Mánudagsblaðið - 02.05.1949, Blaðsíða 2

2
-'MÁNUDAGSBLAÐIÐ

Leikfélag Hafnarfgarðar:
GULLNA LEIDIN
Eftir Jón Snara
Leiksfgóri: Ævar R. Kvaran
Gullna leiðin eftir Jón
Snara. Leikstjóri Ævar R.
Kvaran. Leiktjöld og búning
■ar: Lárus Ingólfsson. Ljósa-
meistari: Róbert Bjarnason.
Leikarar: Hafsteinn Bald-
son, Gvendur frábæri. María
Þorvaldsdóttir, Hernáma,
utandyrafreyja. Guðnin Jó-
hannesdóttir, Frúin. Valdi-
mar Lárusson, Hreppstjór-
inn. Ársæll Pálsson, Jón.
Stefán P-afn Þórðarson, mót-
tökunefndarmann. Ivarl Sig-
urðsson, móttökunefndar-
mann. Auk þessara koma
fram um 30 statistar, og er
þetta í fyrsta skipti sem
flestir þeirra koma fram á
sviði.
Loftur Guðmundsson, Jón
Snari, er okkur flestum vel
kunnur. Eftir hann liggja
bæði útvarpsleikrit og önn-
ur ritverk sem við daglega
lesum. Síðasta afrek hans á
ritvellinum er revýan Gullna
leiðin, sem um þessar mund-
ir er sýnd í Hafnarfirði, und
ir stjórn Ævars R. Kvaran.
Þetta er fyrsta langa revý
an eftir þennan höfund og
vonandi eigum við eftir að
sjá mörg slík yerk eftir hann.
Þótt blöðin geri daglegar á-
rásir á það sem miður fer í
FagoLmálið
Mánudaginn 21. marz 1949
birtist grein í Mánudags-
iblaðinu eftir dr. Victor von
Urbantschitsch í sambandi
við Moraweks-málið svokall-
aða, þar sem dr. Victor vill
sýna fram á, að það sé þörf
fyrir erlendan mann hér á
Islandi til þess að spila á
fagot, vegna þess að allir
þeir íslendingar, sem reynt
hafi að spila á fagot, hafi
reynzt óhæíir, annað hvort
vegna let: eða aulaskapar
eða hvorttveggja.
Það er í sjálfu sér ekki
nema gott að fá að vita,
hvernig álit doktorntn hefir
á þeirri þjóð, sem hefur fætt
ihann og klætt síðastliðin tíu
ór; ekki er það betra en við
var búizt. En þetta vildi ég
segja dr. Victor von Urbant-
schitsch, því að hann virðist
vera búinn að gleyma ,því,
að ég lærði á umrætt hljóð-
færi og spilaði á það með
Hljómsveit Reykjavíkur um
tíma, undir stjórn doktorsins,
við ýmis tækifæri, bæði í
Gamla bíó og í Fríkirkjunnþf
þegar Messías eftir Hándel
var fluttur forðum, svo að j
eitthvað sé nefnt; og þar á j
meðal æfði ég með Lúðra-
sveitinni Svaninum.
En hitt er rétt, að ég hætti,
eins og fleiri, en ekki vegna
’þess að ég nennti ekki að æfa
hljóðfærið, heldur vegna
þess að bað var ónothæft,
þar sem allflestir púðar
voru óþéttir og fjaðrir marg
ar brotnar, sem orsakaði
það, að fagotið var orðið
falskt, en svo var mér lofað
því, að það skyldi sent út til
viðgerðar; afhenti ég hljóð-
færið um voríð í þeirri von
að fá það sem nýtt um haust
Ið. Jú, ég fékk það um liaust-
ið, en verra en áður því við-
gerðin fór fram hér heima af
manni, sem enga þekkingu
hafði á hljóðfærinu og þar
af leiðandi stórskemmdi það,
og sú var ástæðan fyrir því,
að ég skilaði hljóðfærinu, og
á meðan bað er í sama á-
standi lái ég ekki neinum ís-
lendingi, þótt það sé ónotað.
En áður en ég byrjaði að æfa
þetta hljóðfæri, höfðu marg
ir byrjað á því og hætt aftur,
en það var full ástæða fyrir
því; hljóðfærið var þannig
er ég tók við því, að ég varð
að byrja á að láta gullsmið
smíða klampa á það, svo að
hægt væri að spila á það,
og enga gripatöflur var hægt
að fá fyrir þetta hljóðfæri,
en með aðstoð eins félaga í
hljómsveitinni tókst mér að
ná í rétta gripatöflu, og þess
vegna lærði ég á hljóðfærið.
En það er eitt, sem dr.
Victor von Urbantschitsch
ætti að vita, að á meðan
ekkert nothæft fagot er til,
þá verður heldur ekki not-
hæfur fagotleikari til fram-
yfir þann, sem fyrir er. Og
mín trú er sú, að ef fengið
er nýtt fagott, þá getum við
íslendingar sparað okkur
innflutning á útlendingum
til að spila á fagot. Að svo
mæltu læt ég þetta nægja.
aurvrtp.að,eðnginn,j
Þorsteinn Hrauntlal.
I sambandi við skráf, sem
orðið hafa um herra Mora-
weck, má geta þess að F.I.IÍ.
hefur fyrir noklvru gert sam-
þykkt þess efnis, að leika
ekki að svo stödtlu með hon-
um í tilvonandi synfóníu-
liljómsveit.
Elimig hefur herra Mora-
weck höfðað meiðyrðamál
gegn riístjóra blaðsins vegna
skrifa þessara og standa
þau máiaferli nú yfir.
Ritstj.
þjóðfélaginu þá má efa, enn
sem komið er, hvort þær á-
rásir séu áhrifaríkari en bit-
urt og skemmtilegt háð. Höf-
undi ’hefur tekizt á einkar
skemmtilegan hátt að draga
fram ýmis atriði úr opinberu
lífi og sýna fram á hreppa-
pólitíkina, sem einkennir
þetta land. Að vísu má finna
dálítið að sumum atriðun-
um og þá aðallega að höf-
undur er stundum óþarflega
langdreginn og eru mörg af
þeim lögum, sem leikendur
syngja allt að helmingi of
löng, þegar þess er gætt að
við flest þeirra er viðlag. —
Nokkur atriði gætu einnig
verið styttri og má vera að
leikstjóri og höfundur komi'
sér saman um að stytta þau.
Hafsteinn Baldvinsson,
Gvendur frábæri, er eitt af
aðalhlutverkunum. Hafsteinn
er nýr leikari, en samt er
ljóst að hann býr yfir ágæt-
um hæfileikum. Hlutverk
hans er talsvert erfitt og þó
viðvaningsbrag megi finna
hjá honum, þá tókust öll at-
riði mjög sæmilega og sum
ágætlega, t. d. þegar hann
syngur lagið ,,Þú ert ástin
mín ein.“ Textinn er út af
fyrir sig meistaralega ortui’
og lagið sjálft vel viðeigandi.
Raddbrigði Hafsteins eru
mikil en ekki nógu vel þjálf-
uð. Þótt Hafsteinn sé lagleg-
ur piltur, þá tókst honum á-
gætlega að ná þessum ídí-
otska svip sem margir kenna
við metbrjáluðu mennina í
Rvík, sem eru að gera íþrótta
menn vora að athlægi.
María Þorvaldsdóttir, Her-
náma, utandyrafreyja, var
mjög skemmtilega leikin.
Hlutverkið er fremur létt
svo ekki reyndi á krafta
hennar svo mjög, en þó
munu flestir á einu máli um
að María skilaði því laglega
og stundum ágætlega. Svip-
brigðum var þó ábótavant
og hún hefði mátt vera dá-
lítið líflegri á köflum. Re-
výumenn Reykjavíkur ættu
ekki að gleyma að sjá leik
hennar þarna því Marra hef-
ur sérstaklega góða rödd og
leikhæfileika að auki.
Frúin var leikin af Guð-
rúnu Jóhannesdóttur. Á
frumsýningu var það ljóst að
Guðnrn var ,,nei’vös“.og mun
það hafa haft sín áhrif á Leik
hennar sem ekki getur kall-
azt góður. Hlutverkið er of
stórt til þess aö ekki sé bet-
ur vandað til í leikaravali og
má kenna leikstjóra um í
þessum efnum. Nokkur at-
riði mistókust alveg hjá Guð
rúnu, en það vora líka nokk-
Mánudagur 2. maí 1949
ur sem hún gerði sæmilega.
Án þess að lasta nokkurn
má segja að maður kvölds-
ins hafi verið Ársæl! Páls-
son, í hlutverki Jóns kot-
bónda. Þó Ársæll ’hafi ekki
enn lært að tala nógu vel á
sviði, þvi þar er hann hrað-
mæltur og dálítið þvogluleg-
ur, þá voru svipbrigði
hans, gervi og augnaráð með
slíkum ágætum að menn
veltust um af hlátri. í atrið-
inu á biðstofunni ,,átti hann
sviðið“, jafnvel þó hann
hefði ekkert að segja. Hann
fylgdist vel með því sem
meðleikendur hans sögðu og
breytti svip eftir því. Þótt
Ársæll sé ungur maður, tókst
honum prýðilega að túlka
hreyfingar hins lúna bónda
og stolt Þingeyingsins skein
úr hverjum andlitsdrátt og
hverri hreyfingu.
Hreppstjórinn, Valdimar
Lárusson, var á köflum sæmi
legur og skemmtilegur í at-
riðinu þar sem hann og
Gvendur stofna fegrunarfé-
lag sveitarinnar.
Það má heita furðulegt
hvað leikstjóranum hefur
tekizt vel stjórn leiksins, þeg
ar tekið er tillit til þeirra
erfiðleika sem hann óhjá-
kvæmilega átti við að stríða.
Undir stjórn hans er um 40
manna hópnr, og meirihluti
þeirra hefur lítið sem ekkert
fengizt við leiklist eða kom-
ið á svið áður. Það sem aðal-
lega má finna að leikstjórn-
inni er það, sem kallað er
„timing“, þ. e. a. s. leggja
nógu mikla áherzlu á veiga-
mestu atriðin og passa að
ekki komi bil eða óeðlileg
þögn á milli hraðra setninga.
Hann hefur ekki viljað taka
fram fyrir hendur höfundar
og stytta lengstu atriðin en
það varður að teljast yfir-
sjón af hans hálfu. Sviðið
er alltof lítið og hefur það
aukið erfiðleika hans tals-
vert. I atriðinu sem hann
sjálfur leikur í, er þó „tim-
ing“ alveg rétt, enda er það
með beztu atriðum revýunn-
ar. Svartamarkaðsbraskar-
inn (leikstjórinn) er prýði-
lega leikinn og gervið eink-
ar vel gert. Honum tekst
einkar vel að ná einhverjum
díabólskum svip og talsmáta
og hlátur hans, og talsmáti
passa ágætlega við persón-
una.
Þulurinn er vel leikinn af
Karli Guðmundsvsyni og kynn
ingar hans og líkingar minna
\-el á kunnan mann í útvarp-
inu okkar. Smáhlutverkin
eru sumstaðar mjög sæmi-
leg, án þess að þeirra þurfi
að minnast sérstaklega hér.
Dansparið er gerir mikla
lukku og söngur Ævars var
óvenju góður þetta kvöld.
Engin persónuleg árás
felst í þessu leikriti á neinn
opinberan starfsmann, og er
það vel, en deilan á dagblöð-
in og ýmislegt annað er bit-
ur sannleikur. Bezt samda
atriðið er þátturinn sem er
parodia á Gullna Hliðið.
Leiktjöldin báru vott um
of mikla hroðvirkni, en ljósa
meistari gerði verk sitt mjög
sæmilega.
Að lokum má segja, að
leiksýningin tókst mjög vel,
og var klappað mikið. Það
var hressandi og skemmti-
legt að sjá þessa nýju, ungu
leikara og leikhúsgestir \’on-
ast eftir þeim sem fyrst aft-
ur. Ungu stúlkurnar, Ránar-
dætur, sungu nokkur lög
vel og var þeim tekið með á-
gæfum.
í leikslok voru leikarar
kallaðir fram ásamt höfundi
og bárust hvorumtveggja
mikið af blómum. A. B.
■■■■■■■■■■■■■■■■■■iiKa***«*a**********«a***B**
Mánudagsblaðið
Þeir, sem viija auglýsa í Mánu-
dagsbíaðinu, eiu beðnir að hringja
í síma 3975-
Munið að blaðið er lesið í öllum
skriístoíum bæjarins.
■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■■
iiiinminmiiiiiHiuiniHuiimimimiiiiinHiHiiHiimimiiimiinmimnmiii
Reykfavík — Osló
Reglubundnar flugferðir til Osló hefjast í byrjun
maí, og \'erða þær farnar hálfsmánaðarlega. Fyrsta
ferðin er ákveðin miðvikudaginn 4. max, en til baka
frá Osló verður farið næsta dag.
Nánari uppiýsingar varðandi ferðir þessar verða
gefnar í skrifstofu vorri, Lækjarg. 4, símar 6608—
6609.
Flugfélag Islands hi.
.imiiiimmiiiiiimiimmimmiimimimmiimimimmimmiiiiiiiiiimmiii