NT - 09.03.1985, Blaðsíða 4

■ Steingrímur Hermannsson forsætisráðherra kveður Stephan ■ Það er þétt handtakið, þegar þeir kveðjast Pétur Sigurðsson og
Heilmann, sem fer með menningar-, kirkju- og kennslumál í Jonatan Motzfelt formaður grænlensku landsstjórnarinnar, eftir
grxnlensku landsstjórninni. langt og strangt þing í Reykjavík.
Árangursríku Norðurlandaþingi lokið:
Þreytan runnin af ráðinu!
Næsta þing í Kaupmannahöfn að ári
■ Þingi Norðurlandaráðs, því
33. í röðinni, lauk í Þjóðleikhús-
inu í gær- hálfri klukkustund
fyrr en ráðgert hafði verið.
Kveðjur gcngu hratt fyrir sig
og hröðuðu erlendu fulltrúarnir-
sér út í langferðabíla, sem biðu
fvrir utan, sem fluttu þá beint út
á Keflavíkurflugvöll. Þar beið
þeirra lciguflugvél sem flutti þá
heim á leið cftir erfitt, en árang-
ursríkt og ánægjulegt þing í
Reykjavík.
Að ári kemur þing Norður-
landaráðs saman í Kaupmanna-
höfn.
„Það hefur náðst mikill
árangur á þessu þingi,“ sagði
Matthías A. Mathiesen við-
skiptaráðherra og formaður
samstarfsráðherranefndarinnar
við NT að loknu þinginu.
„Breyttar skipulagsreglur voru
samþykktar sem gera Norður-
landaráð starfshæfara og sam-
staða náðist í mikilvægunt mál-
um eins og efnahagsmálum,"
bætti Matthías við. Kvaðst hann
ekki hafa orðið var við eins
mikinn samstarfsanda á nokkru
Norðurlandaráðsþingi síðan
hann byrjaði árið 1965 eins og
ríkt hefði hér í Reykjavík. Yrði
þingsins minnst þess vegna.
Guðrún Helgadóttir sagði í
samtali við blm. NT. í því sem
hún var að yfirgefa Þjóðleikhús-
ið, að þetta hcfði verið besta og
skemmtilegasta þing sem hún
hefði verið á síðan hún fór að
fylgjast nteð störfum Norður-
landaráðs fyrir 4 árum síðan.
„Þreytan er runnin af ráðinu,"
sagði hún, „þingið var líflegra,
það voru reifuð fjölbreytt mál
og þcssi nýja þróunaráætlun er
verulegur áfangi fyrir okkur ís-
lendinga." Ekki gat Guðrún
sagt með vissu nú hver yrðu
helstu mál næsta þings í Kaup-
mannahöfn, „en það verður
spennandi að sjá hvort þing-
fundur unt kjarorkuvopnalaus
Norðurlönd sem á að halda í
október hefur áhrif á það þing!“
„Þingið hefur verið mjög
ánægjulegt og það ríkir almenn
ánægja með framkvæmdina,11
sagði Eiður Guðnason formað-
ur menningarmálanefndar
Norðurlandaráðs eftir þingslitin
í gær.
„Þetta þing hefur verið árang-
ursríkt, það er meiri sýnilegur
árangur af því en mörgum fyrri
þingum," sagði Eiður. Hann
vísaði þarm.a. tilsamstarfsáætl-
unarinnar um efnahagsmál og
sjónvarpsmála. „Fyrir þingið
var talið að það mál væri siglt í
strand, en nú er ljóst að það
verður haldið áfram að fjalla
um það,“ sagði Eiður að lokum.
Svo mörg voru þau orð ís-
lensku þingfulltrúanna eftir
viku sent vinnulega séð liggur
nær mánaðarstarfi. Og.leyndi
sér ekki á starfsfólki íslands-
deildarinnar að það var ánægt
með að þessu væri lokið. Eina
svarið sem fékkst frá Snjólaugu
Ólafsdóttur ritara var „já“.
■ Guðrún Helgadóttir og Margarete Auken frá Danmörku, vörðu
málstað sósialista á Norðurlöndum af mikilli elju og voru ánægðar
en þreyttar þegar þingi var slitið á þriðja tímanum í gær, eftir
vikutörn.________________________________________NTmyndir: Ari
■ Matthías Á. Mathiesen viðskiptaráðherra og formaður norrænu
ráðherranefndarinnar og Anker Jörgensen formaður danska jafn-
aðarmannaflokksins kveðjast með virktum eftir 33. þing Norður-
landaráðs, sem Matthías kvað hafa einkennst af samstarfsanda.
Við eigum að efla tengsl okk'
ar við Norðurlandaþjóðirnar
NT ræðir við Pál Pétursson forseta Norðurlandaráðs _
að nýafstöðnu 33. þingi Norðurlandaráðs í Reykjavík
Líftæknistofnunin
fékk góðan byr
„Maður er feginn að þetta er
búið, þetta þing var mikið
fyrirtæki og mér heyrist það
vera almannarómur að það
hafi tekist mjög vel og margir
telja það marka þáttaskil í
norrænu samstarfi," sagði Páll
Pétursson forseti Norður-
landaráðs pegar NT ræddi við
hann eftii jmgslitin í gær.
„Það vo j mörg merkileg
mál tekin f\ rir á þinginu og
margar ferskar hugmyndir reif-
aðar,“ sagói Páll. „Hæst ber
kannske samþykktina um
efnahagsáætlunina, sem er eitt
veigamesta mál, sem Norður-
landaráð hefur nokkru sinni
liaft til meðferðar. Hluti af
þeirri áætlun fjallar um stofnun
sérstaks sjóðs til að lána til
ýmissa verkefna í Færeyjum, á
Islandi og Grænlandi. í því
sambandi get ég ekki látið hjá
líða að minnast á ummæli Al-
berts Guðmundssonar fjármálæ
ráðherra, sem kallaði hug-
myndina á bak við sjóðsstofn-
unina efnahagslega„apartheid“
stefnu. Þau ummæli eru byggð
á vanþekkingu og eiga ekki við
nein rök að styðjast.
Þessi sjóður er stofnaður af
greiðasemi við okkur og af
góðum hug. Hann kemur til
með að styrkja og lána í miklu
fleira en hægt er að gera með
öðrum hætti. Það gerast auð-
vitað ekki nein kraftaverk með
tilkomu þessa sjóðs, til þess er
hann of févana. Ég hygg að
það sé eðlilegt að hann styrki
Grænlendinga fyrst og fremst,
enda eru þeir langverst settir
af okkur.
íslensku fulltrúarnir á þing-
inu lögðu fram tillögu um að
sett yrði á fót norræn líftækni-
stofnun sem hefði aðsetur á ís-
landi. Þessi tillaga hlaut mjög
góðar undirtektir og það er
ekki óhugsandi að hún verði
samþykkt á næsta Noðurlanda-
ráðsþingi. Hún þarfnast að
vísu allmikils tæknilegs undir-
búnings, en það er Ijóst að
hinn pólitíski vilji er fyrir
hendi. Ég get til dæmis upplýst
hér að á fundi sem fulltrúar
norrænu miðflokkanna höfðu
með sér samþykktu þeir að
styðja tillöguna. Ég á von á að
svo verði einnig með aðra.
Ég vil einnig nefna það að
það var samþykkt að lækka
verulega fargjöld með lestum
innan Norðurlandanna fyrir
unglinga. Ég geri mér vonir
um að þetta geti orðið til þess
að íslensk ungmenni beini
ferðum sínum í auknum mæli
til Norðurlandanna.
Umhverfismál voru einnig
mikið til umræðu og það var
tekin ákvörðun um að herða
löggjöfina um umhverfismál
og taka fastar á þeim en gert
hefur verið. Einnig var sam-
þykkt að reyna með öllum
ráðum að hamla gegn mengun
frá grannlöndunum, og setja
þrýsting á viðkomandi þjóðir
um að þær leysi sín mengun-
armál.
■ Góð framkvæmd á þinghaldinu var ekki síst þeim að
þakka. íslenska starfsfólkið fékk mikið hrós fyrir vel unnin
StÖrf Og gOtt VÍðmÓt. NT-myndlAri
Norrænt samstarf
á alþjóðavettvangi
Mig langar að geta um til-
lögu sem var borin fram á
þinginu og ég er meðflutnings-
maður að. Pér Steinbeck fyrr-
verandi utanríkisráðherra
Finna er fyrsti flutningsmaður
og auk okkar standa að henni
Reulf Steen frá Noregi, Anker
Jörgensen frá Danmörku og
Ingrid Sundberg frá Svíþjóð.
Við leggjum til að Norður-
landaráð komi á fót nefnd til
þess að semja áætlun um
hvernig hægt sé að þróa og
styrkja sam-norrænt samstarf
á alþjóðavettvangi. Nefndin
leggi síðan tillögur sínar fyrir
Norðurlandaráð. Ég held að
þarna sé á ferðinni býsna
merkilegt mál. Norðurlönd
geta á ýmsan hátt verið til
fyrirmyndar í heiminum og við
stöndum miklu betur að vígi ef
við stöndum saman heldur en
ef hver er að bauka út af fyrir
sig.
Norðurlandaráð fjallar ekki
um utanríkismál. Það var
ákveðið að haga svo til í upp-
hafi og ástæðan var sú að
utanríkisstefnan var nokkuð
ólík, sum löndin hlutlaus en
önnur í Nato. Ég lagði það til
í setningarræðu minni á þing-
inu, að utanríkisnefndir norr-
ænu þjóðþinganna, ykju mjög
samstarf sitt og samskipti, en
þau eru undralítil í dag. Ég
held að það sé rétt að halda
utanríkismálunum fyrir utan
Norðurlandaráð en tel rétt að
láta reyna á þessa tilhögun sem
■ Ánægður eftir tímamóta-
þing Norðurlandaráðs. Páll
Pétursson. NT-mynd Ari
ég var að drepa á. Samvinna á
þessu sviði er nauðsynleg, ef
hægt er að koma henni á.
Þetta á reyndar ekki bara
við um utanríkismálin. Ég tel
að samstarf sé mjög gagnlegt í
sjálfu löggjafarstarfinu. Ég
skal nefna dæmi: Ég er for-
maður fjárhags- og viðskipta-
nefndar neðri deildar og sú
nefnd hefur til athugunar hvort
hér skuli tekinn upp virðis-
aukaskattur. Það er mikil
reynsla af honum á Norður-
löndunum og við gætum
áreiðanlega fært okkur í nyt þá
reynsiu."
Ætti að biðja eigin
þjóð afsökunar
Páll sagði að lokum að
Norðurlandasamstarfið væri
að sínu mati mjög mikilvægt
fyrir okkur íslendinga og okk-
ur bæri að gera allt sem í okkar
valdi stæði til að efla það. '
Fjárhagslegur ábati okkar af
slíku samstarfi væri verulegur
og einnig hinn menningarlegi.
„Norðurlandaþjóðirnar eru
skyldastar okkur hvað varðar
menningu, tungu og stjórn-
skipan. Við eigum að mínu
mati betur heima í þeirra hópi,
en meðal Englendinga og
Bandaríkjamanna. Því miður
eru þeir til sem vilja losa um
tengsl okkar við Norðurlöndin
og binda okkur meira við
Bandaríkin, eins og kom í ljós
á þinginu.
Ég er ekki viss um að þjóðin
hafi fengið nægilega góða
mynd af því sem var að gerast
á þinginu. Upphlaup Árna
Johnsens í fyrradag var með
því allra ómerkilegasta sem
gerðist þann dag en fékk meiri
umfjöllun í blöðum en allt
annað, sem gerðist þann dag.
Sömuleiðis hafa blöðin verið
full af fréttum um Jón Baldvin
Hannibalsson, sem hagaði sér
eins og götustrákur úti í bæ.
Honum tókst með svívirðing-
um um sósíaldemókrata á
Norðurlöndum og Norður-
landabúa almennt að vekja
mikla reiði og ég vil segja
fyrirlitningu. Það var auðvitað
enginn fótur fyrir þessu orð-
bragði hans. Mér skilst að
hann hafi lofað að skrifa Kalevi
Sorsa afsökunarbréf. Hann
þarf að skrifa miklu fleiri af-
sökunarbréf. Hann þarf að
biðja Norðurlandaþjóðirnar
afsökunar og hann þarf að
biðja sína eigin þjóð afsökunar
á því að hafa orðið henni til
skammar."