Morgunblaðið - 22.08.2004, Blaðsíða 56

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 SUNNUDAGUR 22. ÁGÚST 2004 VERÐ Í LAUSASÖLU 350 KR. MEÐ VSK.
Á SORPHAUGUM Sorpu í Álfsnesi vinna starfs-
menn fyrirtækisins við að þjappa saman úrgangi
og raða honum haganlega niður. Þá er unnið úr
úrganginum metangas, sem nýtt er á bifreiðar.
Böggun sorps minnkar umfang þess um allt að
70%, svo plássið á Álfsnesi mun duga ágætlega
næstu árin. Gröfurnar voru eins og iðnir
roðamaurar innan um þúsundir tonna af
rusli sem þær röðuðu saman í blíðunni.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Sorp baggað og breytt í metangas
REKSTRARKOSTNAÐUR líf-
eyrissjóðakerfisins á síðasta ári
nam 2.130 milljónum króna og
hækkaði um 250 milljónir króna
milli ára eða um rúm 13%. Rekstr-
arkostnaður sjóðanna hefur aukist
ár frá ári síðustu árin og tæplega
tvöfaldast á síðustu fimm árum.
Rekstrarkostnaður lífeyrissjóða
er færður á tveimur stöðum í árs-
reikningum þeirra. Annars vegar
er sá hluti sem færður er beint sem
rekstrarkostnaður, en hann nam
1.303 milljónum króna á árinu 2003
og hækkaði um 120 milljónir kr.
milli ára úr 1.182 milljónum króna á
árinu 2002. Hins vegar er hluti
rekstrarkostnaðar lífeyrissjóðanna
færður undir fjárfestingargjöld,
svo sem reglur mæla fyrir um. Þau
útgjöld námu á síðasta ári 828 millj-
ónum kr. og hækkuðu úr 698 millj-
ónum kr. frá árinu 2002 eða um 130
milljónir kr. Samanlagt nam því
rekstrarkostnaður sjóðanna 2.130
milljónum króna í fyrra og hækkaði
úr 1.880 milljónum kr. frá árinu á
undan.
Iðgjöld til lífeyrissjóðanna námu
52 milljörðum króna á síðasta ári
samkvæmt skýrslu Fjármálaeftir-
litsins um starfsemi lífeyrissjóð-
anna á síðasta ári. Ef miðað er við
iðgjöldin nam kostnaður af rekstri
lífeyrissjóðakerfisins sem hlutfall
af iðgjöldum um 4% á síðasta ári.
Ekki hátt samanborið við það
sem gerist víða erlendis
Hrafn Magnússon, fram-
kvæmdastjóri Landssamtaka líf-
eyrissjóða, segir að aukinn rekstr-
arkostnað lífeyrissjóða á
undanförnum árum megi rekja til
aukinna umsvifa þeirra vegna fjölg-
unar sjóðfélaga og lífeyrisþega og
stóraukinna krafna sem gerðar séu
til þeirra í lögum og reglugerðum.
Hrafn sagði einnig að samkvæmt
athugunum sem gerðar hefðu verið
væri kostnaðarhlutfall íslensku líf-
eyrissjóðanna ekki hátt þegar það
væri borið saman við það sem gerð-
ist víða erlendis.







   
 
   
 






 











   


 Rekstrarkostnaðurinn hækkaði
um 250 milljónir milli ára og hefur
nærri tvöfaldast undanfarin 5 ár
Rekstur lífeyrissjóða kost-
aði 2,1 milljarð króna 2003
GERA má ráð fyrir að fjórðungur og allt
upp í þriðjungur nýrra bíla sem seldir eru
einstaklingum í dag séu keyptir á svo-
nefndri einkaleigu, samkvæmt upplýsing-
um sem Morgun-
blaðið aflaði sér
hjá nokkrum
stærstu bílaum-
boðunum.
Einkaleiga hef-
ur farið ört vax-
andi á undanförn-
um mánuðum, en
ekki eru nema
nokkur misseri síðan þetta ráðstöfunar-
form á nýjum bifreiðum fór að ryðja sér til
rúms gagnvart einstaklingum. Þar er um
sambærilegt form að ræða gagnvart ein-
staklingum og hafði áður staðið fyrirtækj-
um til boða í formi svonefndrar rekstrar-
leigu.
Forsvarsmönnum bifreiðaumboðanna
sem Morgunblaðið ræddi við bar saman um
að þetta form á bifreiðakaupum hefði farið
vaxandi síðustu misserin. Lægstu tölurnar
sem nefndar voru í því sambandi voru að
20–25% nýrra bíla einstaklinga væru á
einkaleigu og allt upp í 30–35% þar sem
hlutfallið var hæst. Þá kom einnig fram að
langalgengast væri að bifreiðarnar væru
leigðar til þriggja ára og einn nefndi að
þetta form væri algengara í kaupum á ódýr-
ari bifreiðum en dýrari eða á bifreiðum sem
kostuðu undir tveimur milljónum króna.
Þrjú ár algengasti leigutíminn
Þegar um einkaleigu er að ræða öðlast
viðkomandi almennt talað ráðstöfunarrétt
yfir bifreiðinni í tiltekinn tíma, sem algeng-
ast er að séu þrjú ár, gegn tiltekinni mán-
aðargreiðslu, sem í stórum dráttum end-
urspeglar verð bifreiðarinnar, afföll á
leigutíma og þjónustukostnað. Engin eigna-
myndun á sér stað á leigutímanum, en í lok
hans tekur umboðið aftur við bifreiðinni.
Tryggingagreiðsla, sem gjarnan er ígildi
2–4 mánaða afborgana af bílnum, er lögð
fram í upphafi og fæst hún endurgreidd að
leigutímanum loknum þegar skoðun á bif-
reiðinni hefur farið fram.
Leigutíminn er ákveðinn í upphafi samn-
ingsins og er erfitt að gera breytingar á
honum á samningstímanum auk þess sem
greiðslur miðast við erlendar myntkörfur
og fylgir honum því gengisáhætta.
Þriðjungur
til fjórðung-
ur nýrra bíla
í einkaleigu
NÝ PLATA Bjarkar Guðmunds-
dóttur, Medúlla, kemur út 30. ágúst
nk. Hún inniheldur fjórtán lög, unnin
með rödd Bjarkar
sjálfrar og ann-
arra, þ.á m. inúíta-
söngkonunnar
Tanya Tagaq og
rapparans Rahzel.
Aðeins er leikið
stuttlega á píanó
og slegið í málm-
gjöll – allt annað
eru raddir.
Meðal laga á
plötunni er vögguvísan Vökuró eftir
Jórunni Viðar við texta Jakobínu Sig-
urðardóttur. Í forsíðuviðtali Tímarits
Morgunblaðsins við Björk í dag kem-
ur fram að lagið hafi upphaflega átt
að vera með klingjandi undirspili á
Vespertine, sólóplötu Bjarkar sem út
kom árið 2001. „Þá hafði ég fundið
spiladósafyrirtæki – menn sem eru
næstum 500 ára og búa í þorpi sem er
lengst í burtu, næstum í Kanada og
maður þarf að fara þangað á hest-
baki …“ útskýrir Björk, en menn
þessir grafa holur í spiladósaplötur
eftir nótum. Einhverra hluta vegna
barst útskorin platan með Vökuró
aldrei til baka, og var lagið því ekki
tekið upp.
Hins vegar er það nú á Medúllu
með raddsetningu Bjarkar. Textinn
er til lítillar stúlku með blá augu, en
Björk á einmitt tæplega tveggja ára
gamla dóttur, Ísadóru. „Ég valdi
þetta lag fyrir fjórum eða fimm árum
og þá hafði ég ekki græna glóru í öll-
um heiminum um að ég ætti eftir að
eignast stúlku – með blá augu. Skrýt-
ið með örlögin. Ég held líka að hlut-
irnir verði oft sannari ef maður notar
heilann ekki of mikið,“ segir Björk
m.a. í viðtalinu.
Dulmagn
Medúllu
Björk
Guðmundsdóttir
„REYKINGAR voru helsta dánarorsök
fólks fyrir 11 árum. Við eftirgrennslan
komst ég að því að allt stefndi í að hreyf-
ingar- og næringarleysi yrði helsta dán-
arorsök fólks innan fárra ára eins og
reyndar hefur komið á daginn. Ég ákvað
því að taka til minna ráða og byrja á því
að fræða börnin í gegnum skemmtiefni
eins og Latabæ.“ Þetta segir Magnús
Scheving, frumkvöðull og stjórnandi
Latabæjar, hins umfangsmikla kvik-
myndaverkefnis, 40 þátta sjónvarpsraðar um
Íþróttaálfinn, Glanna glæp, Sollu stirðu, Sigga
sæta og aðra litríka íbúa Latabæjar.
Magnús Scheving er mjög upptekinn maður og
hann segir um vinnudag sinn að hann vakni yfir-
leitt hálfátta, sé iðulega búinn að lesa yfir
eitt handrit áður en hann fer á skrifstof-
una þar sem hann afgreiðir símaerindi og
tölvupóst áður en hann fer í smink.
Fundir í sturtunni
Síðan hefjast tökur þar sem Magnús
bæði leikstýrir og leikur og sinnir jafn-
framt erindum frá starfsmönnum sem eru
að undirbúa aðra þætti. Að loknum tökum
eru síðan fundir milli 7 og 8 á kvöldin.
„Stundum er svo mikið að gera að einhver stend-
ur hinum megin við sturtuvegginn að tala við mig
meðan ég er í sturtu.“
Magnús Scheving
 Flugdreki/10
Fræðir börnin með skemmtiefni