Frjáls þjóð - 06.02.1960, Blaðsíða 2

2
oCaugarda^tnn 6. jebrúar 1960 -
FR J ALS Þ J □ -Ð
GESTUR, SEM HEFUR
SETT OFAN
Margir, sem hafa samúð
með baráttu Erlends Paturs-
sonar og flokki hans fyrir
sjálfstœði Fœreyja, hafa átt
örðugt með að koma fram-
komu hans og fullyrðingum
hér í samningagerðinni um
kaup fœreyskra sjómanna á
íslenzkum fsikiskipum heim
og saman við heilbrigða
skynsemi. Engum þykir það
undarlegt, þótt liann vilji fá
sem hœst kaup handa þeim,
þótt álitamál sé, hvað borgi
sig fyrir hann að spenna
bogann hátt, því að fráleitar
kröfur geta leitt til þess, að
Fœreyingar verði hér af
mikilli atvinnu og miklum
tekjum, sem þeir hafa vafa-
laust fulla þörf fyrir. Og svo
horfir einmitt nú. Það til-
tœki hans að snúa sét til sjó-
mannasamtaka á meginlandi
Evrópu og biðja þau að efna
til hefndarráðstafana gegn
íslendingum, ef ekki verður
gengiö að kröfum hans, virð-
ist í senn broslegt tiltceki og
nœsta fjarstœðukennt. Þó
kórónaði hann allt með þeirri
staðlausu fullyrðingu, að
þessi samtök œtluðu að verða
við hinni fráleitu kröfu hans.
Það liggur ékki í augum
uppi, á hverju Erlendur Pat-
ursson hefur byggt kröfu
sína um hefndarráðstafan-
irnar. Fiskimannafélagið í
Fœreyjum er íslendingum
gersamlega óviðkomandi, og
það hefur engan forgangs-
rétt til vinmi fyrir félags-
menn sína á fiskiskipum ís-
lendinga. íslendingum er
jafnheimilt að ráða á skip
sín menn hverrar annarra
þjóðar, sem vera vill, ef þeir
leita sér erlends vinnuafls á
annað borð, og við því getur
hvorki Fiskimannafélagið
fœreyslca né Erlendur Pat-
ursson amazt eða neinu áork-
að til þess að koma í veg
fyrir það.
Hitt er annað mál, að frá
íslenzku sjónarmiði er œski-
legt að fá Færeyinga að öðru
jöfnu. Því veldur margt: Þeir
eru vanir sjómennsku og
fiskveiðum frá blautu barns-
beini, þeir skilja yfirleitt ís-
lenzku, á milli íslendinga og
Fœreyinga eru ekki neinir
sambúðarer fiðleikar vegna
mismunandi siða eða við-
horfa og ferðakostnaður sjó-
mannanna er tiltölulega lítill.
Hvert eitt þessara atriða er
svo þungt á metunum, að
einsýnt er, að íslendingar
vilja leita eftir vinnuafli til
Fœreyja, þegar ekla er á
mönnum hjá útveginum, og
þetta er þeim mun sjálf-
sagðara, þar eð atvinnuleysi
er hjá Fœreyingum, nákom-
inni frœndþjóð, sem berst í
bökkum fjárhagslega. Og
þessum mannaráðningum
hefði fyrir löngu verið ráðið
til lykta, ef viðleitni Erlends
Paturssonar iil þess að not-
fœra sér meira en góðu hófi
gegnir nauðsyn íslendinga og
knésetja þá, hefði ekki lokað
leiðum til samkomuiags.
Mikil vanhyggindi eru það
einnig af Erlcndi Paturssyni,
formanni sjómannasamtaka,
að sniðganga gersamlega í
þessu máli íslenzk sjó-
mannasamtök, en undir
þeirra ajstöðu á hann þó,
hversu mörgum Fœreyingum
er yfirleitt hleypt á íslenzk
%skip. Sjálfur œtti hann vegna
stöðu sinnar að skilja, að
þetta geti einhverjum kurr
valdið, því að vœntanlega
vildi hann sjálfur hafa ein-
hverja hönd í bagga í þvílík-
um málum, ef svo stœði, að
Fœreyingar hefðu meiri skipa
kost en mannafla og þyrfti
að fá sjómenn frá öðrum
löndum. Að hinu leytinu er
það vanstilling skapsmuna.
þegar Jón Sigurðsson lœtur
sé um munn fara þá kröfu,
að Erlendi verði vísað úr
landi.
Þetta blað hefur oftsinnis
tekið málstað Fœreyinga i
ýmsum málum, meðal annars
þegar svo hefur borið við, að
fœreyskir sjómenn hafa orð-
ið fyrir svikum og vanefndurn
af hálfu íslenzkra útgerðar-
manna, sem því miður hefur
nokkuð borið á. Sú afstaða
þess mun vœntanlega í engu
berytast. Það hefur og oft
lýst samúð með flokki Er-
lends. En það getur ekki
annað en fyllzt undrun og
raunar óhug viö svo fárán-
legar hugmyndir sem Erlend-
ur Patursson virðist hafa um
aðstöðu sína gagnvart íslend-
ingum, þótt ekki sé minnzt
á þann þvœtting að hann
hefði unnið á sitt mál sam-
tök á meginlandi Evrópu, vit-
andi það, að hann hlaut að
verða borinn til baka eftir
fáa daga.
Yfir Kirkjubœ í Fœreyjum
bregður miklum Ijóma í vit-
uiid allra íslendinga, sem
nokkur skil kunna á fœreysk-
um málum. í augum þeirra
er Jóhannes Patursson hin
mikla þjóðhetja og glœsti for-
ingi. Fjöldi manna í þessu
landi, er jajnvel aldrei leit
hann sjálfan augum, ber í
minni sér mynd hans, kóngs-
bóndans fœreyska í peysunni
silfurhnepptu. Það er líka
stolt þeirra, að í húsfreyju-
sœti við hlið hans sat íslenzk
kjarnakona, sem varð svo
samgröin lífsstarfi manns
síns, að um liana hafa nær
því myndast þjóðsögur í báð-
um löndunum.
Vissulega eru það Fœrey-
ingar, sem eiga Kirkjubœ,
og þá, er þar hafa setið með
miklum sóma. En samt er það
svo, að hér norður á íslandi
er bœði styrkur og vandi að
eiga œtt síria að rekja þang-
að. Þaðan hyggja menn
traustan stofn runninn og
vœnta mikils af, en mikil
vansmíði í málabúnaði og
kórvillur af hálfu Erlends
Paturssonar, gerðar hér við
bœjardyr okkar, koma þeim
mun óþœgilegar við okkur.
Eins og' nú standa salcir
verður ekki annað séð en
þessi íslandsför Erlends hejöi
verið betur ófarin — vegna
hans sjáfs.
Eriendum skuldum safnað
- ríkisébyrgð veitt
Menn undrast þarm tvíveðr-
ung, sem er í fjármálastjórn
]andsins. Forsætisráðherrann
Jýsti því um áramótin, hve
skuldasöfnun landsmanna er-
lendis væri orðin geigvænleg,
er 11/; af gjaldeyristekjum
landsmanna' færu til þess að
greiða afborganir og vexti af
erlendum lánum.Þetta mun yf-
irleitt hafa þótt skynsamlega
mælt, því að sjálfsögðu má
þjóð ekki frekar hlaða á sig of-
miklum skuldum og reisa sér
hurðarás um öxl en einstakling-
ur. Hér sem annars staðar gildir
það að sjá fótum sínum forráð
og tefla ekki í tvísýnu.
fiigi að síður heíur , ríkis-
stjórnin haldið áfram að safna
skuldum erlendis, og þá hefur
verið lögð áherzla á, að þetta
væru neyzlulán. Frá sjónarmiði
venjulegs manns er það þó enn
meira fyrirhyggjuleysi af þeim,
sem skuldugur er fyrir, að taka
ný lán til þess að éta þau út,
heldur en til framkvæmda, sem
geta orðið arðsamar.
Þá fordæmdu núverandi
stjórnarvöld það réttilega,
hversu auðfengin hefur verið
ríkisábyrgð á lánum einstakl-
inga og fyrirtækja, enda stæði
ríkið orðið í ábyrgð fyrir svo
gifurlegum fjárhæðum af þess-
um sökum, að engin hemja væri.
En hér skýtur einnig skökku
Auglýsið
:í
Frjálsri
Þjóð
við. Ríkið heldur áfram að á-
byrgjast ný og ný lán fyrir Pét-
ur og Pál. Hér hefur ekki held-
ur orðið nein stefnubreyting.
Hverju sætir þessi munur á
orðum og athöfnum?
Félags- og
tómstundaiðja
1. febrúar — 13. apríl 1960.
TÓMSTUNDAHEIMILIÐ, Lindargötu 50 starfar alla daga.
Verkefni: Föndur (3 flokkar), smíðaföndur (útskurður,
útsögun o. f 1.), módelsmíði, málm. og rafmagnsvinna,
ljósmyndaiðja, taflklúbbur, frímerkjaklúbbur, söfnun-
aiklúbbur, söfnun jurta, steina og skelja), kvikmynda-
klúbbur barna.
Á þriðjudags- og laugardagskvöldum er opið fyrir
unglinga frá kl. 8,30—10 e.h. Geta unglingar þá leikið
sér að tafli, „bobbi“, borðtennis, hlustað á útvarp og
hljómplötur og lesið blöð og bækur. Sunnudagaskóli
Hallgrímssóknar starfar á sunnudögum kl. 10,30 f.h.
og á sunnudagskvöldum eru fundir hjá Æskulýðsfélagi
Fríkirkjunnar og æskufólki úr Hallgrimssókn.
GOLFSKÁLINN: — Mánudaga kl. 8,30 e.h. Leikklúbbur. —
Þriðjudaga kl. 6,45 e.h. Föndur. -— Miðvikudaga kl.
5,45 e.h. Frimerkjaklúbbur. — Miðvikudaga kl. 7,30 e.h.
Taflklúbbur. — Föstudaga kl. 7,30 e.h. Tómstunda-
kvöld. Umsjón: Samband Bindindisfélaga í skólum.
MELASKÓLI: — Þriðjudaga kl. 7,30 e.h. Smíðar.
LAUGARNESSKÓLI: — Þriðjudaga kl. 7,30 e.h. Smíðar.
MIÐBÆJARSKÓLI: — Fimmtudaga kl. 7,30. Brúðuleik-
húsflokkur.
ÍÞRÓTTALEIKVANGURINN í LAUGARDAL: — Mánu-
daga til föstudaga írá kl. 5,15 til 10,00 e.h.
KVIKMYNDAKLÚBBAR, fyrir börn: — Sýningar í Aust •
urbæjarskóla sunnudaga kl. 4 e.h. — Sýningar í Háa-
gerðisskóla, í samvinnu við sóknarnefnd Bústaðasókn-
ar, laugardaga kl. 4,30 og 5,45 e.h. — Sýningar að
Lindargötu 50, laugardaga kl. 4 e.h.
SKÁTAHEIMILIÐ: — Dans- og skemmtiklúbbur. Skemmt-
anir annan hvern sunnudag kl. 7,30 e.h.
BÚSTAÐAHVERFI: — Föndurflokkur kl. 7,30 e.h. á
mánudögum.
TÓMSTUNDAKVÖLD:
í Framheimilinu, á vegum Knattspyrnufélagsins Fram,
alla þriðjudaga kl. 7,30. Föndur, frímerkjaflokkur og
skemmti- og fræðsludagskrá.
í K.R.-heimilinu, á vegum Knattspyrnufélags Reykja-
víkur, hvern miðvikudag kl. 7,30 e.h. Föndur, taflflokkur,
frímerkjaflokkur og skemmti- og fræðsludagskrá.
í Í.R.-húsinu, á vegum íþróttafélags Reykjavíkur, Fönd-
ur og frímerkjaflokkur, mánudaga kl. 7,30.
í Ármannsheimilinu, á vegum Glímufélagsins Ármanns,
hvern miðvikudag kl. 7,30. Föndur, frímerkjaflokkur, tafl-
flokkur og skemmti- og fræðsludagskrá.
í Víkingsheimilinu, á vegum Knattspyrnufélagsins Vík-
ings, á mánudögum kl. 6,30 e.h. Frímerkjaflokkur, tafl-
flokkur.
Það æskufólk, sem áhuga hefði fyrir þátttöku bréfa-
vinaklúbbi, tónlistarklúbbi eða málfundaklúbbi, láti vita á
skrifstofu Æskulýðsráðs. Þátttakendur geta mætt á nefnd-
um stöðum og tímum til innritunar.
Allar nánari upplýsingar á skrifstofu Æskulýðsráðs
Reykjavíkur, að Lindargötu 50 daglega frá kl. 2—4 e.h.,
sími 15937.
Spamaiarkrafa -
Frh. af 1. síðu.
verið upp til óbærilegs kostn-
aðarauka á liðnum árum.
Hálfan annan milljarð ætlar
rikið að heimta í sinn hlut á
þessu ári, og nær því hverjum
eyri skal eyða.
En fólkið í landinu, sem nú
á að bera miklu þyngri álög-
ur en nokkru sinni áður,
krefst stefnubreytingar. Það
krefst þess, að ríki, ríkis-
stofnanir og bæjarfélög spari,
á sama Iiátt og almenningur
verður að spara. Það sættir
sig ekki við annað en stöðvuð
verði öll eyðsla, sem unnt er
að komast hjá. Engum manni
þýðir að segja, að ekki megi
koma við stórfelldum sparn-
aði hjá þessum aðilum, ef
nokkur vilji eða viðleitni er
fyrir hendi til þess.