NT - 27.06.1985, Blaðsíða 7

\fettvangur1
Framfylgja verður ályktun Norðurlandaráðs:
Opinber könnun á stöðu
lesbía og homma á íslandi
að leitað verði leiða til þess að
afnema löggjðf sem felur í sér
misrétti gagnvart samkyn-
hneigðum og sett verði lög er
tryggi jafnrétti lesbía og
homma og vörn þeirra gegn
misrétti. Hin greinin felur í sér
að löndin standi saman á al-
þjóðlegum vettvangi til þess
að tryggja vörn gegn misrétti
gagnvart samkynhneigðum.
Islensk stjórnvöld, þing-
menn og ráðuneyti, hafa enn
ekki sýnt að þau hyggist verða
við þessari ályktun Norður-
landaráðs. Grciddi þó meiri-
hluti íslenskra Norðurlanda-
ráð.ananna henni atkvæði, þeir
Eiður Guðnason, Friðjón
Pórðarson. Ólafur G. Einars-
son og Stefán Benediktsson.
Páll Pétursson sat hjá við at-
kvæðagrciðsluna, en Guðrún
Helgadóttir og Pétur Sigurðs-
son voru fjarvcrandi hana.
Staða lesbía og homma á
íslandi cr ótvírætt miklu lakari
en hún er hjá öðrum þjóðum
sem íslendingar cru vanir að
bera sig saman við. Er skylda
stjórnvalda að vcröa viö álykt-
un Norðurlandaráðs því þcim
mun mciri. Á frclsisdcgi lcsbía
og homma, 27. júní, cr tilcfni
til þcss að minna stjórnvöld
cnn einu sinni á þá kröfu
íslenskra lcsbía og homma að
þau hcfjist nú þegar handa um
þær úrbætur scm í valdi þcirra
eru. Hagsmuna og baráttufé-
lag okkar, býr yfir víðtækri
þekkingu á málefnum okkar
og eru sjálfsagður aðili að
undirbúningi þcirra. Ekkcrt er
að vanbúnaði að hefjast handa
strax, verkefniö cr knýjandi og
þolir ckki bið.
eftir Guðna Baldursson
■ Merkur áfangi náðist í rétt-
indabaráttu lesbía og homma
á Norðurlöndum þegar
Noröurlandaráð samþykkti 1.
mars 1984 ályktun til ríkis-
stjórna landanna og norrænu
ráðherranefndarinnar varð-
andi stöðu lesbía og homma.
Ályktunina fluttu 11 þingmenn
frá Danmörku, Noregi, Sví-
þjóð og Finnlandi.
Flutningsmenn bentu á það
í greinargerð að staða lesbía
og homma er ákaflega mis-
munandi á hinum einstöku
Norðurlöndum. Bent er á þær
aðgerðir sem þegar hafa átt sér
stað af hálfu stjórnvalda í Dan-
mörku, Noregi og Svíþjóð, og
jafnframt vakin athygli á því
að í Finnlandi og á íslandi hafa
stjórnvöld ekkert aðhafst til
þess að tryggja full mannrétt-
indi lesbía og homma.
Greinar ályktunarinnar eru
tvær. Önnur er þess efnis að
fram fari könnun á stöðu lesbía
og homma í hverju landanna.
Göngu-Reynir
Ég verð að játa það að
hamagangurinn í kringum
hringreisu Reynis Péturs vekur
með mér mjög blandnar til-
finningar. Undanfarin tvö ár
hafa framlög til framkvæmda
fatlaðra verið skarin niður um
helming og ósköp hljótt verið
um það í samfélaginu. Pó vant-
ar heimili fyrir fatlaða víða um
landið og þar sem þau eru,
vantar víða aðstöðu alla, sem
við heilbrigöir teljum sjálf-
sagða. En þetta er í samræmi
við hið nýja lífsviðhorf sem
ekki gætir síst hjá ungu fólki
að hver sé sinnar gæfu smiður
og sem minnst af aflafé fólks
eigi að renna til samneyslunnar
og það felur í sér að öll upp-
bygging til þeirra sem minna
mega sín er dæmd til að sitja á
hakanum. Hins vegar er liðið
ginnkeypt fyrir hverskonar
uppákomum og það getur tek-
ið upp á arma sína eitt og eitt
verkefni ef nógu sniðuglega er
staðið að því að vekja á því
athygli.
Hér er ekki verið að gera
lítið úr afreki Göngu-Reynis
síður en svo. Með afreki sínu
hefur hann opnað augu margra
fyrir hlutskipti hins fatlaða í
samfélaginu og þau gleðilegu
tíðindi standa eftir að heimilis-
fólkið á Sólheimum fær sitt
íþróttahús, enda þarf það á því
að halda umfram flesta sem
heilbrigðir eru og hafa notið
slíkra gæða alla tíð. Hins vegar
vantar íþróttahús víðar og það
sem verra er, það vantar nær
alls staðar viðunandi þjálfun-
araðstöðu fyrir fatlað fólk, að-
stöðu sem getur ráðið úrslitum
um það hvort fólk nær þeirri
hreyfigetu sem það mögulega
býr yfir. Þetta er spurning um
heilbrigðisþjónustu cn ekki
lúxus. Vonandi verður ganga
Reynis til þess að framlög til
Framkvæmdasjóðs fatlaðra
verða ckki skorin eins mikiö
niður og ella hcfði orðið, því
eðli málsins samkvæmt þá gcta
ekki allir vakiö athygli á bágri
aöstöðu mcð sama liætti og
Göngu-Reynir og Sólheimar
hafa gert._
Baldur Kristjánsson
Fimmtudagur 27. júní 1985 7
Verð i lausasölu 35 kr.
Málsvari frjálslyndis,
samvinnu og félagshyggju
Útgefandi: Nútíminn h.f.
Ritstj.: Helgi Pétursson.
Framkvstj.: Guömundur Karlsson
Markaðsstj.: Haukur Haraldsson
Auglýsingastj.: Steingrimur Gíslason
Innblaösstj.: Oddur Ólafsson
Tæknistj.: Gunnar Trausti Guöbjörnsson
Skrifstofur: Siöumúli 15, Reykjavík.
Sími: 686300. Auglýsingasimi: 18300
Kvöldsimar: Áskrift og dreifing 686300, ritstjórn
686392 og 687695, íþróttir 686495, tæknideild
686538.
Setning og umbrot: Tæknideild NT.
1 Prentun: Blaðaprent h.f.
. Kvöldsfmar: 686387 og 686306
og 40 kr. um helgar. Askrift 360 kr.
Menntun er ekki
fyrir alla
■ Nýjasta þjónustugreinin á höfuðborgarsvæðinu er
rekstur einkaskóla á grunnskólastigi. Það var vonum
seinna, að menn áttuðu sig á því að hægt væri að selja
hver öðrum menntun fyrir fjörutíu þúsund krónur
hvert skólaár hér á mölinni.
Hugmyndin er að tengja kennsluna atvinnulífinu.
Ljóst er, að atvinnulíf í hugum þeirra, sem að slíkum
skóla standa getur varla verið annað en verslun,
þjónusta og viðskipti, því skólinn á jú að hal'a aðsetur
í gamla Miðbæjarskólanum í Reykjavík. Og ólíklcgt
er að þeir foreldrar, seni efni liafa á að senda börn sín
í skóla fyrir fjörutíu þúsund krónur á skólaár, ætlist til
þess að krakkarnir læri fiskverkun, kynnist landbúnað-
arstörfum eða kjörum verkamanna. Ósjálfrátt rennur
menn grun í að tilgangurinn sé jafnvcl að forða
„sumum" börnum frá því að þurfa að umgangast
„önnur“ börn og það er auðvclt að gera rneð því að
hafa aðgangseyrinn fjörutíu þúsund krónur.
Menn setur hljóða við þessi tíðindi. Minnumst þess,
að á hverjum vetri þurfa skólabörn úti á landi, allt
niður í sjö ára, að dvelja langdvölúm fjarri hcimilum
sínum á heimavistarskólum eða heimangönguskólum,
til þess eins að fá notið lögboðinnar fræðslu. Minnumst
þess, að á hverjum vetri þurfa margar fjölskyldur að
bregða búi eða leysa upp heimili sín til þess að fylgja
börnum og unglingum í skóla í kaupstað þar sem þau
stunda framhaldsnám eða jafnvel skyldunám. Og
minnumst þess, að skortur á kennurum og stefnu-
leysi í menntamálum hefur orðið til þess, umfram svo
margt annað, að auka á óánægju og vonleysi þeirra,
sem standa undir þjóðarbúinu við undirstöðufram-
leiðsluna úti á landsbyggðinni og í sjávarplássum.
Sumum finnst greinilega allt í lagi að sparka enn einu
sinni í punginn á þessu fólki.
bar í hópi eru þeir, sem bentu á það í kjaradeilu
BSRB að best væri að stofna einkaskóla til þess að geta
haldið börnunum sínum frá þessum kröfuhörðu kenn-
aradruslum, sem sífellt væru að heimta hærra kaup.
Þar í hópi eru þeir, sem tóku undir efasemdir
fjármálaráðherra um að kennarar skiluðu yfirleitt því
sem af þeim væri ætlast og ekki væri það nú mikið fyrir.
Þar í hópi hlýtur menntamálaráðherrann að vera því
ekki verður annað séö, en hún vilji leggja einkaskólan-
um til kennaralaun af almannafé, ekki ein heldur fimni
slík. Það er eftir öðru þegar frjálshyggjufólkið fer á
stúfana, þá á ríkið að hlaupa undir bagga og standa
undir hugmyndunum. Konan úti á landi, sem sér á eftir
sjö ára dóttur sinni í heimavistarskóla svo vikum
skiptir, hún á að leggja fram sinn skerf af sköttum til
þess að borga laun fyrir kennara handa börnum
foreldra sem hafa efni á að borga fjörutíu þúsund
krónur fyrir hvert barn á skólaári í einkaskóla í
Reykjavík.
Þarna í hópi eru vonandi ekki ráðherrarframsóknar-
manna. Pað hefur verið trú félagshyggju- og samvinnu-
fólks að hlúa bæri svo að menntun allra í landinu að
viðunandi væri fyrir alla - og ekki nóg með það, heldur
sækja fram í menntun á tímum nýsköpunar í atvinnulífi
og hátækni. En það átti að gilda fyrir alla landsmenn.
Við trúum því ekki að ráðherrar framsóknarmanna
taki þátt í því að reisa einkaskóla í Reykjavík fyrir
forréttindabörn á sliguðum herðum fiskverkunarfólks,
bænda og sjómanna með flissandi frjálshyggjufólki.