NT - 11.01.1985, Blaðsíða 7

Föstudagur 11. janúar 1985 7
iÞórir Jónsson:
Lenging skólaskyldu
1 _ / ... „ .. r- . Rroutt hinAfÁlaa hvcrfum. tnia nemcndur undir lít og|
■ A haustþingi B.K.N.E. i y“PJ ®9 j skóianum þar scm cg starf í Ivðrrcðisþjóðfclagi-. I
l undarskola a Akurcyr, hmn 1 sk.Mah,£rt.im þ-r s.emu kcnnj Gagnfrxðaskólanum Einhvcrn vcginn virðts. Iiafal
28. septcmber 984 flutt. eg boö. cr skolaganga fynr 6 ara ólafsfjrði. hcftr þrtulirn vcrjö hðgglas. fvrir brjós.inu ál
cftirfarand, t.llogu asam. born og 16lnaf d'tV„i„^lrma sú hin síðari ár að þcim 8. fraTndum okkar. Dönum. aö|
gremargcrð og oskað, hana sækja þau undan.ckn nga l,.,ð hcfur fjölgað scm lcvsa unghncavandamahð mcðl
|r ..,,iia Og borna undir atkvæö, skola. At þv, ma draga þa ,fm .„y sc.iasl ,' 5 hckk k,', "v ,.i,,..l
námi um þrettán ára aldur.
Iðnaðurinn getur séð fjölda
þeirra fyrir atvinnu og aðrir
atvinnuvegir geta einnig tekið
á móti nokkrum.
Það yrði að líta þannig á, að
þessir unglingar yrðu áfram í
námi. Þarna yrði um nokkurs
konar vinnunám að ræða. Þar
af leiðandi yrði að treygja
fræðsluskylduna inn á þá
braut. Atvinnuveitandinn yrði
sem sagt að vera skyldugur til
að sjá þeim fyrir leiðbeiningum
og eftirliti í störfum. Meðan
unglingarriir eru að venjast
síörfum og þurfa eftirlits við er
auðvitað ekki hægt að borga
þeim hátt kaup, en það getur
svo farið stighækkandi þegar
frá líður. Það getur einnig
verið varasamt að láta þessa
unglinga vinna fyrir miklu
kaupi fyrstu tvö árin, vegna
þess að það gæti freistað
margra til að snúa baki við
skólanámi, því flestir vilja sitja
við þann eldinn sem best
brennur. Það kæmi meira að
segja til greina að skylda at-
vinnuveitendur til að borga
meirihluta af kaupi þessara
unglinga beint í ríkissjóð eða
þá að láta það að mestu í
skyldusparnað.
Þetta vinnunám má auðvitað
skipuleggja á ýmsan annan
hátt. Þetta er bara ábending til
að sýna, að þessi tilhögun ætti
að vera framkvæmanleg og
það meira að segja þannig, að
allir hafi nokkurn hag af með-
an næg atvinnaertil ílandinu.
Ég gerði það að gamni mínu
að spyrja einn starfsmann á
Slippstöðinni á Akureyri að
því, hvort Slippstöðin gæti
hagnýtt fólk í vinnu, sem væri
innan 15 ára aldurs. Hann
tjáði mér að þar væru unnin
ýmis störf, sem gætu verið við
þeirra hæfi, og hann vildi álíta
að það væri hægt að veita
allmörgum unglingum atvinnu
við Slippstöðina. Hann taldi.
að einn vanur starfsmaður
mundi hafa nóg að gera við að
leiðbeina 6 unglingum í vinn-
unni. Ef þetta eina fyrirtæki
gæti boðið svo sem 20 ungling-
um atvinnu, mundi verða at-
vinna fyrir æðimarga unglina á
Akureyri allri, svo dæmi sé
nefnt.
Vinnunám í iðnaðinum
mætti svo gjarnan skipuleggja
sem undirbúning undir
iðnnám.
Ég fjölyrði þetta ekki meira,
enda hygg ég, að tilgangur
minn með þessu tilskrifi hljóti
að verða yður ljós, er þér lesið
þetta bréf. Hitt verður svo að
ráðast, hvort þér teljið hug-
myndina þess virði að athuga
hana nánar. Verði svo, er ég
að sjálfsögðu reiðubúinn að
leggja fram aðstoð mína sem
áhugamaður á þessu sviði.
Með vinsemd og virðingu.
Angantýr H. Hjálmarsson,
Hrafnagilsskóla,
Eyjafírði.
Bréfin sem ég sendi Ingvari
og Ragnhildi voru efnislega
eins og bréfið til Ragnars, en
betur útfærð, einkum bréfið til
Ragnhildar, sem innihélt tals-
verða viðbót, enda hafði ég
þá haft góðan tíma til að skoða
málið frá ýmsum hliðum.
Ég sé ekki þörf á því að
skýra þetta nánar, en ég fagna
því að Þórir kom þessu máli á
framfæri við almenning og ég
tek undir þau orð hans, að
kennarar ættu að láta í sér
heyra um það. Ég ætla svo að
bæta því við, að fleiri en kenn-
arar ættu að láta álit sitt í Ijós.
Foreldrar, ncmendur og fleiri
mættu láta í sér heyra og tjá
skoðanir sínar frá öllum
hliðum. Hyggileg niðurstaða
fæst aðeins með því að öll
sjónarmið komi fram.
Angantýr H. Hjálinarsson.
Námsleiðinn er staðreynd og hann
þekkja allir kennarar og flestir for-
eldrar. Hann leggst svo þungt á
sum börn og unglinga, að skóla-
gangan er þeim hreinasta þrauta -
ganga.
segja að ógleymdum mistökum
í samningsgerð við erlend stór-
iðjufyrirtæki.
Ef íslendingar ætla að hafa
einhverja von um að geta nálg-
ast grannþjóðirnar að því er
varðar þann tíma sem það
tekur að vinna fyrir mat og
öðrum nauðsynjum, hlýtur að
vera framundan stórmikið átak
til að auka framleiðni og verð-
mæti þjóðarframleiðslunnar.
Jón Dan.
Morgunblaðið setur
ofaní við Þorstein!
Litli leiðarinn í Mbl. í gær
ber yfirskriftina Rugl í NT.
Þetta er mjög furðulegur stubb-
ur þar sem reynt er að gera
lítið úr skrifum NT um stjórn-
kerfisbreytingarnar. Greini-
legt er að leiðarahöfundur áttar
sig ekki á því að verkefnum
ráðuneyta má breyta með ein-
faldri reglugerðarbreytingu, þó
að sjálfsögðu sé ekki hægt að
leggja niður ráðuneyti nema
með lögum. En niðurlag
leiðarans vekur sérstaka at-
hygli. Það hljóðar svo:
„Nú er orðið meira en
tímabært að forystumenn
Sjálfstæðisflokksins utan
ríkisstjórnar sem innan taki
af skarið og sjái til þess að
hvorki nöfn þeirra né flokks-
ins séu bendluð við stefnu
og skrif af þessu tagi“.
Þarna er hressilega sett ofaní
við Þorstein Pálsson fyrir það
að láta sér detta í hug að knýja
fram stjórnkerfisbreytingu til
þess að komast í ríkisstjórnina,
en eins og Jónatan Þórmunds-
son prófessor sýnir fram á í
ágætri grein í miðopnu
blaðsins, þá er ótækt að knýja
fram löggjöf sem á eftir að
móta íslenskt þjóðfélag um
langa framtíð í gegn til þess að
Pétur eða Páll geti komist inn
í ríkisstjórn. En það var ein-
mitt ætlun þess hluta forystu
Sjálfstæðisflokksins sem utan
ríkisstjórnar stendur. Sjálft
Morgunblaðið er greinilega
búið að fá nóg af leikfléttum af
þessu tagi.
Tekið undir
með Morgunblaðinu
Undir þessa skoðun Morg-
unblaðsins tekur NT í leiðara í
gær „slíkar breytingar má ekki
keyra í gegn til þess að auð-
velda valdauppgjör í stjórn-
málaflokkum". Það þarf að
skoða þessar tillögur miklu
betur og um þær þarf að fara
fram opin umræða.
BK
■ Morgunblaðið, málgagn Þorsteins Pálssonar, skýtur föstu
skoti að Þorsteini Pálssyni í gær.
r
Málsvarl frjálslyndis,
samvinnu og félagshyggju
' Útgefandi: Nútíminn h.f.
Ritstj.: Magnús Ólatsson (ábm).
Markaðsstj.: Haukur Haraldsson
Auglýsingastj.: Steingrimur Gíslason
Innblaðsstj.: Oddur Ólafsson ‘
Tæknistj.: Gunnar Trausti Guðbjörnsson !
Skrifstofur: Siðumúli 15, Reykjavík.
Sími: 686300. Auglýsingasími: 18300
Kvöldsímar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn
686392 og 687695, íþróttir 686495, tæknideild
686538. :
Selning og umbrot: Tæknideild NT.
Prentun: Blaðaprenl h.f.
Kvöldsimar: 686387 og 686306
Afléttið martröðinni
■ Það er fagnaðarefni að ríkisstjórnir risaveldanna hafa
komið scr saman um að fara að ræðast við um afvopnun-
armál. Genfarfundar utanríkisráðherranna Shultz og
Gromykos var beðið með eftirvæntingu og nokkrum
kvíða, þar sem tvísýnt þótti um árangur hans. En
utanríkisráðherrarnir báru gæfu til að komast að sam-
komulagi um nýjar afvopnunarviðræður.
Báðir aöilar urðu að slá nokkuð af kröfum sínum. Á
sínum tíma slitu Sovétmenn afvopnunarviðræðunum þeg-
ar farið var að koma fyrir meðaldrægum Pershing II og
stýriflauguni í Evrópu og sögðust ekki vera til viðtals fyrr
en tól þessi yrðu fjarlægð. Nú var þessi krafa ekki gerð að
úrslitaatriði. Bandaríkjamenn féllust hins vegar á að hætta
við fyrirhugaðar tilraunir með geimvopn.
Geimvopnin eru Sovétmönum mikill þyrnir í augum
enda eru þeir mun skemmra á veg komnir en Bandaríkja-
menn á því sviði og telja að ógnarjafnvægið raskist
verulega ef andstæðingar þeirra ná góðu forskoti í
vígbúnaði úti í geimnum. Bandaríkjamenn segja aftur á
móti að rannsóknir þeirra og tilraunir beinist einvörðungu
að því að þróa varnarvopn úti í geimnum.
Hvað varðar meðaldrægu eldflaugarnar í Evrópu hafa
Sovétríkin mikla yfirburði. Pótt uppsetning eldflauganna
sé hafin í nokkrum Nato-löndum hefur SS-20 og SS-24
flaugum, sem beint er aö Vestur-Evrópu, verið fjölgað í
mun meira mæli.
Síðan Sovétmenn slitu afvopnunarviðræðunum hefur
nær öll umræðan um takmörkun vígbúnaðar takmarkast
við meðaldrægar eldflaugar í Evrópu. Þá hefur sumum
orðið tíðrætt um glannalegt tal Reagans forseta um
„stjörnustríð“, sem flestir telja þó fremur draumóra-
kennda framtíðarsýn, cn að þær áætlanir eigi við vísindaleg
og tæknileg rök að styðjast.
Þótt samkomulag hafi náðst um að hefja viðræður um
takmörkun kjarnorkuvopna er langt í land að samningar
náist um fækkun þeirra og hvernig eftirliti með þeim
málum verði háttað. Það sló óhug á menn þegar samninga-
umræðum var slitið fyrir rúmu ári. Það þykir nokkur
trygging að friður haldist á meðan deiluaðilar ræðast viö,
en hvort það er trygging fyrir að kapphlaupinu linni er
annað mál.
Áratugir eru liðnir síðan afvopnunarviöræður hófust
milli stórveldanna. Helsti árangur þeirra er bann við
tilraunum með kjarnorkusprengjur ofanjarðar og bann
við frekari útbreiðslu kjarnorkuvopna. Að öðru leyti hafa
kapparnir hlaupið á fullu og keppst við að hanna ný vopn
og endurnýja og auka vopnabúr sín. Afvopnunarviðræður
eru því ekki einhlítar til að ná þeim árangri sem að er
stefnt.
Nútímavígbúnaður er flókinn og margþættur. Það er
mikil einföldun þegar því er haldið fram að meðaldrægu
Nato-IIaugarnar í Vestur-Evrópu séu hættulegri og meira
ögrandi vopn en mörg önnur sem kjarnorkuveldin pukrast
með út um öll foldarból, í hafdjúpunum og háloftum.
Risaveldin vinna stöðugt að því að betrumbæta og fjölga
langdrægum eldflaugum auk annarra gereyðingarvopna.
Hitt er rétt að fjölgun minni vopnanna býður heim enn
meiri hættu á mistökum sem leitt geta til ófarnaðar.
Skemmst er að minnast þegar stýriflaug úr kafbáti úti fyrir
Kólaskaga, æddi stjórnlaust yfir tvö Norðurlandanna.
Henni var ætlað annað skotmark í æfingaskyni.
Þótt ekki megi búast við skjótum árangri né miklum af
þeim viðræðum sem nú er samkomulag um að hefja, eru
þær þó spor í rétta átt, og hljóta allir góðgjarnir menn að
óska þess að þær veröi sem árangursríkastar.
Það eru einvörðungu fulltrúar risaveldanna sem taka
beinan þátt í viðræðunum, en þær koma öllu mannkyni
við. En það hlýtur að vera hlutverk smærri ríkja að þrýsta
á um að samningsaðilar reyni hvað þeir geta til að ná
samkomulagi um afvopnun og gagnkvæmt eftirlit með að
staðið verði við skuldbindingar og létta þeirri martröð af
mannkyninu sem vígbúnaðarkapphlaupið er.