Morgunblaðið - 02.12.2005, Blaðsíða 14

14 FÖSTUDAGUR 2. DESEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
á morgun
FISKISKIP ríkja Evrópu-
sambandsins, sem hafa
leyfi til að veiða 3.000 tonn
af karfa á afmörkuðum
svæðum í íslenskri fisk-
veiðilögsögu á þessu ári,
hafa veitt verulegt magn af
öðrum tegundum, einkum
þorski og ufsa. Skipin hafa
veitt 1.150 tonn af karfa það
sem af er þessu ári, en sam-
anlagður afli þeirra í þorski
og ufsa er tæp 650 tonn sem
er tæplega 40% heildarafl-
ans, sem er um 1.900 tonn.
Þar af er þorskaflinn 314
tonn og ufsaaflinn 334 tonn.
Frá þessu er sagt á heimasíðu
LÍÚ.
Samkvæmt reglugerð sem gefin
var út í ár og gildir um þessar veiðar
hafa tiltekin skip innan Evrópusam-
bandsins leyfi til veiða allt að 3.000
tonn af karfa á afmörkuðum svæðum
hér við land frá 1. júlí 2005 til ára-
móta. Skipin sem stundað hafa þess-
ar veiðar eru frá Bretlandi og Þýska-
landi, en einungis fimm skipum eru í
senn heimilaðar veiðar. Í reglugerð-
inni segir að sá meðafli sem fæst
dragist frá karfakvótanum. Kveðið er
á um að ef meðafli í öðrum tegundum
en langhala fari yfir 10% í hali skuli
þegar í stað farið á annað veiðisvæði,
ekki skemur en 5 sjómílur frá þeim
stað sem meðaflinn fékkst eða á
svæði þar sem dýpi er annað en á
slóðinni þar sem meðaflinn veiddist. Í
reglugerðinni segir einnig að ef
þorskur veiðist, þá skuli skipin flytja
sig með sama hætti og er það án tillits
til þess um hve mikið magn er að
ræða.
Áskilið er að veiðieftirlitsmenn
Fiskistofu séu um borð í skipunum
sem þessar veiðar stunda og ber
skipstjórum skipanna að hlíta fyrir-
mælum þeirra hvað þetta varðar. Í
reglugerðinni er einnig ákvæði þess
efnis að eftirlitsmaður Fiskistofu
skuli tryggja að farið sé að öllum
reglum sem í gildi eru
hverju sinni um veiðar í
efnahagslögsögu Íslands og
veita upplýsingar til ís-
lenskra yfirvalda um veið-
arnar.
Þrátt fyrir ákvæði reglu-
gerðarinnar um að til sér-
stakra aðgerða skuli grípa
sé þorskur í meðafla, þá
virðist ekki hafa betur tekist
til en svo að þorsksveiðin er
16,5% heildaraflans og aðr-
ar tegundir en þorskur eru
22,6% meðaflans, þar af er
ufsaaflinn 17,6%. Alls er
hlutfall meðafla af heildar-
afla skipanna tæp 40%, eða 743 tonn.
Friðrik J. Arngrímsson, fram-
kvæmdastjóri LÍÚ, segir nauðsyn-
legt að taka reglugerðina sem í gildi
er um þessar veiðar til endurskoð-
unar, því augljóst sé að hún nái ekki
markmiði sínu um að koma í veg fyrir
þorskveiðar ESB-skipanna. Segir
hann að gildandi reglur um að skip
verði að færa sig um 5 sjómílur frá
veiðislóð þar sem þorskur hefur
veiðst, eða meðafli sé meiri en 10%,
séu ekki að virka. Friðrik segir ótækt
að ESB skipin geti komist upp með
að veiða á fjórða hundrað tonn af
þorski á þessu ári á þeim grundvelli
að þau séu á karfaveiðum.
Morgunblaðið/Helgi Garðarsson
Fiskveiðar Þýzkir og enskir togarar hafa landað afla
sínum á Eskifirði undanfarin ár og hann hefur síðan
verið sendur utan í gámum.
Veiða þorsk í
skjóli karfakvóta
GÓÐUR gangur er á framkvæmd-
unum við hina nýju frystigeymslu
Síldarvinnslunnar hf. í Neskaups-
stað. Búið er að steypa grunn og
búið er að leggja snjóbræðslu undir
gólfið og gera klárt fyrir gólfplötu,
en reiknað er með að hún verði
steypt um næstu helgi.
Nemendur í 9. bekk Nesskóla
fengu það verk að einangra gólf-
plötuna fyrir frystiklefann. Að sögn
Jóns Grétars hjá ÍAV fengu þeir
krakkana ásamt foreldrum sínum
til að vinna þetta í fjáröflunarskyni
fyrir ferðasjóð skólaferðalags
þeirra. Verkið tók mjög stuttan
tíma, talsvert styttri en verktakinn
reiknaði með enda mátti vart á milli
sjá hvorir stæðu sig betur, foreldr-
arnir eða börnin. Áætlað er að
geymslan komist í notkun þann 1.
febrúar 2006 og miðað við fram-
gang mála nú eru góðar líkur á að
sú áætlun standist.
Byggingar Teikning af nýju frystigeymslunni sem Síldarvinnslan í Nes-
kaupstað er að reisa. Hún með bláu þaki innan við eldri geymslu.
Frystigeymslan á áætlun
ÚR VERINU
Sá
sem selur
virðingu
sína er
fátækari
en fátækasti
öreigi
landsins
FRANSKIR dómstólar brutu ekki á
tjáningarfrelsi fjölmiðla þegar þeir
dæmdu ritstjóra og blaðamann til að
greiða sektir fyrir að birta dómsskjöl í
máli áður en það kom fyrir dóm, sam-
kvæmt nýlegum dómi Mannréttinda-
dómstólsins í Strassborg.
Franskir dómstólar töldu að með
birtingu skjalanna hefðu Serge July
ritstjóri og Patricia Tourancheau
blaðamaður brotið gegn rétti tveggja
einstaklinga á að vera taldir saklausir
þar til sekt þeirra sannaðist og taldi
Mannréttindadómstóllinn að með
þessu hefðu ekki verið settar óeðlileg-
ar skorður við tjáningarfrelsi þeirra.
Málavextir eru þeir að í október
1996 birti dagblaðið Libération frétt
um morð á ungri stúlku sem framið
var í maí sama ár. Málið var enn til
rannsóknar og voru tvö grunuð um
glæpinn, annars vegar 19 ára piltur
og hins vegar 17 ára gömul kærasta
hans, en þau sökuðu hvort annað um
morðið. Þegar greinin birtist sat
stúlkan enn í varðhaldi en piltinum
hafði verið sleppt.
Tekið undir lýsingu piltsins
Í frétt Libération voru birtir út-
drættir úr skýrslum sem stúlkan
hafði gefið hjá lögreglu og rannsókn-
ardómaranum, auk athugasemda frá
piltinum sem komu fram í málsskjöl-
um og í viðtölum við blaðamann.
Rannsakendur í málinu höfðu enga
afstöðu tekið til sektar eða sakleysis
sakborninganna þegar fréttin birtist
en í dómnum segir að í fréttinni hafi
verið tekið undir þá lýsingu sem pilt-
urinn gaf af atburðarásinni.
Hvorki blaðamaðurinn né ritstjór-
inn báru gegn því að málsgreinar í
fréttinni voru nákvæmlega eins orð-
aðar og málsskjölin, með örfáum und-
antekningum. Blaðamaðurinn hélt
því reyndar fram að hún hefði aldrei
séð málsskjölin og hefði byggt frétt-
ina á minnisblöðum piltsins um það
sem fram fór fyrir dómi.
Opinbert mál var höfðað gegn rit-
stjóranum og blaðamanninum á
grundvelli laga um prentfrelsi frá
1881 þar sem lagt er bann við því að
birta málsskjöl í alvarlegum sakamál-
um áður en málin eru flutt fyrir dómi.
Fyrir þetta voru þau dæmd til að
greiða 10.000 franka hvort, sem í dag
væri nafnvirði um 115 þúsund króna.
Í millitíðinni hafði stúlkan verið
dæmd í átta ára fangelsi fyrir morðið
og pilturinn í fimm ára fangelsi fyrir
að koma fórnarlambinu ekki til hjálp-
ar.
Skaðleg áhrif á
óhlutdrægni dómstóla
Ritstjórinn og blaðamaðurinn
áfrýjuðu dómnum í Frakklandi og bar
það þann árangur að sektardómurinn
var skilorðsbundinn en sekt þeirra að
öðru leyti staðfest. Þetta sættu þau
sig ekki við og skutu málinu til Mann-
réttindadómstólsins á þeim grund-
velli að brotið hefði verið gegn tján-
ingarfrelsi þeirra. Því hafnaði
dómstóllinn og komst að þeirri nið-
urstöðu að franskir dómstólar hefðu
takmarkað tjáningarfrelsið með mál-
efnalegum hætti og ekki gengið of
langt í dómum sínum.
Lögð hefði verið áhersla á að frétt
blaðsins hefði brotið á þeim rétti sak-
borninganna að vera álitin saklaus
þar til sekt þeirra sannaðist og að
fréttin hefði haft skaðleg áhrif á vald
og óhlutdrægni dómstólanna þar sem
hún hefði getað haft áhrif á álit kvið-
dóms. Komst Mannréttindadómstóll-
inn að þeirri niðurstöðu að réttur
blaðsins til að birta upplýsingarnar
hefði ekki meira vægi en réttur sak-
borninganna og réttarkerfisins.
Ritstjórinn og blaðamaðurinn
bentu raunar einnig á að afar langur
tími hefði verið frá því síðast var höfð-
að mál á grundvelli fyrrnefndrar
lagagreinar og því hefði ákvörðun um
málsókn byggst á geðþótta og óeðli-
legri mismunun. Dómstóllinn benti á
að þau hefðu ekki bent á þessa máls-
ástæðu fyrr en árið 2002 og því væri
hún ekki tæk fyrir dómnum.
Þrír dómarar af fjórum í málinu
voru á annarri skoðun en meirihlutinn
og skiluðu séráliti.
Rétt á að teljast saklaus
þar til sekt sannast
Mannréttindadómstóll Evrópu dæmir ritstjóra
og blaðamanni franska dagblaðsins Libération í óhag
 Meira á mbl.is/ítarefni
Eftir Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
„MÉR finnst of mikið um að einstaka fjölmiðill kveði
upp úr um sekt manna, löngu áður en nokkuð liggur
fyrir um sekt þeirra og gæta þar með ekki að menn
hafa rétt á að teljast saklausir þar til sekt þeirra er
sönnuð en sá réttur nýtur verndar í stjórnarskránni,“
segir Ragnar Aðalsteinsson hæstaréttarlögmaður.
Dómur Mannréttindadómstólsins í Strassbourg hafi
því þýðingu fyrir umræðu um fjölmiðla hér á landi.
Ragnar segir að hér á landi haldi sumir því fram að
það megi birta nánast hvað sem er og sé það end-
urtekið nægilega oft fari fólk hugsanlega að trúa því.
Réttur sem nýtur
verndar í stjórnarskránni
Ragnar Aðalsteinsson