Frjáls þjóð - 23.01.1960, Blaðsíða 3

þjóö
AFGREIÐSLA:
INGÓLFSSTRÆTI 8
SÍMI 19985
__PÓSTHÓLF 1419
cHauiganlatjínn 23. jan. /960
Otgefandl:
PjóOvarmarflokktar fslands.
Ritstjóri:
lón Hélgason, sími 1-6169.
Framkvæmdarstjóri:
Jón A. GuSmundsson.
/UkiiitargSald kl. 8JW d mdnuHU
dtoiold 1959 kr. 108.00.
Vw8 1 lausaaöhi kx. 3.00.
FélagsprontemiSjan h.i.
Fórnirnar, sem fyrst verð-
ur spurt um
TVTú líður að þeim tíma, er
' alþingi kemur aftur
saman. Þá er almeimt við
því búizt, að ríkisstjórnin
leggi fram þær tillögur um
ráðstafanir á sviði efnahags-
mála, er verið hafa í burðar-
iiðnum síðustu mánuði. Þó er
hæpið, gð þær tillögur séu
enn fullmótaðar, og kunnugt
er, að ýmsir menn í stjórn-
arflokkunum, einkum Sjálf-
stæðisflokknum, eru ærið
smeykir við það, sem í
vændum er, og næsta ragir
við að taka stökkið.
★
ng'inn maður með viti
býst að sönnu við því,
að neitt verði gert, er að
haldi geti komið í þeirri
úlfakreppu, sem við erum í
efnahagslega, án þess að það
komi hart við margan mann.
En þegar krefjast þarf mik-
illa fórna, er ævinlega hætt
við því, að stéttum og ein-
staklingum þyki nær sér
gengið en öðrum, og það því
fremur, sem það er almenn
skoðun, að núverandi stjórn-
arflokkar séu líklegri til þess
að sjá í gegnum fingur sér
við þá, er betur mega, held-
ur en alþýðuna, enda þótt
annar stjórnarflokkurinn
kenni sig raunar við hana.
Hinir deigari menn í stjórn-
arflokkunum horfa því með
ugg og kvíða til þeirrar öldu
andúðar, er rísa muni, þeg-
ar hin allra nýjustu bjiargráð
verða gerð heyrinkunn.
Á hinn bóginn virðist það
liggja nokkurn veginn í
augum uppi, að það muni
rýja stjórnarflokkanna
trausti og áliti, ef þeir haf-
ast ekki að og láta allt
dumma, svipað og verið hef-
ur, eftir að þing er komið
saman. Það yrði talið vitni
þess, hve þeir eru veikir og
huglausir og sjálfum sér
sundurþykkir og myndi
vekja mest vantraust meðal
þess fólks, sem hefur kosið
þá og treyst á þá til djarf-
legra athafna.
Ráðstafanir,. sem sýnilegt
væri af fenginni reynslu um
fálm og hik stjórnmálamann-
anna á iiðnum árum, að
beindust einvörðungu að því
að fleyta stjórninni eitt eða
tvö misseri, en miðuðu ekki
að frambúðarlausn, myndu
á sama hátt veikja þá, bæði
inn á við og út á við.
Það má segja, að stjórnar-
fiokkarnir séu milli steins og
sleggju — annars vegar er
rýrnandi traust fylgismanna,
ef þeir verða ekki nógu rót-
tækir og einarðir í ráðstöf-
unum — hins vegar alda
megnrar og harðvítugrar
andstöðu gegn þeim ákvörð-
unum, sem þeim eru skapi
næstar og sýnilegur ótti
innan þeirra sjálfra við þá
andstöðu, jafnvel hjá mönn-
um í ráðherrastólunum.
★
óðvarnarmenn bera ekki
sérstakt traust til nú-
verandi ríkisstjómar. Á
hinn bóginn er varla viðeig-
andi að fordæma ráðstafan-
ir, sem ekki er vitað, nema
að n«kkru leyti í hverju
verða fólgnar. Áyktanir um
þær verða því að bíða síns
tíma, þótt jafnsjálfsagt sé
samt að vera á varðbergi og
gefa gætur að öllum veðra-
brigðum.
En jafnvel þótt ekki sé enn
búið að svipta hulunni af
því, sem í vændum er, má
eitt vera augljóst: Ríkis-
stjórnin téflir til taps, ef
þeir, sem ætla að stjórna
framkvæmd ráðstafana, er
stórlega þrengja hag ahnenn-
ingi, ríða ekki sjálfir á vað-
ið og afsala sér margháttuð-
um fríðindum og forréttind-
um í þjóðfélaginu. Fólkið,
sem fórnirnar íærir, sættir
sig ekki við að gefa þeim
ráðherrunum bíla svo að
segja, ala hjálparkokka
þeirra á bitlingum og halda
þeim uppi við veizlufagnað,
á meðan allt verður skoi'ið
við nögl við almenning.
Þeim mun strangari sem
ráðstafanirnar vei'ða, því síð-
ur getur forsjármönnum
þjóðfélagsins og valdhöfum
haldizt uppi að hlaða undir
sjálfa sig.
★
i liðnum árum hefur það
oft borið við, að mekt-
armenn hafa komið að hljóð-
nema útvarpsins eða í ræðu-
stóla á mannfundum og
krafizt sparnaðar af almenn-
ingi. Þær kröfur ber ekki að
lasta. En þær hafa verið ger-
samlega máttvana og líkt
sem ónytjuorð, því að þar
hefur ekki verið við for-
dæmi stuðzt. Manna meðal
hefur .jafnvel verið gengið að
því vísu, að sá mektarbokki,
sem hét á þjóðina að neita
sér um munað, ætti nýja bif-
reið af óvenjudýrri gerð á
hafnarbakkanum eða á leið
til landsins, eða væri í þann
veginn að flytja sig í íburð—
armikla íbúð.
Þess vegna verður mjög
eftir því hlustað, hvað valda-
menn ‘,-jlandsins hyggjast
sjálfir neita sér um af því,
er þeir hafa notið af fríð-
indum og forréttindum, nú
þegar þeir koma albrynjað-
ir fram á sjónarsviðið í
þorrabyrjunina og krefjast
fórna af landsmönnum. Því
meira sem þeir ætla sjálfum
sér að fara á mis við, þeim
Gyðingasöfnuður Indíána úr
Húlt í Andesfjöllum i Patagóníu eru þorp
Indiána af Arakó-kynþætti ú landamærum Sjíle
og Argentinu. Með því að aðventisiar eru alorku-
samir við trúboð sitt og láta fútt aftra sér, brutust
þeir þarna upp i fjöllin úrið 1935, svo að Indíán-
arnir þar mættu lieyra boðskap þeirra. Trúboðarn-
ir urðu ekki lítið forviða, er þeir komust að raun
um, að Indíánarnir þarna í f jöllunum kunnu skil á
boðorðum Mósesar og héldu helgan hvildardag, enda
þótt þcir hefðu aldrei séð bibliuna, ernla gersanx-
lega ólæsir.
Ilðventistarnir voru nokkra
mánuði mgðal Indiánanna,
og þeir reyndu auðvifað að graf-
ast fyrir um það, hvaðan Indián-
unum voru komnar venjur
þeirra og þekking á boðorðum
hins forna spámanns af kynþætti
Abrahams. Loks skildist þeim,
að Gyðingar, sem búsettir voru
eitt sinn í Perú, hefðu flúið suð-
ur i Patagóníu undan trúarof-
sóknum fyrir mörgum öldum og
nokkrir þeirra setzt að í Andes-
fjöllum. Sumir Indíánakynþættir
höfðu svo kynnzt. trú þeirra og
tileinkað sér sumt af venjum
þeirra og skoðunum.
Gyðingasöfnuður meðal
Indiána.
Jlðventistarnir dvöldust ekki til
** langframa meðal Indián-
anna. En þeir skildu biblíur eft-
ir í fjallaþorpunum, og þar kom,
að menn, sem höfðu lært lítil-
lega að lesa, tóku að glugga i
þessi helgu rit aðkomu-
manna. Ellefu árum eftir fyrstu
heimsókn aðventistanna kom
Gyðingur frá Sjíle, Santiagó
Martinez að nafni, i smábæinn
Sjimpei, og veitti Indíánunum
þar tilsögn í trúfræðum Gyðinga
og sagði þeim, að kynþáttur
ísraels hefði afplánað misgerðir
sinar við Jehóva með þjáningum
sínum og hrakningi á liðnum öld
um. Þess vegna myndi guð gefa
þeim aftur land þeirra, og þang-
að myndu þeir flykkjast til þess
að biða komu Messíasar. ‘
Arakóunum hafði getizt sér-
staklega v’el að fyi'irmælum Mós-
esar um matarhæfi og tileinkað
sér þau. Þeir höfðu einnig tekið
upp ýmsar reglur hans um guðs-
dýrkun og jafnvel lagt niður
hið forna ættarskipulag sitt,
svo að þeir gætu samið sig sem
bezt að þeim siðum, sem þeim
virtist hinir fornu ísraelsmenn
liafa fylgt.
Þetta fólk nefndi sig að vísu
ekki Gyðinga, en það taldi sig
til trúflokks þeirra og þráði á-
kaft nánari kynni og samfélag
við hina raunverulegu Gyðinga.
Spádómm'inn rætist.
essi undarlegi Gyðingasöfnuð-
ur í Andesfjöllum hafði
kosið sér æðsta prest, sem hét
Lúis Bravó. Nú voru framfarir
orðnar svo miklar í Sjimpei ár-
mun betur ná þeir eyrum
annarra. Ef þeir kunna ekki
frá neinu að segja, er þeir
afsala sjálfum sér, er ekki
nema vonlegt, að aðrir skelli
skollaeyrum við skírskotun-
um þeirra til þjóðarnauð-
synjai’-
Þeirra fórnir verður fyrst
spurt um, þegar aðrir axla
byrðar sínar.
ið 1948, að þangað var komið út-
varpstæki, og auðvitað var það
æðsti presturinn, sem hafði það
með höndum.
Kvöld eitt heyrði hann stór-
'kostlegar fréttir i útvarpinu:
Spádómui’inn hafði rætzt — guð
hafði gefið Israelsmönnum land-
ið helga að nýju. Gyðingar höfðu
stofnað ríki sitt í landi sínu. Upp
fi-á þessari stundu áttu Indián-
arnir í Sjimpei eina ósk heitasta:
Það var að komast til hins fyrlr-
heitna lands og biða þar komu
Messíasar meðal Gyðinganna.
Lúis Bravó tók sér ferð á hend-
ur til Buenos Ayres og leitaði á
náðir ræðismanns hins nýja ísra-
elsríkis. En hann gerði ekki ann-
að en yppta öxlum, og æðsti
prestur Indíánanna sneri aftur
til fjalla ærið vonsvikinn. Síðan
liðu hin næstu misseri, án þess
að til tiðinda bæri.
En dag nokkurn árið 1954
barst orðrómur, semi*rakti ys og
þys i Sjimpei. Skip hafði komið
til Búenos Ayres til þess að
sækja fólk af kynþætti ísraels-
manna, og á því skipi hafði sjáif-
ur Messías verið. Það var ekki
að sökum að spj'rja: Nær því
hver einasti maður í Sjimpei
seldi eigur sínar í snatri, og síð-
an hélt allur hópurinn af stað til
Búenos Ayres. — Þangað voru
um tvö þúsund kílómetrar.
Vonbrigði í Búenos Ayres.
fndiánarnir fundu hvorki Messi-
* as né neitt skip frá Israel í
Búenos Ayres. En þeir gátu ekki
snúið heim aftur, þvi að þar áttu
þeir ekki framar að neinu að
hverfa. Þeir settust því um kyrrt
í borginni og biðu átekta. Æ ofan
i æ heimsóttu þeir rseðismann
Israelsríkis, en i hvert skipti var
þeim sagt, að ekki gætu aðrir en
Gyðingar fengið að nema land í
Israei. Og öldungar Gyðinga i
borginni sögðu þeim, að þeir
gætu ekki öðlazt rétt kynflokks
þeirra, þótt þeir tækju Gyðinga-
trú.
Þorpsbúar störðu forviða á
þennan mann, sem birtist þarna
allt í einu, síðhærður og alskeggj
aður, hálfblindur og grútóhreinn,
og vissu ekki, hvaðan á sig stóð
veðrið. En mál Úkraínúmanna
var það, sem þessi villimannlegi
náungi talaði. Við nánari íhugun
kom líka á daginn, að hann var
einn af sonum þessa þorps. Hann
hét Griska Síkalenkó og var
þrjátíu og sjö ára gamall. En
þvi hafði bara vérið trúað í átján
ár, að hann hefði fallið i.mann-
skasðri orrustu, sem rússneskar
3)
Andesfjöllum
Indiáanarnir létu samt ekki
hugfallast. Þeir sáu að visu, að
hér yrði löng töf, og því hrófuðu
þeir upp kofum í þorpi skammt
utan við borgina og framfleyttu
sér við þá vinnu, sem bauðst.. Eil
sendimenn þeirra voru ílesta
daga i biðstofu ræðismannshis
og öldunganna. Ekkert stoðaði,
þótt þessum undarlegu fjallabú.
um væri visað á dyr dag eftiv
dag.
Slægvitrir öldungar.
I oks hugkvæmdist öldungunum
það ráð að segja Indiánun-
um, að þeir yrðu að læra he-
bresku og lögbækur Gyðinga, áð-
ur en þeir fengju að fara til
landsins helga og gerast börn
þess. Það virtist öllum óhugs-
andi að þetta fólk gæti, því a<5
ekki voru nema fáir menn í
hópnum, sem kumiu að lesa og
skrifa. En Lúis Bravó sneri sér
undir eins til menningarátofn-
unar Gyðinga í Argentínu og
réði sér kennara, tuttugu og níu
ára gamlan prófessor í hebresk-
um fi’æðum.
Nú hefur hann í tvö ár kennt
þessu fólki fræðin tvö kvöld í
viku og alla sunnudaga að auki,
Og nú hefur hann ikveðið upp úr
með það, að vissulega geti trúin
gert kraftaverk: Indíánarnir eru
orðnir slarkfærir í hebresku og
stálslegnir i lögmálinu.
Sigm- að lokum.
Uú hafa þeir líka hlotið umbun
iðni sinnar og staðfestu: öld-
ungaráðið í Israel hefur fallizt
á, að þessa Indíána megi taka,
hvern fyrir sig, i tölu Gyðinga
Prófessorinn boðaði allan hóp-
inn, sextíu Indiána alls, á sinti
fund og sagði þeim tíðindin.
Fyrst mælti enginn orð frá vör-
um. En svo gaf Bravó' þeim
merki, og jafnskjótt tóku allir a»
lofa Jehóva fullum rómi. Það-
var ekki fyrr en að þessari lof-
gerð lokinni, að fólkið lét i ljós
gleði sína við prófessorinn. Þó
er enn eitt, sem þeim stendur
stuggur af: Verða þeir allir aðr
njótandi i’éttindanna? Hvað skal
gera, ef einhver verður settui
hjá — ef fjölskyldum verðui
sundrað, eiginmaður verður a<>
skilja við eiginkonu eða börnum
verður stíað frá foreldrum?
En prófessorinn segist ekkt
trúa því, að þetta einlæga fóltó
verði beitt slíkum harðræðuni,
Það hafi reynzt svo einbeitt og
þolinmótt i öllu andstreymi sínu,
að það hljóti að uppskera laun.
fyrir það.
hersveitir háðu við Þjóðverja i
heimsstyrjöldinni síðari. Enginr.
vissi, að liann hafði leynzt í þorp-
inu öll þessi ár.
Gröf lifandi manns,
Uú skýrði Griska frá þvi að
■ hann hefði strokið á nætur-
þeli, er hersveit hans var send
fram gegn þýzka hernum. Hatm
fór huldu höfði um hrið, þvi að
honum var kunnugt um, hváða.
refsinð lá við þvi að stx-júka úr
Framh. á 7. síðu. j
' *
Atján ár í gröf undir ta&haug
f*að bar við fyrir skönunu i sm áþorpi einu í Tsirkúný í Úkraínv
* að ókennilegum manni skaut þar allt í einu upp úr gömlum
taðhaug. Hann baðaði út höndu mun og hrópaði í sífellu: „Ég
vil fá að lifaí Ég vil fá að vinna!“