Tíminn - 11.06.1971, Blaðsíða 7

FÖSTUDAGUR 11. júní 1971
TIMINN
7
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Fraimkvæmdastjóri: Kristján Benediktsson Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb). Jón Helgason, IndriCi G. Þorsteinsson og
Tómas Karisson. Anglýsingastjóri: Steingrímur Gislason Rit-
stjómarskrifstofur i Ekiduhúsinu, símar 18300 — 18306. Skrif-
stofur Banikastræti 7. — Afgreiðslusiml 12323. Auglýsingasimi:
19523. Aðrar skrifstofur sími 18300. Áskrtftarcjald kr 195.00
i mánuCi innanlands. í lausasölu kr. 12,00 elnt. — Prentsm.
Edda hf.
Þá fellur stjórnin
örugglega
Kosnmgabaráttunni er að ljúka. Ljóst er af henni,
að úrslitin geta oltið á nokkrum atkvæðum í mörgum
kjördæmum. Þannig virðist ljóst, að Framsóknarflokk-
rnn vantar ekki nema herzlumuninn til þess að vinna
nýtt þingsæti í Suðurlandskjördæmi, Vesturlandskjör-
dæmi, Vestfj.kjördæmi og Norðurl.kjördæmi eystra. Það
getur einnig oltið á örfáum atkvæðum, hvort hann heldur
þriðja sætinu í Norðurlandskjördæmi vestra, þar sem
hann sigraði með örlitlum atkvæðamun síðast. Það gild-
ir einnig um fjölmennustu kjördæmin, Reykjavík og
Reykjaneskjördæmi, að þar geta örfá atkvæði, jafnvel eitt
atkvæði, ráðið því, hvort Framsóknarflokkurinn vinnur
nýtt þingsæti eða ekki.
Það virðist nú ljóst, að Hannibalistar eru alveg úr
leik. Mikið veltur því á skiptingunni milli Alþýðubanda-
lagsins og Framsóknarflokksins. Eigi stjórnin að falla,
þarf Framsóknarflokkurinn að fá sem flesta kjördæma-
kosna menn, en Alþýðubandalagið sem fæsta. Þá notast
betur mftguleikar þess til að vinna fleiri uppbótarsæti frá
stjómarflokkunum. Að öðrum kosti er mikil hætta á,
að sagan frá 1967 endurtaki sig, þegar það bjargaði
meirihluta stjómarflokkanna, að Karl GuðjónssoiLjfajin
sjötta þihgsætið í Suðurlandskjördæmi í stað Helga
Bergs. Við það fækkaði uppbótarþingmönnum Alþýðu-
bandalagsins um einn, svo að þingmannatala þess var
óbreytt. Hins vegar missti Framsóknarflokkurinn eitt
þingsæti og féll það í hlut Sjálfstæðisflokksins. Það nægði
til að tryggja meirihluta stjórnarflokkanna síðasta kjör-
tímabil.
Slík saga má ekki endurtaka sig nú. En þetta myndi
t.d. gerast, ef svo ólíklega færi, eins og Þjóðviljinn
ræðir um í gær, að Svava Jakobsdóttir yrði kjördæma-
kjörin í Reykjavík í stað Tómasar Karlssonar. Alþýðu-
bandalagið myndi í staðinn aðeins missa uppbótar-
sæti til stjórnarflokkanna og það gæti nægt til að
tryggja þingmeirihluta þeirra. Svava hefur öruggt
uppbótarsæti, þótt Alþýðubandalagið fái ekki nema
tvo kjördæmakosna þingmenn í Reykjavík.
Ríkisstjórnin verður því aðeins felld, að Framsóknar-
flokkurinn fái sem flesta kjördæmakosna þingmenn.
Framsóknarflokkurinn þarf því á öllum sínum atkvæð-
ran að halda og helzt fleiri stjórnarandstæðinga til við-
bótar. Þá fellur ríkisstjórnin örugglega.
Hvað dvelur Ingólf?
Bændur hafa jafnan fengið hækkanir á rekstiarvör-
um teknar inn í verðlagsgrundvöll 1. júní ár hvert. Yfir-
nefnd hafði úrskurðað þeim hækkanir vegna mikillar
hækkunar á áburði, og að öllu eðlilegu hefði átt að taka
þessar hækkanir inn 1. júní s.l. og greiða þær niður í
samræmi við verðstöðvunarloforðið. Þessi hækkun kom
hins vegar ekki til framkvæmda. Ríkisstjórnin tók málið
í sínar hendur og liggur á því. Þannig virðist eiga að
hlunnfara tekjulægstu stéttina í þjóðfélaginu, þrátt fyrir
úrskurð yfimefndar að hún fái nú þegar hækkunina.
Ingólfur verður að svara því fyrir kosningar, hvers vegna
þessi hækkun kom ekki til framkvæmda 1. júní og hvort
svíkja eigi bændur um þessa sjálfsögðu leiðréttingu.
— Þ.Þ.
f
ANTHONY LEWIS, NEW YORK TIMES:
Flóttinn frá Austur-Pakistan
er orðinn alþjóðlegt vandamál
Vestræn ríki verða að veita Indiru Gandhi fyllstu aðstoð
GERUM okkur í hugarlund,
að allir íbúar New Jersey, sjö
milljónir að tölu, legðu á
flótta úr fylkinu og leituðu
skjóls í New York-borg og ná-
lægum héruðum. Þetta ímynd-
aða dæmi ætti að geta gefið
Bandaríkjamönnum nokkra
hugmynd um, hvað er að ger-
ast í Austur-Pakistan, nema
hvað flóttamennimir austur
þar eru ósegjanlega miklu fá-
tækari og svæðin, sem þeir
flýja til, óendanlega miklu
verr á vegi stödd en New York.
Brezkir fréttamenn héldu
fram sjötta þessa mánaðar, að
nokkuð á fimmtu milljón
manna hefði flúið frá Austur-
Pakistan inn £ Indland og um
100 þúsund legðu land undir
fót dag hvern. Tala flóttamann
anna gæti verið orðin sjö eða
átta milljónir innan skamms.
Flóttamennirnir leggja leið
sína til lands, sem torvelt er
að láta fæða þá íbúa, sem fyrir
eru og auk þess á í höggi við
allt of öra mannfjölgun og at-
vinnuleysi. Flóttamennirnir
geta enga atvinnu fengið og
land til ræktunar er hvergi að
, hafa. Flóttamennirnir eru þeg-
'pf farnir að tínast in.n í
ina Kalkútta, en heil milljón af
íbúum þeirrar borgar sefur að
jafnaði á gangstéttunum og
nokkrar milljónir hafa ekki að
gang að rennandi vatni né frá-
rennsli.
ALMENNINGUR á Vestur-
löndum hefur verið seinn á
sér að bregðast við, og það er
ekki fyrri en nú allra siðustu
dagana, að ákall hjálpar- og
góðgerðastofnana er brýnandi.
Margar vikur eru þó liðnar sið-
an öllum heimi urðu kunnar
þær ástæður, sem valda mann-
falli og eyðileggingu í Austur-
Pakistan.
Borgarastyrjöld og erjur
milli héraða hafa orðið þúsund
um þegna að bana. Enginn get
ur með vissu vitað, hve margir
hafa látið lífið, en hlutlausir
menn, sem fylgzt hafa með at-
burðum, segja nokkur hundr-
uð þúsund manna hafa fallið.
Fólk hefur borizt á bana-
spjótum vegna kynþáttaandúð-
ar, stjórnmála og trúarbragða,
og hvergi fyrirfinnst það hér-
að, að íbúar þess séu með ö!lu
saklausir. Herinn frá Vestur-
Pakistan hefur þó valdið mestu
mannfalli og mestu hatri, en
hann hefur reynt að velja fóm
ardýr sín. Haft er eftir áreiðan
legum heimildum i Austur-
Pakistan, að herinn hafi verið
látinn leggja sig fram um að
drepa menntamenn og aðra þá,
sem líklegir voru til að móta
eða hafa áhrif á skoðanir al
mennings, svo sem lækna, há-
skólakennara, stúdenta og rit-
höfunda.
EFNAHAGSLÍF Austur-
Pakistan hefur orðið fyrir
þungum áföllum. Sáning mat
jurta, einkum korns, hefur orð
ið fyrir miklum truflunum.
INDIRA GANDHI
Jf •v'- -av .
en
höfðu þegar valdið mjög veru-
legum spjöllum á samgöngum.
Afar margir bátar hafa sokkið
og taka mun að minnsta kosti
hálft ár að gera við skemmd-
iraar á mikilvægustu járn-
brautunum, — og bví aðeins
takast, að friður haldist.
Hræðileg hungursneyð vofir
yfir vegna þeirra truflana. sem
orðið hafa á efnahagslifinu og
öllu dagfari fólksins. Sagt hef-
ur verið í Financial Times of
London, að allt að fjórum
milljónum manna muni verði
hungurmorða í Austur-Pakist-
an á næstu mánuðum, nema
því aðeins að brugðið sé skjótt
við um bráðabirgðaaðstoð og
uppbygging tafarlaust hafin.
Minnast ber, að ýkjur eru ekki
algengar í Financial Times.
HVAÐ geta vestrænar þjóðir
aðhafzt til þess að hjálpa Aust-
ur-Pakistönum að bjargast út
úr þeim hörmungum, sem yfir
hafa dunið? Erfiðar stjórnmála
hindranir verða oft og tíðum á
vegi mannúðarinnar, eins og
áþreifanlega kom frarn í borg
arastyrjöldinni í Nigeriu.
Ríkisstjórnir vestrænna
ríkja vilja auðvitað helzt koma
til hjálpar með þeim hætti, að
það dragi úr erfiðleikunum á
stjórnmálasviðinu, geti lægt
haturseldana í Austur-Pakist-
an, greitt fyrir allri endur-
reisn og hraðað henni og gert
flóttafólkinu kleift að hverfa
heim að nýju.
Þessu verður þó naumast
komið í kring nema þv* aðeins,
að nærveru einhverra erlendra
samtaka njóti við og frain-
kvæmd bráðabirgðaaðstoðar og
endurreisnar verði i höndum
einhvers annars en hersins frá
Vestur-Pakistan, — en Yahya
Khan forseti tekur slikum ráð-
stöfunum tæpast fegins hendi.
BANDARÍKJAMENN eða
aðrar þjóðir, sem láta sig mál-
ið varða, hafa ekki reynt opin-
berlega að knýja Yahya Khan
forseta til eins eða neins. Ýmis
legt bendir þó til að reynt hafi
verið að beita áhrifum í kyrr-
þey, til dæmis í. sambandi við
mikilvægustu fjárhagsaðstoð-
ina erlendis frá. Samkvæmt
sumum fregnum eru sagðar
horfur á, að Yahya Khan muni
fallast á einhvers konar nær-
veru eða aðstoð Sameinuðu
þjóðanni í Austur-Pakistan.
Vera má þó, að vestrænar
þjóðir komist að þeirri niður-
stöðu, að þær beri þyngri
ábyrgð gagnvart Indverjum en
Pakistönum þegar til lengdar
lætur. Málið er að mörgu
leyti þannig vaxið, að það
getur valdið jafnvel enn meiri
vandræðum £ Indlandi en
Pakistan.
Brýnasta verkefni Indverja 1
bráð er að fæða flóttamenn-
ina, veita þeim skjól meðan á
regntimanum stendur, en hann
er þegar skollinn á, svo og að
koma í veg fyrir *' útbreiðsiu
Idréþsótta eins óg kóleru, sem
farin er að stinga sér niðtir í
flótttamannabúðunum. Erlend-
ar þjóðir geta tekið á oínar
herðar meginhluta þeirrar fjár
hagsbyrði, sem af fullnægingu
þessara þarfa leiðir, en Ind-
verjar verða að axla hinar fé-
legslegu byrðar og taka stjórn
málaafleiðingunum.
MIKILLA stjórnmálaerfið-
leika hefur gætt í Kalkútta og
umhverfi hennar, þar sem ýms-
ar vinstri hreyfingar hafa vald
ið sundrungu og beitt meira
eða minna ofbeldi, löngu áður
en nokkrir flóttamenn komu
til skjalanna. Flóttamennirnir
hljóta að auka ákaflega mikið
á erfiðleikana þar sem við upp
lausn liggur og fátæktin er
geigvænleg fyrir.
Frú Indira Gandhi átti í ærn
um erfiðleikum með það eitt
að reyna að glæða vonir Ind-
verja um framfarir á næstu ár-
um. Nú verður hún og ríkis-
stjórn hennar að verja miklu
af atorku sinni til þess að
leysa bráðasta vanda flótta-
mannanna. Hún hiýtur einnig
að hafa alvarlegar áhyggjur af
skæruliðahreyfingum öfga-
manna, sem tekið er að gæta
handan landamæra Austur-
Pakistan. og hljóta að valda
margs konar erfiðleikum ef
hersetan heldur áfram.
Eins og á stendur er ekki
samvizkan ein um að geva þær
kröfur, að vestrænar þjóðir
komi frú Gandhi til aðstoðar
eftir föngum. heldur er það
einnig skynsamleg stjórnmála-
ráðstöfun. Vel má fallast á, að
Indverjar reyni oft á þolrif
vestrænna þjóða, en við ríkis-
stjórn Indiru Gandhi eru tengd
ar haldbeztu vonirnar um festu
í sunnanverðri Asíu.