Tíminn - 02.04.1971, Blaðsíða 1

Ólafur Jóhannesson, formaður Framsóknarflokksins, í útvarpsumræðunum í gærkvöldi um landhelgismálið:
50 mílur verði staðreynd áður en
hafréttarráðstefna S.þ. hefst
Gylfi Þ. Gíslason, menntamálaráðherra (t.v.) heilsar Hilmar Baunsgaard, forsætisráðherra Danmerkur, —
skömmu áður en afhending fullgildingarskjalanna fór fram. í baksýn eru Birgir Thorlacius, ráðuneytisstjóri
og Poul Hartling, utanríkisráðherra Dana. — Símamynd — UPI
AFHENDING HANDRITANNA AÐ HEFJAST
Flateyjarbók og Sæmundar-Edda
afhentar í Reykjavík 21. apríl
EJ—Reykjavík, fimmtudag.
• í dag fór fram í Kaupmanna-
höfn afhending fullgildingarskjala
vegna sáttnrálans milli íslands og
Danmerkur frá 1965 um flutning
á hluta af handritum Stofnunar
Árna Magnússonar í vörzlur og
umsjón Háskóla íslands. Er sátt-
málinn Jrar með genginn í gildi.
• Þa3 voru mcnntamálaráðhcrr
ar landanna, sem afhentu fullgild
ingarskjölin, og upplýsti mcnnta-
málaráðherra Danmerkur við það
tækifæri. að fyrstu tvö handritin
yrðu afhent íslendingum í Rcykja-
vík 21. apríl næstkomandi, en það
yrðu Flateyjarbók og Konungsbók
Sæmundar-Eddu.
• Jafnframt mun Háskóli ís-
lands og Kaupmannahafnarháskóli
tilnefna á næstunni tvo menn hvor
í nefnd, sem á að skipta handrit-
unum milli íslendinga og Dana.
Helge Larsen, menntamálaráð-
herra Dana, og Gylfi Þ. Gíslason,
menntamálaráðherra íslands fluttu
stuttar ræður um leið og ful,
gilding sáttmálans fór fram. Fara
ræður þessar hér á eftir.
Ræða menntamála-
ráðherra Dana
,,Með skiptum á fullgildingar-
skjölunum er sáttmálinn milli
Danmerkur og íslands um afhend-
ingu hluta handritanna í Árna-
safni til varðveizlu og rannsókna
í Háskóla íslands genginn í gildi
í dag, 1. apríl 1971. Nú getur fram
kvæmd ákvæða sáttmálans hafizt.
Það er mér gléðiefni að geta til-
kynnt yður, herra menntamálaráð-
herra. sem fulltrúa íslenzku rík-
isstjórnarinnar, að sendinefnd frá
dönsku ríkisstjórninni og danska
þjóðþinginu mun afhenda Flat-
eyjabók og Konungsbók Sæmund-
ar-Eddu íslendingum sem hina
fyrstu sýnilegu sönnun þess, að
sáttmálinn er genginn í gildi. Við
munum leggja til við íslenzku rík-
isstjórnina, að afhendingin fari
fram í Reykjavík 21. apríl 1971.
Það er ætlun ráðuneytisins, að
senda þegar í dag bréf til íslenzka
menntamálaráðuneytisins með
Framhald á bls. 10
TK-Reykjavík, fimmtudag.
f ræðu sinni í útvarpsumræð-
unum í kvöld sagði Ólafur Jóhami
esson, formaður Framsóknarflokks
ins, að sjónarmið rfkisstjórnarinn-
ar í lamlhelgismálinu um frestun
á ákvörðun um hvenær útfærsla
landhelginnar skuli eiga sér stað,
væri bæði óviturlegt og algerlega
óviðeigandi. Ólafur lagði á það
ríka áherzlu, að það væru lífs-
hagsmunir þjóðarinnar að útfærsla
fiskveiðilögsögunnar í 50 mflur
kæmi til framkvæmda áður en haf-
réttarráðstefna S.þ. kæmi saman.
Ólafur Jóhannesson sagði, að
eðlilegur undanfari útfærslunnar
væri að segja upp brezka samn-
ingnum. „Við viljum einmitt
byggja uppsögnina á lífshagsmun-
um þjóðarinnar og breyttum að-
stæðum frá því er samningamir
voru gerðir, þ.e.a.s. á brostnum
forsendum“. Þótt í samningnum
séu engin uppsagnarákvæði yrði
því naumast haldið fram, að hann
ætti að gilda um alla eilífð. Slík-
uim samningi yrði sagt upp með
hæfilegum fyrirvara og væri ráð
fyrir því gert í samþykkt um milli
ríkjasamninga, sem þjóðréttar-
nefnd Sameinuðu þjóðanna samdi
upnkast að á sínum tíma.
Um nguðsyn þess að færa land
helgina út áður en hafréttarráð-
stefnam kemur saman, sagði Ólaf-
ur m.a.:
„Með því er tryggt ,alð hún
komi til framkvæmda áður en fyrir
huguð ráðstefna um réttarreglur á
hafinu komur saman, en henni er
m.a. ætlað að fjalla um víðáttu
landhelgi. Við teljum óvarlegt að
fresta ákvörfflunum fram yfir þá
ráðstefnu. Á þessu stigi verður
auðvitað ekkert fullyrt um það,
hverjair niðurstöður verða á þeirri
hafréttarráðstefnu. Auðvitað von-
um við, að þær verði hagstæðar
okkar sjónarmifflum og að viður-
kennd veirði heimild rikja til að
ákveða sem víðtækasta landhelgi.
Að þeirri þróun þjóðréttar ber
okkur að stuðla á allan hátt, bæði
imeð eigin afflgerðum fyrir ráðstefn-
una og með samstarfi við þær
hjóðir, sem berjast fyrir sem
stærstri fiskveiðilandhelgi, svo sem
lagt er til í tillögu okkar og við
Framsóknarmenn höfðum reyndar
áður gert tillögu um. En málstað
beirra. þióða styffljum við einmitt
bezt með því að sýna samstarfs-
vilia okkar í verki og stækka fisk
veiðilöesöguna fyrir ráðstefnuna.
T>vf fleiri ríki, sem hafa ákveðið
stærri landhelgi en 12 imílur, áður
en ráðstefnan hefst. því minni lík
ur eru til bess, að 12 siómflna
reglan verði staðfest á ráðstefn-
unni sem alþjóðalög. En við vitum
að það er einmitt yfirlýst mark-
mið voldugustu stórþjóðanna.
Áhrif þeirra geta orðið nokkuð
mikil á ráðstefnunni. Þess vegna
megum við ekki loka augunum
fyrir þeim möguleika, að svo kunni
að fara, affl 12 mílna reglan hljóti
þar staðfestingu, en í því falli gæti
það haft sína þýðingu að hafa
þegar fært út fiskveiðimörkin, því
að ef til vill yrði tekið tillit til
þess, og rýmri landhelgi, sem kom
in væri til framkvæmda, látin hald
ast. Hitt er einnig hugsanlegt ,affl
ráðstefnan ráði ekki við hin viða-
miklu verkefni sín, henni verði að
einhverju leyti frestað eða ný ráð-
stefna kvödd saman sífflar. Biðin
gæti því orðið nokkuð löng. Og
svo getur ráðstefnan orðið árang-
urslaus eins og hinar fyriri. Af
ástæðum þeim, sem hér hafa verið
greindar, teljum við sjónarmiffl rik-
isstiórnarinnar að því er þetta
varðar, óráðlegt og algerlega óvið-
unandi. En í tillögu hennar er
endanlegum ákvörðunum og fram-
kvæmdum öllum slegið á frest um
óákveðinn tíma, en a.m.k. fram
yfir fyrirhugaffla ráðstefnu. Vita-
skuld segir það alls ekkert um
endanlegar ákvarðanir og gildis-
töku nýrra fiskveiðimarka, þó að
semja eigi frumvarp um landhelgi
og leggja það fyrir næsta Alþingi.
Það gæti bara reynzt snuð. I tfl-
lögu ríkisstjórnarinnar eru sem
sagt allar dyr látnar opnar
standa“.
í lok ræðu sinnar beindi Ólafur
Jóhannesson eftirfarandi spurn-
ingum til ríkisstjórnarinnar og
Framlhald á bls. 6.
Olafur Johannesson
Með dýnamiti gegn bandarískri heimsvaldastefnu - bls. 2