Tíminn - 05.04.1970, Blaðsíða 7

8UNNTTDAGUR 5. «prfl 19701
Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Fnam&vœmdastjárl: Krtstján Benedlktsson. Ritstjórar: Þórartnn
Þórarinsaon (áb). Andés Krlstjánsson, Jón Helgason og Tónm*
Karlsson. Anglýslngastjóri: Steingrtmur Gíslason, Rttstjórnar-
skrtfstofnr 1 Edduhúslnu, símar 16300—18306. Skrifstofur
Bankastrætl 7 — AígreiBslustml: 12323 Auglýstngaslml: 19523.
ABrar sfcrifstofur stml 18300. Áskrifargjald kr. 165.00 á mán-
uCl, lnnanlands — í lausasöln kr. 10.00 elnt. - Prentsm. Eklda bf.
Verðgæzlufrumvarpið
var sýndarmennska
í hinm ágætu ræðu, sem Ólafur Jóhannesson, formað-
ur Framsóknarflokksins hélt, þegar hann setti aðalfund
miðstjómarinnar, minntist hann m. a. á verðgæzlumál-
tn. Þar sem þau mál hafa verið mjög á dagskrá að und-
anfömu, þykir rétt að birta orðréttan þann kafla ræð-
ramar hér á eftir
„Þegar ráðherra fylgdi fmmvarpinu úr hlaði, gat hann
þess ekki einu orði, að sumir þingmenn stjómarliðsins
væra því andvígir og ætluðu að greiða atkvæði gegn þvi
Nú eftii á segist hann þó hafa vitað um það þá. Við
þessa urnræðu lýsti ég því þegar yfir, að ég gæti ekki
fyigt þessu frumvarpi eins og það væri úr garði gert
Sum ákvæði framvarpsins vom blátt áfram fáránleg,
nánaist hiægileg, svo sem t. d. það að fyrirtæki, sem
gerðu með sér samning um óleyfilegar samkeppnis-
hömlur áttu að senda þá inn til verðgæzlunnar. Hvenær
hafa menn heyrt um það, að þeir, sem aetla að fremja
iögbrot, skýri yfirvöldum frá því fyrirfram? Einnig var
gart ráð fyrir því, að verðgæzluyfirvöld tækju upp samn-
inga við þá, sem brotlegir yrðu. Ný stefna það. Og sfð-
ast kom svo rúsínan í pylsuendanum. Lögin áttu ekki
að koma til framkvæmda fyrr en tólf mánuðum eftir að
Alþingi hefði afgreitt þau. Ég gat þess einnig í þessari
ræðu minni, að vera kynni, að á frumvarpinu mætti gera
þær breytingar, að ég gæti á það fallizt. Þar með opn-
aði ég dyr, ef vilji var tfl samstarfs. Það sá meira að
segja Morgunblaðið og gat um. En hvoriri forsætisráð-
herra né viðskiptamálaráðherra né nokkur af þingmönn-
um stjómarliðsins hafa nokkru sinni rætt neitt um þetta
mál við mig. Og mér er ekki kunnugt, að þeir hafi
rætt það við nokkum Framsóknarþingmann. Lýsa slík
vinnubrögð miklum áhuga hjá flutningsmönnum máls,
sem jafnframt segjast hafa frá upphafi vitað, að öriög
þess væm undir Framsóknarmönnum komin? Nei, sann-
leikurinn er sá, að þetta fmmvarp var aldrei annað en
sýndarmennska, opið í báða enda, flutt til þess að friða
og blekkja. Verzlunarstéttinm var sagt, að í því fælist
raunverulega afnám verðlagseftirlits, og sennilega hefur
hún trúað því, og ekki gert sér grein fyrir hinum langa
gildistökufresti. Launastéttinni og öðrum, sem ekki vilja á
þessum tímum sleppa verðlagseftirliti, var bent á að
þetta ætti ekki að koma til framkvæmda fyrr en eftir
ár, og að eftir sem áður væm í því allar heimildir tiL
verðlagseftirlits, ef vilji væri til að beita þeim. Sannleik-
urinn er sá, að samkvæmt frumvarpinu var hægt að
draga úr eða sleppa að mestu öllu verðlagseftirliti alveg
eins og hægt er eftir núgildandi lögum en það var líka
eftir því hægt að halda uppi verðlagseftirliti með svip-
uðum hætti og nú er gert. Sannleikurinn er sá, að þetta
frumvarp var tvinnað af tveim þáttum — klókindum
Bjama Benediktssonar og fljótaskrift Gylfa Þ. Gísla-
sonar. Það var náttúrlega útilokað, að Framsóknarfldkk-
urinn gæti fylgt þessu frumvarpi, eins og það var úr
garði gert og að því staðið.
Hitt er svo vafalaust rétt, að það þarf að lagfæra ýmsa
annmarka á verðgæzlunni. Það mál emm við sem áður
reiðubúnir að skoða af fullri sanngirni. Og vitaskuld er
æskilegt, að hér skapist sem fyrst það jafnvægisástand
í efnahagsmálum, að ekki þurfi á neinu opinb'"”u verð-
lagseftiriiti að halda.“
Eins og fram kemur í þessum orðum Ólafs Jóhannes-
sonar hefur Framsóknarflokkurinn verið fús til við-
ræðna og samstarfs um þetta mál, en eftir því hefur
ekki verið leitað. ÞÞ.
TÍMINN
ERLENT YFIRLIT
Hin nýja rfkisstjórn Rumors
getur orðið ótraust í sessi
HéraSsstjórnarkosningarnar í vor eru henni hættulegar
MARIANO RUMOR
arfcreppa, sem lauk þannig um
UM SÍÐUSTU helgi lauk
stjóraarkreppu á Ítalíu, Sem
hafði staðið í næstum tvo mán-
uði. f hinni nýju etjóm eiga
sæti f'jlltrúiar þeirra CLokka,
setn lengistam hafa verið við
stjórn síðan 1063, en samvinna
þeirra hefur gengið imjög erf-
iðlega sfðustu tvö árin eða
síðan þingkosningar fóru fram
árið 1068.
Þessir fiokbar em Krisfilegi
fiokkurinn, siem hefu-r 7 ráð-
herra í nýju stjórninni, Sosial-
istar, sem hafia 6 ráðherra,
Sös i aldemobratar, sem hafa
þrjá ráðherra, og Lýðveldis-
flokburinn, seim hefur einn ráð-
herra.
Samstarf þessara flokka
hófst 1963, þegar flokkur
Sosialista, sem var undir fior-
usta Nenniis, rauf þá sam-
vinnu, sem verið hafðí við
kommúnista, og myndaði stjórn
með áðurgreindum þremur
flokbum. Sú stjömarsamivinaa
leiddi m. a. til þess, að Sosial-
istar og Sosi aldetmókratar sam-
einuðust i einn flokk. f þiog-
kosningum, sem fiónu firam vor-
ið 1968, beið þessi sameinaði
fiokkur mokkurn ósigur, en
Kristilegi flokkurinn og bomm-
únistar unnu á. Ósigurinn varð
til þess, að ágreiningur reis í
hinum sameinaða flobki, sem
laub með ’því, að hann Iklofnaði
afitar síðastl. sumar. Vegna
þessa ágreinings, varð þátt-
taba Sosialista í nýnri stjóm
með Kristilega floíkkiium
miklum erfiðleibum bundin,
því að stór hluti þeirra baus
samistarf við fcommúnisba.
Svipað gilti um vinsitri arm
Kristilega flofcfcsins. Þó tókst
Mariano Rumor, sem var einn
af hinum kyrrlátari leiðtogum
Kristilega flokksins, að fcoma á
st jóm arsamstarfi Kristilega
flófcfcsins, Sameinaða eosial-
AobkSins og Lýðiveldisflofcfcsins
í desemlber 1968. Sú stjóm
fclofinaði síðasti. sumar og hef-
ur minnihlutastjóm Bumors
farið með völd síðlan. Hún áitti
jafnan í vök að verjast og baðst
lau'snar fyrir þnemur mánuð-
um. Siíðan hefiur staðið stjórn-
EMDALHA NENNI
■III—■■W L—■
seinustu helgi, að Rumor tókst
að mynda samsteypustjóm,
eins og áður segir. Langflestir
náðherramir í henni era þeir
sömu og áitta sæti í fyrri sam-
steypustjóm.
ÞÓTT ágreÍÐÍngsefini flokk-
anna væra mör g, vora það eink
um tvö, sem erfitt neyndist að
jafna.
Annað þesisara mála var við-
horfið til kommúnista. Sosialist
ar vildu áskilja sér rétt til sam-
starfs við þá í hóraðsstjórnum
og sveitarstjómum. Þessu vora
bæði kristilegir domokratar og
sosialdemokratar andvfgir. AB
lofcum néðist samkomulag um
það, að Stjórnarfiloikbarnir
skyldu efcíki vinna með bomm-
únistam í héraðs- og sveitar-
stjórnum, þar sem þeir hefðu
samanlagt meirihluta. Þetta
lagði hins vegar ekiki þá
skyldu á herðar viðkomandi
fulltrúa stjórnarflokkanna, að
þeim bæri að vinna saman.
Samkomulagið þykir þvi óljóst
og hvergi næari útilokað full-
bomlega, að, ekbi verði haft
Samstarf við kommúnista.
Annað erfiðasta deilumálið,
var hjónaskilnaðarmálið. Fall-
trúadeild þingsins hefur sam-
þykkt lög, sem heimila hjóna-
skilnaði, og það hefur þegar
verið samiþykkt við 1. umræðu
í öldungardeildinni. Kristilegi
flokkurinn hefur mjög beitt sér
gegn þessu máli og þó einkum
eftir að páfinn snerist opinber-
lega á mióti því. Þó hefur flobk
urinn ekki viljað fallast á, að
þjóðaratkvæðagreiðsla færi
firam um máiið, eins og Sosial-
istar höfðu gert tillögu um.
Eftir langar viðræður náðist
loks sambomulag um, að sér-
stök nefnd ræddi um málið við
páfa, og að Nenni, hinn gamli
leiðtogi Sosialista, væri einn af
niefndanmönnum. Afstaða flokk
anna til málsins verður eftir
sem áður ótoundin og verður
því að telja líklegt að málið
nái framgangi.
ÞAÐ mun hafa átt meginþátt
1 því, að sambomulag náðist um
Stjórnarmyndun, að forsetinn
hafði ábveðið að efna til kosn-
inga að öðrum bosti, þótt rúm
þrjú ár væra eftir af kjörtíma-
bilinu. Stjórnin mun samt
ebki alveg losná við kosningar,
því að í vor munu fara fram
héraðsfcosningar, sem geta
orðið sögulegar. Það getor
haft veraleg áhrif hvernig þær
fiara. Ef Sosialistar tapa fylgi,
munu þeir verða ófúsari til að
halda stjiórnarsamstarfinu
áfiram. Vinni Kristilegi flokkur
inn á, mun hann verða fúsari
til að láta fara fram þingkosn-
ingar. Fáir þona því að sipá
hinni nýjv ríkisstjórn langra
lífdaga fyrr en séð er, hver úr-
slit héraðsstjórnarkosninganna
verða, og hvernig samstarfi
flokkanna verður háttað í hér-
aðsstjórnunum.
Stjórnmálaástandið á ítaliu
mun þvi halda áfram að vera
ótryggt, a.m.k. næstu mánuð-
ina. Þ.Þ.