Frjáls þjóð - 25.04.1959, Blaðsíða 3
ÍRjáLs
þjóð
AFGREIÐSLA:
INGÓLFSSTRÆTI 8
SlMI 19985
PÓSTHÓLF 1419
oCauqarJa
auyardayina 25. aprii
'1 1959
Ctgefandi:
ÞjóOvarnarflokkur Islanda.
Ritstjóri:
Jón Helgason, sími 1-6169.
Framkvæmdarst j óri:
_____JÓn A. Guömundsson.
Askrííiargjalcl kr. 9.00 á mánuði.
árgjald 1959 kr. 108.00.
Ver5 f lausasölu kr. 3.00
Félagsprentsmiðjcm h.t
Tilræði kommúnista
Upplýsingar FRJÁLSRAR
ÞJÓÐAR um framferði
þingmanna Alþýðubanda-
lagsins svonefnda í kjör-
dæmamálinu hafa vakið hina
mestu athygli, og hafa fjöl-
margir menn látið undrun
sína og gremju í garð komm-
únista í ljós við ritstjórn
blaðsins. Þarf engan að
undra, þótt fram af mönnum
gangi, þegar flokkur, sem
vill tei,ja sig sérstakan full-
trúa íslenzks — og þá ekki
sízt reykvísks — verkalýðs
og launþega, er staðinn að
því að setja öðrum flokkum
það skilyrði, að þingmönn-
um Reykjavíkur verði fækk-
að um tvo, frá því sem þeir
höfðu fyrirhugað. Þessar
upplýsingar hafa nú þegar
ekki aðeins hlotið staðfest-
ingu Emils Jónssonar forsæt-
isráðherra, heldur voru þær
beinlínis viðurkenndar af
Einari Olgeirssyni, 2. þing-
manni Reykvíkinga, í við-
tali hans við FRJÁLSA
ÞJÓÐ í síðustu viku.
TTræsni og.yfirdrepskapur
-■--•-kommúnista í kjördæma-
málinu er síðan kórónaður
með því, að dagana eftir, að
þeir höfðu komið í veg fyrir,
að Reykjavík — og raunar
einnig Norðausturland og
Suðurland — fengju sann-
gjarna réttarbót í kjördæma-
málinu, birtir Þjóðviljinn
hvað eftir annað heilsíðufyr-
irsagnir sem þessar: „Verka-
mannastétt íslands krefst
jafnréttis á við aðra til á-
hrifa á alþingi". En eins og
FRJÁLS ÞJÓÐ hefur sýnt
fram á, er atkvæðisréttur
reykvískra kjósenda með
þessu tiltæki kommúnista
beinlínis skertur hlutfalls-
lega miðað við 1942, þegar
kosningalögin voru síðast
lagfærð. Og . á Norðaustur-
landi er réttlætið samkvæmt
hinum nýju lögum slíkt, að
t. d. þarf nær 2 þingeysk at-
kvæði til að jafngilda einu
skagfirzku.
Tvó keyrir óskammfeilni ís-.
lenzkra kommúnista
fyrst úr hófi, þegar þess er
gætt, að þeir rökstuddu þá
afstöðu sína að skerða kosn-
ingarrétt launþega og verka-
lýðs með því einu, að Þjóð-
varnarflokkurinnn ætti víst
þingsæti í Reykjavík, ef
þingmenn yrðu 14, en til þess
máttu þeir eklci hugsa. Þarna
hafa þá íslenzkir hernáms-
andstæðingar svart á hvítu,
hvert er hið raunverulega
hugarfar og afstaða íslenzkra
kommúnista í hernámsmál-
unum. Málið sjálft er þeim
bókstaflega einskis virði, ef
þeir sjálfir og flokkur þeirra
geta ekki hagnazt á því.
Þessum þokkapiltum nægir
sýnilega ekki að hafa traðk-
að í svaðið stefnu hernáms-
andstæðinga, meðan þeir
voru í ríkisstjórn, heldur víla
þeir ekki fyrir sér að grípa
til algerra örþrifaráða í
þeirri von, að þeir megi
hindra þingsetu eina flokks
landsins, sem hreinan skjöld
hefur í þeim málum og þegar
hefur sýnt, að hann einn get-
ur knúið fram stefnubreyt-
ingu annarra flokka, sbr.
stefnuhvörf Hræðslubanda-
lagsins fyrir kosningar 1956
— sem allir vita, að urðu af
einum saman ótta við vax-
andi fylgi Þjóðvarnarflokks-
ins
lVTú er Það á valdi ís-
’ lendinga, hvort tilræði
kommúnista við hernámsand
stæðinga og hag íslenzkrar
alþýðu heppnast eða vopnin
snúast í höndum þeirra. Það
er á þeirra valdi að veita
kommúnistum makleg mála-
gjöld fyrir hið blygðunar-
lausa atferli þeirra Og þeir
mega muna, að það er ekki
aðeins málstaður íslenzkra
hernámsandstæðinga, sem
gerir það að knýjandi nauð-
syn, að kommúnistar hljóti
verðskuldaða refsingu, held-
ur einnig hitt, að löngu er
mál til komið, að 16 ára
þjónustu íslenzkra kommún-
ista við Sjálfstæðisflokkinn
linni. Sú einfalda staðreynd,
að fylgi Sjálfstæðisflokksins
í Reykjavík hefur vaxið jafnt
og þétt úr 42% upp í 58% at-
kvæða, síðan Bjarna Bene-
diktssyni tókst að gera
kommúnista að höfuðand-
stæðingi sínum árið 1942,
sýnir betur en allt annað,
hvert stefnir fyrir íslenzkum
íhaldsandstæðingum undir
forystu kommúnista. Ef and-
stæðingar Sjálfstæðisflokks-
ins skilja nú ekki sinn vitj-
unartíma og átta sig ekki á
því, að með því einu móti,
að þeir marki sér þá lýðræð-
islegu, róttæku og þjóðhollu
stefnu, sem Þjóðvarnarflokk-
urinn einn hefur jafnan boð-
að og boðar enn, geta þeir
gert sér vonir um að rétta
hlut sinn eftir gjaldþrot
,,bandalaga“-spekúlantanna.
Að öðrum kosti geta þeir
sparað sér allt umstang og
alla fyrirhöfn og búið sig
þegar til að fylgja spekúlönt-
unum á öræfagöngunni.
Laxveiði í Alaska gengur til þurrðar
JJnnað hinna nýju fylkja Bandarík,janna, Alaska, á nú við mikið
vandamál að stríða: Laxveiðarnar, sem færðu Alaskabúir n
yfir 40% af öllum tekjum þeirra, á meðan allt lék í lyndi, hafa
sifellt gefið minni og mimi arð á undanförnum ámm. Á tutt-
ugu og þremur árum hefur framleiðslan hrapað úr átta millj-
ónum kassa af niðursoðnum iaxi í þrjár milljónir árið 1958. Á
þessu ári eru horfur á, að framleiðslan verði ekki nema tæpar
tvær milljónir kassa, og liefur hún aldrei verið jafniítil síðan
1910. Uppgripin virðast úr sögunni.
Þetta er talið sjálfskaparvíti:
ofveiði, bæði heimamanna og út-
lendinga. Veiðiaðferðirnar hafa
orðið fullkomnari með hverju
ári. Á seinustu árum hefur verið
reynt að hamla gegn rányrkj-
unni, en þær hömlur hafa ekki
komið að haldi. Þriggja milna
landhelgi er á þessum slöðum,
og bandarískum skipum hefur
verið bönnuð veiði utan þeirra
marka, og á þessu ári hafa veiði-
gildrur verið bannaðar við ósa
laxánna. En stjórnarvöldin geta
engan hemil haft á veiðum ann-
arra þjóða utan þriggja mílna
markanna, og erlendir fiskiflot-
ar sópa laxinum upp, áður en
hann kemst inn í landhelgina.
Laxagirðingar Japana.
verði látið sitja við rannsóknir
einar, enda muni ekki slíkur
skipafjöldi vera sendur út á haf-
ið þeirra erinda. Þeir eru ekki í
ströndina. Syrtir þá enn að fyr-
ir þá, sem lífað hafa af laxveið-
um og vinnslu laxins í landi, svo
að laxastofninn mun án efa
halda áfram að rýrna, þar sem
svo nærri honum hafði veriö
gengið óður. Hvort upp muni
koma raddir i Alaska og annars
staðar á vesturströndinni, þar
sem íaxvsiðar eru mikilvægar,
um tólf mílna landhelgi, er enn
óséð, þar eð á það hafði verið
treyst til skamms tíma, að
Bandaríkjamenn gætu beitt valdi
efa um, að þessi skip eigi að j sínu til þess að þvinga Japani lil
veiða lax, sem nú fer að nálgast i þess að takmarka veiðar sínar.
Okur og smygl —
Frh. af 8. síðu.
Dómur í öðru mjög umtöluðu
máli var einnig kveðinn. upp í
sakadómi Reykjavíkur sömu
dagana. Það voru þeir úr smygl-
arahringnum í kringum Tungu-
foss, er tókst að klófesta, er þar
voru dæmdir, alls tuttugu og
fjórir menn, en ajö höfðu feng-
höndum, hafi verið búið að eiga
sér stað í nokkur misseri. Al-
kunna var og, að leynivínsalar
voru lengi búnir að selja mikið
af útlendum spíritus, sem aug-
ljóst er, að mikið magn af hef-
ur borizt af inn í landið.
Landhelgismálið —
Dússar hafa bægt Japönum af
“ beztu fiskimiðum þeirra
heima fyrir, svo að þeir hafa í
vaxandi mæli orðið að leita á
fjarlæg mið. Japönsk fiskiskip
hafa þvi flykkzt á laxveiðar úti
fyrir vesturströnd Norður-Ame-
riku, og þau sitja fyrir laxinum
uppi við land, þegar hann kemur
af hafi. Japanir veiða árlega um
tíu milljónir laxa, áður en þeir
komast upp í árnar til þess að
hrygna. Japanir nota afarlöng
og tiltölulega smáriðin net, sem
mynda kviar úti fyrir ströndinni,
svo að heita má, að girt sé fyrir
fiskigöngur á svæðum, er nema
tugum mílna. 1 þessi veiðitæki
er talið, að Japanir hafi veitt um
fimmtung af öllum þeim laxi,
sem var á göngu inn Bristolfló-
ann árið 1957. Bandarískir lax-
veiðimenn saka þá um að veiða
kynstrin öll af hálfvöxnum laxi
og bera þeim á brýn, að þeir hafi
að engu milliríkjasamning, er
gerður var árið 1953 og átti að
vernda Alaskalaxinn fyrir veið-
um Japana. En hann hafa Japan-
ir varla gert af frjálsum vilja.
Rússar koma.
Framh. af 1. síðu.
Við eigum að kæra framferði
ið réttarsætt. Alls námu sektir'Breta fyrir Sameinuðu þjóðun-
Jgetta mál er nú mjög til um-
r -ræðu, bæði í Júneau, höfuð-
stað Alaska, og Seattle, stærstu
borginni í Washington, nyrzta
Kyrrahafsfylki Bandaríkjanna
sunnan Kanada. Reynt hefur
verið að koma á nýjum viðræð-
um við Japani um laxveiðar
þeirra á þessum slóðum. En nú
fyrir fáum dögum kom nýr veiði-
floti á þessar slóðir, og hann var
frá þeirri þjóð, sem Bandaríkja-
mönnum gengur einna verst að
semja við — Rússum. Banda-
rískar flugvélar sáu sextíu og
fjögur fiskiskip við Pribiloffeyj-
ar, og þegar spurzt var fyrir um
athafnir þessara skipa, svöruðu
rússnesk yfirvöld því, að þau
væru að kynna sér fiskfgöngur
við vesturströnd Alaska. En Al-
askabúar þykjast vita, að ekki
þessara manna nálega hálfri um,
annarri milljón króna. Eiga þeir
að greiða hver um sig frá tveim-
ur þúsundum króna upp í 180
þúsund. Alls voru það 1585 lítr-
ar af spíritus, sem lögreglan
náði, og ólöglegur söluhagnaður,
sem sanna tókst, af þeim spíri-
tus, er ekki náðist, nam tæpum
tvö hundruð þúsund krónum og
var einnig gerður upptækur, að
viðbættum vöxtum.
Fáum mun þó blandast hugur
um, að miklu meira smygl hafi
átt sér stað en sanna tókst á lög-
formlegan hátt, enda full á-
stæða til að ætla, að smygl með
svipuðum hætti og þeim, er
Tungufossmenn höfðu með
og við eigum að gera
Bandaríkjamönnum það Ijóst,
að við göngum án tafar úr At-
lantshafsbandalaginu vegna of-
beldisaðgerða Breta í okkar
garð. Það er eina verðuga svar-
ið, sem við getum gefið við
hinni vopnuðu árás á lífshags-
muni íslendinga.
eóitecft íumar'.
Blórn og grænmeti h.f.,
Skólavörðustíg 10.
eoi
'e<d
t óitmarí
!
Biíreiðasalan BÍLLINN, Varðarhúsinu
v/ Kalkofnsveg. — Sími 18-8-33.
r il k V IS II i BB í* 11 111
ÍÓÖAIIREINSUN
Samkvæmt 10. og 11. gr. Heilbrigðissamþykktar fyrir
Reykjavík er lóðaeigendum skylt að halda lcðum sínum
hreinum og þrifalegum.
Umráðamenn lóða eru hér með áminntir um að flytja nú
þegar burt af lóðum sínum allt, er veldur óþrifnaði og
óprýði og hafa lökið því eigi síðar en 1. maí næstk.
Hreinsunin verður að öðrum kosti framkvæmd á kostn-
að húseigenda.
Þeir, sem kynnu að óska eftir hreinsun eða brottflutn-
ingi á rusli á sinn kostnað, tilkynni það í síma 12-210.
Úrgang og rusl skal flytja í sorpeyðingarstöðina á Ár-
túnshöfða á þeim tíma, sem hér segir:
Alla virka daga frá kl. 7,40—23,00.
Á helgidögum frá kl. 14,00—18,00.
Hafa ber samráð við starfsmenn stöðvarinnar um losun.
Sérstök athygli skal vakin á bví, að óheimiit er að flytja
úrgang á aðra staði í bæjarlandinu. Verða þeir látnir sæta
ábyrgð, sem gerast brotlegir í bessu efni.
Reykjavík, 15. apríl 1959.
HEILBRIGÐISNEFND REYKJAVÍKUR.