Lesbók Morgunblaðsins - 14.08.2004, Blaðsíða 15
Lesbók Morgunblaðsins ˜ 14. ágúst 2004 | 15
Kvikmyndir
Borgarbíó, Akureyri
I, Robot (SV)
Grettir/Garfield (SV) Háskólabíó
The Village (SV)
King Arthur (HJ)
Shrek 2 (SV)
Good Bye Lenin!
(HL)
Laugarásbíó
Grettir/Garfield
(SV)
Shaun of the Dead
(HJ)
Fahrenheit 9/11
(HJ) (SV)
Regnboginn
I, Robot (SV)
Spider-Man 2
(SV)
Crimson Rivers 2 (HL)
Grettir/Garfield (SV)
Sambíóin Reykjavík, Kefla-
vík, Akureyri
The Village (SV)
New York Minute (HJ)
King Arthur (HJ)
Around The World in 80
Days (HJ)
Shrek 2 (SV)
Harry Potter and the
Prisoner of Azkaban
(HJ)
Kringlubíó
Troy (SV)
Van Helsing (SV)
The Chronicles of Riddick
(SV)
Smárabíó
Grettir/Garfield (SV)
I, Robot (SV)
Spider-Man 2 (SV)
Myndlist
Árbæjarsafn: Þjóðbúningar
og nærfatnaður kvenna frá
fyrri hluta 20. aldar. Til 31.
ágúst.
Gallerí Sævars Karls: Kristín
Reynisdóttir. Til 18. ágúst.
Gerðarsafn: Sýningarnar Sí-
gild dönsk hönnun og Íslensk
húsgagnahönnun. Til 19. sept-
ember.
Hafnarborg: Samsýning fimm
listamanna. Stefnumót: Düss-
eldorf-Hafnarfjörður og verk
Þorbjargar Höskuldsdóttur.
Til 23. ágúst.
Hallgrímskirkja: Steinunn
Þórarinsdóttir. Til 1. sept.
Handverk og hönnun, Að-
alstræti 12: Sumarsýningin.
Til 5. sept.
i8, Klapparstíg 33: Jeanine
Cohen. Til 21. ágúst.
Íþróttahúsið, Eiðum: Dieter
Roth. Fram í desember. „Í
breyttu formi og ýmiss konar
aðlögun fjarlægast verkin höf-
und sinn, breytast í eitthvað
annað og með tímanum hverfa
þau frá uppruna sínum.“ JBK.
Ransu.
Íslensk grafík, Hafnarhúsi:
Menningarnótt; dönsk grafík;
14. til 29. ágúst.
Kling og Bang gallerí, Lauga-
vegi: Paul McCarthy og Jason
Rhoades. Steingrímur Ey-
fjörð. Til 29. ágúst.
Klink og Bank, Brautarholti:
Samsýning 20 ungmenna. Til
14. ágúst.
Listasafn ASÍ: Hafsteinn
Austmann. Til 15. ágúst.
Listasafnið á Akureyri: Hag-
virkni. Til 22. ágúst.
Listasafn Árnesinga: Elín
Hansdóttir, sýningin Þú.
Stendur 15. ágúst til 12. sept-
ember.
Listasafn Ísafjarðar: Sara Vil-
bergsdóttir. Til 1. október.
Listasafn Íslands: Umhverfi
og náttúra – Íslensk myndlist
á 20. öld. Til 29. ágúst.
Listasafn Einars Jónssonar:
Opið alla daga, nema mánu-
daga, kl. 14–17. Til 15. sept.
Listasafn Reykjavíkur – Ás-
mundarsafn: Maðurinn og
efnið. Yfirlitssýning. Til 2006.
Listasafn Reykjavíkur –
Hafnarhús: Ný safnsýning á
verkum Errós.
Listasafn Reykjavíkur – Kjar-
valsstaðir: Francesco Clem-
ente. Roni Horn. Til 22. ágúst.
Listasafn Sigurjóns Ólafs-
sonar: Listaverk Sigurjóns í
alfaraleið. Til 5. sept. Opið alla
daga nema mánudaga kl. 14–
17. Til 1. okt.
Listasafn Reykjanesbæjar:
Skaftfell, Seyðisfirði: Pjetur
Stefánsson. Til 15. sept.
Skálholt: Staðarlistamenn eru
Þórður Hall og Þorbjörg
Þórðardóttir. Til 31. sept.
Þjóðmenningarhúsið: Hand-
ritin. Heimastjórn 1904. Þjóð-
minjasafnið – svona var það.
Eddukvæði. Til 1. sept.
Landsbókasafn Íslands – Há-
skólabókasafn: Handband á
Íslandi 1584–2004. Kvenna-
hreyfingar – innblástur, íhlut-
un, irringar. Söguleg útgáfa
Guðbrandsbiblíu 1584 til vorra
daga. Til 31. ágúst.
Leiklist
Vetrargarðurinn, Smáralind:
Fame, fim. „Dansar þeirra
Björnsdætra eru flottir og vel
leystir af leikhópnum.“ Þ.T.
Austurbær: Hárið, fös. „Það
er eins og enginn leikaranna
trúi á þau gildi sem persón-
urnar sem þeir leika halda
fram í verkinu.“ S.H.
Iðnó: Light Nights. Íslenskar
þjóðsögur fluttar á ensku,
mán., fös.
Erró – Fólk og frásagnir. Til
29. ágúst.
Listasetrið Kirkjuhvoli,
Akranesi: Bjarni Þór Bjarna-
son og Ásta Salbjörg Alfreðs-
dóttir. Til 15. sept.
Ljósmyndasafn Reykjavíkur,
Grófarhúsi: Finnsk samtíma-
ljósmyndun. Til 29. ágúst.
Norræna húsið: Samsýningin
7 – Sýn úr norðri. Til 29. ágúst.
Safnasafnið, Svalbarðs-
strönd: 11 nýjar sýningar.
Safn – Laugavegi 37: Opið
mið.–sun. kl. 14–18. Sum-
arsýning úr safnaeign. Ný
verk eftir Katarinu Grosse og
Eggert Pétursson. Til 26.
sept. Leiðsögn alla laug-
ardaga. „Með gjörningum sín-
um opnar listakonan sýning-
arrýmið, skapar inngang sem
sæmir fagurfræði lita-
flæmisins, svokallaðri ægifeg-
urð (sublime), sem byggir á
sterkum trúarlegum grunni.“
JBK. Ransu.
Safn Ásgríms Jónssonar:
Þjóðsagnamyndir Ásgríms
Jónssonar.
ÞEGAR fjöldi af erlendum myndlistarmönnum sem
sýnt hafa á Íslandi síðustu ár hefur verið kynntur í
fjölmiðlum sem listamenn á heimsmælikvarða en eru
svo alls kostar óþekktir óttast maður að þegar mynd-
listarmenn sem raunverulega eru í alþjóðlegri mynd-
listarumræðu koma hingað til lands og sýna taki hinn
almenni listunnandi ekki mark á yfirlýsingum eins og
„hefur vakið alþjóðlega athygli síðastliðin ár“ eða „er
á meðal athyglisverðustu myndlistarmanna Þýska-
lands í dag“. Að hann telji slíkar yfirlýsingar vera
innihaldslausa markaðssetningu, tómlegt hróp; úlfur,
úlfur! En margt hefur breyst í íslenskum myndlist-
arheimi upp á síðkastið og m.a. það að flestir þeir er-
lendu listamenn sem hér sýna sem eru sagðir vera á
heimsmælikvarða eru í raun á heimsmælikvarða.
Einn slíkur opnaði sýningu í Safni á þriðjudaginn var
undir heitinu „Time juice“. Það er þýska listakonan
Katarina Grosse sem er einmitt á meðal athyglisverð-
ustu myndlistarmanna Þýskalands í dag og hefur vak-
ið alþjóðlega athygli síðastliðin ár fyrir kröftug rým-
ismálverk. Grosse má finna í flestum yfirgripsmiklum
doðröntum um samtímamálverk og jafnframt hefur
hún verið þátttakandi á stefnumótandi sýningum eins
og „Urgent painting“ í Musee d’art moderne í París
ásamt listamönnum á borð við Mathew Ritchie, Liam
Gillick, Söru Morris og Federico Herrero (sá síðast-
nefndi er einmitt að sýna í Ganginum), sem taka tillit
til arkitektúrs og eru á jaðri malerískrar og skúlptúr-
ískrar nálgunar.
Verk Grosse eru að mörgu leyti framhald eða hluti
af þýska róttæka málverkinu (Radikale malerei) sem
var vinsælt á níunda áratug síðustu aldar og byggist á
útþenslu málverksins. Grosse breytir sjálfu listrým-
inu í listaverk, vinnur óhlutbundið málverk inn í rým-
ið, úðar málningu á striga, veggi og loft með sprautu-
byssu þannig að litir flæða saman. Á hún því rætur að
rekja til litaflæmismálara eftirstríðsáranna, Marks
Rothkos, Barnetts Newmans, Jules Olitskis o.fl. En
þeim var mikið í mun að málverk og rými væru sem
eitt. Grosse hlýtur líka að finna sterka samsvörun
með hugmyndum litaflæmismálaranna um að málverk
geti verið inngangur að guðdómlegri upplifun. Að það
virki líkt og hof. Newman, sem dæmi, kallaði verk sín
gjarnan „Dómkirkjur“ (Cathetrals) og Rothko-
kapellan er jú eitt helsta aðdráttarafl Tate Modern-
safnsins í Lundúnum. Báðir þessir listamenn töluðu
svo um málverk sín sem „objekta“ en ekki myndir.
Sama má segja um málverk Katarinu Grosse, að þau
eru meira en mynd sem er máluð á striga, vegg, loft
eða gólf. Með gjörningum sínum opnar listakonan
sýningarrýmið, skapar inngang sem sæmir fag-
urfræði litaflæmisins, svokallaðri ægifegurð (su-
blime), sem byggist á sterkum trúarlegum grunni.
Margur vill reyndar meina að myndlist sé alltaf trúar-
leg. Að listaverk hafi aldrei misst þau eigindi síðan á
tímum hellamálverksins að vera til fórnar einhverju
og að listamaður sé ávallt knúinn áfram af andagift,
hvort sem hann er upptekinn af andlegum gildum eða
efnislegum, s.s. ímynd eða félagslegri yfirborðs-
mennsku. Tek ég vel undir slíkar hugmyndir, ekki síst
þegar ég stend frammi fyrir verkum eins og Katarina
Grosse sýnir í Safni. Ekki bara flæðandi litir, heldur
flæðandi sköpunarferli, knúið áfram af andagift.
Úlfur með andagift
MYNDLIST
Safn
Opið miðvikudaga til sunnudaga frá 14–17.
Sýningu lýkur 29. september.
RÝMISMÁLVERK KATARINU GROSSE
Jón B.K. Ransu Morgunblaðið/Árni TorfasonTimejuice eftir Katarinu Grosse í Safni.