Morgunblaðið - 08.09.2004, Síða 12

VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
12 MIÐVIKUDAGUR 8. SEPTEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
– kraftur til flín!
VI‹
GERUM
GOTT
BETRA
KB ÍBÚ‹ALÁN
LÆKKUM Í 4,2%
FASTA VEXTI
AFTURVIRKIR
VAXANDI viðskiptahalli og aukin
verðbólga eru merki um ójafnvægi í
þjóðarbúskapnum. Þetta kom fram í
máli Ignólfs Bender, forstöðumanns
greiningardeildar Íslandsbanka, á
morgunverðarfundi bankans í gær,
þar sem rætt var um horfurnar í þjóð-
arbúskapnum. Hann sagði að aðrir
neikvæðir þættir kæmu einnig til eins
og mikil skuldsetning, sterk króna og
hættan á þenslu. Hins vegar sagði
hann að margt jákvætt væri í spil-
unum svo sem nýhafið hagvaxtar-
tímabil, aukinn kaupmáttur og hækk-
andi eignaverð, góður aðgangur að
fjármagni, lækkandi langtímavextir
og aukin útrás fyrirtækja. Þá væri
aukin samkeppni á markaðinum og
einstaklega mikill framleiðnivöxtur í
samfélaginu.
Fram kom í máli Ingólfs að við
blasi mynd sem sé ekki svört, ekki
hvít, heldur svarthvít. Horfur væru
bjartar, en blendnar, eins og hann
orðaði það. „Það má segja að stór
hluti þess hagvaxtar sem við höfum
séð eigi sér rætur í eignaverðshækk-
unum,“ sagði Ingólfur.
Ekki bara björt mynd
„En myndin er ekki bara björt,“
sagði Ingólfur síðan. „Hún er dökk á
vissan máta. Við sjáum verðbólguna
við efri þolmörk og yfir því sem er í
löndunum sem við viljum bera okkur
saman við. Viðskiptahallinn hefur
aukist verulega og er kominn umfram
það sem getur samrýmst stöðugleika
í hagkerfi. Hann er meiri en í þeim
löndum sem við viljum bera okkur
saman við og stefnir í að verða meiri
en í nokkru öðru OECD-ríki.“
Sagði hann að viðskiptahallinn
stefndi í að verða 8,4% af landsfram-
leiðslu í ár og fari á næsta ári í tæp
11% af landsframleiðslu, sem yrði
meiri halli en hefur sést síðan 1946, að
því er fram kom í máli hans.
Ingólfur sagði að heimilin hefðu
verið í miklum ham að undanförnu,
þau hefðu byrjað hagvaxtarskeiðið á
undan öllum öðrum á grundvelli stór-
iðjuframkvæmdanna. Þau hefðu hafið
vöxtinn og tekið út vöxt einkaneyslu
umfram vöxt kaupmáttar. Hann sagði
skuldsetningu heimilanna vaxandi og
ekki yrði breyting á því á næstunni.
Lánamöguleikar væru meiri og tæki-
færi hjá fólki að lækka greiðslubyrði
sína, taka eign sem bundin er í íbúð-
arhúsnæði og beina henni annað, þar
á meðal í einkaneyslu.
Ingólfur sagði að viðskiptahallinn
ógnaði styrk krónunnar. Hann vildi
ekki gefa upp hvenær krónan gæti
gefið eftir eða hve mikið. „Þó er hægt
að segja að það muni eiga sér stað á
næstu 2–3 árum.“
Ekki bóla
Ingólfur ræddi frekar um eigna-
verðshækkanirnar og hvort um
eignabólu væri mögulega að ræða,
sem ætti eftir að springa með látum
einn daginn. Allt tal um slíkt væri
ekki skrýtið þar sem hlutabréf og
fasteignir hefðu hækkað mikið. Hann
sagðist ekki telja að um bólu væri að
ræða. Til dæmis gæti skýringin ein-
faldlega legið í því að fyrirtækin væru
nú betri og verðmætari. Mælikvarðar
eins og VH-gildi gæfu heldur ekki til-
efni til að ætla að um eignabólu væri
að ræða og það gerðu ekki heldur
mælikvarðar á fasteignamarkaði eins
og húsnæðisverð á móti byggingar-
kostnaði.
Ingólfur sagði að staðan á vinnu-
markaði væri sérstök. Þrátt fyrir
aukna þenslu væri árstíðaleiðrétt at-
vinnuleysi að aukast, þ.e. hagvöxtur-
inn skapaði ekki atvinnu fyrir innlent
vinnuafl. Hann sagði að enn væri van-
nýtt og dulin framleiðslugeta inni í
fyrirtækjunum, fyrst þyrfti að nýta
hana áður en nýráðningar tækju við.
Merki um ójafnvægi
í þjóðarbúskapnum
Morgunblaðið/Ómar
Samrunar? Horfur í þjóðarbúskapnum eru bjartar en blendnar að því er
fram kom á morgunverðarfundi Íslandsbanka í gær. Jón Þórisson, aðstoð-
arforstjóri bankans, sagði hagræðingu framundan á fjármálamarkaði.
HLUTHAFAFUNDI í Opnum kerf-
um Group, sem halda átti í gær til að
kjósa nýja stjórn að félaginu, var af-
lýst að beiðni Kögunar, sem hafði
óskaði eftir því að fundurinn yrði
haldinn. Í tilkynningu frá stjórn Op-
inna kerfi til Kauphallar Íslands í
gær sagði að vegna þessa hefði ekki
verið lengur tilefni til að halda hlut-
hafafund og því hefði hann verið af-
boðaður.
„Ég vona að við fáum nú tækifæri
til að leita að lausn sem er til hags-
bóta fyrir alla hluthafa, starfsmenn
og viðskiptavini félagsins,“ sagði
Frosti Bergsson í samtali við Morg-
unblaðið gær.
Flokkadrættir hafa átt sér stað
Í tilkynningu frá Kögun í gær
sagði að félagið hefði fallið frá beiðni
sinni um að haldinn verði hluthafa-
fundur í Opnum kerfum Group.
„Ljóst er að flokkadrættir hafa átt
sér stað í hluthafahópi OKG sem
Kögun telur félaginu ekki til hags-
bóta. Kögun telur affarasælla að
reyna til þrautar að ná samkomulagi
um stjórn félagsins og leiðir til að
efla það í framtíðinni. Markmið Kög-
unar með fjárfestingu sinni í OKG,
sem nemur nálægt 3 milljörðum
króna, er að hámarka arðsemi OKG
öllum hluthöfum þess til hagsbóta.
Félagið hyggst halda 35,77% hlut
sínum í OKG og leita áfram leiða að
ofangreindu markmiði,“ segir í til-
kynningu Kögunar.
Gunnlaugur M. Sigmundsson, for-
stjóri Kögunar, sagði í samtali við
Morgunblaðið í gær að Kögun teldi
það ekki til hagsbóta fyrir Opin kerfi
Group, hvernig svo sem kosning til
stjórnar félagsins hefði farið, að í fé-
laginu væru tvær blokkir, þar sem
önnur hefði þrjá stjórnarmenn og
hin hefði tvo. „Við töldum að það
væri rétt að skapa svigrúm til þess
að menn geti kannað betur hvort
ekki væri hægt að skipa málum með
öðrum hætti, til hagsbóta fyrir alla
hluthafa,“ sagði Gunnlaugur.
Tvær blokkir með um 40%
Þær tvær blokkir sem gert var ráð
fyrir að myndu takast á um yfirráðin
í Opnum kerfum á fundinum í gær
eru annars vegar Frosti Bergsson,
Íslandsbanki, og ýmsir smærri hlut-
hafar, og hins vegar Kögun, Straum-
ur og fleiri. Báðar fylkingarnar eru
með í kringum 40% hlut í Opnum
kerfum.
Hluthafafundi aflýst
● VIÐSKIPTI í Kauphöll Íslands í gær
námu samtals liðlega 3,2 milljörðum
króna. Þar af voru viðskipti með
skuldabréf fyrir um 2,6 milljarða en
hlutabréf fyrir um 600 milljónir. Um
helmingurinn af þeim viðskiptum var
með hlutabréf í KB banka. Hlutabréf
í Burðarási hækkuðu mest, eða um
0,8%.
Úrvalsvísitalan stóð í stað og var
3.407,08 stig. Hlutabréfavísitölu
vestanhafs hækkuðu nokkuð en þær
hreyfðust lítið víða í Evrópu.
Úrvalsvísitalan
nánast óbreytt

 

 
     










 

 
  
  
!" #$ %& #' 
 %(
)* %(+ %
,+ %
- %(+ % )* %(
. $*
.$( $!* &
/&#"  
/ %$#
0 12$"
0  1!" #$ %& +'
3

 



 #*#" #$ %& #4* &5 ! 1  )* %(
!*&*$  
6 1 " %
6* +"78%  +'
6 #9  ':72 #% 
; + % 
, *(+ 
,&%
-<# =% "7 %%

>2$"
0)!
0<*(  %%* % 0* #4* &0* %(
0=*   0*1  2 #9 2'
? %&
?9&& %& 1   %
 %%*  %
:1' 11 50=+$&

 ! 
"#
 + 
! $*( @9" #"  
- %(<1 )* %( ?= #=
 9&& %& #4* &)* %(
0< 
' $






 5

   
 5
 
5
5
5




5

 5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
$9 %&#
#9  ' $
5 5
 5
5
5
5
5
5

5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5 5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
A5
BC
5
ABC
A5BC
5
5
A BC
5
5
A5BC
ABC
5
5
A5BC
5
5
5
5
5
5
5
5
5
A5BC
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
6$ *(   
( & %
? *+<*( &D
, 0 *
'


' ' '


5

'



' '
'
' 
'

'
5

'
5


5
' 5
' ' '
5
  5
5
5
5
5
5

5
5
5
5
5
5









 
   
5






 5

5


5


 

 
 


   

 5

5



 5


 
   <E8''
?6'F 2&% *  !"*(
 





5



5

5


5

5



5


5
5
5
5
5
5

5
5
5
5
5
5
Málstofa Hagfræðistofnunar og
Viðskiptafræðistofnunar HÍ Stef-
án Bjarni Gunnlaugsson, Háskól-
anum á Akureyri, flytur í dag erindi
um „umframávöxtun á íslenskum
hlutabréfamarkaði,“ á málstofu
Hagfræðistofnunar og Viðskipta-
fræðistofnunar Háskóla Íslands,
sem hefst kl. 12.15 í stofu 101 í Odda.
Stefán mun fara yfir niðurstöður
rannsóknar á íslenska hlutabréfa-
markaðinum frá ársbyrjun 1993 til
loka júní 2003.
Í DAG
ÞETTA HELST …
VIÐSKIPTI
ÞÓR Sigfússon, framkvæmdastjóri
Verslunarráðs, kallaði eftir auknu
frumkvæði íslenskra fyrirtækja á
morgunverðarfundi Íslandsbanka í
gær. Sagði Þór að mikil tækifæri
lægju fyrir einkafyrirtæki í þjónustu
sem hið opinbera sinnir að mestu leyti
í dag, svo sem heilsugæslu, orku-
vinnslu, menntamálum og jafnvel
vegaframkvæmdum. Vildi Þór meina
að þangað til fyrirtækin sjálf sýndu
frumkvæði og færu með hugmyndir á
borð yfirvalda héldi ríkið áfram að sjá
um þjónustuna. Þór nefndi sem dæmi
að ef einkaaðili færi og byðist til að
byggja Sundabraut gæti það flýtt
þeirri framkvæmd um 7–10 ár.
Vísaði Þór einnig til nágrannaland-
anna þar sem einkaaðilar taka að sér
sífellt fleiri verkefni frá hinu opin-
bera. Nýlegt dæmi væri einkafyrir-
tæki í Svíþjóð sem ræki 7 skóla, fyr-
irtæki í Bretlandi sem starfrækti heilt
skólahverfi,
sænskt fyrirtæki
sem ætti hlut í
fyrirtæki sem
rekur tug fang-
elsa í Bretlandi og
ástralskt fyrir-
tæki sem ræki veg
í Noregi.
„Við erum að
dragast aftur úr.
Hér á landi standa ríkisfyrirtæki í yf-
irtökum á einkafyrirtækjum. Hlutfall
einkaskóla er mun minna hér en ann-
ars staðar. Enginn áhugi er á einka-
rekstri í heilsugæslu,“ sagði Þór í er-
indi sínu. „Það þarf að ryðja burt
hindurvitnum og fordómum gagnvart
einkarekstri.“ Hann sagði að um væri
að ræða 130 milljarða markað og
spáði því að árið 2010 yrðu öflug fyr-
irtæki þegar starfandi á framan-
greindum sviðum, skráð í kauphöll.
Þá sagði hann að það sæist best á
útrásarfyrirtækjunum hvar ríkið
hefði dregið sig í hlé. „Útrás er eink-
um þar sem einkamarkaður hefur
fengið að blómstra.“
Ríkisvæðing í gangi
Sagði Þór að hér á landi væri mjög
kröftug ríkisvæðing í gangi þar sem
ríkisfyrirtæki færu fram í samkeppni
við einkaaðila, oft sprotafyrirtæki.
Hann sagðist hafa af því áhyggjur að
eitthvað í umhverfinu ylli því að ráða-
menn væru farnir að tala aftur um að
fjölga ríkisstofnunum.
Þór sagði einnig að vending hefði
orðið í viðhorfum til einkarekstrar og
úr því yrði að bæta. Sífellt meira væri
talað um græðgi þegar talið bærist að
viðskiptalífinu og stjörnur viðskipta-
lífsins væru orðnar skúrkar. Þetta
kristallaðist svo í því að rætt væri um
að setja lög á viðskiptalífið.
Fyrirtækin þurfa að
sýna frumkvæði
Þór Sigfússon

( G
0HI




B
B
!?0@
JK
!!
"

B
B
LL

/.K
"!
!!
"
#
B
B
,!K

$
"
""
#!

B
B
ML@K JN;%$
" 
" 


B
B