Tíminn - 28.01.1970, Blaðsíða 14

14
tTminn

MIÐV4 KUDAGUR 28. janúV
Brýnustu nauðsynjar verði undanþegnar
Framh al d af Ms . 1.
sé innlieimtur, skuíi taka upp peningakassa, sem auðvelt sé að stimpla
í öll skattskyld viðskipti. Var þessi breytingartillaga samþykkt með 19
atkvæðum gegn 17.
★ í nefndaráliti Þórarins og Vilhjálms eru færð að því rök að ríkis-
sjóður geti vel staðið undir þessum útgjöldum m. a. vegna þess að
söluskattshækkunin muni auka tekjur ríkisins um 265 millj. kr. um-
fram tollalækkunina, auk þess sem tekjuliðir voru á fjárlögum
mjög varlega áætlaðir. Iæks mimdi bætt innheimta á söluskattinum
auka tekjurnar.
Með þessum tillögum vildu
' Framsóknarmenn leggja áherzlu
á að draga úr mestu rangindunum
sem felast í stefnutoreytingu í
sikattamálum, þ. e. að láta sölu
, s'katit, jalfnan á öllum vöruim, koma
■ í stað tolla, sem leggist misjafnt
á vörurnar eftir mikilvægi iþeirra.
Með því að undanþiggja nokkrar
helztu lífsnauðsynjar söluskatti og
auka fjölskylduhætur væri bætt
aðlsitaða þeirra sem minnstar tekj-
' ur hafa. Einnig sé það ávinnimgiur
i fyrir landlbúnaðinn að undanþiggja
afurðir hans söluskatti en vegna
1 sívaxandí dýfltáðar hafi veriulega
' dregið úr solu ýmissa landhúnað
, arvara. Þá sé og þess að geta að
i með verðlækkun og auknum fjöl
i skyldubótum sé hamlað gegn hækk
un framfærsluvísitölunnar og þann
| ig stigið skref í þá átt að draga
• úr verðbólguvextinum.
, Með þessum ráðstöfunum, ásamt
i því að tengja skattvísitöluna við
< framfærtíluvísi'töluna, væru laun
1 þegum tryggðar no'kkrar kjarabæt
1 ur. Ef þessar ráðstafanir fengjust
j fram væri ekki eins mikilvægt
fyrir ,þá að knýja fram eins mikl
; ar kauphiækkanir og ella. Með
' þessu væri og stefnt að því að

SKiPAÚTGCRB RÍKISINS
M/s Herðubreið
fer vestur um land til ísafjarð-
ar 31. þ.m. Vörumóttaka mið-
vikudag oig fimmtudag tii Pat-
reksfjarðar, Táliknafjarðar,
Eíldudals, Þinigeyrar, Fllatieyr-
ar, Súgandafj arðar Biolungar-
víkur og ísafjiarðar.
draga úr verðbólguvextinum og
treysta gjaldmiðilinn. En hins veg
ar ef sölrJKkatt,urinn verði hækikað-
ur án þess að gera þessar ráð-
stafanir verði skammt til nœistu
gengisfellingar.
Þórarinn Þórarinsson talaði íyr
ir þessum breytingartillögum, en
auk hanis tók itil máls Bjöm
Pálsson, sem kvaðst vera hrædd
ur við það misræmi, em 9kapaðist
ef sölutskattur yrði felldur niður
af fiáki en ekki lainidbúnaðanvörum.
Halldór E. Sigurðsson sagði, að
þetta mál væri hið stærsta sem
frrn hefði komið nú á þessu
þingi. Með afgreiðslu þess kæmi
fram viðhorf stjórnmálaflokkanna
til hins almenna borgara. Kvaðst
hann hafa haldið að eftir að sam
þykki um aðil-d að EFTA lá fyr-
ir, hefði verið brýn nauðisyn að
búa íbúa landsins undir þá breyt
ingu sem aðildin hefði í för með
sér. En það hefði ríkisstjórnin
ekki gert, beldur hamrað á mis-
jöfnum skoðunum um málið í
þeim tilgangi að láta það hverfa
í skuigga þess mifcla stór-
máfe, sem söluiskattóbreyitingin
væri. Ófært væri að ráðast alltaf
á garðinn þar sem hann væri Isegst
ur, með gengisfellingum 1967 og
1968 og svo Js^kkun söluskatts
nú. Nota verði áðrar leiðir til
þess að afla ríkissjóði tekna en
að sækja þá til þeirra er minnst
hafi. Einnig talaði Vilhjálmur
Hjálmarsson og tók mjög í sama
streng. Þriðja umræða um máiið
fer fram kl. 21 í kvöld.
Samdráttur
Framhald af bls. 1.
Lopi og plata: hámark 72 tonn
1967, en 63 tonn 1968.
Bandframleiðslan náði há-
marfci 1966 — 503 tonn, en 479
tonn 1968, en kambgarnsframleiðsl
Sta Munið • /• januar rfsmenn Loftorku þorrablótið í félagsheimili Kópavogs, 31. kl. 20.00. Mætið stundvíslega.
Nefndin. .... i,
Þökkum innilega auðsýnda samúð viS andlát og jarðarför föður
okkar, tengdaföður og afa
Magnúsar Gunnlaugssonar,
fyrrum sérleyfishafa, Akranesi.
Gunnlaugur Magnússon Selma Magnússon
Inga Magnúsdéttir Reymar Snæfells
Anna Ellerts Sveinn Ellerts
Baldur Magnússon Ása Jónsdóttir
Leifur Magnússon Jolee Magnússon
og barnabörn.
Maðurinn minn, faðir okkar, tengdafaðir og afi,
Ámundi Ámundason,
bóndi Kambi, Flóa,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju, föstudaginn 30. janúar
kl. 1,30 e h.
Vigdís Hansdóttir,
börn, tengdadaetur og
barnabörn.
an jókst nokku'ð og ein-s fram-
leiðsla á ísl. ullangarni í ábreiður
og til dúkgerðar.
Dú'kar úr ull voni 102 þúsund
metrar 1968, en 195 þúsu-nd metr
ar 1966. Framleiðsla á öð-rum duk-
um jókst hins vegar nokkuð. Fram-
leiðsla á ullar- og stoppteppum,
ábreiðum, rúmteppum o. þ. h.
minn-kað-i úr tæplega 78.300 stykkj
um 1967 í rúml. 45.900 stik. 1968.
Ullargarn til prjónlesframieiðslu
minnkaði úr 3.244 tonnum 1965 í
1880 tonn áríð 1968.
Hampvörur og fiskinet
Mikill samdriáttur hefur orlðið
á framleiðslu neta fyrir togara —
sem var 85 tonn 1964, en aðeins 31
tonn 1968. Aftur á móti hefur
netaframleiðsla fyrir báta aukizt,
þótt heildarframleiðsla neta hafi
minmkað úr 96 tonmim 1964 í 56
tonn 1968.
Framleiðsla á garni og köðlum
úr gerfiefnum hiefur aiukizt veru-
lega, en minnkað úr hampi ýmiss
kona-r.
Skóframleiðslan hefur minnkað
Firam'leiðsla á karlmannaskóm
minnkaði úr 29 þúsund pörum 1964
í 12 þúsund 1968, á kvennskóm úr
21 þúsundi 1964 í 9 þúsund 1968,
og á barna- og unglingaskóm úr
19 þúsumdum 1964 í 11 þúsumd
1968. Framleiðsla á öðrum skó-
tegundum (inniskór, sportskór
o. fl.) jókst í 34 þúsund pör 1968,
en var árið á undan 31 þúsund en
23 þúsund 1964.
Fatn aðarf ramleiðslan
Vörutegundir í fatnaðarfram-
leiðslunni eru fjölmargar, og þró-
unin nokkuð misjöfn eftir tegund-
um, þótt magnið hafi minnkað í
meirihluta þeirra. Skulu hér tekn-
ar nokkrar vörutegundir þar sem
framleiðslumagnið er verulegt:
Karlmannaföt: 24 þúsund sett
1964, 26 þúsund 1965 en 20 þús-
und 1968. Stakir karlmannajakkar:
35 þúsund stk. 1965 en 25 þúsund
1968. Kvenkápur og frakkar: 12
þúsund stk. 1964 en 8 þúsund 1968.
Kvenfcjólar: 13 þúsund 1966 en 4
Jnisund 1968. Regnkápur og annar
regnfatnaður: 20 þúsund 1964 en
15 þúsund 1968. V-innufatnaður:
180 þúsumd stk. 1964, en 115 þús-
und 1968. Vinnuvetit]inigar: 256
þúsu-nd pör 1964 en 215 þúsund
1968. Nælonsokfcar kvenna 482 þús
und pör 1964, ekkert 1968.
Eins og áður segir hefur fram-
leiðsla nokkunra vörutegunda auk-
izt, og eins er tnagnið svipað ár
fná ári í einstafca tiliivifcuna.
Um aðra framleiðslu úr vefn-
aði, svo sem kerrupoka, svefn-
poka, bakpoka, tjöld og fleira,
gildir, að framleiðslumagnið 1968
er mun minna en það var á árun-
um 1965—1966, en yfirleitt meira
en 1964 (bakpokar þó undantekn-
ing, 1964 voru framleidd 1930
stk. af þeim en aðeins 400 1968).
Skinna- og leðurvöruframlciðsl-
an hefur frefcar aukizt en hitt hvað
flestar vörutegundir snertir, þótt
um minna framieiðslumagn sé að
ræða £ einstaka tilvikum.
Sama er að segja um efnavöru-
framleiðslu, en auk þess bættist
við þá framleiðslu 1968 kísilgúr-
ínn.
Hreinlætisvöruframleiðslan hef-
ur í flestum tilfellum minnkað, og
í sumum tilfellum mjög verulega.
Sama er að segja um framleiðslu
á sementi, steinsteypuvörum og
fleira þessháttar.
Málmvörur- og rafmagnstækja-
framleiðslan hefur með örfáum
undanitekningum dregizt mjög sam
an á þessu tímahili. Gildir það eink
um um ýmiss konar tæki í ihúðar-
hús og hin almennustu heimilis-
tæki.
Aftur á móti hefur ýmiss konar
plastvöruframleiðsla nokkuð aukizt
að magni til, þótt auðvitað séu
undantekningar frá því. An-nars
er framleiðslumagnið í þessarí iðn
grein nofck-uð breytilegt eftir ár-
um.
Prófkjör
Framhald af bls. 16.
kassa, sem merktur er flofcki þeim
sem hann raðaði á lista fyrir. Að
lokinni könnun gætu flokfcar síð
an fengið kassa sína og talið úr
þeim sjálfir og metið úrslit könn
unar eftir eigin reglum.
Annan hátt mætti ekki síður
hafa á — leggja könnunarseðlana
að lokinni röðun í einn og sama
kassa, en kjörstjórn teldi síðan og
toirti niðurstöður og skilaði siíðan
seðlum til flokka.
Eniginn kj'ósandi mætti að sjálf-
sögðu menkja nema á einn lista,
fremur en í almennum kosning
um. Á könnun, sem framkvæmd
væri með þessum hætti, er sá lýð
ræðisbiær, að hver kjósandi get
ur fcomið á kjörstað og beitt
áhrifum sínum á röðun þess lista,
sem hann vill styðja, án þess að
koma hans á kjörtaðinn sé auglýs
ing um það, hvar í flokki hann
standi.
Ef af þessari tilraun yrði, og
hún tæfcist vel, er ekki ólíklegt,
að þetta yrði fordæmi að fram
búðarskipan skoðanakannana eða
prófkjörs, sem jafnvel mœtti setja
um lagaramma og fela fram-
fcvæmdina yfiríkjörstjórnum.
Róbert ;
Framhald af bls. 16.
veitt mér ómetanlega hjálp öll
þessi ár. En það hlýtur að vera
erfitt fyrir eiginkonu að um-
bera þessar miklu fjarvistir frá
heimilinu, en oft hefur það ver
ið svo, að ég hef ekki verið
heima nema blánóttina.
— Iíver eru laun leikara?
— Ég er kominn með hæstu
laun en þau eru 24 þúsund
brúttó, en af þeirri upphæð er
e-kki hægt að framfleyta stórri
fjölskyldu. Þvá freistast maður
til að taka að sér aukastörf hjá
útvarpi og sjónvarpi og jafn
vel segja nokkur orð í auglýs
ingum, þótt mest af tekjunum
af því fari í skatta. Og þegar
maður hefur svo í þokkalbót ráð
izt í að koma þafci yfir fjöl-
skylduna, er afleiðingin sú að
skuldirnar hlaðast upp.
Vissulega væri æskilegt að
geta lifað af siinum föstu laun
um. Og það samræmist illa
leikarastarfinu að vera á hlaup
um milli vinnustaða til að geta
framfleytt lífinu. Flólkið, sem
kaupir miða dýrum dómum
á etoki að sjá þreytumerki á
þeim sem eru á sviðinu. En
það er oft erfitt að verjast
þeim, þegar dagurinn kannski
hefst á strangri æfingu hér í
leikhúsinu, síðan er farið nið-
ur í útvarp, þá í sjónvarpið og
svo rétt nær maður aftur hing
að til að leika.
Óneitanlega finnst mér leik-
arasta%fið lágt launað þegar
tekið er tillit til þess að það
er listrænt starf, sem krefst
séihæfni, og þess andlega slits
sem því fylgir.
— Hefur þú hugsað um að
grípa til einhverra ráðstafana
vegna slæmra kjara?
— Vissulega hefur það
hvarflað að mér, þótt langt sé
frá að það sé vilji rninn eða
mig langi til þess. Kannski ég
fari að dæmi annarra og fari
burt af landinu. Ég hef hugs
að mjög alvarlega um það og
er að afla mér upplýsinga um
eitt og annað því viðkomandi.
— Kæmirðu til með að starfa
sem lei'kari erlendis?
— Það gæti hugsazt, og þá
helzt í Þýzkalandi, en ég hef
gott vald á málinu vegna þess
að móðir mín er þýzk. Fyrir
nokkrum árum fékk ég atvinnu
tilboð frá tveimur leikhúsum í
Þýzkalandi. Þá var ég með ung
börn á heimilinu, eins og
reyndar ennþá, og því ekkert
spaug að fara að rífa sig upp
og flytja til annars lands, enda
var afkonian toetri þá en nú.
Ég toýst við að mér standi enn
til tooða atvinna í Þýzkalandi.
En úhætt er að segja að kjör
leikara þar eru gjörólík því
sem þau eru hér.
Brottflutningur fólks er allri;
þjóðinni viðkvæmt mál, og það;
er leiðinle^t að þurfa að tala
um þetta. Æskilegast væri að;
allir landsmenn gætu lifað
m'annsæimandi iífi, en þyrftu
ekki áð neyðast til að flytja af
landinu til að fá viðunandi
kjör.
En það verður eithvað að
gerast. Ég get t. d. ekki látið
það eftir mér eftir 25 ára starf!
sem leikari að vera enn að;
safna skuldum. Það er íþrótt,
sem mér finnst að maður á'
fimmtugsaHdri aaitti ekki að!
þurfa áð iðka. ■
— Gœtirðu hugsað þér að;
fara buitt og tatoa upp anaaði
starf en leMist?
— Ég veit það elkfci. Hvað
eiiga mienn að gera ef þeir;
nieyðaist til að gefast upp. Mig'
iiangar eklki til alð hælttia eða
fara biurt.
En ileikarar enu hreinit efcki í;
þeirri aðstöðu að geta svindlað'
lundam sfcatlti, frelfcar en margirj
aðrir. Oig það er ekki hægt að
sætta siig við það til eilEfðar að j
bonga fjTÍr stóru stoattsvikar*
ana.
Viðræður olkkar Rlótoerts hafa
orðið alvariliegar og sýna
glöggt að ýmislegt fer aflaga
í ofcfcar faigra lamdi, ef við get-!
nm ekki einu simti búið vel að;
hezbu listamönnum okfcar. En,
við víkjum að sfeemimtilegra;
umræðuefni.
— Sljön er söigu rífcari, segir;
hann, þegar ég spyr hiann um;
Gýaldið eftir Miller, sem frum-;
sýint verður á fimtotudáigsibvöM,;
og Mutverk haras í leifcnnra. j
— JS, ég er hriifínn af MMer.>
Hann er tninn maður. Hann er|
svo manneskjutegur. Kannskii
er það vegna þess að vanda-
málin, sem hann fcékiur til með- ;
fierðar eru jvo nærtæfc og raun-,
venulieg, og það er svo margt!
sem höfðar til mannö í leikrit-!
um hans.
Ég er yfírleitt hrifaari af nú-;
tlím’ahöfiundum'. Tefc t. d. Miler ;
fram yfir Shakespeare.
Það hefiur lífca sýnt sig að
verlk hans sfcírsfcota til fólks
hér. Hann á hér stóran hóp
aðdáenda og hafa leikrit hans
verið vel sótt og géður róm-
ur að þeim gerður. Þess vegna
hafia einmitt mörg leifcrit hans
verið sýnd hér.
— Þú hefur kannski leikið i
þeim flestum?
— Ép var í þremur, Sölumað-
ur deyr, f dteiigluinni og Horft
af Brúnni.
— Áttu eftirlæiti'sh'lutverfc?
— Nei aðeins hlutverkið sem
ég vinn að í það og það skiptið.;
En Mutverk eru mismunandi:
góð og skemmtileg.
— Ætlarðu að halda leik-!
afimæilið hátíðlegt?
— Það verður efckert til-
stand. Ég býð í hæsta lagi kon
unni út að borða. Þegar við
Baldvin og Gunnar áttum tutt-
ugu ára leikafmiæli fórum við
með konum okkar í Naustið og
áttum indæla kvöldstund. Hve.r!
veit nema við gerum það afitur?
S.J.
'ugfýsiðíT ímammi
4 j||D> 1ý

— PÓSTSENDUM —