Mánudagsblaðið - 17.11.1952, Blaðsíða 5

Mánudagur 17. nóv. 1952
MÁNUDAGgBLAÐIÐ
5
Drenguriim urraði þegar
hann talaði
Hann var glæpamannafor-
ingi og' hafði sérstaklega ljót-
an glæpaferil að baki sér.
Hann var ekki nema 18 ára,
og kæra lögreglunnar gegn
honum sýndi að hann var
þroskaður í glæpunum. Hann
var sendur til Borstal til
geymslu og lærdóms, en jafn-
skjótt sem hann kom þangað,
gerðist hann þrjózkur og ofsa
fehginn. Menntun virtist of
mannúðleg fyrir hið afvega-
leiddá hugárfar hans. Gestur
frá Borstal nefndinni lét sér
mjög annt um hann —. aðal-
lega af því að hann var svo
áflogagjam drengur og hafði
barizt gegn öllum tilraimum
Borstalkennaranna til að
bæta hann. Hann varð harð-
vitugt og erfitt viðfangsefni.
Og það var eins og hann
urraði, þegar hann talaði. Eft-
ir margar heimsóknir og við-
tal í Borstal komst gesturinn
að því að drengurinn hafði ó-
venjulega mikið hatur á stúlk-
um. Gesturinn hélt, að þetta
kynni að standa í einhverju
sambandi við það að dreng-
urinn hafði ljótt skarð í efri
vörinni, sem afskræmdi hann
mjög í framan, og málrómur-
ínn varð eins og urr, þegar
hann talaði.
Nú gæti það verið að dreng-
urinn fyndi til þess, að hann
var ljótur og viðbjóðslegur í
augum stúllcna á hans reki.
Fáar stúlkur fóru út með hon-
nm og með hinni miskunnar-
lausu hreinskilni æskunnar
hlógu flestar stúlkur að hon-
um.
Svo kom tilviljunin. Einn
daginn datt gestinum í liug,
að drengnum kynni að langa
til að láta laga á sér andlitið.
Hann ætlaði alveg að sleþpa
sér, bölvaði og ragnaði og
barði í loftið. Bersýnilega var
þetta djúpstætt ör. Þegar
hann varð rólegri, töiuðu þeir
um fyrir honiun, og þótt hann
væri ófús á það þá féllst hann
á áð reýna lækningu einu
sinni. Þegar hann fór frá
Borstal fimm mánuðum síðár,
höfðú verið gerðir á honum
þrír skurðir í vörina og síðán
grædd húð á sárin. Loks \”ar
honum sleppt af spitalánum.
Hánn kom ekki út af spítal-
anum ljómandi af heilö'gu
þakkkvf i, en það fyrstá sem
áberandi Var, var það að hann
bað úm vinnu, en. það háfði
háiin áldrei gcrt fyrr. Hami
fékk vinúuna. Eftir því sem
árin líðá hefur ofðið stöðug
bréyting- á svip haús og ihn-
ræti. Nú er hann kvongaður
og á eitt báfn. Oft heimsækir
hann vini síná í Bofstal og
héfv.r ágætt órð á sér fýrir
vinmi ’sína, því há'nn ér at-
vinhubílstjóri, en það ér vinna
fem full ér áf fiéistinguín.
Að ftsvgá sér vél.
Þáð hafá vérið rriörg Irk
‘tækifæri, þár séin Iíkámsíýti
háfá vafkið ándþjöðfélágúlég-
HEBLBRIGÐISMAL:
2. grein.
NYTT UTLIT. NYTT LIF.
Hvernig skurðlæknár gefa bjargað andlegu og
líkamlegu fffi fólks
heyfði ég "fólkið segja, íhikiði
ósköp er að sjá á henni and-
litið.“ Það var ekki mér að
kenna, ég var svona fætfcL Eg>
gat ekki að því gert. Eg fór ús
vagninum næst þégar Jiannt
nam staðar.“
i
vísindum halda því ekki fram,
að þótt þessx líkamslýti séu
læknuð, , þá lækni það spill-
ingu hugarfarsins en að öðl-
ast plastlækningu, gefi þó
sjúklingnum möguleika til að
haga sér eins og heilbrigður
maðui’. Til þess að gefa sjúk-
lingnum sem allra bezt tæki-
færi, þá vilja læknar nú byrja
plastlækninguna þegar börnin
eru ung, áður en nokkur and-
leg spjöll hefur af lýtunum
leitt.
í nokkur ár hef ég séð
nokkuð af þessum plastisku
lækningum og áhrif þeirra á
börnin, sem læknuð eru. Eitt
sjúkdómstilfelli gnæfir þó
hæst í huga mínum. Bai’nið
var munaöarlevsingi, því að
foreldi’ar þess voru horfnir
og hafði því verið komið fyrir
hjá miður góðu frændfólki
sínu.
í fyrsta sinn er ég sá hana
á leikvelli góðs nýtízkú skóla
noi’ður í landi, þá var liún ein-
angruð í einu horni vallarins.
Hún gat ekki tekið þátt í
leiknum, af því að hún gat
ekki endurtekið köllin eins
og fljótt og hin börnin. En í
þess stað sat hún þegjandi og
ein og var að lesa í bók. Eg sá
hana aftur inn í bekk, það var
munnlegur kennslutími og
kennarinn var að spyrja nem-
enduma um sögu sem þau
höfðu verið að lesa.
Kannski að litla stúlkan
hefði getað svarað, þó húh
væri fremur dauf andlega, en
hún hi’ökk frá þessari sær-
andi tilraun að segja það, sem
hún þurfti eða átti að segja,
frammi fyrir öllum bekknum.
Hún var ekki mállaus, en
var holgóma og með skarð í
vörinni.
höfðu heilsu og menntun og fór til borgarinnar. Hún
bar-nanna með höndum, sem
tóku hana að sér, og í þeirra
Þetta var tvöföld vansköp-
un. Henni Var naéstum ómögu-
legt að talá, og vörin sem var
klofin upp áð nefi, var mjög
ljót .
„ Þessi vansköpun, sem úti-
lokáði telpuna frá götunni og
leikvellinum, getur verkað á
tvennan hátt. Ef hún snýst
inn á Við, þá getur sál bai-ns-
ins orðið ákafléga ímyndunar-
rík ðg gi’éindin aukizt um ald-
urfrám.
En það gágnstæða getur
líka komíð fyrir. Ba rníð getúr
orðið séihþroská, datift og ó-
ÍuixðaVlegt, hvöi’tt\æggja
þétía ér jafn hættulegt.
Síðára éstandið hafði köfn-
io fvrir þetta barn. Hún Var
grónví íund, ög dágar hénnal’
Vofu sóíarláúsir. Hún háfði
énga un-íönúun eða sáú’na
lieiúíiliftást. Þkð voru émbæít;-
hópi voru menn sem höfðu
tíma og mannúð til að helga
þessu vesalings banii.
Spítalar fullir.
Vinna þeirra var áuðvitað
framkvæmd eftir stranglega
séttúm i’eglum. Én þetta voru
dugandi yfirvöld og líká fús
til áð fórná sér eins og beztu
föfeldrár fyrif bam sitt.
Og skólameistarinn reið á
váðið. Hann vissi, hvað illa
henni gekk í bekknum og áð
það var að kennar hennár
hræðilegu vansköpún. Hánn
séndi skýrslu til heilbrigðis-
og menntamálayfirvaldanná.
Þeir vissu brátt, að þetta
mundi valda mörgum upp-
skurðum, og þeir vissu líka að
spítalarnir sem þessar að-
gerðir urðu að fara fram á,
voru jcfirfullir.
En þeir héldu áfram, og
loksins komu þeir barninu í
plastspítala. Læknisaðgerð-
irnar voru langar, erfiðar og
ákaflega kvalafullar, fyrir 9
ára gamalt barn. Læknar
vilja gera læknisaðgerðina
áður en gómurinn og beinið
harðna í þessum vansköpuðu
stellingum og áður en barnið
er sér þess meðvitandi að það
er ólíkt öðrum börnum.
Aðgerðirnar tókust vel.
Eins og oft vilí til þegar um
holgóma börn er að ræða, var
beinbyggingin á milli aftara
hluta munnsins og nefsins
vansköpuð og várð að skafa
þetta, hreinsa og ummynda.
Þegar þetta er gróið, er nýr
gótnur láinn koma í staðinn
og hljómborð fyrir rétt tal.
Én hérmeð er ekki öllu Iok-
ið. Af því að barnið hafði
reynt að talá með vansköp-
uðum góminum og í’éynt að
knýja hljóðið í gegnum nefið
staðinn fyrir í gegnum
kom aftur seinna um daginn
með stói’an pakka. Barnið
sem var óvinveitt og tor-
tryggið er pakkinn var opnað-
ur, en nú sá hún fallegan
kjól með silkiböndurn ....
Barnið beið, Já, hún átti
að eignást þennan fallega kjól
þegar henni batnaði.
Barnið brosti, og fór að
reyna að segja „Þakka þér
fyrir“. Bamið hafði aldi’ei átt
falleg föt eða þekkt góðgjamt
fólk, sem gaf því gjafir. Hún
fékk löngun til að láta sér
batna, og vera í þessum fal-
lega kjól, og umfram allt
reyndi hún að segja frá því.
Hún fyrirvai*ð sig ekki
framar
Vlðhslda æskú sinni met*
morgunæíingum vil j
opinn glugga j
Áhugasamur Reykrikingúff
um heilsux’ækt hefur tekið sér
fyrir héndur að koma á. fratti*
færi við íslendiriga 'æfmga»
kerfi, sem ættáð er lárigt að,
allá léið austári frá IndiandL
Það er Bjarrii Svéirissðn..
sém þýtt hefur kehnsiúbók í
líkámsæfirigum, senx hlötið
hafa ‘mikla útbreiðslu utún.
Indlánds fyrst nú síðústú árin.
Hrejriingár þessara iíkáYSs*
æfingá era þó engán vegiúnt
nýjai’ af nálinni, því Hindúar
hafa notað þær í tvö þúsiiúdt
ár, sumir segja séx þúsurid ár.
Iþróttafrömúðir Vestúrlarida
an liug. Sérfræðingár í lækriá- ismenriií’híú a staðhúiú, semJ
munninn. Aðgei’ð lærði’a mál-
lækna vár því nauðsýnleg.
Aðgerðin fókst vel líkam-
lega. Barniá átti enga ætt-
ingjá ér heimsóttu hana, og
þegar öðrum börnum vóru
géfnar gjafir, þá fékk hún
ékkert.
Éiíúnanáskapui’mn jök á
gréfnju líéntíar. Húri rieitáði
að borðá, húri neitaði áð íútá
stúnda sig, og umfram allt
néitaði iiúh að 'gefa fra sér
no'kkui’t li'Ijóð. Þáð var áivar-
Iegásti háskinri.
Ein af kommurfi sérn hafði
tékið fnálið að sér kotri að
ridrðan, til að kthugá baihið
a sþítaiánuín.
sa
Þegár að plastik skurðlækn-
árriir höfðu lokið verki sínu,
eftir fáa mánuði, þá mundi
hún ekki lengur verða ljót,
tála slitrótt eða vera gremju-
full. Hún mun geta haldið á-
frám æskulífi sínu án þess að
fyrirverða sig. Þesi vanskapn-
aður og gallar vekja einskon-
ar meðvitund um skömm og
hræðslu hjá börnum. Þau læra
brátt að þau eru öðruvísi en
önnur börn.
Um það leyti sem þau verða
18 ára, verða þau ofsafengin
og óstöðug í rásinni. Eða þáu
bara láta undan óvissu sinni
og- hvei’fa iriri í hugárheim
ímyndunar sinnar.
Ung stúlka var á plastiska
spítalanum í Londoii sem var
að því komin að fá gert að
valbrá á andliti sínu. Valbrá-
in náði yfir alía vinstri hlið
andlitsins, allt frá enni og nið-
ur á höku. Aiidlitið var heil-
brigt á að líta og éftir aðgerð
sem tók 4 ár, var það ber-
sýnilegt að heilbrigð húð
mundi koma í staðinn fyrir
valbráná.
Hún vár hæg er Við hana var
talað. Aðgerðin liafði vérið
mjög erfið fyiir hana, og hún
vildi ógjarnan um haria tala.
Þetta var auðsjáanlega nokk-
ur hluti ástæðunnar — en
aðeiris íiokkur. TVenrit var
það sem kom heiirii til áð
fljótt og eðlilega. Hún vár
gift, ög er húri 'Vár gpurð,;
hvað maðurinli hénttkr héldi
ttm 'þetta ttýjá attdlit henfíar,
svaraði hún: „Hann fékkst
ekkert um hveniigég leit út.
Hann giftfet. ttTér éins og "ég;
vár, ög táíaði aldrei um það,“'
skgði 'hún rneð nokkúrri á-
hérziu í röddinni. ttúti Var þá
spurð, hvort það væri iiokkuð
Sem húii rriyiidi eftir áð hafi
sært liahu.
kVáJð; Vat áð,; -„Eg Var í sþofva'ghi, og þá'
kjmntust þessum æfirigum
þar, og komu þeim á frern-
færi hér í álfu.
Eittkúiú eru þessár æfitigár
notaðar af kottúna og
tlúa margar þeirra þvi, kci>
þær haidi sér ungum f ram ef t-
ir öllum aidri með þesstím
5 mín. æfingum á clag fýrir
ópnum glugga, sem helzt á hð
Sttúa rnóti sól, svo að Ííksminn
rijóti góðs af hvörú tvéggjá.,,
lofttnu og sólinHi imi Térð og
hreyfingarnar faT’á frárri.
Hér skai ekki fúllyrt fieiti:
um það, 'hve léri'gi konttr géta
háldið á'Sku'sinni'íneð þesátfin
íéfirigtritt, étt víst er þáð, áð
tiúin é.i'n fær mikíu áörkáð í
þessu efni sem öðra.
ÍkS. Indvei’ska náfnlð á.
æfitigákeríihu ér ..SUEtIA
:NAkí.ÁS'kÁltS“ ‘sem þýHír:
„K\Vðjá fil sólárinnar.“ kélrf-
íð er sett samán úr ýfhStím.
réfingtim í Vttgá iíkámsrriákt-
árikérfinú dg ’þrér g-érðái
éittiii'sMttftdhfiákéíK.