Tíminn - 31.08.1971, Qupperneq 3

ÍRIÐJUDAGUR 31. ágúst 1971
TIMINN
Paradísarheimt í
Kerlingarfjöllum
vígð á sunnudag
KJ-Reykjavík, mánudag.
Það voru merk tímamót í sögu
Skíðaskólans í Kerlingarfjöllum
um klukkan sjö á sunnudagskvöld
ið, en þá söfnuðust útiteknir og
hressir námskeiðsgestir, aðstand-
endur skíðaskólans og aðrir, sam-
an við stöðvarhús virkjunarinnar
í Árskarðsá, og var hún þar með
formlega tekin í notkun, með
nokkrum húrrahrópum. Paradisar
heimt heitir virkjunin, og eins og
með aðrar stórvirkjanir, þá hafði
hún verið í notkun um nokkum
tíma áður en formleg vígsla fór
fram.
„Aðdragandann að virkjuninni
má rekja til þess er við Valli sát-
um saman hér í brekkunni við
Ferðaféla-gsskálann", sagði Jakob
Albertsson, einn Kerlingarfjalla-
manna, er hann var að lýsa virkj-
uninni. Síðan eru liðin nokkur
ár, og hafa Kerlingarfjallamenn
verið að velta virkjunarmálinu
fyrir sér. í fyrrasumar var svo
hafizt handa við virkjunarfram-
kvæmdir, eftir að rafáll hafði feng
izt. Magnús Karlsson, yfirsmiður
í Kerlingarfjöllum og menn hans,
unnu svo að byggingu stöðvarhúss
og stíflumannvirkja í fyrrasumar,
og byrjuðu aftur í vor, strax og
fært var orðið uppeftir. Þegar
Magnús og félagar höfðu lokið
sínu hlutverki, hófst niðursetning
á túrbínu og rafali. Þeir Kerling-
arfjallamenn nutu góðra ráðleggj-
inga og aðstoðar Jóns Sigurgeirs-
sonar, Árteigi, við uppsetningu
vélanna, en þegar þær voru komn
ar á sinn stað, kom Eiríkur Jónas-
son, raf-virkjameistari til skjal-
anna, og ten-gdi rafmagnið og
lagði leiðslur og allt því tilheyr-
andi.
Virkjunin er við foss í Ár-
skarðsá, örskammt frá sjálfum
skíðaskálanum, og getur hún fram
leitt allt að 125 kílóvött, en fram
leiðir venjulega 60—70 kílóvött,
og núna er þörf fyrir 30 kílóvött
við starfsemina í Skíðaskólanum
í Kerlingarfjöllum. Öll hús skól-
ans eru nú raflýst og rafhituð,
auk þess sem vatn er hitað upp
með rafmagni. Þá opnast miklir
möguleikar til margskonar hluta,
með tilkomu virkjunarinnar. T.d.
verður nú hægt að fara að elda
allan mat við rafmagn, en það
hefur hingað til verið gert með
Þetta er virkjunin Paradísarheimt
sunnudaginn.
gasi, og einnig verður hægt að
hita vatn í sundlaug, til að hafa
í Árskarði.
Valdimar Örnólfsson, skólastjóri
Skíðaskólans, sagði á sunnudags-
kvöldið, að gífurlegir möguleikar
opnuðust með tilkomu virkjunar-
innar, en miklir peningar hafa
ítarleg grein um land-
helgismálið í The Times
^EJ-Reykjavík, mánudag.
Brezka blaðið The Times birti
á föstudaginn var ítarlega grein
um fiskveiðilögsögu íslendinga,
eftir John Griffiths, þar sem rakin
eru sjónarmið beggja aðila í mál-
inu.
Greinin er skrifuð í framhaldi
af heimsókn Einars Ágústssonar,
utanríkisráðherra til London. Seg-
ir þar, að Einar hafi tilkynnt
brezku ríkisstjórninni, að fslend-
ingar hyggðust eigna sér „allt,
sem syndir innan 50 mílna frá
strönd íslands11. Sé þama um að
ræða 40 þúsund fermílna svæði,
þar sem úthafsfloti Bretlands
veiði sem stendur um % afla síns.
Segir, að togarasjómenn þar í
landi, sem hafi slæmar minningar
frá þorskastríðinu 1959—1960, séu
staðráðnir í, að koma í veg fyrir
þessa fyrirætlan fslendinga.
Rakið er„ að þessi ákvörðun
ríkisstjórnarinnar sé bein afleið-
ing þingkosninganna í júní, þar
sc r.i st j órnarandstöðuf lokkarnir
fyrrverandi hafi fengið hreinan
meirihluta. Nefnd er andstaða
þeirra Ólafs Jóhannessonar og
Lúðvíks Jósefssonar gegn brezka
landhelgissar-ningnum frá 1961.
Greinarhöfundur ræðir síðan
áhrif útfærslunnar á togaraútgerð
í Bretlandi, og telur áhrifin mjö-g
slæm, t.d. á Aberdeen og bæina
við Humber-fljót. Togarar á ís-
landsmiðum hafi 20—30% meira
upp úr hverjum veiðitúr en t.d.
togarar, sem fará á miðin við
Færeyjar, og skipstjóri á togara
á íslandsmiðum hafi 5—6 þús.
pund á ári, sem eru 1—1,3 millj.
íslenzkra króna.
Hann segir síðan, að afstaða
íslendinga sé að mörgu leyti skilj-
anleg. Þeir búi á afskekktu eld-
fjallalandi, og verði að flytja inn
90% af öllu því sem þeir þurfa
til nútímalífs, og þennan innflutn
ing greiði þeir með útflutningi
á fiski og fiskafurðum.
Greinarhöfundur ræðir síðan
sögu landsins, og þá miklu fátækt
sem hér hafi verið landlæg um
aldaraðir, eða fram að síðari heim
styrjöld, en þrátt fyrir fátæktina
hafi íslendingar skapað og varð-
veitt eina fremstu menninga
heimsins.
Þá ræðir hann hin góðu lífs-
kjör fslendinga í dag, sem grund
vallist á fiskveiðunum.
Griffiths fjallar síðan um mögu
leikana á nýju þorskastríði, og sé
óvíst hvort íslendingum takist að
vinna slíkt stríð, ef til þess kem-
ur.
f lok greinarinnar er fjallað um
hugsanlega friðsamlega lausn, og
segir þar m.a. eftirfarandi:
Lausn þessarar deilu byggist á
viðurkenningu hvors aðila um sig
á pólitískum og efnahagslegum
erfiðleikum hins aðilans. For-
senda samninga hlýtur að vera
ákvörðun um, hversu mikið veiði
magn fiskimiðin við fsland þola,
og það ætti ekki að reynast erfitt.
Bretland gæti síðan boðið fs-
lendingum annars vegar vaxandi
hluta veiðimagnsins og hins veg-
ar stuðning við tollaívilnanir fyr-
ir íslenzkan fisk og fiskafurðir í
stækkuðu Efnahagsbandalagi, ef
íslendingar sætta sig við núver-
andi 12 mílna landhelgi og sýna
þolinmæði á meðan brezka ríkis-
stjórnin grípur til aðgerða, til
þess að draga úr áhrifum minnk-
andi fiskafla af íslandsmiðum á
þá bæi, sem mestra hagsmuna
hafa að gæta, og á kjósendur.
KeHingarfjöllum, sem vígS var á
(Tímamyndir Kári)
farið í gas og olíu fram til þessa.
Rafmagnið veitir námskeiðsgest-
um aukin þægindi, og gerir starfs
fólkinu léttara fyrir.
Ellefta starfsári Skíðaskólans í
Kerlingarfjöllum er nú að ljúka,
en efnt verður til styttri nám-
skeiða í september, eftir því
hvernig viðrar.
Húsakynni Skíðaskólans rúma
nú um 50 gesti og er aðalskál-
inn, sem tekinn var í notkun
1965, þar drýgstur, en í fyrri-
sumar voru tekin í notkun tvö
minni hús, Nýpurnar, eins og þau
eru kölluð í Fjöllunum, og rúma
þau sex til átta manns. Þá eru
auk þess starfsmannahús og hús
fyrir snyrtingu og böð.
Mikill fjöldi fólks kemur ár
eftir ár í Kerlingafjöll til að fara
á skíði og í gönguferðir, og vera
þar á hinum rómuðu kvöldvökum,
og sumir koma meira að segja
mörgum sinnum á sumri. Það er
eftirtektarvert, að yfirgnæfandi
meirihluti sem þarna dvelst, eru
fslendingar, og aðeins brot út-
Framhald á 11. síðu.

FEÐ LEITAÐI TIL BYGGÐA
ÞEGAfi SNJÓAÐIÁ HÁLENÐI
KJ—Reykjavík, mánudag.
Strax og snjóar á hálend-
inu, er eins og fénu sé smal-
að til byggða og safnast það
þá oft saman við afrétt-
argirðingar í hundraða ef ekki
þúsunda tali.
Urn helgina voru miklir fjár
hópar við afréttargirðingu
Biskupstungamanna fyrir of-
an Gullfoss, en um miðja síð-
ustu viku snjóaði inni á Kili,
og fór féð þá að renna í hóp-
um í átt til byggða.
Þama fyrir ofan afréttar-
girðinguna innan við Gullfoss,
eru nokkuð góðir hagar, en
ekki eins og sumsstaðar við
slíkar girðingar, þar sem er
aðeins sandur og því lítill hagi
fyrir féð. En þegar þúsundir
fjár eru á litlum bletti er
ekki lengi að sjá á högunum,
og auk þess bælist mikið. Má
því búast við að þeir Tungna-
menn þurfi að ná í þetta fé,
og rétta það, og verður því
minna í Tugnaréttum í haust.
Þetta er langt frá því að vera
nokkuð einsdæmi, og má t.d.
búast við að féð hafi víðar á
Suðurlandi leitað til byggða,
og sömuleiðis á Norður og
Austurlandi þar sem snjóaði
á dögunum.
Um helgina mátti sjá snjó-
bletti hér og þar á Kili, en
hvergi var snjórinn til trafala,
enda það litla sem snjóaði þar,
tekið upp, nema í hæstu fjöll-
um, þar sem snjóföl féll
líka um helgina.
Aurkast Mbl. á Ólaf
Jóhannesson
Þær vonir, sem vöknuðu um
skynsamlegri og málefnalegri
stjórnmálaskrif Mbl. í kjölfar
heimsóknar Einars Ágústsson-
ar til Lundúna og Bonn, hafa
nú brugðizt. Sérstaklega á
þetta við um þann ritstjóra
Mbl., sem skrifar síðasta
Reykjavíkurbréf Mbl. f því
bréfi er Ólafur Jóhannesson,
forsætisráðhcrra, hreinlega
lagður í einelti með ærumeið-
ingum og þvílíku ofstæki, að
slíkt hefur ekki lengi sézt í ís-
lenzkri blaðamennsku.
f þessu Reykjavíkurbréfi
kennir margra grasa og skulu
hér nokkur tínd til. Þar segir,
að þjóðin hafi lýst yfir sér-
stöku vantrausti á Ólaf Jó-
hannesson. Það hefði verið
„með öllu óeðlilegt, að Ólafur
Jóhannesson myndaði þá rikis-
stjóm er nú situr“. Það hafi
verið „beinlínis afskræming á
vilja kjósenda". Framkoma
forsætisráðherra „í samskipt-
um við fjölmiðla hefur verið
með þeim endemum að fáheyrt
er“ og forsætisráðherrann
komi fram með „durgshætti
frammi fyrir alþjóð“. Forsætis
ráðherra takist „engan veginn
að vinna traust fólks“. Forsæt-
isráðherra hefur það fyrir al-
menna reglu, „að hann ýmist
svarar ekki spurningum eða
svarar þeim út í hött“. Og
rúsínan í pylsuendanum er svo
þessi :
„Sá skortur á forystuhæfi-
leikum, sem hinn nýi forsætis-
ráðherra hefur sýnt, síðan
hann tók við embætti sínu, er
þeim mun alvarlegri vegna
þess, að hann liefur leitt tvo
helztu kommúnistaforingjana á
íslandi til va’da í ríkisstjórn-
inni“.
Glórulaust ofstæki
Hér þarf engar athugasemd-
ir við að gera. Slíkt fúkyrða-
safn dæmir sig og höfund þess
sjálft. Hér er það glórulaust
ofstæki, sem heldur um penna.
En ætli mörgum finnist það
ckki dálítið hjákátlegt, að sá
maður, sem svo skrifar skuli
leyfa sér að tala um ósæmilega
framkomu forsætisráðherra
við fjölmiðla, einkum þegar
það er haft í huga, að Ólafur
Jóhannesson eyddi hluta af
dýrmætum tíma sínum til að
eiga viðtal við einn af ritstjór
um Mbl. skömmu eftir að ríkis
stjórnin tók við völdum. En
væri ekki rétt fyrir höfund
Reykjavíkurbréfs að reyna að
hugleiða það andartak, hvað
teljast megi ósæmilega fram
koma fjölmiðla við forsætis
ráðherra landsins?
Hin nýja ríkistjórn liefur að-
eins setið nokkrar vikur að
völdum. Umfram það, sem lesa
má úr samstarfssamningi hinna
þriggja flokka, er að ríkis
stjórninni standa, er á þessu
stigi ekki hægt í smáatriðum
að skýra frá því, hvernig ríkis
stjórnin hyggst standa að ein
stökum málum. Þegar um sam
starf þriggja flokka er aí
ræða, sem eru að hefja atliug
un á stórum málaflokkum o?
Frainhald ó 11. síðu