24 stundir - 17.11.2007, Blaðsíða 23

sannspár um að sjúkratryggingar færist yfir í trygg-
ingar tengdar atvinnulífinu er íslenskt kerfi að fær-
ast nær því bandaríska. Í Bandaríkjunum fara hærri
upphæðir í heilbrigðisþjónustu en nýtast fólki verr.
„Þetta er fallvalt,“ segir Stefán Ólafsson prófessor.
„Reynslan af sjúkratryggingakerfi atvinnulífsins er
sú að hátekjufólk hefur góðar tryggingar, með-
altekjufólkið lakari og lágtekjufólk lélegar tryggingar
eða engar. Atvinnulausir fá opinbera og fátækt-
arþjónustu afleita að gæðum.Velferðarkerfi sem
byggir á fyrirtækjum er ótraustara en opinbert. Fyr-
irtæki ganga kaupum og sölum, flytjast til og gróði
getur farið eitt og tap annað.“
„Það kveður við nýjan tón hjá forstjóra Landspít-
alans,“ segir Elsa B. Friðfinnsdóttir, formaður Félags
hjúkrunarfræðinga. Hún segir augljóst að samræma
þurfi þjónustu og fjárveitingar. „Það er brýnna en
nokkru sinni að skilgreina hvaða þjónustu hið op-
inbera vill veita.“ Elsa sat í nefnd Jónínu Bjartmarz
um Landspítalann og fjármögnun þjónustu, en hún
hvatti til umræðu um breytingar á rekstrarformi.
Óttinn við einkavæðingu
Skýrsla Jónínunefndar reyndist eldfim, henni var
tekið sem hvatningu til einkavæðingar. Siv Friðleifs-
dóttir, fyrrverandi heilbrigðisráðherra, jarðaði
skýrsluna úr ræðustól Alþingis eftir að Ögmundur
Jónasson lýsti einkavæðingaráformum sem hann las
úr niðurstöðunum. En langvarandi óvissa og hag-
ræðing hafa fælt fólk frá Landspítalanum. Starfs-
fólkið er þreytt á umræðunni um að laun þess séu
helsta ástæða fyrir því að alltaf þurfi að ganga lengra
í að hagræða í rekstri. Stefán B. Sigurðsson, forseti
læknadeildar, vill snúa umræðunni og tala um fleira
en útgjöld. Menn tali um arðsemi Kárahnjúkavirkj-
unar, en hvað um hagnað þjóðarbúsins af góðri heil-
brigðisþjónustu? Stefán er er einn af Jónínunefnd-
armönnum og segir nauðsynlegt að taka nú
umræðuna sem forstjóri spítalans sé að vekja upp.
aEftir Björgu Evu Erlendsdóttur
Reynist forstjórinn sann-
spár um að sjúkratrygg-
ingar færist yfir í trygg-
ingar tengdar atvinnulífinu
er íslenskt kerfi að færast
nær því bandaríska.
24stundir LAUGARDAGUR 17. NÓVEMBER 2007 23
Í draumi sérhvers manns er fall
hans falið. Þetta á ekki síður við
um stjórnmálaflokka og sannaðist
eftirminnilega á Framsóknar-
flokknum. Barnaleg oftrú þeirra á
álbræðslum sem takmarki í sjálfu
sér varð til þess að einangra flokk-
inn frá þjóðinni og hraða upp-
dráttarsýki hans og innra hruni.
Þeirri fráleitu virkjana- og stór-
iðjupólitík, sem engu skyldi eira
og reisa álver við hvern vog, höfn-
uðu kjósendur í tvígang.
Í lok stóriðjuáratugar Fram-
sóknar fyrir ári síðan virtust í
burðarliðnum ný álver hvert sem
litið var og gríðarlegar virkjana-
framkvæmdir vegna þeirra; álver í
Helguvík, Keilisnesi, Húsavík,
Þorlákshöfn, Húnavatnssýslu,
Eyjafirði og tvöföldun í Straums-
vík. Meirihluti landsins virtist
undir en á undraskömmum tíma
hafa horfur í þessum efnum
breyst. Það er fagnaðarefni, bæði
af umhverfis-
ástæðum og vegna þess að ál-
iðnaður er orðinn heldur stór hluti
af efnahag okkar og óheppilegt að
hafa svo mörg egg í sömu körfu.
Straumsvíkurhvörf
Eins og rafvæðingin hófust
breytingarnar í stóriðjupólitíkinni
í Hafnarfirði. Straumhvörfin urðu
í Straumsvík. Forysta Samfylking-
ar í bæjarmálum í Hafnarfirði
tryggði að umdeild ákvörðun um
stórfellda stækkun álversins var
ekki tekin af fáum heldur borin
undir alla íbúa. Þó finna megi ým-
islegt að þeim kosningum, eins og
öllum lýðræðislegum kosningum,
voru þær farsælar. Þær sýndu að
gríðarleg andstaða var meðal bæj-
arbúa við fyrirætlanirnar og engin
ástæða að heimila stækkun.
Önnur hvörf urðu þegar Sam-
fylkingin settist í ríkisstjórn, eftir
að hafa endurskoðað virkjana- og
stóriðjustefnu sína og farið fram í
kosningum undir kjörorðinu
Fagra Ísland. Í stjórnarsáttmálan-
um er ákveðið að hætta leyfisveit-
ingum þar til áætlun um þau
landsvæði sem friða skal er tilbú-
in. Iðnaðarráðherra endurskoðar
vatnalög og aðra löggjöf um virkj-
anir og mun ekki fara fram með
yfirgangi í þágu virkjana og stór-
iðju eins og áður var. Umhverf-
isráðherra lýsir svo þeirri stefnu-
breytingu að mengandi stóriðja
fái ekki fríar heimildir í framtíð-
inni og Ísland muni ekki leita eftir
sérstökum ókeypis heimildum
fyrir þau. Allt hefur þetta orðið til
að hægja á ferðinni, draga úr
áhuga álfyrirtækja og á álfyrir-
tækjum.
Í þriðja lagi gerðist það á árinu
að Landsvirkjun lýsti yfir að hún
seldi ekki orku til nýrra álvera á
Suðvesturlandi. Þessi stefnubreyt-
ing er mjög lofsverð. Hún þýðir að
ekki er útlit fyrir ný álver á Suðvest-
urlandi á næstu árum nema e.t.v. í
Helguvík. Þar virðist hins vegar
óvissa aukast vegna hræringa í
Hitaveitu Suðurnesja, orkuöflunar,
andstöðu við línulagnir, óvissu um
mengunarheimildir og forystu-
skipti í Orkuveitu Reykjavíkur.
Spennandi tímar
Hið fjórða sem gerst hefur í ár er
að Samfylkingin er komin í meiri-
hlutasamstarf í Reykjavík. Spenn-
andi er að fylgjast með þeim
áherslubreytingum sem eru að
verða í orkumálum hjá borginni og
hver afdrif umdeildra virkjana-
áforma á Hellisheiði og hálendinu
verða. Margt bendir til að farsælla
sé að fara hægar í nýtingu jarðhita
en ítrustu hugmyndir gerðu ráð
fyrir. Er það bæði vegna þess að við
erum enn að læra mikið um jarð-
hita og að nýjar aðferðir og tækni
geta fært okkur miklu öflugri virkj-
anir með minni umhverfisáhrifum
innan fárra ára
Þó Fagra Ísland sé enn ekki í
hendi og mikilvægt að halda vöku
sinni sýna þó þessi dæmi að við get-
um leyft okkur að vona og vinna
áfram að því. Því breytingarnar sem
orðið hafa geta leitt til þess að við
fáum betri orkuvinnslutækni með
minni umhverfisáhrifum í þágu
síður mengandi starfsemi en ál-
bræðslu. Það er háð því að við
missum okkur ekki aftur í græðgina
og skammtímasjónarmiðin, því sá
kann allt sem bíða kann.
Höfundur er alþingismaður
Fagra Ísland
VIÐHORF aHelgi Hjörvar
Umhverf-
isráðherra
lýsir svo
þeirri stefnu-
breytingu að
mengandi
stóriðja fái
ekki fríar heimildir í fram-
tíðinni og Ísland muni
ekki leita eftir sérstökum
ókeypis heimildum fyrir
þau.
Hreinasta snilld
Fæst hjá iRobot Hólshrauni 7 – sími 555 2585
Byko - Max – Ljósgafanum
Ormsson verslunum
Byggt og búið - Heimilistæki
Gólfefni og þrif ehf - Krákur ehf - Rafsjá ehfwww.irobot.is
JÓLAGJÖF ÁRSINS!
Ryksuguvélmenni með gevigreind.
Hannað af NASA
www.skjaldborg.is
Kjúklingaréttir
Nýstárlegt og frábært
uppsláttarverk fyrir alla
sem fást við matargerð,
frá byrjanda til meist-
ara. Sex efnisflokkar,
frá einföldum for-
réttum og súpum að
spennandi grillréttum og
framandlegum, sterkkrydduðum og
bragðmiklum réttum. Uppskriftirnar eru mjög
aðgengilegar og fjöldi glæsilegra leiðbeiningamynda
sýna lykilþætti í hverri uppskrift.
Ómissandi
í eldhúsið
Fróðleikur fyrir
lestrarhesta
Risaeðlur
Þetta er án efa ein
allra glæsilegasta
bók um risaeðlur
sem út hefur komið.
Frábærar flettiglærur
og gagnvirkur
geisladiskur skila
lesendum inn í heim
furðulegustu dýra sem gengið hafa hér á jörð.
Sótt á brattann
Um ævistarf þessa fjölhæfa
frumkvöðuls má segja að hug
hans og höndum hafi verið
fátt ofviða sem hann fékk
áhuga á. Ekki var þó mulið
undir hann í bernsku og
ungur maður fékk hann
berklaveiki og glímdi lengi
við hana.
Í bók sinni segir Ævar frá lífshlaupi sínu og viðfangsefnum
svo að unun er að lesa. Ævar er löngu þjóðkunnur maður en
lúpínuseyði hans hefur hjálpað fjölda manns til heilsu.
Af lífshlaupi
frumkvöðuls
Alþjóðlegur
metsöluhöfundur
Bláklæddu
stúlkurnar tvær
Tvíburunum Kathy og Kelly,
er rænt á þriggja ára
afmælisdeginum þeirra og
foreldrar þeirra krafin um
átta milljón dala lausnargjald.
Orðið er við öllum skilmálum ræningjans en samt finnst
aðeins Kelly og talið líklegt að Kathy hafi verið myrt. Meðan
netið þrengist um ræningjann hangir líf Kathyar á bláþræði.
Um allan heim bíða lesendur í ofvæni eftir hverri nýrri bók
metsöluhöfundarins Mary Higgins Clark. Sem fyrr fer þessi
vinsæli höfundur á kostum og má fullyrða að nýja bókin
hennar Bláklæddu stúlkurnar tvær gefur fyrri bókum
hennar ekkert eftir.