Morgunblaðið - 22.08.2004, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 22. ÁGÚST 2004 21

 

 

      
    
          
   


   
  






  ! " # $ % $ & & ' ( ) # * + ,  - . +
. / $ 0 1 ' ' 2 ' '  3 0 1 ' ' 2 ' & 4 4 4  - # )
"   $
- # )
"  5 - # )
"   $

6-
 7     
  8    


 

 9 
  7 
:   


   
 7 6 
;  < 
  
 
<

7 


       
 7 6

 
    
   9  
    

77: 

 
 

 

 
 
   
hryðjuverkamenn. Ég er að velta
því fyrir mér að skipta um nafn.
Rannsóknir hafa sýnt fram á að
nafnbreyting geti auðveldað fólki
af íslömskum uppruna að fá vinnu í
Svíþjóð.“
Sanije segist enn ekki hafa feng-
ið tækifæri til að vinna við sérgrein
sína, hárgreiðslu, í Svíþjóð.
Fá sænsk börn á leikskólanum
„Sumir vina minna eru af-
skaplega uppteknir af því hvað Sví-
ar séu fordómafullir gagnvart út-
lendingum,“ heldur Ihsan Kama
frá Kúrdistan áfram. „Ég er ekki
svo viss um að þeir hafi alltaf rétt
fyrir sér. Einn vina minna heldur
því fram að hann hafi verið felldur
á bílprófi af því að hann er útlend-
ingur. Ég náði prófinu og hef þar
af leiðandi enga ástæðu til að ætla
að ég hafi á einhvern hátt hlotið
aðra meðferð en innfæddur Svíi.
Vandamálið við Rosengård er að
útlendingar einangrast frá sam-
félaginu fyrir utan. Fullorðna fólk-
ið talar móðurmál sitt inn á heim-
ilunum og sín á milli í hverfinu. Á
leikskólunum eru nánast engin
sænsk börn. Aukin samskipti
myndu örugglega minnka misskiln-
ing og fordóma á báða bóga.“
„Ég vil að börnin mín kynnist
menningu gamla landsins míns,“
segir Mounir og hin taka undir
með honum. „Um leið finnst mér
mikilvægt að þau verði góðir Sví-
ar,“ segir Kassim Ghoneim. „Tvö
barnanna minna eru í framhalds-
skóla niðri í bæ. Framhaldsskól-
arnir þar eru betri heldur en fram-
haldsskólarnir í Rosengård. Þau
eignast sænska vini, tala sænsku
eins og Svíar og eiga meiri mögu-
leika á að fá vinnu að námi loknu,“
segir hann stoltur.
Meiri tengsl við föðurlandið
Hópurinn segir raunar bæði
kosti og galla fylgja því að búa í
Rosengård. „Hér er fólk í meiri
tengslum við föðurlandið. Maður
þekkir marga og hverfið er fallegt
– gróðursælla en mörg önnur
hverfi í Málmey,“ segir Mounir og
hristir höfuðið þegar hann er
spurður að því hvort hann vilji
flytja aftur til gamla landsins þrátt
fyrir atvinnuleysið í Svíþjóð. „Ég
er orðinn of gamall. Ég get ekki
hugsað mér að byrja aftur alveg
upp á nýtt. Ég get heldur ekki lagt
slík umskipti á börnin mín. Fram-
tíð þeirra er í Svíþjóð.“
Eftir að viðtalið var tekið fengu
flestir í hópnum vinnu við garð-
yrkju á vegum borgarinnar. Vinn-
an er þó aðeins tímabundin – í
sumar.
„TJEJGRUPPEN“ (stelpuhópurinn)
hefur að markmiði að styrkja sjálfs-
mynd unglingsstúlkna af erlendum
og sænskum uppruna. Stúlkurnar
koma saman undir stjórn leiðbein-
anda frá Húsi draumanna til að vinna
að ýmsum uppbyggilegum verk-
efnum einu sinni í viku.
Við stóra borðið í viðbyggingunni
ríkir gleði og
spenningur. At-
vinnuteiknimynda-
höfundur er kom-
inn í heimsókn til
ljúka upp leynd-
ardómi teikni-
myndasögunnar
fyrir stelpunum.
Eftir stuttan fyr-
irlestur er komið
að þeim sjálfum að
skapa hver sína
teiknimyndasög-
una. Lokamark-
miðið er að gefa
allar teiknimynda-
sögurnar út í sér-
stöku teikni-
myndasögublaði
og að sjálfsögðu
fer eitt eintak á
Konunglega sænska bókasafnið í
Stokkhólmi eins og alltaf þegar
gefnar eru út sænskar teiknimynda-
sögur.
Ekki í skóla í þrjú ár
Tvíburasysturnar Aida og Amela
Osmicevic eru fljótar að fallast á að
segja svolítið frá sjálfum sér þrátt
fyrir að vera komnar á bólakaf í
teiknimyndasögugerðina. Við færum
okkur inn í hliðarherbergi og lokum
að okkur til að verða ekki fyrir trufl-
un af hlátrasköllunum í hinum stelp-
unum.
Stelpurnar segjast hafa flutt frá
Bosníu til Svíþjóðar fyrir 7 árum.
„Eftir skilnað foreldra okkar bjugg-
um við með mömmu í bænum Brcko
í Bosníu,“ segir Amela. „Á meðan á
Bosníustríðinu stóð vorum við lok-
aðar inni í bænum. Við fengum
heldur ekki frekar en önnur börn af
múslimskum uppruna að ganga í
skóla í ein þrjú ár. Eftir stríðið var
mömmu boðið að flytja með okkur
til frænku og ömmu í Svíþjóð. Hún
spurði okkur hvað við vildum gera.
Við vildum ólmar flytjast til Sví-
þjóðar.“
Aida viðurkennir að sér hafi þótt
skrítið að koma til Svíþjóðar í upp-
hafi. „Við vorum 12 ára og komum
hingað í desember – á Lúsíudaginn.
Fyrst fannst mér margt mjög skrítið
í Svíþjóð. Ég var óörugg og hrædd
við framtíðina. Smám saman varð ég
öruggari með mig í hverfinu. Við
vorum settar í 5. bekk, þ.e. einum
bekk á eftir. Eftir eitt ár vorum við
eiginlega alveg búnar að ná tungu-
málinu. Núna erum við meðal bestu
nemendanna í okkar bekk í mennta-
skólanum.“
– Finnst ykkur ekkert leiðinlegt
að vera bekk á eftir?
„Nei, nei, í Sví-
þjóð er fólk á öllum
aldri í menntaskóla.
Við erum alls ekk-
ert elstar í bekkn-
um. Við hefðum
aldrei vilja skipta
um bekk.“
Minni samheldni
í fjölskyldum
Aida og Amela
viðurkenna að erf-
iðasti hluti aðlög-
unarinnar hafi ver-
ið að læra nýtt
tungumál frá
grunni. „Við þurft-
um að læra mikið
til að ná krökk-
unum í skólanum.
Frænka okkar
hjálpaði okkur fyrir próf og svo höf-
um við auðvitað reynt að styðja
hvor aðra eftir fremsta megni. Ann-
ars held ég að krakkar læri meira í
skólanum í Bosníu en Svíþjóð.
Námið er einhvern veginn dálítið
öðruvísi,“ segir Amela. „Núna þurf-
um við ekki mikið fyrir því að hafa
og líkar orðið vel að búa í Svíþjóð.
Mamma fær stundum heimþrá og
spyr okkur hvort við viljum flytja til
baka. Við viljum bara fara í frí til
Bosníu.“
– Hafið þið farið í frí til Bosníu eft-
ir að þið fluttuð til Svíþjóðar?
„Eftir prófin í fyrra tilkynnti
mamma okkur að við ættum að
pakka niður. Við hefðum staðið okk-
ur svo vel í skólanum að hún ætlaði
að verðlauna okkur með sumarfríi í
Króatíu. Fríið var gott en við fórum
ekki alla leið til Bosníu.“
Aida svarar því hvað sé gott/
slæmt við að búa í Svíðþjóð. „Svíþjóð
er fallegt land og þar býr yndislegt
fólk. Langflestir hafa tækifæri til að
mennta sig eins og þeir vilja og
vinna síðan við einhverja ákveðna
sérgrein,“ svarar hún og hikar að-
eins áður en hún nefnir neikvæðu
hliðarnar við Svíþjóð. „Fjölskyldur í
Svíþjóð virðast halda miklu minna
saman heldur en fjölskyldur í Bosn-
íu. Margir jafnaldrar okkar eru
löngu farnir að fara án foreldra
sinna í sumarfrí. Mamma er besta
vinkona okkar systranna. Við
skemmtum okkur langbest allar
saman. Svíar eru heldur ekki mikið
fyrir að tala við ókunnuga. Ef maður
gefur sig á tal við einhvern í strætó
er maður strax litinn hornauga.“
– Bera sænskir krakkar minni
virðingu fyrir fullorðnum en krakk-
ar í Bosníu?
„Nei, það finnst mér ekki,“ svarar
Amela. Aida er ekki sammála systur
sinni. „Jú, ég er á því að þeir beri
ekki jafnmikla virðingu fyrir
fullorðnum og krakkar í Bosníu.
Yfirleitt hafa þeir heldur ekki hlotið
jafnmikinn aga í uppeldinu. Engu
að síður eru sænskir krakkar yfir-
höfuð bæði skemmtilegir og góðir
félagar.“
– Hvort finnst ykkur að þið séuð
meiri Bosníumenn eða Svíar?
„Við erum og verðum
Bosníumenn að eilífu,“ segja syst-
urnar einum rómi, „búsettir í Sví-
þjóð.“
Tvíburasysturnar Arnesa og Aida
Osmicevic ætla að búa í Svíþjóð í
framtíðinni.
Morgunblaðið/Anna G. Ólafsdóttir
Stelpurnar í stelpuhópnum eru allar góðar vinkonur (f.v.), Sumaila Berhane, Sara Svensson og systurnar Arnesa og
Gentijana Camaj.
Bosníumenn
að eilífu