þau byggju ekki
enn í sömu borg væri varla
hægt að tala um að þau væru
gift. Wang sagði að síðastliðið
haust, þegar hann dvaldist um
tíma á heimili tengdaforeldra
sinna, hefðu þau ekki einu
sinni fengið að búa í sama
herbergi þar sem tengdaföður
hans fyndist að þau væru ekki
raunverulega gift fyrr en gift-
ingarveisla með öllum vinum
og ættingjum hefði farið fram.
Einu sinni hafði konan hans
stolist til að gista í herbergi
með Wang á heimili foreldra
hans sem ekki eru eins íhalds-
söm. Næst þegar Wang hitti
tengdaföður sinn spurði hinn
síðarnefndi hann að því alvar-
legur í bragði hvort það væri
satt að dóttir sín hefði gist hjá
honum, fyndist honum slíkt og
þvílikt virkilega við hæfi?
Wang varð víst fátt um svör.
(framhald)
Ragnar Baldursson