Tíminn - 24.02.1971, Síða 9

*HB*rcKUDAGUR 24. febrúar 1971
TÍMINN
9
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Kristján Benediitsson. Ritstjórar: Þórartnn
Þórarinsson (áb), Jón Helgason, Indriðl G. Þorsteinsson og
Tómas Karlsson. Auglýsingastjóri: Steingrímur Gíslason. Rit-
stjómarskrifstofur 1 Edduhúsinu, símar 18300 — 18306. Skrif-
stofur Bankastræti 7. — Afgreiðslusíml 12323. Auglýsingasimi:
19523 Aðrar skrifstofur simi 18300. Askriftargjald kr. 195,00
á mánuði innanlands. í lausasölu kr. 12,00 eint. — Prentsm.
Edda hf.
Einstæðir foreldrar
®§ skattalöggjöfm
Þeir Stefán Valgeirson og Vilhjálmur Hjálmarsson
hafa flutt frumvarp á Alþingi er meðal annars felur í
sér ákvæði um stöðu einstæðra foreldra gagnvart skatt-
heimtu hins opinbera. Er þar lagt til að persónufrádrátt-
ur einstæðra foreldra verði hækkaður.
Þegar núverandi ríkisstjóm komst til valda á árinu
1960, var það fyrirheit gefið, að felldur sikyldi niður
tekjuskattur af almennum launatekjum. Árið 1960 var
lögunum um tekjuskatt og eignarskatt breytt af þessu
tilefni. Ein breytinganna, sem þá voru gerðar, var að
breyta persónufrádrætti einstæðra mæðra við álagningu
tekjuskatts. Áður en þessi breyting var gerð, höfðu ein-
stæðar mæður sama persónufrádrátt og hjón, ef þær
héldu heimili fyrir böm sín, og til viðbótar þeim frá-
drætti höfðu þær í frádrátt þriðjung af persónufrádrætti
bama. í stað þessa frádráttar, er einstæðar mæður höfðu
haft, var sett inn í lögin 1960 nýtt ákvæði svohljóðandi:
„Ef einstæðir foreldrar eða aðrir einstaklingar halda
heimili og framfæra þar skylduómaga sína, mega þeir
draga frá skattskyldum tekjum upphæð, er nemur 10
þúsimd krónum að viðbættum 2 þúsund krónum fyrir
hvert bam“.
Þegar lögunum var breytt 1965, voru þessar upphaeð-
ir hækkaðar upp í 16 þúsund krónur og 3.200 krónur fyr-
ir hvert bam. Þessi frádráttur er nú 26.900 krónur og
fyrir hvert bam 5.380 krónur.
Nú er persónufrádráttur hjóna til tekjuskatts 188.200
krónur. Fyrir einstakling er þessi frádráttur 134.400
krónur og fyrir hvert bam 26.900 krónur.
Einstæðir foreldrar, sem eiga tvö böm, fá nú sam-
kvæmt þessu 37.660 krónur 1 aukafrádrátt. Ef lagaákvæð-
in hefðu verið óbreytt enn, eins og þau vom áður en
ríkisstjómin fór að efna loforðið um að afnema skatta
af almennum launatekjum, þá hefði þessi frádráttur
verið nú 71.733 krónur. í frumvarpi þeirra Stefáns Val-
geirssonar og Vilhjálms Hjálmarssonar er hins vegar
lagt til að þessi aukafrádráttur verði 91.460 krónur.
Ef gift kona vinnur utan heimilis má hún draga frá
tekjum sínum 50% áður en skattgjald er á þær lagt,
ásamt tekjum bóndans. Ef gift kona vinnur utan heimilis
og hefur í árskaup 240 þúsund krónur, þá fær hún
Í20 þúsund krónur í frádrátt, er tekjuskattur er lagður
á tekjur hennar. En ef þessi kona missir eiginmann sinn
og heldur heimili fyrir 2 böm, þá fær hún í frádrátt
að óbreyttum lögum aðeins 37.660 krónur, þrátt fyrir
þann aðstöðumun, sem orðið hefur! Hér era ekki aðeins
firrur á ferð heldur svo mikið ranglæti í skattlagningu,
að löggjafinn getur ekki verið þekktur fyrir að hafa þessi
ákvæði óbreytt lengur.
Einstæðir foreldrar verða oft að berjast harðri lífs-
baráttu og stundum að leggja nótt við dag til að geta
stundað atvinnu, er veitir framfærslutekjur og jafnframt
annast heimili barna.
Jónas Guðmundsson, fyrram alþingismaður Alþýðu-
flokksins, benti á það í blaðagrein fyrir skömmu, hve
fiarri réttu lagi og sanngimi bamalífeyrir væri nú,
og taldi öfugmæli að tala um velferðarþjóðfélag á ís-
landi í dag. Útgjöld einstæðra foreldra vegna barna-
heimila, og fleira mætti nefna, þyngir byrðar þessa fólks.
Sé aðstaða einstæðra foreldra athuguð og borin sam-
an við aðra þjóðfélagsþegna, er það ljóst, að sá frádrátt-
ur, sem Stefán Valgeirsson og Vilhjálmur Hjálmarsson
leggja til í framvarpi sínu, að þeir fái, er síður en svo
nokkur ofrausn af þjóðfélagsins hálfu. — TIÍ

ERLENT YFIRLIT
Viðræöurnar um Berlín ganga
hægt, en miðar þó í rétta átt
Vandasamasta og viðkvæmasta deilumálið í Evrópu
Willy Brandt á fundl í Vestur-Berlín.
HINN 26. marz næst kom-
andi verður liðið rétt ár síðan
fulltrúar fjórveldanna, sem
talin eru sigurvegarar í síðari
heimsstyrjöldinni, hófu við-
ræður að nýju um Berlínar-
málið eftir meira en 11 ára
hlé. Þeir hafa þegar haldið
fimmtán fundi og er sýnilegi
árangurinn enn ekki mikill. Þó
gerðist það eftir síðasta fund
þeirra, sem haldinn var síðast
liðinn fimmtudag, að Brandt
kanzlari komst svo að orði á
fundi í Vestur-Berlín daginn
eftir, að viðræðurnar væru
komnar á samningastig, en
fram að þessu hefði eingöngu
verið um skoðanaskipti að
ræða. Brandt lét í ljós hóflega
bjartsýni um árangur, en var-
aði menn þó við því að búast
við skjótum árangri.
Scheel utanrikisráðherra var
á sama tíma staddur í Was-
hington og lét þar í ljós þá
trú, að fjórveldin myndu ná
samkomulagi fyrir næstu ára-
mót.
Skrif blaða í Austur-Evrópu
um heigina. bentu einnig. til
þess, að þau teldu viðræðurn-
ar hafa heldur þokazt r.Lvd'át. u
kvæða átt.
ÞAÐ mun sennilega hafa
flýtt fyrir því, að viðræðumar
komust á samningastigið, svo
að notuð séu orð Brandts
kanslara, að vesturveldin, þ.e.
Bandaríkin, Bretland og Frakk
land, lögðu fram ákveðnar til-
lögur á fundi fulltrúanna 5.
þ.m. Samkvæmt því, sem vest
ræn blöð þykjast hafa hlerað,
fjalla þær um þrjú meginat-
riði. í fyrsta lagi fjalla þær
um að tryggðir verði friálsir
flutningar til Vestur-Berlínar,
í öðm lagi fjalla þær um hin
sérstöku tengsli milli Vestur-
Þýzkalands og Vestur-Berlínar,
og í þriðja lagi fjalla þær um
samskipti Vestur-Berlínar og
Austur-Berlínar.
Það mun hafa gerzt á fundi
fulltrúanna á fimmtudaginn
var, að fulltrúi Rússa gegn-
rýndi þessar tillögur, en hafn-
aði þeim þó ekki sem viðræðu-
grundvelli. Það mun hafa ver-
ið meginorsök þeirrar bjart-
sýni sem gætti eftir fundinn.
Sum blöðin vænta þess, að
þetta skýrist enn betur á
næsta fundi fulltrúanna, sem
haldinn verður 9. marz. Flest
vara þau þó við skjótum ár-
angri.
FULLTRÚAR fjórveldanna,
sem taka þátt í þessum viðræð-
um, eru sendiherrar Bandarikj-
anna, Bretlands og Frakklands
í Bonn og sendiherra Sovét-
ríkjanna í Austur-Berlín. Öll
viðurkenna fjórveldin, að þau
beri vissa ábyrgð vegna Vest-
ur-Berlínar og að Vestur-Berlín
hafi sérstöðu, sem þeim beri
að standa vörð um vegna
þeirra samninga, sem þessi ríki
gerðu um Þýzkaland í stríðs-
lokin, en af þeim samningum
stendur nú raunar ekkert ann-
að eftir en það, sem varðar
Vestur-Berlín. Segja má að
næstum öll eða öll önnur at-
riði þeirra samninga hafi ýmist
verið brotin eða sniðgengin.
Um það hefur hins vegar ver-
ið fullt ósamkomulag milli
Vesturveldanna annars vegar
og Rússa hins vegar, hver sér-
staða Vestur-Berlínar eigi að
vera. Vesturveldin vilja að hún
sé í sem nánustum tengslum
við Vestur-Þýzkaland, en viður-
kenna þó, að taka verði visst
tillit til þess, að hún liggut
meira en 100 mílur innan landa
mæra Austur-Þýzkalands. Rúss
ar vilja hins vegar að tengslin
við Vestur-Þýzkaland verði sem
allra minnst, og helzt verði V-
Berlín eins konar fríríki,
þriðja þýzka ríkið.
Segja má, að þau skoðana-
skipti, sem hafa átt sér stað að
undanförnu á fundum sendi-
herranna, hafi snúizt um þetta
atriði. Þá hafa Rússar lagt
áherzlu á, að varðandi land-
flutninga til Vestur-Berlínar,
yrði að semja sérstaklega við
Austur-Þýzkaland, og væri eðii
legast, að Vestur-Þýzkaland og
Austur-Þýzkaland semdu ein
um það atriði. Fjórveldin gætu
svo farið að ræða um stöðu
Vestur-Berlínar, þegar það sam
komulag væri fengið. Þessu
hafa Vesturveldin hafnað, enda
hefur Vestur-Þýzkaland lagt
áherzlu á, að fjórveldin næðu
samkomulagi um stöðu Vestur-
Berlínar, áður en samningar
hæfust milli þýzku rikjanna
um flutningaleiðirnar. Senni-
lega verður stefnt að málamiðl-
un á þeim grundvelli, að við-
ræður fjórveldanna um stöðu
Vestur-Berlínar og viðræður
þýzku ríkjanna um flutningana
fari fram samtímis.
TILLÖGUR Vesturveldanna
frá 5. febrúar byggjast á því,
að reynt sé að finna málamiðl-
un milli framangreindra sjón-
armiða um stöðu Vestur-Berlín
ar. Hafnað er að fallast á þær
óskir Vestur-Þjóðverja, að V-
Berlín verði hluti vestur-þýzka
ríkisins, eins og stjómarskrá
þess gerir ráð fyrir. Þetta er
ekkert nýtt hjá Vesturveld-
unum, því að þau höfnuðu
þessu strax í upphafi, og
því hafa fulltrúar Vestur-
Berlínar á sambandsþinginu í
Bonn ekki atkvæðisrétt þar.
Talið er, að Vesturveldin gangi
nú að því leyti lengra til móts
við kröfur Rússa og Austur-
Þjóðverja ,að þau fallist á, að
dregið verði enn meira úr bein
um stjómarskrárlegum tengsl-
um milli Vestur-Þýzkalands og
Vestur-Belírnar, t.d. hætti v-
þýzka þingið að koma saman
til fundar í Vestur-Berlín, eins
og það gerir nú öðru hvom,
t.d. þegar það kýs ríkisforset-
ann. Viss pólitísk tengsl hald-
ist þó áfram, t.d. milli stjórn-
málaflokka í Vestur-Þýzkalandi
og Vestur-Berlín. Þá verði
menningarleg og efnahagsleg
tengsl Vestur-Þýzkalands og
Vestur-Berlínar viðurkennd. —
Gegn þessu fáist svo trygging
fyrir frjálsum flutningum og
ferðalögum til Vestur-Berlínar
um Austur-Þýzkaland, og sam-
göngur milli Vestur-Berlínar
og Austur-Berlínar færist aftur
í eðlilegt horf, en þær hafa
Framhald á 14. síðu.