Frjáls þjóð - 06.08.1955, Blaðsíða 2

2
FRJÁLS þjóð
Laugai’daginn 6. ágúst 1955,
V.W.W.V.'.V.V.V.V.-.V.V.-.V.V/.V.W.'.V.’.WWW.'.V.V
ar eru, lifa lengur en eitt vot-
viðrasamt sumar. Þess vegna
getur samhjálp bænda og
bæjarbúa orðið að veruleika,
þótt síðar verði. En meðan það
skipulag er ekki komið á, verð-
ur að fara að á annan veg.
Hver einstaklingur, sem ekki
er fastbundinn við vinnu, get-
ur minnzt áskorunar Sig. Kára
Jóhannssonar, þegar rofar til
og aftur skín sól um Suðurland
og Vesturland, og farið þangað
til hjálpar, sem hann veit
hjálpar þörf. Bóndinn, sem
fyrir slíka fyrirgreiðslu kann
að ná fleiri stráum í hlöðu en
ella hefði orðið, getur síðar
minnzt þess, er hann veit af
kaupstaðarheimili, sem stend-
ur höilum fæti í kastvindum
lífsbaráttunnar.
Að síðustu þetta: Ein hjálp-
arvika við heyskap austur í
Biskupstungum eða Ölfusi,
uppi í Hvaifirði eða vestur í
Staðarsveit,eða hvarsemer,sem
fólk vildi bera niður, gæti orð-
ið ungri stúlku eða ungum
pilti eins ánægjuleg til endur-
minningar síðar á ævinni eins
og sumarleyfi sem notað væri
á annan hátt. Berið beztu
kveðjur út á landsbyggðina —
þið, sem kynnuð að fara þang-
byggt. Bændur og þeirra fólk
og vinnustéttir kaupstaðanna
verða yfirleitt að gæta vel
vinnu sinnar og hafa fulla gát
á meðferð fjármuna sinna, ef
ekki á illa að fara. Þorri þessa
fólks ber ekki meira úr být-
um en það þarf til þess að sjá
sér og sinum sómasamlega far-
borða og verður að neita sér
um ærið margt. Þetta gildir
jafnt um báða aðila. Bændur
verða að vinna myrkranna á
milli til þess að framfleyta bú-
um sínum. Launafólkið í
Reykjavík og annars staðar
verður yfirleitt að verða sér
úti um þá vinnu, sem í boði er,
til þess að standa sómasamlega
undir heimilishaldi. Þetta er
sannleikurinn. Hvorugur ætti
að öfunda hinn. Stórgróða-
manna í þjóðfélaginu er yfir-
leitt annars staðar að leita —
meðal þeirra, sem ekki vinna
hörðum höndum.
Isiðasta blaði var birt áskor-
un frá reykvískum sjó-
manni, Sig. Kára Jóhannssyni,
um aðstoð kaupstaðarbúa við
bændur á óþurrkasvæðunum,
ef þerri gerði eftir þær lang-
vinnu rigningar, er gengið
hafa. í framhaldi af þessari
áskorun var reifuð sú hug-
mjmd, að komið yrði á gagn-
kvæmri hjálp alþýðunnar við
sjó og í sveit — samhjálp
bænda og bæjarbúa gætum
! við nefnt þetta.
Slíka samhjálp mætti hugsa
sér með þeim hætti, að þau
samtök alþýðunnar í kaup-
stöðunum, er þessu máli vildu
sinna, skráðu fólk í hjálpar-
sveitir, sem sendar væru í
næstu héruð til aðstoðar, til
dæmis þegar brygði til betri
tíðar eftir langvarandi óþurrka
eða að hefðu steðjað önnur
meiri háttar óhöpp, sem að ein-
hverju leyti væri hægt að bæta
úr með mannafla. Væri senni-
legt, að slíkri starfsemi myndi
verða vel til um fyrirgreiðslu
ýmsa, svo sem bifreiðir til
Hutninga á hjálparfólki, og
jafnvel fjárframlög til þess að
standast annan kostnað. Og
ekki skal því trúað að óreyndu,
að standa myndi á fólki að
skrá sig í slíkar sveitir, enda
þótt það mætti búast við erfið-
um vinnudögum, og mjög er
sköpum skipt fyrir íslending-
um, ef vika í þess háttar hjálp-
arsveit gæti ekki fært mörg-
um eins mikla ánægju og með-
al-sumarleyfi með öðrurn
kætti. Heima í sjálfum héruð-
unum nyti „samhjálpin“ svo
'leiðbéininga um það, hvar mest
væri þörf á aðstoð.
Umboðsmenn fyrir KODAK LIMITED.
æti samhjálp
bæjarbúa
og bænda, slík sem hér
hefur verið reifuð, orðið mynd-
arleg og tekizt sæmilega, væri
hún vísasti vegurinn til aukins
skilnings og gagnkvæmrar
velvildar vinnustéttanna í
sveitum og kaupstöðum, Og
það væri kannske meiri ávinn-
ingur en allt annað. Þá hættu
innan skamms að heyrast köp-
uryrði af munni bænda um
verkafólk kaupstaðanna, og
verkamenn, iðnaðarmenn og
sjómenn kæmust að raun um,
að þeir þurfa engum ofsjónum
að sjá yfir kosti bændastétt-,
arinnar. Smátt og smátt
glæddist gagnkvæmur skiln-
ingur þessara stétta, burðarása
þjóðfélagsins, á því, að þær
eiga að snúa bökum saman í
þjóðfélagsbaráttunni og styðja
hver aðra til þess að bera það
úr býtum, sem þær raunveru-
lega vinna fyrir. Innan tíðar
myndi þessum stéttum skiljast
það til hlítar, að' þær eiga
nokkuð mikið undir gagn-
kvæmri velmegun. Því hvern-
ig tekst bændum til um sölu
afurða sinna, ef verkafólk
bæjanna hefúr ekki málungi
matar, og hvað gerðist á vinnu-
markaðinum í kaupstöðunum,
ef bændurnir flosnuðu upp
hópum saman vegna lélegrar
afkomu?
KODAK er skráð vörumerki.
Eankastræti 4.
HAFÞÓK GUÐMUNDSSON
dr. jur.
Málflutníngur, lögfræðileg
aðstoð og fyrirgreiðsla.
Austursíræti 5, V. hæð.
Sími 7268, heimasími 80005.
JÓN P EMILSmlÍ
{ngólfsstræti 4 - Slmi 82819
FRJALS ÞJOÐ
Nýr sími: 8-29-S5.
WWW-’AV.W-W-V.
Akureyringar!
^Jamhjálp bæjarbúa og
• bænda höfum við nefnt
þessa hugmynd. Bændur eiga
•ekki einir að vera þiggjendur
'Og kaupstaðarbúar aðeins
veitendur. Bændasamtök yrðu
að sínu leyti að vera á varð-
hergi, þegar alþýðan í kaup-
stöðunum þyrfti stuðnings við.
Oft hefur harðlega kreppt að
vinnustéttum kaupstaðanna, er
þær hafa átt í langvinnum
■verkföllum. Slika réttinda-
baráttu gætu bændur Iétt fá-
fæku fólki með því að ráð-
stafá til þeirra án endurgjálds
ákveðnu magni búsafurða.
•Væri slík samhjálp ólíkt
mennilegri og báðum aðilum
heillavænlegri en kjánalegar
stimpingar uppi við Hólmsá
■eða Grafarholti eða eltinga-
leikur vegna mjólkurbrúsa eða
kjötskrokka á vegum úti.
Jpkað má vera, að draumurinn
um samhjálp bænda og
bæjarbúa eigi enn nokkuð
langt í land. Það má vera, að
þetta sumar liði, án þess að
skipulagðir hópar sjómanna-
og verkamannadætra eða
annars ungs kaupstaðarfólks
komi með þerrinum austur í
Árnes- eða Rangárvallasýslu
eða upp í Borgarfjörð eða í
aðrar óþurrkasveitir tii þess
að hjálpa til að vinna það, sem
ótíðin hefur spillt, að einhverju
leyti upp í hluta af sumarleyfi
sínu. Kannske verður næsta
verkfall háð með ívafí mjólk-
urstríðs og kjötskrokkareip-
dráttar, í stað þess að fátæk-
ustu verkamannaheimilin fái
ávísun frá vinum sínum í
sveitunum á mjólkurlítrann
sinn, meðan fyrirvinnan fær
!
Eá þær hugmyndir, sem nýt-
lpþað ber allt of oft við, að á
milli vinríustéttanna í
sveitum og kaupstöðúm bryddi
'á smámunalegri öfundsýki,
’sem því miðúr hefur sturídum
verið reynt að ala á af öðrum
aðilum. Það er raun að heyra
gegna bændur og myndarlegar
húsfreyjur í sveit magna meo
sér þann hugsunarhátt, að
vinnustéttir kaupstaðanna lifi
yfirleitt eiphverju munaðarlífi.
Það er jafnsárt að heyra
verkafólkið í kaupstöðunum
fárast yfir því, hvað sveita-
fólkið beri rnikíð úr býtum.
’t&fgSTir4
fekilningi og ókunnúgleika
hófst föstuáaginn 5. ágúst,
AB .75% ’ AFSLÁTTUR á ýmsiun tilbúnum fatmaSi og-
veínaífarvöru.
euist