Tíminn - 02.02.1973, Page 11

10 TÍMINN Föstudagur 2. febrúar 1973 Föstudagur 2. febrúar 1973 TÍMINN 11
Stekkjargrófinni og hestar voru á
túni iSverðinum. Blöndugilið fullt
af snjó upp fyrir tún. Það er ann-
ars undarlegt fyrirbæri þetta,
sem við köllum mannlegar til-
finningar. Aldrei geta þær látið
sér segjast, hvernig sem hin svo-
kallaða skynsemi tekur þær i
karphúsið. Eða er þetta ef til vill
nauðsynlegur eiginleiki? Er sú
vesalmennska, sem varla getur
horft á bernskustöðvar sinar, án
þess að finna til likt og óviti, sem
hefur týnt uppáhaldsleikfanginu
sinu — er hún eftir allt saman for-
senda þess, að eitthvað er til i
veröldinni sem heitir föðurlands-
ást? Getur verið. Og sé svo, eru
óþægindi einstaklinganna ekki til
einskis.
Það var ekki hægt að stanza
lengi i sveitinni. Von bráðar var
ekið niður i þorp aftur og komið
snöggvast við á einum bæ i leið-
inni. Næsta verk var að raka sig,
þvo sér og gera sig að öðru leyti
þorrablótshæfan.
Þorrablótiö
Klukkan átta hófst svo sam-
koman, sem verið hafði tilefni
þessa sögulega ferðalags. Fjögur
stór langborð voru i samkomu-
húsinu og voru þau öll þéttsetin.
Samkomuna setti Steingrimur
Sæmundsson, formaður þorra-
blótsnefndar, og siðan hófust
skemmtiatriði, sem ekki verða
talin hér i þeirri röð sem þau voru
flutt, heldur samkvæmt geðþótta
þess, sem hér pikkar á ritvél.
Agústa Þorkelsdóttir, hús-
freyja á Refsstað, flutti minni
karla. Það var ágætt erindi, sem
gaman hefði verið að segja frá, en
bezt mun aö hafa sig hægan og
fara að öllu með gát, þvi að konur
láta ekki bjóða sér hvað sem er nú
á dögum. Ekki vildi Agústa viður-
kenna það, að við karlmennirnir,
værum sterkara kynið, þótt við
gætum lyft fleiri kilógrömmum.
Siðan gerði hún bráðskemmtilega
athugun á þvi, sem karlmenn
geta og geta ekki, og hvað konur
geta og geta ekki. Hún viður-
kenndi lika, að allar konur þráðu
sinn draumaprins á hvitum hesti,
en lét þess getið, að það táknaði
ekki, að þær elskuðu allar hann
Halldór i Skálanesi. En „Halldór i
Skálanesi” er Halldór Karl Hall-
dórsson, kaupfélagsstjóri þeirra
Vopnfirðinga, og mun hann lengi
hafa átt ljósgráan hest. Mætti nú
ætla af orðum húsfreyju, að
„stjórinn” væri ekki meira en svo
vinsæll i héraði sinu, enda vöktu
þessi orð mikinn fögnuð þeirra,
sem til þekktu og vissu, að Hall-
dór er hið mesta ljúfmenni og
kvennagull að auki. — Að lokum
lagði Agústa það til, að kynin
ynnu saman i sátt og samlyndi,
þar sem hvorugt gæti án hins
verið, þegar til alvörunnar kem-
ur.
Það skal tekið fram, að þessi
frásögn er skrifuð eftir minni ein-
göngu, viku eftir að ég hlustaði á
erindið. Ég bið þvi frúna velvirð-
ingar, ef hér er mjög hallað réttu
máli, og ég býðst til þess að birta
leiðréttingu seinna, ef mér hefur
tekizt aö fara hér fram úr þeirri
alkunnu ónákvæmni dagblaða,
sem allir þekkja og enginn kippir
sér lengur upp við.
Annál liðins árs flutti Alfreð
Pétursson bóndi á Torfastööum.
Það var ljómandi vel samið er-
Það heföi einhvern tíma
þótt saga til næsta bæjar,
að hægt væri að aka á
fólksbil frá Reykjavík til
Vopnafjarðar á þorranum,
og það án þess að þurfa í
gegnum einn einasta snjó-
skafl alla leiðina, hvað þá
aðgrípa til rekunnar. Þetta
gerðist þó, ekki alls fyrir
löngu, eða nánar til tekið
dagana nitjánda og tuttug-
asta janúar siðast liðinn, og
verður nú reynt að segja
ofurlítið frá þeirri för.
Sagan hefst á því, að stig-
ið var upp i áætlunarbif-
reið, sem var að fara til
Akureyrar, klukkan átta að
morgni föstudagsins
nítjánda janúar. Það var
myrkur á jörðu niðri, en
máninn hló á himni og var
fagur á að lita.
Sumarauðir vegir
Þegar upp i Borgarfjörð kom,
var orðið bjart af degi. Ferða-
langurinn undraðist, hversu snjó-
laust var þarna. Hið mikla og viö-
lenda fæðingarhéraö Páls Berg-
þórssonar, veðurfræðings, haföi
auðsjáanlega ekki bitiö á beiskj-
unni, hvað tiðarfar snerti, það
sem af var vetri. Ef ekki heföu
verið nokkrar gamlar fannir, efst
i brúnum, hefði eins mátt trúa
þvi, að nú væri októbermánuður,
en ekki janúar. Að visu var nokk-
ur héla á grasi, en hver einasta
læna og lækur voru marauð, og
frostið á pollum meðfram vegin-
um var ekki nema örþunnt hem.
Þegar upp á Holtavörðuheiði
kom, var hélan i grasinu dálitið
meiri en niðri i sveitum, en þó var
varla hægt aö segja, að jörð væri
grá yfir að lita.
Segir nú ekki af ferðinni, fyrr
Séra Ilaukur Agústsson (t.v.) og Jörgcn Sigmarsson (t.h.) syngja
tvisöng.
notkuna alla leiðina norður: Borð
hlaðið kræsingum og ágætur
fólksbill, reiðubúinn til ferðalags.
Var nú sezt að snæðingi og raðað
svo i sig, sem lystin leyfði — og
meira þó. Það var nefnilega ekki
ætlunin að stanza lendur i höf-
uöstað Norðurlands en nauðsyn
krafði. Þegar unnið hafði verið að
matnum eftir beztu getu, var
stigið inn i fólksbilinn og ekið af
stað. Okumaðurinn og eigandi
bifreiðarinnar var alvanur ferða-
maður, svo i bliðu sem striðu, og
auk þess þaulkunnugur leiðinni,
sem fara skyldi. Reyndist það og,
þegar farið var aö koma sér fyrir,
að i bilnum voru ekki aðeins
skjólflikur nægar, heldur lika
matur mikill, ef svo skyldi nú
fara, að feröalagiö strandaði ein-
hvers staðar fjarri mannabústöö-
um.
Það þurfti að aka Dalsmynnið,
þvi að Vaðlaheiði var ófær. A
Húsavik átti að taka benzin, en þá
kom i ljós, að afgreiðslumaðurinn
var búinn að taka sér hvild frá
erfiði dagsins, og var þvi ekki
meira hugsað um slika hluti, en
ekið áfram sem leið lá fyrir Tjör-
nes. Þegar við komum að Lóni i
Kelduhverfi, sáust þar ljós i
gluggum, og var þvi árætt að gera
þar vart við sig, þótt klukkan væri
orðin eitthvað hálftólf, eða rösk-
lega það. En konan, sem við hitt-
um, sagði að ekkert væri sjálf-
sagðara, og afgreiddi benzinið
bæði fljótt og vel og hugsuðum við
hlýlega til hennar fyrir það á
eftir. Sagði þá bilstjórinn, að ef
hann lenti i einhverjum hrakning-
um á ferðalögum, (sem nokkuð
oft hefur vist komið fyrir), vildi
hann miklu heldur leita sér fyrir-
greiðslu á sveitabæjum en i kaup-
stöðum, — sér hefði reynzt það
betur.
Draugaleg nótt
Og enn var farinn vegur. Nú
var ekið fyrir Sléttu, án viðkomu
á Kópaskeri, enda var sýnilegt,
að þar væru allir menn gengnir til
en náttmyrkur og hávaðarok yfir
ogalltum kring. Mann þurfa ekki
að vera neitt s%erlega hjátrúar-
fullir til þess aö láta sér detta i
hug, að sitthvað dularfullt geti
verið á sveimi i svo draugalegri
vetrarnótt. Það var heldur óynd-
islegt á Raufarhöfn nóttina þá, og
lá við að hægt væri að skilja Egil
Jónasson, þótt visan sem hann
orti forðum um þann stað sé
reyndar hvorki fögur né skáldleg.
Hér verður hlaupið yfir kafla og
er þar næst til máls að taka, að
komið var að Sandvikurheiði.
Hún er á milli Bakkafjarðar og
Vopnafjarðar. Ekki er þetta há
heiði né brött, en hefur þó löngum
snjóþung þótt. Þar voru lika einu
vetrarmerkin á allri leiðinni frá
Akureyri til Vopnafjarðar. Þar
var á tveim stöðum nokkurt svell
á veginum, en þó ekki nema fáar
billengdir á hvorum stað — og
hefði einhvern tima ekki þótt
mikið. En það var annað, sem
ekki var til þess að flýta fyrir: A
heiðinni var niðaþoka, þrátt fyrir
slikt hvassviðri, aö manni fannst
stundum, sem billinn myndi varla
hafa sig á móti. Þokan og úðinn
þutu framhjá með leifturhraða,
en hraði bilsins varð aö takmark-
ast af aðstæðum. Þetta var for-
takslaust ömurlegasti kafli alls
ferðalagsins. Um siöir glytti þó i
brúna á Fuglabjargá, og eftir það
var fljótfarið niður i Selárdalinn.
Brátt sást ljósið i sjónvarpsturni
Vopnfirðinga og þá leið ekki
heldur á löngu, unz rafljósin i
þorpinu komu i ljós.
Loks staðnæmdist svo billinn
fyrir framan eitt af húsum þorps-
ins. Þá var klukkan á minútunni
sex, og hafði þá blaðasnápurinn
setið i bil i tuttugu og tvo klukku-
tima samfleytt.
„VS ber að dyrum"
Nú var næst fyrir að gera vart
við sig, og var lamið og barið utan
það húsið, sem næst hendi var, en
ekki bar það neinn árangur. Menn
sváfu svefni hinna réttlátu og ætl-
Á þorrablóti í Vopnafirði
Formaður þorrablótsnefndar
setur samkomuna.
uðu auðsjáanlega að búa sig sem
bezt undir þorrablótiö, sem halda
skyldi næsta kvöld. Þá var reynt
annars staðar, en ekki varð það
undirrituðum til neins álitsauka.
Hann villtist nefnilega i sinu eigin
heimahéraði og spurði eins og álf-
ur út úr hól, hvort tiltekinn kven-
maður byggi ekki hér. Nei.
Maðurinn, sem til dyra kom,
svaraði þvi, að hún byggi i næsta
húsi við, og sagöist ekki hafa
haldið, að VS berði að dyrum svo
snemma morguns. Þá var ekki
um annað að gera en aö lúpast
eins og sneyptur hvolpur að næstu
dyrum og reyna þar. Jú, þetta
reyndist allt saman satt og rétt:
Það var rétt kona, sem til dyr-
anna kom, og þar uröu nú heldur
en ekki fagnaðarfundir. Hún
nærri þvi hrópaði upp yfir sig,
þegar hún sá mig við dyrnar:„Ég
vissi, að það hlaut að vera band-
vitlaus maður sem var að hamast
á dyrabjöllunni um þetta leyti!
Þú hlýtur að hafa sótt að mér, ég
var vöknuð”. Að öðru leyti þarf
ekki að lýsa viðtökunum. Þarna
var maður i frænda og vina hönd-
um, og það var engu likara, en að
konunni væri gerður stór greiöi
með þvi, að maður skyldi vera að
troðast inn á hana, löngu fyrir
fótaferðartima almennilegs fólks.
Dansinn dunar.
Á heimaslóðum
Eftir um það bil tveggja
klukkustunda rotsvefn uppgefins
manns, var aftur haldið á kreik.
Þorrblótið átti að visu ekki að
vera fyrr en um kvöldið, en ekki
dugði að eyða öllum deginum til
ónýtis. Nú var ekið upp i sveit. Af
gömlum vana var haldið upp dal-
inn, þar sem forum hafði verið
bjástrað við kindur og kýr. Ekki
var þó farið heim að bæ, enda
blasir landið betur við með þvi að
vera hinum megin i dalnum,
handan árinnar. Féð bóndans var
á beit i Höllunum, upp af
i janúarmánuöi fyrir sextán
árum og hreppti blindbyl frá
Akureyri að Varmahlið, en
froststorm og fljúgandi hálku
eftir það. Til Reykjavikur
var komið klukkan hálfþrjú
að nóttu — eða rösklega það
— og var þá margur farþegi
þreyttur. En að þessu sinni bauð
Moldhaugnahálsinn ekki upp á
öskubyl og ófærð, eins og árið
1957, heldur ryk — rétt eins og
hann héldi, að nú væri komið
sumar.
Komið var til Akureyrar á i
minútunni sjö, eftir vel heppnaða
og skemmtilega ferð, sem staðið
hafði yfir i nákvæmlega elleftu
klukkustundir. Það er alltaf gam-
an að ferðast um land sitt, hvort
sem það býður upp á blitt eða
stritt. Menn ættu ekki að nota
flugvélar, nema að þeir þurfi eitt-
hvað sérlega mikið að flýta sér,
þvi að flugið sviptir okkur lang-
oftast þvi, sem dýrmætast er á
ferðalögum: Að njóta þess, sem
fyrir augu ber.
Ferö með fyrirhyggju
A Akureyri var aðkoman slik,
að ekki hefði veriö hægt að hugsa
sér hana ákjósanlegri, þótt allt
hugmyndaflugið hefði verið haft i
náða. En hér var það, sem alvara
lifsins fór að láta á sér kræla. Þaö
hafði að visu alltaf verið strekk-
ingsgola á sunnan, frá þvi við
vorum i Ljósavatnsskarðinu, en
nú fór að hvessa fyrir alvöru, og
loftið var biksvart e ns og ketil-
botn. Fyrir Sléttu var vegurinn
lika vondur, aurbelyta ofan á
klakanum, eins og á vordegi og
pollar i öðru hverju spori, sumir
talsvert djúpir. Það er einkenni-
legt að aka eftir sjávarkambi
með hafið á aðra hönd og lón inn-
an við á hina, en hvassviðrið ýfir
svo hvort tveggja, að það glittir i
úfna öldufaldana á báðar heridur,
en komið er fyrir neðan túnið á
Geitaskarði. Þar hafði myndazt
alldjúpur pollur fyrir neðan túnið.
Siðan hafði vatnið frosið, og kom-
ið djúp og hörð hjólför. Þarna
þurfti að aka lúshægt, og var það
eini bletturinn á allri leiöinni til
Akureyrar, þar sem draga þurfti
úr ferð af völdum Veturs kon-
ungs. Mér fannst rétt að segja frá
þessar- einu undantekningu, þvi
að ekki verður það talið liklegt, að
slikt færi gefist oft á þessari leið
um það leyti árs, sem hér var um
að ræða. Og mikill var munurinn
nú og þegar undirritaður var að
flytjast búferlum til Reykjavikur
Talað fyrir niinni karla.
Fluttur annáll liöins úrs.
Lesin Dagskrá niorgundagsiiis.
...undirritaður flulti frumsam-
inn þvætting.”
indi, en ekki naut ég allrar fyndn-
innar, þar sem ég var aðkomandi
og skildi þvi ekki alltaf að hverju
var verið að skopast. Hitt var
auðséð, að sveitungar hans skildu
— og skemmtu sér konunglega.
Gunnar Sigmarsson flutti pistil,
sem nefndist Dagskrá morgun-
dagsins. Það var óskaplega mein-
fyndinn lestur, sem sannaði full-
komlega, að Gunnari eru fleiri
listir lagnar en pianóleikur.
Þá var fluttur leikþáttur, sem
að visu var ekki á neinn hátt
frumlegur að efni: Maður ætlar
að selja eöa kaupa bil, en lendir
óvart inn á skrifstofu hjúskapar-
miðlara. Þetta er gamalkunnur
misskilningur i reviustil, og auð-
velt að koma að mörgum hnytti-
legum tilsvörum, þar sem svo er i
pottinn búið, enda vantaði ekkert
á að það tækist.
Næst er að segja frá leik einum,
sem ég hafði aldrei áður séð, en
hafði ósvikna ánægju af að horfa
á: Tveir karlmenn voru leiddir
upp á sviðið og bundið þar vand-
lega fyrir augu beggja. Siðan
voru þeim fengnir pokar tveir —
sinn pokinn hvorum manni — og
nú hófst keppnin. 1 pokunum var
alls kyns kvenklæðnaður, sem
hinir blindu menn drógu upp og
klæddu sig i, hverju utan yfir ann-
að. Vann sá, sem fljótari var að
tina allt upp úr sinum poka og
klæða sig i það. Verst gekk þeim
með brjóstahaldarana, blessuð-
um. Það var svo hábölvað að
krækja þetta saman fyrir aftan
bak á sér, og það meira að segja
uppi á herðum. Þá datt öðrum
þeirra það snjallræði i hug að
renna flikinni niður að hnjám,
krækja þar saman að framan, en
snúa henni siðan við og lyfta upp i
rétta hæð. Var auðséð á handtök-
um hans, að hann hafði nokkuð af
kvenþjóðinni lært, og mundi það
nú, þegar til þurfti að taka, enda
gekk honum öllu betur i keppn-
inni, þótt litlu munaði. Annars
voru handatiltektir þessara kepp-
enda stórskemmtilegar, enda
vöktu þær mikinn fögnuð áhorf-
enda.
Söngur og dans
En Vopnfirðingar gerðu meira
en að éta hákarl og að hlæja að
skemmtilegum orðum og athöfn-
um á þorrablótinu þvi arna. Þeir
sungu lika — og það svo að um
munaði. Tvisöng sungu þeir séra
Haukur Ágústsson á Hofi og
Jörgen Sigmarsson á Bökkum.
Auk þess stjórnaði séra Haukur
fjöldasöng og gerði það af slikum
þrótti og smekkvisi, að unun var á
að hlýða. Séra Haukur er nýkom-
inn i Vopnafjörð, til þess að gera,
og ekki getur sá sem þessar linur
hripar, hælt sér af þvi að þekkja
hann neitt. En það má mikið
vera, ef þar fer ekki maður, sem
á sér visar vinsældir, hvar sem
hann fer.
Að lokum er svo þess að geta,
að undirritaður paufaðist upp á
sviðið og flutti frumsaminn
þvætting.
Veizlustjóri þessarar miklu
samkomu var Haraldur Gislason,
sveitarstjóri i Vopnafirði.Harald-
ur er sonur Gisla Jónssonar,
fyrrv. alþingismanns, og það
sakar ekki að geta þess, að hann
er kvæntur öldungis bráðfallegri
konu. Veizlustjórn Haraldar hefði
verið með ágætum, ef hann hefði
sparað sér fyndnina, sem hann
flutti á milli þátta. 1 fyrsta lagi
var hún ekki öll sérlega fersk —
allt niður i útjaskaðar dagblaða-
skrýtlur — en auk þess tafði þetta
borðhaldið, sem stóð hvorki
meira né minna en hálfan fjórða
klukkutima. Var satt að segja að-
dáanlegt, hversu rólegir menn
sátu, og átti séra Haukur ekki lit-
inn þátt i þvi með glaðværð sinni
og öruggri smekkvisi.
Þegar menn höfðu nú etið og
drukkið af hjartans lyst, jafn-
framt þvi sem þeir nutu hinna
andlegu veitinga, var staðið upp
frá borðum. Þá var tekið til við
dansinn og stóð hann til klukkan
hálffimm um morguninn. En þótt
úti væri ballið, var ekki þar með
sagt, að ferðalangur, sem óvænt
skýtur upp á skinum bernsku-
stöðvum, geti farið að sofa. Nú
var sezt að spjalli með vinum og
frændum (Reykvikingar hefðu
sjálfsagt kallað það kjaftatörn),
og gekk svo fram á morgun. Þá
var loks lagzt til hvildar litla
stund, en siðan tekið að búa sig til
ferðar, þvi að ekki er það gætilegt
að sitja með fólksbil austur á
Vopnafirði i marga sólarhringa
um hávetur, enda þótt veðrið sé
milt og vegirnir góðir — eins og
er.
Búizt til brottfarar.
Eftir tæplega tveggja klukku-
stunda hvild var farið að búa sig
til brottfarar og sveitin kvödd upp
úr hádeginu. Þetta hafði verið
undarlegur sólarhringur. Að vera
allt i einu kominn i sitt heimahér-
að, eftir margra ára fjarveru,
troðast þar eins og i draumi innan
um fjölda manna, sem allir vilja
heilsa manni og tala við mann og
maður botnar ekkert i þessum
feikilegu vinsældum, en heilsar á
báða hendur og með báðum hönd-
um jafnt — eða svo finnst manni
að minnsta kosti eftir á. Þegar
svo allt er allt i einu um garð
Framluild á bls. I!)
Þar eru þcir komnir i kvennaskrúðann.
f * ' "T* Íæ • W*

pKMg,*-

Setið að snæðingi.