24 stundir - 30.01.2008, Síða 24

24 MIÐVIKUDAGUR 30. JANÚAR 2008 24stundir
LÍFSSTÍLLNEYTENDUR
neytendur@24stundir.is a
Ég hef þessa erlendu hýsingu til öryggis og hún
hefur líka þann kost að ég kemst alls staðar í
gögnin mín. Ef ég er á ferðalagi get ég strax sent við-
skiptavini mynd sem ég tók fyrir hann.
Eftir Einar Jónsson
einarj@24stundir.is
Fólk hefur án efa aldrei tekið jafn-
mikið af ljósmyndum og nú á þess-
um síðustu og verstu stafrænu tím-
um. Þegar kostnaður við
filmukaup og framköllun stendur
ekki lengur í vegi fyrir sköpunar-
gleðinni smella menn af í gríð og
erg og dæla síðan afrakstrinum
með reglulegu millibili inn á harða
diskinn á tölvunni.
Fjölskyldualbúm hverfa
Ekki leiða allir hugann að fram-
tíðargeymslu þessara gagna og vista
þau jafnvel aðeins á harða diskn-
um. Ef tölvunni er stolið eða hún
hrynur verður skaðinn því mikill
og heilu fjölskyldualbúmin hverfa
jafnvel með öllu.
Aðrir sýna meiri fyrirhyggju og
gera afrit af gögnunum og geyma
þau á ólíkum stöðum. Hægt er að
brenna myndir á geisladiska,
geyma þær í sjálfstæðum gagna-
geymslum (flökkurum) eða í net-
vistun.
Geymir gögnin víða
Christopher Lund ljósmyndari
segist blanda ólíkum geymsluað-
ferðum saman. „Ég er með harðan
disk í tölvunni, með utanáliggjandi
diska og svo hýsi ég þetta á net-
þjóni í Bandaríkjunum,“ segir
hann og bætir við að hann þori
ekki að geyma allt á einum stað.
„Ég hef þessa erlendu hýsingu til
öryggis og hún hefur líka þann kost
að ég kemst alls staðar í gögnin
mín. Ef ég er á ferðalagi get ég strax
sent viðskiptavini mynd sem ég tók
fyrir hann og svo framvegis,“ segir
Christopher sem leggur áherslu á
að myndirnar séu vistaðar í fullri
upplausn.
Ýmsir aðilar bjóða upp á netvist-
un og mælir Christopher með að
fólk kynni sér vel þá þjónustu sem í
boði er. „Ég skipti við fyrirtæki sem
heitir PhotoShelter.com og stórir
ljósmyndarar standa á bak við. Það
hefur vaxið frekar hratt og er með
netþjóna á nokkrum stöðum í
Bandaríkjunum og jafnvel í Evrópu
þannig að það á að vera eins öruggt
og hægt er,“ segir hann.
Ekki aðeins netvistun
Margir nýta netvistun ekki að-
eins í þeim tilgangi að geyma ljós-
myndir sínar heldur einnig til að
koma þeim og sjálfum sér á fram-
færi og eiga í samskiptum við aðra
ljósmyndara. Á síðum á borð við
Flickr.com og Ipernity.com gefst
fólki til dæmis kostur á að deila
myndum sínum með öðrum not-
endum, taka þátt í hópum og um-
ræðum.
Geymsla stafrænna mynda Það
er leikur einn að taka stafrænar
myndir en málin vandast þegar
kemur að geymslu myndanna.
Varanleg geymsla stafrænna ljósmynda
Eggjunum dreift
í nokkrar körfur
Það er skynsamlegt að
geyma stafrænar myndir
á fleiri stöðum en í heim-
ilistölvunni. Annars er
hætt við að heilu fjöl-
skyldualbúmin fari for-
görðum ef harði disk-
urinn hrynur eða
tölvunni er stolið.
➤ Þróun starfrænnar ljósmynd-unar má rekja aftur til sjötta
áratugar síðustu aldar.
➤ Stafrænar vélar fyrir almenn-ing urðu algengar undir lok
síðustu aldar.
➤ Samhliða framþróun staf-rænna myndavéla hafa vin-
sældir þeirra aukist á kostnað
filmuvéla.
STAFRÆN LJÓSMYNDUN
Falleg ljósmynd sem er prentuð
af vandvirkni getur enst áratugum
saman þó að hún komi að sjálf-
sögðu aldrei í stað frumgagna
hvort sem þau eru filmur eða staf-
ræn gögn. Til að tryggja endingu
prentaðrar ljósmyndar er mikil-
vægt að hún fái rétta meðhöndlun.
24 stundir tóku saman nokkur góð
ráð um meðhöndlun ljósmynda.
Gættu að raka og hitastigi
Best er að geyma myndir á stað
þar sem ekki gætir raka og hitastig
er ekki of hátt. Sérstaklega er hætt
við að sveiflur í hitastigi leiki ljós-
myndir grátt.
Varist ljósið
Ljós skapar ekki aðeins myndir
heldur getur það einnig eyðilagt
þær. Ekki láta ljós leika um myndir
að óþörfu. Ekki hengja myndir upp
á þeim stað í stofunni þar sem sólin
skín sterkt á þær. Skynsamlegt er
að skipta út ljósmyndum í römm-
um öðru hverju til að hvíla þær.
Hirslur við hæfi
Geymið myndir í þar til gerðum
umslögum, albúmum og hirslum
sem innihalda ekki sýru eða önnur
efni sem geta skaðað myndirnar
með tímanum.
Rétt meðhöndlun ljósmynda er mikilvæg
Varast skal ljós, raka og hita
Meðhöndlun mikilvæg
Rétt meðhöndlun ljós-
mynda skiptir máli til að
tryggja endingu þeirra.
Tæknibylting nútímans hefur
fært ljósmyndurum meira en staf-
ræna ljósmyndatækni. Með til-
komu internetsins er til dæmis
auðveldara fyrir þá að koma sjálf-
um sér og verkum sínum á fram-
færi og kynna sér verk annarra.
Á netinu geta þeir jafnframt
kynnt sér með auðveldum hætti
dóma og umsagnir um ýmis tól og
tæki svo sem myndavélar, tölvur og
hugbúnað og borið saman. Það
getur komið sér vel ef menn hyggja
á kaup á búnaði. Bæði er um að
ræða dóma sem skrifaðir eru af
óháðum sérfræðingum sem og
umsagnir ljósmyndara og áhuga-
manna um ljósmyndun. Þá er víða
hægt að varpa fram fyrirspurnum
um tiltekin tæki og fá viðbrögð frá
notendum og jafnvel taka þátt í
spjalli.
Af vinsælum síðum af þessu tagi
má nefna photographyreview.com,
dpreview.com og photo.net. Þá
hafa íslenskir áhugaljósmyndarar
haldið úti vefsíðunni ljosmynda-
keppni.is þar sem þeir skiptast
meðal annars á ráðum um tæki og
tól.
Tól og tæki á netinu
Margir nýta sér fyrirferðarlitlar sjálfstæðar gagnageymslur, svokallaða
flakkara, til að geyma ljósmyndir og önnur stafræn gögn. Gögnin eru
þá afrituð af harða disk tölvunnar yfir á flakkarann. Það getur komið
sér vel ef harði diskur tölvunnar gefur sig eða eitthvað hendir tölvuna.
Þeir fást í ýmsum stærðum og gerðum allt eftir þörfum hvers og eins.
Algengar stærðir á slíkum gagnageymslum eru 120, 250 og 500 gígabæt
og verð er frá um 10.000 krónum.
„Kostirnir eru helst þeir að þú ert mjög fljótur að bæta við þig miklu
geymsluplássi og þetta er tiltölulega ódýrt,“ segir Christopher Lund
ljósmyndari. „Ókostirnir eru helst þeir að boxin eru misjöfn að gæð-
um. Sum þeirra hitna vegna þess að þau eru ekki með kælingu og ef
diskarnir hitna mikið grillast þeir,“ segir hann.
Fyrirferðarlitlar gagnageymslur
Margir láta sér nægja að afrita
stafrænar myndir á geisladiska í
öryggisskyni. Ekki er þó mælt
með því að fólk reiði sig ein-
göngu á þá sem varanlega
geymslu. Diskarnir eru við-
kvæmir fyrir hnjaski og verða oft
ólæsilegir með tímanum og því
ekki hægt að komast í þau gögn
sem þeir hýsa. „Ef menn hafa
ekki verið með góða diska og
skrifað þá á hægum hraða
skemmast þeir oft hratt. Ég held
að það séu allir hættir að reiða sig
á þá sem langtímalausn og líta
frekar á þá sem dreifingarform,“
segir Christopher Lund.
Einnig leikur vafi á um framtíð
geisladiskanna og ekki ólíklegt að
önnur tækni leysi þá af hólmi fyrr
eða síðar. Einn góðan veðurdag
kann fólk því að standa frammi
fyrir því að heimilistölvan geti
ekki lesið geisladiskinn.
Geisladiskar
duga skammt
Verð á netvistun ljósmynda er
misjafnt eftir þjónustuaðilum og
stærð geymslurýmis. Sumir bjóða
fría vistun upp að vissu marki en
einnig aðgang gegn gjaldi sem fel-
ur þá yfirleitt í sér meira
geymslurými, aukna niðurhals-
getu og betri þjónustu svo nokk-
uð sé nefnt.
Á PhotoShelter má til dæmis fá
10 gígabæta geymslurými fyrir 10
Bandaríkjadali á mánuði (um 650
kr.) og Safn Símans býður upp á
10 gígabæta pláss fyrir 890 krón-
ur á mánuði. Almennt er miðað
við að hægt sé að vista um 1.000
ljósmyndir á hvert gígabæt en
það fer að sjálfsögðu eftir stærð
myndanna.
Verð á netvistun
fyrir ljósmyndir
Það borgar sig að vista myndir í
bestu mögulegu upplausn, sér-
staklega ef fólk vill láta prenta
þær út síðar meir eða vinna frek-
ar með þær. Sumir freistast til
þess að minnka myndir til að
spara geymslurými en átta sig ef
til vill ekki á því að það kemur
niður á gæðum myndanna.
Stærð mynda
skiptir máli