Tíminn - 06.06.1971, Blaðsíða 7

SBNNUDAGTIt 6. Júnf 1971
•k--------------------
Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framlcvæmdastjórl: Kristján Benedlktsson. Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Jón Helgason, tndriSl G. Þorsteinsson og
Tómas Karisson. Auglýsingastjóri: Steingrimur Gíslason. Rit-
stjómarskrifstofur 1 Edduhúsinu, simar 18300 — 18306. Skrif-
statur BanJkastræti 7. — AfgredBslusöni 12323. Auglýsingasíml:
19523. AOnar skrifstofur sími 18300. Áskriftargjald kr. 195,00
á mániuBi. tananlands. í lausasölu kr. 12,00 etat. — Prentsm.
Edda hf.
í dag er sjómannadagurinn, hátíðisdagur sjómanna. 1
dag munu allir valdamenn að vanda segja mörg og hlý-
leg orð um sjómannastéttina og mikilvægi hennar í ís-
lenzkum þjóðarbúskap. Ráðherra mun ganga þar á undan
og AkVi ólíklegt. að enn verði vitnað í hina frægu setningu
Winston Churchills um hina fáu, sem vinni svo mikið í
þágu hinna mörgu. Enda er það sannmæli, þegar menn
skoða íslenzkan þjóðarbúskap niður í kjölinn.
En orð valdamanna 1 dag verða önnur en verk þeirra
fyrir rúmum tveimur árum. Þá beitti ríkisstjóniin sér
fyrir því á Alþingi, að sett yrðu lög, sem breyttu veru-
lega samningum milli sjómanna og útvegsmanna til mikils
óhags fyrir sjómenn. Svo fast fylgdi ríkisstjómin þessu
máli fram, að hún gaf í eina sMptið á löngum valdaferli
simiin þá yfirlýsingu, að hún myndi segja af sér, ef hún
fengi þessi lög ekM samþykkt. Ailt stjómarliðið á Alþingi
fylkti sér um þessa árás á sjómannastéttina.
Sjómexm gátu þá ebM svarað nema á einn veg. Þeir
kröfðust bóta og gripu til nauðvamar. Það tók sjómenn
margra vikna verkfall að knýja nokkrar bætur fram.
Gjaldeyristapið af því nam mflli 600—1000 milljónum
króna. En þessari ríMsátjóm fannst sú fóm betri en að
eiga þátt í því, að rétta hlut sjómanna. Enn hafa sjómenn
ekM endurheimt að fullu það, sem þá var af þeim teMð.
Því aðeins verður komið í veg fyrir, að slíkur atburð-
nr endurtaM sig, að sjómenn sýni í verM, að þeir muni
vel eftir honum. Það þurfa þeir forastumenn áð fíimá,
sem hér beittu sjómenn rangindum og ólögum.
Þjóðin ðll þarf líka að gera sér ljóst, að það er ekM
nóg að minnast sjómanna hlýlega á Sjómannadaginn. Það
verður að búa sjómönnum þau kjör, að sjómennskan sé
eftirsóknarverð og þessi stétt sé helzt betur tryggð gegn
áfollum en aðrar stéttir, en ekM miMu lakar eins og nú
á sér stað. Það hefur borið á erfiðleikum við að manna
fisMsMp okkar góðum mönnum. Kjörin þurfa að verða
það eftirsóknarverð að þessi stétt verði jafnan sMpuð
völdum mönnum. Það er höfuðsMlyrði þess að íslenzkum
sjávarútvegi og siglingum vegxri vel.
Það hefur verið lán þjóðarinnar á undanfömum árum,
að í sjómannastétt hafa valizt dugandi menn. íslenzkir
fiskimeim hafa verið hinir afkastamestu í heimi og ís-
lenzMr farmerm halda uppi hróðri þjóðarinnar víða um
höf. En þetta getur breytzt, ef sjómönnum eru ekM búin
eftirsóknarverð kjör. Það á að vera takmark þjóðarixmar
að svo verði. Stærsta baráttumál sjómanna f dag er
útfærsla landhelginnar í 50 sjómflur, og í þeirri baráttu
á öll þjóðin að vera samtaka með þeim.
50 ára afmæli S.Í.B.
Samband íslenzkra bamakennara á um þessar mund-
ir 50 ára afmæli og var þess minnzt í síðustu viku og nú
stendur yfir hin myndarlegasta sýning í Reykjavík í til-
efni afmælisins. Á föstudag var haldinn hátíðafundur að
Hótel Sögu, þar sem innlendir og erlendir gestir vottuðu
sambandinu ýmiss konar virðingu með ræðum og gjöfum.
Þá hefur afmælisins verið minnzt í vetur með mörgum
greinum um skóla- og menntamál og hafa birzt margar
athyglisverðar greinar hér í Tímanum frá barnakenn-
uram. KennarasamtöMn leggja nú áherzlu á aukna mennt
un kennara. Störf þeirra hafa of lengi verið of lítils
metin, en þessi vandasömu störf era alltaf að verða þýð-
ingarmeiri og þannig þarf að búa að kennurunum að þau
störi verði eftirsóknarverð ekki síður í dreifbýli en þétt-
býli. Tíminn sendir kennarastéttinni árnaðarósMr 1 til-
efni afmælisins. — TK
TIMINN
mm
ANTHONY LEWIS, NEW YORK TIMES:
Peter Walker - dæmigerður full-
trúi hins nýja brezka ííialds
Hann gegnir hinu valdamikla embætfi umhverfismálaráðherra
IHALDSFLOKKUK Heaths
forsætisráðherra í Bretlandi
er með nýju sniði. Hann er
flokkur framtakssamra sam-
keppnismanna, en forréttinda-
blærinn er að mestu úr sög-
unni og Peter Walker um-
hverfismálaráðherra er dæmi-
gerður fulltrái þessa 'nýja
fhaldsflokks.
Walker naut ekki við fjöl-
skylduáhrifa eða háskólamennt-
unar, hafði sem sagt ekki við
neitt að styðjast annað en sjálf
an sig, en var orðinn anðugor
maður innan við þrítugt Hann
sneri sér síðan að stjómmálun-
um og var búinn að fá sæti í
skuggaráðuneyti Heaths áður
en haxm var hálffertugur. Nú
gegnir hann störfum umhverf-
ismálaráðherra í ríkisstjórn
Heaths, en er þó ekki nema 39
ára.
Umhverfismálaráðherrann hef
ir gífurlegt vald. Alþjóðamót
stórborga var fyrir skömmu
háð í Indianapolis og þar skýrði
Walker frá því, að undir ráðu-
neyti hans heyrðu ákvarðanir
um alla notkun lands á Bret-
, tandi, um þjóðvegi og samgöng
ur, ráðstafánir gegn men
mótiin síéfnu'í bygj®
um, svo og um áhrif sögu-
frægra húsa og byggingu nýrra
stórhýsa, og raunar einnig um
margar athafnir á sviði héraðs
stjórna.
WALKER hefir gegnt embætti
nmhverfismálaráðhena í átta
mánuðL Á þeim tfmn hefir
fjölmargt komið til hans kasta,
svo sem ákvarðanir um gerð
nýs flugvallar f London, sem
ákveðið var að koma fyrir úti
við ströndina en ekki inni f
miðjn landi, eins og ráðgert
hafði verið. Hann hefir ninnig
synjað um byggingu gistihúss
í hinni sögufrægu borg Cam-
brigde á þeim forsendum að
það væri of stórt, og hafnað
umsókn um leyfi tíl notkunar
stærri vörubíla á brezkum veg
um en áður höfðu tíðkast
Svo undarlega bregður við,
að almenningur virðist ekki
hafa gert sér þess grein, hvers
konar maður Watker er, þrátt
fyrir hin fjölmörgu áhugamál
hans og margvisleg afskipti.
Hann virðist raunar einnig
óþekkt stærð í augum sumra
samstarfsmanna hans í stjóm-
málunum.
Peter Edward Walker fædð-
ist 25. marz árið 1932 í Harr-
ow, sonur kaupmanns, sem átti
annan son fyrir. Hann hvarf
úr skóla 16 ára að aldri, en var
þá þegar farinn að starfa fyr-
ir íhaldsflokkinn. Hann var fé-
Iagi í samtökum ungra íhalds-
manna og hafði flutt nokkrar
ræður á útifundum.
WALKER var aðeins fjórtán
ára að aldri þegar hinn gamli
og glæsilegi íhaldsmaður Leo
Amery heyrði hann flytja ræðu
og bauð honum til tedrykkja.
Amery ráðlagði Walker að
reyna að koma sér þann veg
fyrir, að hann yrði öllum óháð
ur fjárhagslega. Hann lét sér
Peter Walker
3Te
þau ráð að Jrenningu verða og
hófst handa um fjársöfnun
eins hratt og kostur var.
Walker sneri sér að trygg-
ingum og settí á stofn eigið
tryggingaumboð, hóf jafnframt
fasteignasölu, stofnaði sameign
arsjóði, hófst fyrstur handa um
breytUegar ársgreiðslur 1 Bret-
landi og tengdi tryggingar og
sameiginlega sjóði með nýjum
hætti. Og hann var orðinn auð-
ugur maður innan við þrftugt
Þeir, sem með Walker unnu,
gefa þá skýringu á velgengni
hans, að hann sé ákaflega skarp
ur, mjög framgjam og hafði
einstakt starfsþrek. Sjálfur seg
ist hann ekki þurfa að sofa
nema fimm stundir í sólar-
hring.
BRÁTT kom að því, að Walk
er tók að beita atorku sinni í
stjómmálunum. Hann gerðist
formaður landssamtaka ungra
Dialdsmanna og gerði tvær ár-
angurslausar tilraunir tU að
komast á þing. Það tókst svo
árið 1961 þegar hann náði
kosningu í Worcester. Fimm
árum sfðar hafði hann tekið
sæti í skuggaráðuneyti stjóm-
anandstöðunnar.
Velgengni Walkers hefir ver
ið með þeim hætti, að margir
efast um raunveruleika verð-
leika hans. Sumir telja jafn-
vel, að hann hafi í raun og
vera ekki af neinu að státa
öðru en framgirninni. Þeim
þykir snerpa hans og snaggara
leg framkoma minna allt um of
á góðan sölumann. Mörgum hef-
ir þó fallið mjög vel hve næm-
ur hann hefir reynzt og athug-
ull í umhverfismálunum.
Ákvarðanirnir um flugvöllinn
í London og leyfileg stærð vöru
bDa voru táknrænar í þessu
efni. Enn eina ákvörðun tók
hann þar sem gífurlegar fjár-
aflavonir voru í húfi. Það var
þegar hann synjaði um leyfl
tD borana eftir olíu í þjóð-
garði í Yorkshire.
WALKER segir sjálfur að
hið umfangsmikla umliverfis-
ráðuneyti sé alveg sérstaks eðl
Is, en það var stofnað með því
að sameina flutninga-málaráðu-
neytið, ráðuneyti opinberra
framkvæmda og húsnæðismála,
ásamt vissum þáttum af um-
ráðasviði héraðsstjóma.
Walker tók sérstaklega fram
í viðtali fyrir skömmu, að þessi
sameining ein út af fyrir sig
hefði gjörbreytt „forsendum
ákvarðana og aðferðum við
þær“. TD dæmis mætti ganga
út frá því sem gefnu, að flutn-
ingamálaráðuneytið hefði sam-
þykkt stækkun flutningabflanna.
Hann telur einnig sennilegt að
ákvörðunin um flugv. í London
hefði orðið önnur ef samein-
ingin hefði ekki komið til. Al-
menn viðhorf til umhverfisins
verði miklu þyngri á metunum
í hinu nýju umfangsmikla ráðu
neyti en hagsmunir einstakra
aðila.
„í Bandaríkjunum hlýtur að
gerast eitthvað í ætt við stofn-
un þessa nýja ráðuneytis“, sagði
Walker. „Ástandið í stórborg-
unum fer hríðversnandi og
þess vegna verður gripið til
nýrra úrræða. Fyrir tíu áram
hefði verið óhugsandi að veita
einu ráðuneyti allt þetta vald
hér hjá okkur. Nú eru allir á
einu máli í þessu efni.“
UMSÖGN Walkers um ástand
ið í Bandaríkjunum er byggð á
gildum rökum og góðum kunn-
ugleika. Hann hefir sennilega
dvalið lengur í Bandaríkjunum
en nokkur annar brezkur stjórn
málamaður. Sú var tíðin, að
hann fói' mánaðarlega vestur um
Framhald á bls. 10.