Eintak - 26.05.1994, Síða 31

h HhHTJE S
J&gXgjJU.w ^ I
-5 S

«S!
CAETlí POSTAÍ.E
frímerkjum
með myndum
affflffmog
œgnhlrium
„Ég byrjaði að saftia frímerkjum
með myndum af fílum árið 1961,
þannig að það eru komin 33 ár síð-
an ég byrjaði á þessu,“ segir Mary
Ann Owens en hún er bandarískur
frímerkjasafnari og er stödd hér á
landi í boði ÍSFRÍM sem er félags-
skapur íslenskra frímerkjasafnara.
Mary Ann er eldri kona sem býr í
Brooklynhverfi í New York og hef-
ur lífsviðurværi sitt af störfum við
bókhald. Utan vinnunnar snýst líf
hennar hins vegar fyrst og fremst
um frímerki. Hingað til lands er
Mary Ann komin með í farteskinu
fjögur svokölluð mótíf-frímerkja-
söfn og þar á meðal er eitt safn,
„Fíllinn", sem er nafntogaðasta
safn þessarar tegundar í heiminum.
Til útskýringar má benda á að mót-
ífsafn er safn þar sem myndefnið á
öllum frímerkjunum á eitthvað eitt
sameiginlegt. Safnið „Fíllin n“ inni-
heldur til dæmis frímerki þar sem
fíll kemur við sögu á hverju einasta
frímerki. Þetta safn telur 2500 frí-
merki sem þýðir að Mary hefur að
meðaltali eignast eitt nýtt fílafrí-
merki á um það bil fimm daga
fresti. Mary er treg til að gefa upp
verðmæti safnsins en segir þó að
sem dæmi kosti uppáhalds frímerki
sitt í því 500 dollara sem gerir rúm-
lega 35.000 krónur íslenskar.
Annað athyglisvert safn í eigu
Mary ber nafnið „Hlífafræði“. Þetta
safn er aðeins fimm ára gamalt og
inniheldur eingöngu frímerki þar
sem regnhlífar, eða sólhlífar sjást.
Hin tvö söfnin heita „Dóná svo
blá“ og „Bandarísku farartækjafrí-
merkin“. Þessi söfn eru meðal
þeirra frímerkja sem verða til sýnis
á Landssýningu íslenskra frí-
merkjasafnara sem opnar á morg-
un í íþróttahúsi Hagaskóla og lýkur
á sunnudag.
En hvernig stóð á því að Mary
Ann hóf að safna frímerkjum?
„Ég hafði safnað dvergstyttum af
fílum í nokkur ár áður en mér datt í
hug að snúa mér líka að fílum á frí-
merkjum. Þannig að það má segja
að styttusöfnunin hafí verið byrj-
unin á þessu hjá mér. Hin frí-
merkjasöfnin komu svo þannig til
að maður þarf alltaf að setja sér ný
markmið og þessa dagana legg ég
mesta áherslu á hlífasafnið. Þessi
söfnunarárátta er ekki ósvipuð
veiðum, maður veit af bráðinni
þarna einhvers staðar úti, maður
þarf bara að leggja sig eftir því að ná
í hana.“
En fer mikill tími í þetta hjá
henni?
„Ég hef ferðast töluvert um
heiminn og sýnt söfnin mín og
haldið fyrirlestra eins og ég geri hér
á Islandi. Ég er ekki gift og ég á ekki
börn og utan vinnunnar fer mest
allur tími minn í frímerkin svo að
vissu leyti má segja að ég hafi helg-
að þeim líf mitt.“
I augum flestra eru frímerki
blaðsneplar með mynd öðrum
megin og vondu bragði hinum
megin með hið eina notagildi að
koma pósti frá einum stað til ann-
ars, ekki þó í augum Mary Ann og
kollega hennar í frímerkjasöfn-
un.O
Mary Ann Owen
Hún á fyrirlestri sem hún hétt í fyrrakvöld fyrir
íslenska áhugamenn um frímerkjasöfnun.
„Hér hefur það tekist sem gjarnan
vefst fyrir okkur íslendingum.
Að búa tii virkilega erlendis-plötu.
Það er bara að vona að útlendingur-
inn kaupi í bílförmum.
Jet Black Joe eiga orðið vel skilið
að spila fyrir milljónir
m í Dusseldorf og Prag. “
Popp
ÓTTARR PROPPÉ
Ausland here we
come!
Jet Black Joe
You Ain’t herf.
(alþjöðleg útgáfa)
★★★★
Saga Jet Black Joe er vel kunn.
Þeir rokkbræður Gunni Bjarni úr
Bootlegs og Páll Rósinkrans úr
Nirvana (þeirri hafnfirsku þ.e.a.s)
sömdu nokkur lög og fengu plötu-
samning. í framhaldinu smöluðu
þeir í band. Aðal inntökuskilyrðin
voru þau að væntanlegir meðlimir
yrðu að hætta að vinna og segja
kærustunni upp. Það var frá upp-
hafi ljóst að rokkmýtunni skyldi
fylgja. „Have a good time, all the
time“. Jet Black Joe skáru sig úr
bransanum að því leyti að þeir ætl-
uðu sér alltaf langt. Þeir tóku ekki
annað í mál en að syngja á ensku.
Þeir vældu ekki um peningaleysi né
byrjuðu þeir að hjakka á sveitaböll-
um til að koma undir sig fótunum.
Markmiðið var alltaf að slá í gegn í
útlandinu. Þetta var í raun fyrsta
hljómsveitin stofnuð með heims-
frægðina að leiðarljósi síðan
Change voru og hétu. Jet Black Joe
sló strax í gegn en þeir piltar létu
sér fátt um finnast. I dag syngur
önnur hver íslensk hljómsveit á
ensku og þjóðsögurnar um Jet
Black Joe eru farnar að minna á
sagnaarfleifð Péturs Kristjáns og
Rúnna Júl. Og loks eru piltarnir
komnir á stóran samning við CNR
Records í útlöndum! You Ain’t
Here er fyrsta plata hljómsveitar-
innar sem fer í alvöru dreifingu er-
lendis og er í raun bara fínpússuð
útgáfa af konseptplötu með sarna
nafni sem kom út fyrir jólin. Helsti
veikleiki Jettaranna hingað til hefur
legið í lélegri hljóðstjórn en nú er
hann að baki. Sístu lögunum á ís-
lensku útgáfunni hefur verið kippt
út og ný sett í staðinn. Freedom,
hið vinsæla, heitir hér Fly Away og
er sungið af Páli Rósinkrans. Þetta
er vel heppnuð skífa sem gæti eins
hafa orðið til á eynni Mön fýrir
tuttugu árum í skynsprengingu
einhverrar súpergrúppu þess tíma.
Hér hefúr það tekist sem gjarnan
vefst fýrir okkur Islendingum. Að
búa til virkilega erlendis-plötu. Það
er bara að vona að útlendingurinn
kaupi í bílförmum. Jet Black Joe
eiga orðið vel skilið að spila fýrir
milljónir í Dusseldorf og Prag. ©
Rokkað einstaklings-
framtak
XIII
Salt
★★
XIII er ein af Ijölmörgum sveit-
um sem sigla í kjölfar Jet Black Joe.
Það er sungið á ensku og hiklaust
gengið í smiðju konunga rokksins.
Hallur Ingólfsson trommaði keik-
ur með Gypsy, Ham og Tíbet Tabú
(sem síðar breyttist í Sálina) áður
en hann tók völdin í sínar hendur
og stofnaði eigið band. Fyrir
nokkrum árum kom út platan
Damcrack með hljómsveit að nafni
Bleeding Volcano. Þar var Hallur
að verki og spilaði sjálfur nánast á
öll hljóðfæri. Sú plata var nánast al-
vond og fór framhjá flestum. En
Bleeding Volcano breyttist í XIII og
framförin eru meiri en lítil. Sem
fýrr er Hallur í aðalhlutverki. Hann
syngur, spilar á gítar og trommur,
auk þess að semja bæði lög og texta.
Salt er rokkplata af nýja skólanum.
XIII horfa augljóslega til Seattle í
groddann. Lögin, melódískir slag-
arar, og söngurinn beint upp úr
Eddie Vedder handbókinni. En
eins og vill verða er útfærslan og
hljómurinn ekki alveg nógu góður
til að maður haldi að hér séu Seatt-
leguðir á ferð. Það er helst til mikið
myrkur í þessu salti og fulllítill pip-
ar. Salt er dálítið sérstök blanda af
grunge og gothstíl. Það er skemmti-
leg tilviljun að undirritaður hefur
spilað á tónleikum með tveimur
amerískum hljómsveitum sem
báru báðar nafnið XIII svo ljóst er
að Hallur og félagar eru ekki einir á
ferð. Ef framförin verður jafn mikil
á næstu plötu verður ekki spurt að
leikslokum. Þangað til er engin
spurning að stelpurnar haldi vatni.
XIII er komin til að vera. ©
Öðruvísi súpergrúppa
Material
Halluciantion Engine
★★★
Bassaleikarinn og pródúsentinn,
Bill Laswell, hefur gert nánast allt
nema að semja sinfóníu. Reyndar
kæmi ekki á óvart þó að hún yrði
frumflutt í haust. Á milli þess sem
hann snýr tökkum hjá mönnum
eins og Iggy Pop og The Cult safn-
ar hann saman allra handa tón-
spekingum og skiptir ekki máli
hvort viðkomandi eru djassarar,
fönkhetjur eða dauðarokkarar með
þrjár bassatronnnur. Material er
helsta hljómsveit Laswell þessa dag-
ana. Það nægir eiginlega að gefa
sýnishorn af nafnalistanum til að
lýsa þessari plötu. Wayne Shorter,
William S. Buuroughs, Liu Sola,
Nicky Skopelitis, Bernie Worr-
ell, Bootsy Collins, Sly Dunbar,
Shankar, o.s.frv. o.s.frv.
Þetta er eins konar súperstjörnu-
djamm þar sem djassinn blandast
heimstónlistinni og fönkinu og...
Þetta er ekki útvarpsvæn skífa en
sjaldan heyrir maður önnur eins
tilþrif. Þetta er svona plata sem ætti
helst að spila bara neðansjávar svo
ekkert fari til spillis. Á svona platta
„Salt er rokkplata af
nýja skólanum. XIII
horfa augljóslega til
Seattle í groddann.
Lögin, melódískir slag-
arar, og söngurinn
beint upp úr Eddie
Vedder handbókinni. “
vantar ekkert nema meðahnennsk-
una. Nauðsynleg plata fyrir þá sem
vilja gefa útvarpinu smáhvíld. 0
Bíó
JÚLÍUS KEMP
Gilli Grape
What’s Eating Gilbert Grape
SögubIói
★★★
Sá ágæti leikari, Johnny Depp,
fer með titilhlutverkið í kvikmynd-
inni What’s Eating Gilbert Grape
sem sýnd er í Sögubíói. Gilbert er
óánægður aðstoðarmaður í lítilli
matvöruverslun í litlum bæ ein-
hvers staðar í Bandaríkjunum. Gfl-
bert hefur hug á að komast burt en
þvi miður hafa forlögin komið því
þannig við að hann getur ekki farið.
Líkt og móðir hans sem er föst fýrir
framan sjónvarpið vegna þess að
hún er svo Jéit. What’s Eating Gil-
bert Grape er mjög óvenjuleg am-
erísk mynd.
Þetta er skennntileg smábæjar-
saga sem leikstýrð er af mikilli
kunnáttu af Svíanum Lasse Hall-
strom. Sá sami og gerði My Life as
a Dog. Örlög mannanna eru mis-
jafnlega sorgleg en einhvern veginn
tekst Hallstrom að gera það súra
bæði sætt og skemmtilegt. Sá sem
stelur senunni er Leonardo Di
Caprio sem leikur vangefinn bróð-
ur Gilberts sem fer sér að voða í
hvert skipti sem litið er af honum.
Di Caprio var einmitt tilnefndur til
Óskarsverðlauna fyrir túlkun sína
sem er í einu orði sagt ótrúleg.
What’s Eating Gilbert Grape er ein
af þessum fáu myndum þar sem
maður gleymir bæði stað og stund
og maður veit ekki af sér fýrr en
miskunnarlaus sumarsólin svíður í
augun. ©
FIMMTUDAGUR 26. MAÍ1994
31