Morgunblaðið - 18.11.2004, Side 60

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 FIMMTUDAGUR 18. NÓVEMBER 2004 VERÐ Í LAUSASÖLU 220 KR. MEÐ VSK.
Lágmúla og Smáratorgi
opið kl. 8-24
alla daga
Heilsukoddar
Heilsunnar vegna
KLEIFARVATN eftir Arnald Indriðason
er í fyrsta sæti yfir mest seldu bækurnar 1.–
15. nóvember samkvæmt fyrsta bóksölu-
lista Félagsvísindastofnunar sem unninn er
fyrir Morgunblaðið, Félag íslenskra bóka-
útgefenda og Félag bóka- og ritfangaversl-
ana og birtur er í blaðinu í dag.
Næst á eftir Kleifarvatni er Íslenski hest-
urinn eftir Gísla B. Björnsson og Hjalta Jón
Sveinsson sem er í efsta sæti í flokki hand-
bóka og bóka almenns eðlis. Í 3. sæti sölu-
hæstu bóka er reyfarinn Englar og djöflar
eftir Dan Brown sem skrifaði metsölubók-
ina Da Vinci-lykilinn. Í flokki ævisagna og
endurminninga er Arabíukonur eftir Jó-
hönnu Kristjónsdóttur söluhæst, en í flokki
ljóðabóka er Jólin koma eftir Jóhannes úr
Kötlum efst á lista og af barnabókum er
Skúli Skelfir og draugagangurinn í 1. sæti.
Metsölubækur
Kleifarvatn
í fyrsta sæti
 Bóksölulisti/26
STÚLKURNAR í Nylon, þær Klara, Emilía,
Alma og Steinunn, hafa í nógu að snúast þessa
dagana við að fylgja eftir nýútkomnum geisla-
diski og bók sem fylgdi í kjölfarið.
Í gær árituðu þær hvorki meira né minna en
100 bækur sem sendar voru áritaðar til með-
lima íslensku bókaklúbba Eddu sem gefur
bókina út. Bókin heitir, líkt og platan, 100%
Nylon.
Morgunblaðið/Golli
Hundrað Nylon-bækur
ÞRÁTT fyrir verulegt gengisfall Banda-
ríkjadollars á síðustu mánuðum og meira en
10% verðfall bensíns á heimsmarkaði hafa
íslensku olíufélögin ekki lækkað bensínverð
sitt að neinu ráði á síðustu vikum. Í liðinni
viku lækkaði listaverð á bensíni um 0,9%, úr
111,5 í 110,5 krónur, hjá öllum olíufélögun-
um, og hafði verð þá ekki verið lækkað í
tæpan mánuð. „Bensínverð var geysilega
hátt í október og áhrif lækkunarinnar hafa
ekki skilað sér til okkar ennþá,“ segir
Magnús Ásgeirsson hjá Olíufélagi Íslands í
samtali við Morgunblaðið. Aðspurður segir
hann að vissulega hafi Olíufélagið keypt
bensín síðan en hins vegar hafi bensínverð
ekki lækkað nægilega mikið til þess að
lækkunin skili sér til neytenda.
Bensínverð lækkar í Svíþjóð
Um miðjan október tók bensínverð að
lækka í Svíþjóð og hefur það síðan lækkað
um 0,78 sænskar krónur sem samsvarar
7,57 íslenskum krónum. Það samsvarar
7,4% lækkun. Þetta skýrir talsmaður Statoil
í Svíþjóð með gengisfalli dollarsins og lækk-
un heimsmarkaðsverðs á bensíni.
Lítil lækkun
bensínverðs
 Vænta verður/B1
Dollarinn fellur og
heimsmarkaðsverð
á bensíni lækkar
♦♦♦
GRÆNLENSKA landsstjórnin hyggst
taka í notkun hagfræðilíkan sem metur
kosti og galla mismunandi fiskiveiðistefna
og áhrif þeirra á atvinnu, verðmætasköpun
og útflutningsverðmæti rækjuiðnaðarins í
landinu. Hilmar Ögmundsson þjóðhagfræð-
ingur er annar tveggja höfunda líkansins.
Hann segir að líkanið verði aðallega notað
til að meta hvernig framleiðsla og kvóti nýt-
ist á sem hagkvæmastan hátt fyrir græn-
lenska samfélagið. Einnig verði það notað
til að finna hagkvæmustu nýtingu fram-
leiðslutækjanna og áhrif hennar á fram-
leiðslukostnað og hagnað. Segir Hilmar að
fram til þessa hafi reynst erfitt að meta
áhrif pólitískra ákvarðana um fiskiveiði-
stjórn í Grænlandi en fram til þessa hafi at-
vinnusköpun ráðið mestu þar um og velferð
landsins í raun liðið fyrir það.
Líkan sem
metur pólitískar
ákvarðanir
 Úr verinu/4
♦♦♦
arfalla- og vindorkuver ættu það
sameiginlegt að vera ekki í sam-
felldum rekstri. Orkuframleiðsla af
því tagi þyrfti því að styðjast við
aðra raforkuframleiðslu, en gæti
reynst hagkvæm til að draga úr
þörf fyrir vatnsmiðlun vatnsafls-
vera.
„Tækniþróun þessara orkugjafa
kann einnig tímalega að haldast í
hendur við mögulega þróun í vetn-
istækni. Verði framtíðarþróun í
vetnistækni á þann veg að unnt
verði með hagkvæmum hætti að
geyma vetni sem orkubera fyrir
samgöngutæki munu þessir virkj-
unarkostir verða álitlegir til raf-
orkuframleiðslu fyrir vetni á Ís-
landi,“ sagði Valgerður.
SJÁVARFALLAVIRKJANIR eru
nokkuð sem Íslendingar þurfa að
athuga, að mati Valgerðar Sverr-
isdóttur iðnaðarráðherra. Hún
sagði á ráðstefnu um nýja mögu-
leika til orkuöflunar, sem Orku-
stofnun efndi til í gær, að það sé
ekki spurning um hvort heldur
hvenær farið yrði að beisla þá
miklu orku sem fólgin væri í sjáv-
arföllum við Ísland.
„Við þurfum því að kanna hag-
kvæmustu staði hér á landi fyrir
hugsanlegar sjávarfallavirkjanir
með því að mæla sjávarstrauma og
dýpi til að vera í stakk búin að
meta hagkvæmni strax og tæknin
og reynslan segir,“ sagði Valgerð-
ur.
Iðnaðarráðherra ræddi einnig
um vindorkuna og benti á að sjáv-
Tímaspursmál
hvenær sjávarföll-
in verða virkjuð
 Hugað að/12
Iðnaðarráðherra um nýja orkugjafa
OPINBERIR hluthafalistar félaga á hluta-
bréfamarkaði segja ekki alltaf hverjir eru raun-
verulegir eigendur hlutafjár í viðkomandi fé-
lögum. Þetta stafar m.a. af því hve algengt það
er að hluti hlutafjár sé falinn á safnreikningum
eða í nafni íslenskra fjármálafyrirtækja í út-
löndum. Eignarhaldsfélög og framvirkir samn-
ingar um hlutabréfakaup flækja einnig stöðuna
mikið. Fyrir almenning liggja upplýsingar um
hið raunverulega eignarhald ekki á lausu.
Þetta er meðal þess sem fram kemur í um-
fjöllun Viðskiptablaðs Morgunblaðsins í dag um
eignarhald á fjármálamarkaði og tengsl fjár-
málafyrirtækja við helstu fyrirtæki. Þar sést að
töluverður munur getur verið á raunverulegu
eignarhaldi einstakra hluthafa og því sem fram
kemur á hluthafalista viðkomandi félags.
Eignatengsl algengari hér
Fram hefur komið að undanförnu að eigna-
tengsl á verðbréfamarkaði séu algengari hér á
landi en víða annars staðar. Fjármálaeftirlitið
hefur áhyggjur af því að eignatengsl, ekki síst
með aðild fjármálafyrirtækja, kunni að ráða
nokkru um gengisþróun hlutabréfa. Þá telur
stofnunin einnig að stakir lántakendur eða hóp-
ar fyrirtækja myndi stórar áhættur í bókum
fleiri en eins fjármálafyrirtækis. Í þessum efn-
um eru viðskiptabankarnir þrír, Íslandsbanki,
KB banki og Landsbanki, og einnig Straumur
fjárfestingarbanki, umsvifamestir.
Hluthafalistar gefa ekki
skýra mynd af eignarhaldi
 Þræðir bankanna/B6
DÆMI eru um að
verslanir, bæði mat-
vöru- og sérvöruversl-
anir, hafi krafist þess
að starfsmenn gefi
blóðsýni. Versl-
unarmannafélag
Reykjavíkur hefur
fengið nokkrar fyr-
irspurnir frá starfs-
mönnum sem hafa
verið krafðir um slíkt
og viðbrögð VR hafa
alltaf verið þau sömu:
Slíkar beiðnir eru bannaðar.
Sigrún Viktorsdóttir, starfsmannastjóri og ráðgjafi VR, segir að
bæði séu dæmi um að starfsmenn hafi fengið slíka beiðni frá vinnu-
veitanda sínum og að beiðnin hafi verið sett fram áður en gengið er
frá ráðningarsamningi. Fyrirtækin vilji m.a. ganga úr skugga um
að starfsmaðurinn neyti ekki eiturlyfja. Sigrún segir að þetta sé of
langt gengið, það felist alltaf einhver áhætta í því að ráða fólk í
vinnu og með þessu séu atvinnurekendur farnir að teygja sig of
langt.
Sigrún hefur ekki upplýsingar um hvort starfsmenn hafi orðið við
þessu, þegar fólk hringi í VR gefi það ekki endilega upp hver hafi
beðið um lífsýnin né hvort það hyggist verða við beiðninni. Sigrún
segir að krafa um lífsýni sé alltaf óeðlileg og óheimil. Engu máli
skipti þó að um sé að ræða verslun með viðkvæmar vörur, s.s. apó-
tek, hvað þá dagvöru- og sérvöruverslanir. /B2
Verslanir biðja um
blóðsýni hjá starfsfólki
Morgunblaðið/Jim Smart