NT - 20.02.1985, Blaðsíða 8

Miðvikudagur 20. febrúar 1985 8
Bygging ekki lengur trygging
■ Úr sláturhúsi SS á Selfossi. Skyldi atvinnutækifærunum fjölga eða fækka fyrir austan fjall?
Sérkennilegur fréttaflutningur
■ Undanfarnar vikur og
mánuöi liafa athyglisverðar
greinar verið birtar eða hrein-
lega barið síður dagblaðanna.
Hvað skyldi mönnum ákkúrat
eða á góðri íslensku einmitt nú
þykja svo merkilegt um þann
málaflokk er hér fer á eftir.
Fyrst ofurlítill formáli.
Eftir að verðtryggingu lána
var komið á í hinu almenna
lánakerfi landsmanna, hafa
fleiri breytingar séð dagins Ijós
en bara þær að nú skyldu
menn borga aftur til baka þaö
sem þeim væri lánað eða að
lánadrottnar hefðu cinhverja
von um hlutasinna þátta. Fæst-
ir geta neitað sér um einhverjar
fjárfestingar þó ekki væri nema
þær eignir og nefndar cru íbúð-
ir eða skilgreint í orðabókinni
- húsnæði sem búið er í - að
minnsta kosti eitt herbergi ogeld-
hús innan sviga. Þeir hafa verið
framsýnir sem skrifuðu þá bók
því nú eru komnir upp mat-
sölustaðir á hvcrt götuhorn
(ja, að minnsta kosti í Reykja-
vík). Fyrir sauðsvartan almúg-
ann hefur þessum vistarverum
fyrst og fremst verið það ætlað
eða gert að þjóna þeini tilgangi
að veita skjól eða þak yfir höfuð-
iö. Fyrir aðra hafa þessir sömu
hlutir náð að snerta fleiri sviö.
Fyrir þá sem ekki hafa vcrið
svo heppnir að staðarval vegna
vinnu og búskapar passaði viö
það sem ég ætla að nefna -
Nafla alhcimsins - finnast þó
einnig brotalamir milli hinna
óbreyttu. Vilji einhvcr bera
fram efasemd, þá eru banka-
stjórar og sjóðsstjórar fjár-
magns til vitnis um þaö. -
Segjum að eign sé trygging og
trygging sé það sem grípa má
til ef á henni þarf að halda af
einhverjum ástæðum, þá verð-
ur sú eign sem trygging að vera
á hárréttum stað. Ef sú eign
sem trygging gerir einmitt þaö
að vera á hárréttum stað þá er
að jafnvel nóg til að fá aöstoð
við að fullgera hana sjálfa. Ef
sú eign sem trygging gerir þaö
hinsvegar ekki, þá hefur þeim
mönnum er haft hafa með
vörslu fjármuna annara og ver-
ið þaö lagt og þeim af ólýgnum
sagt, að bygging gildi ekki
alltaf sem trygging. Það neitar
því enginn, að þessum mönn-
um hafa veriö eöa skapast
óvéfengjanlegarskorður. Fyrir
svo þá scm hafa lent í lakari
hópnum má segja að þeir
tryggi ekki eftirá, nema aö til
komi - Pabbi og mamma, afi
og amrna og allir hinir, cf þetta
er þá ekki allt í sama héraði
þar sem bygging og trygging
cru fjarstæð hugtök.
Fyrir þá sem hafa veriö að
fjárfesta eða byggja sjálfir
íbúðir úti á landsbyggöinni og
ég tel vart fjárfestingu eins og
þið takið cftir, en innan þess-
ara mátti finna eignamenn úti
á landi, þá eru þcir komnir í
sama munstur og útgerðar-
mennirnir sem liafa veriö að
kaupa skipin á þcssum sama
tínia. Eignir þessara beggja
liafa rýrnað með hverjum deg-
inum, eða með öðrum orðum,
þessir eignamenna hafa breyst
í hreina skuldara. Þessir aðilar
ciga sem sagt í dag minna en
ekki neitt og segja má að betra
hafi verið að eiga ekkert eða
eins og nú bara blessaðar
skuldirnar.
Nú kemur kjarni málsins og
tilefni þessa bréfs. -
Nýlcga kom í Ijós aö fast-
eignir í Rcykjavík cru hættar
að mæta þeim hrunadansi
verðbreytinga og öll hin þjóðin
hefur mátt þola. Söluverð
eigna stendur sem sagt í stað
en áhvílandi skuldir þeirra
vaxa. Þcgar þetta gerist í
Reykjavík, þá ætlar allt um
koll að kcyra cnda steinkofinn
hjartað scm hætt er að slá.
(Hjartalag safnaranna er eiga
fleiri en eitt).
Þetta gamla vandantál,
vandamál scm landsbyggðar-
maðurinn hefur búið viö, jafn-
vel svo að skylt gæti átthaga-
fjötrum, til fjölda ára og ekki
verið litiö viö. Aö ckki sé talað
um opinber afskipti nú og við
töldum okkur einu sinni eiga
cinhverja svolitla aðild að.
Þessi vandi aö íbúðir mann-
anna standi ekki lengur víxl-
verkun milli kaupgjalds og
verðlags cr nú dregin fram í
dagsljósið, enda stendur vand-
inn nú nærri þessum opinberu
stofnunum sjálfum. Þetta
vandamál er vissulega miklu
viðameira og merkilegra þegar
þjóðfélagið er skoðað sem ein
heild. Fáar þjóðir í hinni stóru
veröld okkar eiga jafn marga
einstaklinga, cf tekið er hefð-
bundið meðaltal, er eiga þá
hugsun eina að leggja stolt sitt
í grjót. Frekar stórt en lítið og
frekar tvö en eitt. Ef þau voru
fleiri cn eitt þá var ekki nóg að
geyrna það hér og þar og
allstaðar heldur á einum góð-
um og vísum stað. Hér bera
landsbyggðamenn líka ábyrgð
með því að skapa þenslu við
þcnnan ákveðna naflastreng
og gera það svæði svo merki-
lcgt með tilliti til þess sem
nefnd er afleiðing um framboð
og eftirspurn.
Að flytja sitt fjármagn, á af-
vikinn stað
fæstir mig álasa, cða er það
að undra
Geri ég rangt, gctur þú sann-
að mér það
Gárungar segja, mig eigin
sælu að sundra.
Aö lokum, skuldarar verið
samviskusamir og duglegir,
gerið allt sem þið getið og
jafnvel aðeins meira en það.
Veitið ykkur þó einn lúxus.
ekki á skuldunum.
Bergþór Atlason, 1065-5412
Sigluflrði
■ í sjónvarpsfréttum 8. feb.
þar sem skýrt var frá blaða-
mannafundi forsætis- og fjár-
málaráðherra, um hinar nýju
efnahagsráðstafanir var hinn
síðarnefndi spurður. hvort
hann hefði ekki áhyggjur af
hinni miklu þenslu á höfuð-
borgarsvæðinu.
i svari ráðherra kom fram
að það væri ekki á valdi stjórn-
arinnar aö Sláturfélag Suður-
lands og Mjólkurbú Flóam-
anna reistu stórhýsi í Reykja-
vík til að flytja vinnslu vöru
sinnar austan yfir fjall.
í lok fréttanna var svo lesin
yfirlýsing frá forstjórum
Mjólkurbús Flóamanna um að
ekki sé fyrirhugað að flytja
neina vinnslu sem nú fer fram
fyriraustan fjall, til Reykjavík-
ur.
Tveim kvöldum síðar kom
samskonar frétt frá Sláturfé-
lagi Suðurlands en aftan við
hana var hnýtt áhyggjuyfirlýs-
ingu frá bæjarstjóra Selfoss
vegna minnkandi atvinnu við
áðurnefndfyrirtæki íbænum.
Nú vaknar spurningin. Var
það tilviljun að þessi orð
bæjarstjórans komu þarna aft-
an við orðsendingu Sláturfélags
Suðurlands? Eða var leitað
eftir henni áðuren frétt Slátur-
félagsins var lesin? Æskilegt
væri að fá svör frá viðkomandi
aðilum.
Eins er hér með skorað á
bæjarstjóra Sclfoss, að hann
tilgreini og birti í einhverjum
fjölmiðli, hvaða þætti atvinnu-
mála umræddar stofnanir fyrir-
huga að flytja til höfuðborgar-
innar. Þessar upplýsingar væru
mjög kærkomnar öllum Sunn-
lendingum, því talið hefur ver-
ið að SS a.m.k. fyrirhugi frekari
vinnslu hér austan fjalls, eftir
því sem ástæður leyfa, með
tilkomu byggingarinnar á
Hvolsvelli.
Ekki væru slíkar upplýsingar
síður nauðsynlegar þingmönn-
um okkar sem flytja þessi mál
inn í sali Alþingis, frekaren að
fá þær hjá viðkomandi fyrir-
tækjum.
Að lokum skal ítrekuð
áskorun til bæjarstjórans að
hann upplýsi það sem hann
veit gleggst um öll þessi at-
vinnumál.
12.2.1985
E.G.
■ Bygging er ekki lengur trygging, segir bréfritari.
Aldurstakmarkanir á
leigubílstjóra

VI h, hli

Afmæli
■ Egill Bjarnason fornbóksali
og söngleikjaþýðandi verður sjö-
tugur í dag, 20. febrúar.
Hann verður að heiman í dag.
Neskirkja
■ Fyrsta kvöldguðsþjónusta í
föstunni er í kvöld kl. 20.
Séra Guðmundur Óskar Ólafs-
son.
■ Það var veturinn 1921. Við
börnin í Norðurfirði vorum að
leika okkur á skautum og ööru
uppi í svokölluðum Eyrum. Þá
verður mér litið út fjörðinn og
sé ég þá rautt Ijós úti á Flóa. Ég
sé að þetta getur ekki verið á
skipi, því það er svo hátt yíir
sjávarfletinum.
Það færist óðfluga nær. Svo
kemur það norðanhallt við
Reykjaneshyrnuna, en þó
aðeins hærra. Svo kemur þetta
inn miðjan fjörðinn og með
þessum ofsahraða. Þetta var
það voða ferlíki. Það stóðu
eldglæringarnar langt aftur úr
því og birtan af því var svo
mikil að það var bjartara en
um hádag.
Svo hverfur þetta noröur
yfir eiðið sem er milli Norður-
fjarðar og Ingólfsfjarðar. Rétt
þegar það er horfið, þá kveður
við þessi voða sprenging. Það
bergmálaði í öllum fjöllum
norðan Ingólfsfjarðar eins og
fjöllin ætluðu að hrynja. Svo
sé ég að það gýs fyrst upp
svartur mökkur og svo hvít
gufa sem steig upp. Þetta var
svo stórkostlegt.
Hann kemur úr aust-suð-
austri og flýgur í norð-norð-
vestur, svo það er alveg bein
stefna af Reykjaneshyrnunni í
Dagverðardalsána á Ófeigs-
fjarðarströndinni. Það ætti al-
veg að vera miðið þar sem
hann kemur niður. Nákvæm-
ara get ég ekki lýst þessu.
Sveinbjörn Valgeirsson frá
Norðurfirði
Skrifíð til:
NT
Lesendasíðan
Síðumúla 15 108 Reykjavik
...edahringiðítíma 686300 millikl. 13og 14
■ Það hlýtur að vera tíma-
bært. að setja lög sem ákvarða
hámarksaldur leigubifreiða-
stjóra. Það væri nægilegt að
miða þann aldur við áttrætt, þá
myndu margir af þessum elli-
belgjum detta út.
Ég er ekki á móti gömlu
fólki, en þeir leigubílsstjórar
sem farnir eru að reskjast, eru
ekki jafn góðir bílstjórar, og
þeir sem yngir eru. Það stafar
m.a. af því að eldri menn hafa
misst sjón. og eru ekki jafn
viðbragðsfljótir og unglömbin.
Það er mikið hagsmunamál
fyrir leigubílsstjóra að reyna
að yngja upp örar í stétt sinni.
en raun ber vitni. Það má vel
vera að mótrök við aldri leigu-
bílstjóra sé að þeir menn sem
eru orðnir gamlir í hettunni
séu reynslumiklir menn, og
geti veitt betri þjónustu en þeir
sem yngri eru í akstrinum.
Þessi rök duga skammt, því
að eldri mennirnir eru ekkert
betri frá þessum sjónarhóli
séð. Yngri bílstjórarnir leggja
sig meira eftir því að kynna sér
hin nýju hverfi í Reykjavík og
má þar meðal annars nefna
Ártúnsholt og Grafarvog sem
eru nýlega risin.
■ Leigubílstjórar ættu ekki að vera yfír áttræðu. Þessi virðist þó vera vel innan markanna.