Vikublaðið - 09.09.1994, Blaðsíða 8

8
Viðtalið
VIKUBLAÐIÐ 9. SEPTEMBER 1994
Viðtal við Margréti
eftir Elísabetu Jökuls
Éqvi
hafa
knús
.Þú situr í leikhúsmyrkrinu sem byrjar að blikka í öllum
regnbogans litum og persónur stíga framá sviðið með blóm
í hárinu og ástarorð á vörum og syngja og dansa af ein-
skærri bjartsýni og trúa því að hægt sé að breyta heiminum
og stöðva stríðið og hafa gaman. Leiksýningin á Hárinu vek-
ur það góða í hjartanu og gleðina. Þetta er ekki bara gamall
væminn hippasöngleikur. Margrét Vilhjálmsdóttir gefur
reyndar orðinu væmin alveg nýja merkingu. Hún vill hafa
leyfi til að vera væmin, knúsast, krúttast og syngja Lifi Ijósið,
fullum hálsi. Margrét fer með eitt af aðalhlutverkunum í Hár-
inu, í leikstjórn Baltasar, sem hefur verið á fjölum Gamla
Bíós í sumar. Og fólk flykkist í leikhúsið og dansar á götum
úti á miðnætursýningum. Sumarleikhús hefur átt erfitt upp-
dráttar en nú er annað lag.
- Þegar við vorum að æfa Hárið vorum við ógeðslega góð
hvert við annað, það lak af okkur góðmennskan. Við vorum
alltaf að knúsast og það var svo gott. Þetta var ekkert erfitt,
við komumst öll á sömu bylgjulengdina. Þetta líf er svo erfitt
að maður á að einbeita sér að því að hafa gaman og gott
og mikið knús. Ég hélt að ég væri viðkvæmasta kona í heimi
en eftir að hafa fengið öll þessi viðbrögð út af Hárinu veit ég
að það er allt fullt af viðkvæmu fólki. Við erum svo mikil
blóm, manneskjurnar. Það þarf að passa uppá að allir séu
glaðir og allir fái nóg súkkulaði.
- Hver manneskja þarf ofurlitla huggun hvern dag, skrifaði
Halldór Laxness. En hvernig lýsir þessi viðkvæmni sér?
- Það er bannað segja nokkuð Ijótt við mig. Þá fer ég að
gráta. Þetta hefur ekkert breyst síðan ég var sjö ára. Held-
urðu ekki að fjölskyldur séu misvæmnar?
- Jú, það er tildæmis ekki mikið faðmast í minni fjölskyldu.
- Mín fjölskylda er rosavæmin, haldin nostalgíukenndri
væmni. Við fáum öll tár í augun við Söng villiandarinnar. Ég
man ég sat á eldhúsvaskinum og samdi lag og texta og
fékk gæsahúö yfir sjálfri mér. En ég er líka rosalegur töffari.
Ég lærði á fiðlu i tíu ár, það ýtti undir væmnina. Músík hefur
svona biluð áhrif á mig. Þú mátt miklu meira í músík í sam-
bandi við væmni helduren í dansi. Á hippatímanum var
kannski sunginn væminn texti undir rosa rokkmúsík, einsog
í laginu Tælandi fögur. Eða þegar Shady Owens söng Ég
elska alla. Ef maður öskrar það er það rosakúl.
Margrét eða Magga einsog hún er kölluð útskrifaðist úr
Leiklistarskóla íslands síðasta vor, en hún vakti mikla athygli
fyrir hlutverk sín hjá Nemendaleikhúsinu. Nú hefur hún þegið
fastráðningu hjá Borgarleikhúsinu í vetur og fyrsta hlutverk
hennar verður Dísa í Galdra Lofti eftir Jóhann Sigurjónsson í
leikstjórn Páls Baldvins Baldvinssonar. Við hittumst á Hótel
Borg um eftirmiddaginn og hún er búin að velja sér sófa og
virðist eiginlega bara vanta stóran skógarbjörn sem ætti að
sitja með hana í fanginu og gefa henni konfektmola. Magga
er einsog göldróttur æðarungi svona krúttleg, en þetta síða
rauða hár fær mann til að trúa því að hún geti galdrað á
næsta augnabliki.
- Hippatíminn hefur verið í endurskoðun síðustu ár og
hippar hafa legið undir ámælí fyrir að hafa bara verið
kexruglaðir dópistar sem nú eru komnir í skrifstofustörf. En
ég uppgötvaði í HárinU hvað þessi tími hefur haft mikil áhrif.
Þetta var auðvitað alvöru bylting. Sem er enn að byltast.
- Já, þetta fólk breytti svo miklu, tildæmis í sambandi við
kvenréttindamál. Ég er alin upp við allt þetta frelsi og finnst
það svo sjálfsagt. Gúrían, leikstjórinn sem kom hingað í
sambandi við Víkingamyndina, hann er gamall hippi og
sagði okkur að það voru ekki bara listamenn og sérvitringar
sem voru að hippast og höfðu hugsjónir. Listamenn hafa
kannski oft verið mestu hugsjónamennirnir. En á þessum
tíma var það líka menntamaðurinn, þessi sem var í kjarneðl-
isfræði, hann var alltíeinu kominn útá götu og orðinn hættu-
. legur samfélaginu.
- En afhverju er fólk komið aftur í hippaföt?
Núna er aldarlokstímabil. Ég sé það í myndlist, ritlist, leik-
list. Við förum í fötin tilað máta og finnum: Þetta hefur verið
svona. Þetta er einhverskonar uppgjör. Hvað gerðist á
þessari öld? Hippatímabilið er að.eiga við okkur núna. Hipp-
arnir voru líka náttúrubörn. Ég elska Langanesið og Hljóða-
klettar eru mitt uppáhald. Þar er brjáluð álfabyggð. En þegar
ég kom þangað um daginn var búið að merkja hvert einasta
blóm og hvern einasta stein. Ég sneri bara við, hrygg í
bragði. Núna er ég á svona trippi að vita hvort allt er á sín-
um stað. Ég er að gá. Er uppáhaldsstaðurinn minn á sínum
stað. Þetta er kannski hættuleg íhaldssemi en ég væri til í að
stofna hóp tilað endurvekja Hressó, einsog hann var og
hlaupa inná Mokka og Ellingsen og hrópa: Jibbí, þú ert
hérna, og skjótast svo aftur út að gá. Ég vil tildæmis þykkt
smjör á brauðið mitt, sama hvað hver segir. Ég átti svo ynd-
islega afa og ömmu. Þar fékk ég kringlu tilað dýfa í. Það var
hápunkturinn.
- Hefurðu séð álfa?
- Mamma sér álfa, alveg stanslaust. Og hún sá einusinni
svartklædda konu fylgja mér í göngutúr. Það er alltaf eitt-
hvað gott sem fylgir manni. Við áttum hvítan land-rover sem
hét Kitty kitty bang bang, svo ferðuðumst við um landið,
mamma sá álfa í hverjum hól og sagði sögur og pabbi kunni
ógrynni af vísum. Og ég er mikill dýravinur en ég get ekki
treyst hundum. Ég átti einusinni vin sem var hundur og fór
með hann í ævintýraferð útí kríuvarp og ákvað að sýna hon-
um það fallegasta sem ég vissi um. Það var lítill æðarungi
sem ég tók í lófann. Hundurinn slokaði unganum í sig án
þess að kyngja. Ég grét í heila viku og fyrirgaf honum aldrei.
En þess vegna get ég ekki verið í sveit. Sveit er of mikið fyrir
mig. Ég verð að fá að vera í bómullarlandinu. Mér finnst í
lagi að fólk deyi, bara að það deyi á eðlilegan hátt.
- Hefurðu fengið leyfi tilað vera svona viðkvæm?
- Þetta hefur náttúrulega verið erfiðast fyrir mig.
Margrét hefur kímnigáfu fyrir viðkvæmninni og hlær hjart-
anlega að sjálfri sér. Og svo segir hún frábært með óteljandi
errum.
- Ég get verið ógeðslega dugleg. En ég trúi alltaf öllu og
held að allir séu góðir.
- Er það ekki gott?
- Ég veit það ekki.
- Eru þá ekki allir góðir við þig á móti?
- Jú vonandi. Ég fæ kannski aðeins meira gott heldur en
vont frá fólki.
- Hvað er svona gott við að verb góður?
- Bara, þú hefur svo góð áhrif á heiminn, það er svo gott
að vera góður og svo hlakka ég svo tilað verða gömul
amma í strákofa sem fer með vísur og kvæði. En maður
hefur ekki alltaf tíma til að vera góður og skemmtilegur. Ég
hef alltaf fengið leyfi tilað bulla svolítið, ég fékk að láta
einsog fífl þegar ég var unglingur og held það hafi verið góð
útrás. Ég er svona viðkvæm, alveg fljótandi, en mér skilst að
það sé ein lítil stjarna í stjörnukortinu mínu sem bjargar því
að ég fljóti ekki burt. Ég get náð í varnir og töffaraskap og
dugnað þegar ég þarf á að halda.
- Og nú ertu byrjuð að æfa Dísu í Galdra-Lofti.
- Það er gaman að uppgötva uppá nýtt þessa ástar-
sögu. Ástarelementið er svo sterkt, Loftur elskar lífið og
mikill kajan,
ég vil fá að koma við,
snerta,
káfa á lífinu
galdrana, þekkinguna og konurnar en þetta snýst uppí and-
stæðu sína hjá honum. Loftur, Steinunn og Dísa eru allar
sterkar persónur. Sigrún Edda stórleikkona leikur Steinunni,
ég finn hvað hún er miklu reyndari en ég og býr yfir mikilli
tækni og ég get vonandi lært af henni. Og það er svo gam-
an að hafa bókmenntafræðing einsog Pál Baldvin fyrir leik-
stjóra. Svo hefur hann líka kalt útlit og hlýtt hjarta. •
Leikhúsið er einsog teygjustökk, þessvegna þarf ég ekki
að fara í teygjustökk. [ leikhúsinu er bannað að reyna að í-
mynda sér hvað fólki finnst, maður verður bara að gera sitt
besta. Þetta er svo dyntóttur heimur. Það er hægt að hefja
einhvern uppá stall og næst þegar sama manneskja gerir
eitthvað er hún púuð niður. Mér finnst þessi sirkus-fílingur
allsráðandi í þessu þjóðfélagi. Við erum alltaf að leita að
skeggjuðum konum og eldgleypum, ef einhver gerir eitthvað
frumlegt er hann tekinn og kreistur einsog appelsína og
hýðinu kastað burt. Vá, hvað ég er dramatísk. í Evrópu er
meira jafnvægi, í Ameríku virðist vera einhver sýra í gangi
hvað þetta snertir, allir eiga að vera stjörnur og við á íslandi
erum að reyna að herma eftir. Þú veist, það hefur verið
hringt í mig frá blöðunum og spurt: Hvað finnst þér best að
borða? Ég meina, hverjum finnst þetta áhugavert?
- Hvernig er að koma úr skólanum og byrja að taka þátt í
leikhúsinu?
- Það er kannski ágætt að líkja þessu við ferðalag. Leik-
listarskólinn var frábær. Ég var líka í svo duglegum hóp, við
vorum orðin algjör dekurdýr og farin að gera svo miklar kröf-
ur. Ég vil tildæmis fá að læra heimspeki. Maður verður svo
gráðugur þegar maður byrjar að læra og þekkja, maður vill
vita meira. En afhverju er ekki leikræn tjáning í Heimspeki-
deildinni. Mér finnst það ætti að vera árlegur viðburður að
heimspekinemar settu Samræðurnar og Grísku harmleikina
á svið.
- Fannst þér þú breytast mikið í skólanum?
- Skólinn er auðvitað ekki þerapía, þó maður sé að vinna
með sjálfan sig og þurfi að grafa fullt upp og grúska í sér til
að ná í hluti. Þegar þú ert að læra á hljóðfæri er hljóðfærið
svo takmarkað en þú ekki, en í leiklistarskólanum ert þú
hljóðfærið og ert svo takmarkaður og þarft að takast á við
sjálfan þig til geta spilað betur. En að vinna með sjálfan sig
finnst mér meira fyndið og skemmtilegt heldur en voða
dramatískt. í upphafi ætlaði ég ekkert að verða leikari. Mig
langaði bara í þennan skóla og var fullkomlega tilbúin og
skemmti mér konunglega í inntökuprófinu og fannst svo
gaman að geta sýnt það sem ég kunni. í leikhúsinu samein-
ast svo margt og þú kemst svo nálægt því sem lífið hefur
uppá að bjóða, ritlist, leiklist, myndlist, sirkus, Ijós. Ég er svo
mikill káfari, mér finnst svo gaman að koma við. Ég vil fá að
snerta, ég vil fá að káfa á lífinu.
- Eigum við að segja þetta gott?
- Frábært. Ég ætla að fara heim og vita hvort Maggi
kærastinn minn er búinn að læra einhvern nýjan spilagaldur
handa mér í dag. Ég heyrði nefnilegan einn svo góðan
brandara sem ég ætla að segja honum. Það er svo gaman
að safna leyndó-um.