Tíminn - 09.08.1970, Qupperneq 9

ÍUNNUDAGUR 9. ágúst 1970.
TIMINN
9
ÍMÍMt
Útsefandi: FRAMSÓKNARFLOKK.URINN
í'ramkvæmdastjóri: Kristján Benediiktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Tómas
Karlsson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gíslason. Ritstjórnar-
skrifstofur i Edduhúsinu. símai 18300—18306 Skrifstofur
Banfcastræti 7 — Afgreiðslusimi 12323 Auglýsingasími 19523.
Aðrar skrifstofur sími 18300. Áskriftargjald kr. 165,00 á mánuði,
innanlands — t lausasölu kr. 10,00 eint Prentsm. Edda hf
Fundahöld Ólafs
Jóhannessonar
Ólafur Jóhannesson, formaður Framsóknarflokksins,
hefur í sumar haldið fundi víðs vegar um land og rætt
þar stjórnmálaviðhorfið og stefnu Framsóknarflokksins.
Fundir þessir sem eru öllum opnir, hafa verið fjölsóttir
og hafa vakið athygli. Eftir framsögu Ólafs Jóhannesson-
ar eru frjálsar umræður á þessum fundum og umræður
hafa oft verið fjörugar, en Ólafur Jóhannesson svarar
öllum fyrirspurnum, er fram koma á fundum þessum.
Hér er um nýmæli að ræða, að formaður stjórnmála-
flokks hafi svo tíða fundi og svo víða á einu misseri, en
Ólafur mun í sumar heimsækja öll kjördæmi landsins
og halda þar fundi. í þessari viku verður Ólafur Jóhann-
esson á ferð um Norðurlandskjördæmi eystra og talar
á þremur fundum. Annað kvöld, mánudagskvöld, held-
ur hann fund á Akureyri, á þriðjudagskvöld á Húsavík
og á fimmtudagskvöld á Þórshöfn.
Skoðanakannanir utii
framboð til Alþingis
Kjördæmisráð Framsóknarflokksins í hinum ýmsu kjör-
dæmum landsins eru um þessar mundir að undirbúa eða
efna til skoðanakannana um röðun manna á framboðs-
lista fyrir næstu alþingiskosningar. Skoðanakönnun
Framsóknarmanna í Austurlandskjördæmi hefst á morg-
un, mánudag, og 29. ágúst hefst skoðanakönnun í Norð-
urlandskjördæmi eystra. Skoðanakannanir hafa þegar
farið fram í tveimur kjördæmum, Norðurlandskjördæmi
vestra og Vestfjarðakjördæmi, og í hinu síðarnefnda hef-
ur framboðslisti Framsóknarmanna við næstu alþingis-
k&sningar þegar verið ákveðinn. í öðrum kjördæmum er
unnið að undirbúningi skoðanakannana og er sá undir-
búningur þó algerlega unninn án tillits til þess, hvort
núverandi ríkisstjórn treystir sér til að sitja út kjör-
tímabilið eða lætur kjósa í haust. Framsóknarmenn um
allt land eru sigurvissir og reiðubúnir til kosningabar-
áttu.
Sögulegir atburðir
Tveir merkir atburðir hafa gerzt á sviðí alþjóðamála 1
vikunni, sem leið. Annar atburðurinn var undirritun
griðasáttmála milli Sovétríkjanna og Vestur-Þýzkalands,
en endanlega mun hann þó ekki ganga í gildi fyrr en
náðst hefur samkomulag um framtíðarstöðu Vestur-
Berlínar. Það ætti að greiða fyrir lausn Berlínarmálsins,
að slíkur samningur er fyrir hendi, og mun taka gildi
samtímis og það mál leysist. Hér hefur því vonandi ver-
ið stigið stórt spor til bættrar sambúðar í Evrópu. Hinn
alburðurinn var vopnahléið milli ísraels og Egyptalands,
sem gekk : gildi í fyrrinótt, en Jórdanía mun brátt ger-
ast aðili að því. Þetta vopnahlé gildir að vissu ekki nema
til 90 daga, en vonandi nýtist sá tími vel til að koma á
framtíðarsamningum milli Araba og ísraelsmanna.
Grundvöllur slíks samkomulags er fyrir hendi, þar sem
er ályktun Öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna frá því í
nóvember 1967. Þ-Þ-
CLAIRE STERLING:
Gerír mannf jölgun og men
ólíft á iörðinni um aldamót?
-
Rómaborg, 23. júlí 1970.
ÁHRIFAMÖNNUM fjöl-
margra gagnólí'kra þjóða eins
og Bandaríkjamanna, Breta,
Frakka, Þjóðverja, ítala, Svía,
Tékka, Sovétmanna, Indverja
og Japana, er allt í einu orðin
ljós yfirvofandi hætta, ægi-
legri en nokkur öiinur, sem
mannkynið hefur áður komizt
í kynni við. Sérfræðingamir
nefna þetta allsherjaröngþveiti,
hástig mistaka mannkynsins
frá upphafi. Þeir lýsa þessu
með margvíslegum og stundum
miður skiljanlegum hætti, en
allir virðast þeir þó vera að
reyna að láta það álit í ljós, að
’fyrr en varir renni sá dagur
upp, að jörðin geti ekki fóðr-
að það fólk, sem á henni lifir.
Jarðarbúar verða orðnir 7
milljarðar um aldamótin
næstra, eða tvöfalt fleiri en þeir
eru nú. Þeir hafa ekki nóg að
borða. Helmingur jarðarbúa
sveltir nú þegar, og búizt er
við, að 4 eða 5 milljarðar svelti
af þeim sjö, sem á jörðinni búa
um næstu aldamót. Þegar þar
er komið brestur jarðarbúa
elnnig lífvænlegt umhverfi,
-.jafnvel þó að miðað sé við þær
lágu kröfur, sem við gerum
nú.
50 þúsund hinna efnameira
kunna að búa saman í hverjum
skýjakljúf, en fátæklingarnir í
steinbúrum, sem teygja sig um
meginlöndin þver og endilöng.
Verulegur skortur verður á
görðum, baðströndum, skógum
og óbyggðu landi til að flýja til
undan áþján þéttbýlisins, og
geðlæknar anna ekki að sinna
ððrum en þeim, sem loka verð
ur inni. Ef til vill verður ekki
nægilegt rými til frjálsra ferða
mannanna. Þá kann að bresta
bæði nýtilegt andrúmsloft og
drykkjarhæft vatn.
SUMUM Bandarikjamönnum
kann að koma á óvart að þetta
eigi við okkur öll, — mannkyn
ið sem heild. Þeim hættir til
að halda, að Bandaríkjamenn
séu þeir einu, sem misbjóða
náttúrunni. Hitt er reyndar
staðreynd, að Zuriohvatn er
jafn steindautt og Erie-vatn, og
áin Rín en mengaðri en Hud-
son-áin. Sænskir skógar visna
undan regni, sem flytur þeim
brennistein sunnan frá Ruhr.
Japanir, Finnar og Hollending-
ar verða fárveikir af að eta
kvikasilfurmengaðan skelfisk.
Styrjan í Kaspíuhafinu þverr
og með henni hverfur kavíar-
inn frægi. Súrefnisínnihald
Eystrasalts þverr geigvænlega
ört, meðalævi Mílanóbúa er
þremur árum styttri en meðal-
ævi annarra ftala vegna meng-
unar í andrúmsloftinu, oo Ti-
berfljót er sums staðar svo
eitrað, að fiskur héldi þar ekki
lífi lengur en stundarfjórðung.
HRYLLINGSSÖGURNAR eru
miklu fleiri og óðar en varir
gerast aðrar sögur, sem era
eins uggvænlegar eða verri.
Stfílur í stórfljótum valda jarð
skjálftum, eyðimörkin sækir
lálaust á ofnytjuð beitilönd,

gáleysislegt fikt mannsins við
andrúmsloftið veldur nýrri ís-
61d, höfin verða lífvana og
flóð svelgja heil meginlönd.
Hervirkin, sem við erum að
byrja að veita athygli, verða
orðin tvöfalt meiri að þrjátíu
árum liðnum, þegar tvöfalt
fleira jarðarbúar berjast um
mat og v-atn, saurga, hrúga upp
úrgangi, nota brennsluoliu og
neyta iðnvarnings, dreifa eitr-
uðu lofti og valda ærandi
hávaða þegar þeir þjóta um
hnöttinn þveran og endilang-
an í bílum og háloftaþotum.
ALLT ER þetta svo miklu
meira og geigvænlgera en sam-
svarað getur vanburða hug-
myndum okkar um vandamál,
að sérfræðingarnir era í vand-
ræðum með að koma orðum að
því. Enginn veit í raun og veru
enn, hve umfangsmikill voðinn
er, alþjóðaráðstefnur eru í
þann veginn að hefjast og ná-
kvæmar athuganir í tölvum eru
enn á undirbúningsstigi.
Ea voðinn er greinilega
miklu meiri en svo, að skyndi-
ákvarðanir í örvæntingu geti að
haldi komið, og gætu auðveld-
lega gert illt verra, þrátt fyrir
góðan ásetning. Einnig er hér
um alltof umfangsmkinn voða
að ræða til þess að nokkurt aft
urhvarf til náttúrunnar geti
komið að haldi. Ósennilegt er,
að 7 milljarðar manna geti
leyst vandann með því að út-
rýma tæknimönnunum og
rækta tómata í gluggakistum.
Voðinn er einnig allt of
mikill til þess að takmörkuð-
um hópi auðugra iðnaðarþjóða
sé trúandi til að afstýra hon-
um. Framferði þeirra til þessa
hefur tæpast aflað þeim ótak-
markaðs trausts hinna þjóð-
anna, þar sem hina sveltandi
milljarða er að finna. Umfram
allt er vandinn allt of mikill til
þess, að ein þjóð geti við hana
VeriS aS slæða upp fisk, sem drepizt hefur af mengun í ánni Rfn.
ráðið, hversu auðug, máttug,
félagslega sinnuð, sakbitin,
náttúruunnandi og tæknivædd
um fram aðrar þjóðir sem hún
kann að vera.
LÍTUM til dæmis á Eystra-
salt. Þetta er grunnt og straum
lítið innhaf og sundið út í At-
lantshaf svo þröngt, að þrjá-
tíu ár tekur að skola öllum
sjónum úr því þangað út og
endumýja hann. Eystrasaltið
er sjúkt, blandað verksmiðju-
úrgangi og sorpi frá mannabú-
stöðum í löndunum sex, sem
að því liggja, Danmörku, Sví-
þjóð, Þýzkalandi, Póllandi,
Finnlandi og Sovétríkjunum.
Þarna flýtur mikað af úrgangi
frá skemmtiferðaskipum, sjór-
inn er mengaður kvikasilfri,
sem vindar bera hvaðanæva að
úr Evrópu og DDT alls staðar
að, og til og frá er olíubrák
frá flutningaskipum og tank-
skipum, sem um hafið sigla.
Eystrasaltið gæti orðið eyði-
leggingunni að bráð á einni
nóttu. Einn rúmmeter af
brennsluolíu getur dreift sér
um heilan ferkílómeter hafflat
ar á einum eða tveimur dögum.
Ef risaskip færist á Eystrasalti,
gæti allt sjávarlíf tortímzt og
afleiðingarnar á andrúmsloftið
væru óútreiknanlegar. hvað þá
á efnahag og afkomu strand-
ríkjanna sex, sem i búa meira
en 300 milljónir manna. Þrátt
fyrir þetta halda tankskipin
áfram að sigla um þetta haf
þar til stjórnir strandríkjanna
sex koma sér saman um að
banna þau. Og jafnvel þó að
undir þann leka væri sett er
eftir að glíma við framburð
ánna frá löndunum sex og
hina hvikulu og svikulu vinda.
EF til vill verður eitthvað
gert til að bjarga Eystrasalti.
en þörfin á því var þáð eina,
Framhald á bls. 14.