Vikublaðið - 28.10.1994, Blaðsíða 6

6
Útlönd
VIKUBLAÐIÐ 28. OKTÓBER 1994
Kosningarnar í Þýskalandi
Upphafið að endalokum Kohls kanslara
Að lokinni einni leiðirileg-
ustu kosninga„baráttu“ í
manna minnum í þessu
landi en hinsvegar óvenju spenn-
andi kosningakvöldi, er nú komin
upp svo sjaldséð staða á þýska
valdataflsborðinu að pólitíska
skákmenn klæjar í finguma. Allt
er enn mögulegt; heimaskítsmát
(á kónginn Kohl), taktískar fómir
(t.d. á peðinu FDP) eða langt og
strangt endatafl þar sem sósíalde-
mókratísku hrókamir þrír,
Scharping, Schröder og Lafontain
myndu trúlega njóta sín best.
Sjaldan hefur staðan boðið upp á
svo snjallar Ieikfléttur og góða
möguleika fyrir útsmogna póh-
tíkusa en einmitt nú.
Má með réttu túlka kosningaúr-
slitin þannig að allir flokkar sem
skipta máli hafi komið út úr þófinu
sem sigurvegarar, en samt hafi eng-
inn náð settu marki: Ríkisstjóm
Kohls tapaði um 6,5% en hélt þó
velli og Sósíaldemókratar juku við
fylgi sitt um tæp 3% sem nægir þó
ekki til lykilstöðu í Sambandsþing-
inu. Og þó markar þetta kosningaár
1994 með u.þ.b. 14 kosningum til
sveitarstjórna, fylkis- og sambands-
þinga viss þáttaskil í þýskum stjóm-
málum. Er best að skoða einstakar
fylkingar einar og sér og byrja þá á
þeim smæsm.
Nýnasistum hafnað en
græningjar vinna á
Hægri öfgamenn og nýnasistar
(Rep, DVU og fleiri) sem vom aðal-
umræðuefnið í sveitarstjóma- og
fylkisþingskosningum fyrir fáum
ámm - og reyndar allt fram á síðasta
ár - em nú gjörsamlega horfhir af
sjónarsviðinu. Þeir fengu samtals um
2% í sambandsþingskosningum 16.
október og nánast ekkert fylgi í öðr-
um kosningum. Jafitvel í fylkisþings-
kosningunum í Bæjaralandi fyrir
þremur vikum var fylgi þeirra hverf-
andi og þó er jarðvegurinn fyrir
fasískt affurhald hvergi eins ffjósam-
ur og einmitt í afdölum þýsku
Alpanna. Samt verður alltaf að
reikna með því að lýðskmmsflokkar
til hægri geti náð u.þ.b. 4-8% fylgi í
Þýskalandi ef aðstæður em þeim
mjög hagstæðar.
Kosningabandalag Græningjanna
kont e.t.v. einna best út úr þessum
kosningum. Þeir komust aftur inn á
Sambandsþingið efrir fjögurra ára
fjarvist og urðu auk þess þriðji stærsti
flokkurinn með 7,3%. Kosningabar-
áttan styrkti þá inn á við og neyddi
meðlimina til að hætta innanflokks-
vígum og mannorðsmeiðingum,
a.m.k. í bili, og að viðurkenna
Joschka Fischer sem leiðtoga. Græn-
ingjunum tókst ennffemur að safna
um sig ungu fólki sem fyrr og í
dæmigerðum skólaborgum fengu
þeir víða yfir 20% atkvæða. Hins-
vegar eiga þeir enn lítinn stuðning í
Austur-Þýskalandi og duttu þar út af
AUGLYSING
UM INNLAUSNARVERÐ
VERÐTRYGGÐRA
SPARISKÍRTEINA RÍKISSJÓÐS
FLOKKUR INNLAUSNARTÍMABIL INNLAUSNARVERÐ*) Á KR. 10.000,00
1983- 2.fl. 1984- 3.fl. 01.11.94-01.05.95 12.11.94 - 12.05.95 kr. 64.431,70 kr. 77.748,90
*) Innlausnarverð er höfuðstóll, vextir, vaxtavextir og verðbætur.
Innlausn spariskírteina ríkissjóðs fer fram í afgreiðslu
Seðlabanka íslands, Kalkofnsvegi 1, og liggja þar jafnframt
frammi nánari upplýsingar um skírteinin.
Reykjavík, 28. október 1994.
SEÐLAB ANKIÍSLANDS
báðum fylkisþingunum sem kosið
var til þennan sama dag, þ.e.a.s. í
Túringen og Mecklingburg-Vor-
pommern.
Helsta hækja Kohls stend-
ur höllum fæti
Frjálslyndu demókratarnir (FDP)
biðu í ratminni meiriháttar afhroð.
Þeir hröpuðu úr 11% fylgi 1990 í
6,9% og misstu tæplega helming
þingsæta. Þeir eru þó effir sem áður
mikilvægasta hækja hægristjórnar-
innar, án þeirra væri Kohl ekki
kanslari lengur. Algjört skipbrot beið
þessi skrítoi flokkur í Austur-Þýska-
landi. I kosningunum 1990 fékk
hann þar óvenju mikinn stuðning út
á vinsældir Genschers þáverandi ut-
anríkisráðherra, t.d. 34,6% í Halle
nálægt Leipzig en nú aðeins 6,4% í
sömu borg. Að sjálfsögðu duttu þeir
einnig út af báðum fylkisþingunum
austur þar. Nú eiga Frjálslyndir ein-
ungis þingmenn á fjórum af 16 fylk-
isþingum. Oft hefur þessi flokkur
braskara og bitlingamanna sem hafa
setið við kjötkatlana í Bonn óslitið í
bráðum þrjá áratugi verið spáð ein-
manalegum dauða, enda er stefnu-
skrá hans ffá 19. öld en raunverulegt
starf það eitt að mata eigin krók.
Virðast þessar spár óðum að rætast.
Fyrrum andófsmenn
styðja arftaka Kommún-
istaflokksins
„Flokkur hins lýðræðislega sósíal-
isma“ (PDS) varð strax í kosninga-
baráttunni eitt aðalumfæðuefni fjöl-
miðla. Ennfremur reyndi flokks-
apparat Kohls (CDU) að beina at-
hyglinni frá eigin málefnaleysi með
því að vekja upp gömlu kommún-
istagrýluna og rífast við sósíalde-
mókrata um afstöðuna til þessa
flokks. PDS er í reynd mjög mót-
sagnakenndur og óvenjulegur flokk-
ur. Hann er lagalega séð arftaki
SED, einræðisflokks Honnekers, en
nú styðja flokkinn einmitt mennta-
menn í Austur-Þýskalandi sem áður
voru ofsóttir, fangelsaðir og illa
leiknir af Stasi-apparatdnu. FÍokks-
menn leggja mikla áherslu á smá-
pólitík og grasrótarstarf í héraði og
sveitarstjómum, en jafhframt nýtur
hann stuðnings ungs fólks með út-
ópískar hugmyndir. Forystumenn
flokksins em gerðir ábyrgir fýrir 40
ára sósíalisma í Austur-Þýskalandi,
þ.e.a.s. að holdtekju hins vonda í
stórpólitíkinni, en um leið em fáir
jafh vinsælir og eftirsóttir af fjölmiðl-
um og einmitt þeir, einkum Gregor
Gysi sem ku vera erótískastur allra
stjómmálamanna í landi hér sam-
kvæmt skoðanakönnum meðal
kvenna á miðjum aldri. Hvað sem
því líður þá er á hreinu að flokkur
hins lýðræðislega sósíalisma ér eina
stjómmálaaflið sem allsstaðar vann
á. í austur-þýsku fylkjunum lang-
mest (um 7% á áðumefndum fylkis-
þingum) og stórsigur í Austur-
Berlín, sem nægði til að fleyta
flokknum inn á Sambandsþingið þó
stuðningur við flokkinn í Vestur-
Þýskalandi sé enn hverfandi. Þeir
geysilegu Gysis-menn em fámenn-
asta þingliðið í Bonn, samtals 30, og
erfitt að spá um afdrif flokksins þeg-
ar fram líður.
Allir keppinautar Kohls
drepnir í vöggu
Kosningabarátta Sósíaldemókrata
(SPD) var að flestra dómi heldur
misheppnuð - og einungis síðustu
vikurnar sæmilega sköip. Nú er þessi
yfir 130 ára gamli flokkur með tæp-
lega eina milljón meðlima feykilega
vel skipulagður og stendur traustum
fótum í öllum bæjum og borgum
utan Suður-Bæjaralands. Eftir efna-
hagslega og menningarlega samein-
ingu Þýskalands hefði hann að flestra
dómi átt að ná til sín verulega auknu
fylgi. Yfir 40% hefði jafhvel verið
talið raunhæft, en flokkurinn fékk
36,4%. En taka skal ffam að þýskir
kjósendur hafa aldrei kosið gegn
kanslara svo hann félli, allir hættu á
miðju kjörtímabili eða þeim var
steypt í innbyrðis valdaátökum eftír
kosningar.
„Kristilegir demókratar“ (CDU)
töpuðu í raun ekki mjög miklu fylgi í
sambandsþingskosningunum
(2,3%), en þar sem frjálslynda hækj-
an FDP féll út af öllum fylkisþingum
og flestum borgarstjóniuni er valda-
staða CDU mjög veik þegar ffá er
talin staða formannsins, Helmut
Kohls. 1 nærri 20 ára flokksformann-
stíð sinni, þar af 12 ár sem kanslari,
hefur hann rutt öllum keppinautum
úr vegi (t.d. Lothar Spat og Kurt
Biedenkopf) ellegar niðurlægt þá og
gert sér algerlega háða. Nú stendur
hann einn og óumdeildur og á effir
honum kemur enginn meir - og
málefnalega séð kemur heldur ekki
neitt. Þessi alræðisstaða Kohls
reyndist flokknum drjúg í þessum
kosningum, en gæti orðið afdrifarík í
Styrkir til
námsefnisgeröar
á framhaldsskólastigi
Menntamálaráðuneytið auglýsir eftir umsóknum um styrki
til námsefnisgerðar í bóklegum og verklegum greinum á
framhaldsskólastigi. Minnt skal á að heimilt er skv. nýjum
reglum um úthlutun að verja allt að fimmtungi heildarút-
hlutunar til að efla tiltekin svið.
Umsóknir skulu berast menntamálaráðuneytinu, náms-
efnisnefnd, Sölvhólsgötu 4, 150 Reykjavík fyrir 18. nóv-
ember nk. á þar til gerðum eyðublöðum sem hægt er að
fá í ráðuneytinu.
Menntamálaráðuneytið