Tíminn - 15.11.1973, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 15. nóvember 1973.
TÍMINN
15
DALVIK FAI KAUP
STAÐARÉTTINDI
FJÓRIR þingmenn úr Norður-
landskjördæmi eystra hafa lagt
fram i neðri deild Alþingis frum-
varp til laga um kaupstaðarétt-
indi til lianda Dalvikurkauptúni.
Flutningsmenn eru Stefán Val-
geirsson, Ingvar Gislason, Ingi
Tryggvason og Lrus Jónsson. í
greinargerð með frumvarpinu
segja flutningsmenn:
„Frumvarp þetta var flutt á
siðasta þingi og var ekki útrætt.
Með frumvarpinu fylgdi eftirfar-
andi greinargerð:
Með beiðni hreppsnefndar Dal-
vikurhrepps um, að þingmenn
kjördæmisins flyttu frumvarp um
kaupstaðarréttindi fyrir Dalvik-
O Hætta námi
verði hafðir að fiflum vegna
duttlunga ákveðinna embættis-
manna innan kerfisins.
Kröfunar, sem nemendur Fisk-
vinnsluskólans gera, eru þessar:
Fyrirhugað námskeið Fisk-
mats rikisins fari ekki fram.
Ef hægt er að sýna fram á, að
þörf á verkstjórum og mats-
mönnum sé meiri en svo að
nemendur skólans geti ekki sinnt
þeim.og námskeið þvi óhj-
ákvæmileg, skulu þau haldin á
vegum Fiskvinnsluskólans.
Námskeið þessi skulu ekki
veita nein varanleg réttindi, held-
ur skulu þeu aðveins vera tima-
bundin. .
Skólanefnd Fiskvinnsluskólans
beiti sér fyrir viðtækri kynningu á
skólanum og starfsemi hans, en
til þess að það sé framkvæman-
legt, verður staða nemenda að
námi loknu að vera ljós.
Um klukkan fimm i gærdag var
haldinn fundur i Fiskvinnslu-
skólanum, en á honum voru auk
skólastjóra, skólanefndin og
fulltrúar nemenda. Fundinum
var ekki lokið, þegar siðast frétt-
ist, en eins og áður var sagt fara
skólastjóri og skólanefnd á fund
menntamálaráðherra i dag. -hs-
AAetsala
landi i gær. Hann seldi 226
lestir og fékk fyrir þær rúm
325 þúsund mörk, sem gerir i
islenzkum krónum rúmar 10.4
milljónir. Meðalverðið hjá
ögra var kr. 46,30 fyrir hvert
kg., og er þetta meðal hæsta
heiidarverðs fyrir einn túr,
sem fengizt hefur. — hs
Borgarnes
ingará unnum kjötvörum. Einnig
er þar eldhús, snyrtiherbergi og
kaffistofa. Við Kjötiönaðar-
stöðina vinna nú um 10 manns.
1 haust, áður en hafin var starf-
semi i hinu nýja kjötiðnaöarhús-
næði að Borgarbraut 2, voruþar
haldnir húsmæðrafundir og vöru-
kynning. Kaupfélag Borgfirðinga
bauð öllum húsmæörum af sínu
félagssvæði til dags dvalar i
Borgarnesi, voru haldnir fundir
með húsmæðrunum og verzlunar-
stjórum félagsins. Einnig voru
húsmæðrunum kynntar fram-
leiðsluvörur félagsins og sýnd hin
nýja kjötiðnaðarstöö eins og fyrr
segir. Fundir þessir voru vel sótt-
ir og urðu 6 talsins.
O Á víðavangi
en hann átti fyrir 40-60 árum,
þar sem meginþorri þjóðar-
innar hefur þau stéttarlegu
viðhorf, sem Framsóknar-
flokkurinn er byggður upp af,
enda hafa Framsóknarmenn
jafnan lagt á það áherzlu, að
vinna að framförum og bætt-
um hag þjóðarinnar allrar.”
-TK.
urhrepp, fylgdi eftirfarandi
greinargerð:
Samþykkt hreppsnefndar Dal-
vikurhrepps frá 16. september
1972 um kaupstaðarréttindi fyrir
Dalvikurkauptún, sem hér fylgir
með, á sér langan aðdraganda, og
hafa verið gerðar um það fjöl-
margar fundarsamþykktir á liðn-
um árum. Meginforsendur þeirr-
ar óskar, sem fram kemur i
samþykktinni, eru:
1. Aðfá inn i kauptúnið, ibúum
þess til hæðgarauka, alla þá
þjónustu, sem bæjarfógetar
veita.
2. Að skapa Dalvikurhreppi þá
réttarstöðu, sem kaupstaðir hafa.
3. Að losa Dalvikurhrepp úr
tengslum við Eyjafjarðarsýslu,
þar sem áhrif hreppsins á stjórn
málefna sýslunnar miðast við
einn fulltrúa af tólf, en hluti
hreppsins af gjöldum til sýslunn-
ar nemur 1972 28.1%.
Af þeirri þjónustu, sem um
ræðir i fyrsta liö, má nefna inn-
heimtu tekna rikissjóðs, stjórn
lögreglumála, varðveizlu veð-
málabóka, skrásetningu bifreiða,
útgáfu ökuskirteina, umboð
Tryggingastofunar rikisins og
sýslusamlög (sjúkrasamlög).
Enn fremur má benda á, að sifellt
er verið með lagasetningum að
gera greinarmun á sveitar-
félögum eftir réttarstöðu þeirra.
Má nefana t.d. lög um sjúkra-
samlög, nr. 67 1971, þar sem segir
orðrétt i 37. gr.:
,,t hverjum kaupstað og hverri
sýslu skal vera sjúkrasamlag”
o.s.frv.
Orsakir þessa vgrða t.d. tvö
sjúkrasamlög á Húsavik, Akur-
eyriog Sauðárkróki, en fjölmennt
læknishérað eins og Dalvikur-
læknishérað verður án þjónustu
sjúkrasamlags.
Varðandi 2. lið 'er bent á, að
hver kaupstaður er sjálfstætt lög-
sagnarumdæmi, þar sem hins
vegar hreppur er hluti af lög-
sagnarumdæmi sýslu. Bæjar-
fógeti fer með lögsögu i kaupstað
og hefur þar aðsetur, en sýslu-
maður i hreppi þarf ekki að vera
þar búsettur.
Ein króna
þeir Magnús Á. Arnason, for-
maður Myndhöggvarafélagsins
og Ragnar Kjartansson varafor-
maður, þvi að húsnæðisleysið hef-
ur löngum háö myndhöggvuruyn
hérlendis.
— Það þarf samt að gera þessu
húsnæði mikið til góða, áður en
hægt er aö taka það i notkun,
sagði Magnús, og má raunar
segja, að við séum fremur að
hugsa um yngri kynslóðina en
okkur hina, sem komnir erum á
miðjan aldur.
Ragnar sagði, að hugmyndin að
þessu væri eiginlega fengin frá
Osló, en myndhöggvarar þar i
borg hafa fengið inni i höll eða
herrasetri skammt utan borgar-
innar. Hana hafa þeir til afnota
gegn lágri leigu og þar hefur
verið komið á fót eins konar
myndhöggvaramiðstöð, þar sem
efnilegir ungir menn fá inni.
Við ætlum okkur m.a. að bjóða
starfsbræörum okkar i nágranna-
löndunum hingað til lands gegn
þvi að islenzkir myndhöggvarar
fái húsnæði og vinnuaðstöðu i
sams konar myndhöggvaramið-
stöðvum erlendis og við höfum
hug á að koma á laggirnar að
Korpúlfsstöðum. Þannig ykjust
gagnkvæm kynni öllum til gagns
og einangrun islenzkra mynd-
höggvara væri rofin.
Við áætlum, að það geti tekiö
allt að fimm árum, að koma
þessu húsnæði i sæmilegt horf,
þvi að það kostar mikið fé. Við
höfum ennfremur i hyggju að
sameinast um útvegun á áhöldum
til þess að vinna úr járni, tré og
steinleir og fleiri efnum, svo að
sjá má að okkur er mikið i hug,
sagði Ragnar að lokum.
Félagar Myndhöggvarafélags-
ins i Reykjavik eru fjórtán.
Formaður er Magnús A. Árnason,
varaformaður Ragnar Kjartans-
son/ritari Björgvin Haraldsson
og gjaldkeri Sigurður Steinsson.
— HHJ
Kaupstaðir lúta beint yfirstjórn
félagsmálaráðuneytisins, sem fer
með sveitarstjórnarmálefni, en
eiga enga aðild að sýslufélögum
skv. lögum.
1 þriðja lið kemur fram, hver
áhrif Dalvikurhrepps eru á stjórn
sýslunnar og hver er hluti hans af
sýslugjöldum. Til viðbótar þvi má
benda á, að sýslunefndarmenn
eru kosnir beint og óbundnir af
samþykktum viðkomandi sveit-
arstjórna, enn fremur það, að
sýslunefndir virðast hafa ótak-
markaðar heimildirtil að skatt-
leggja hreppana i formi sýslu-
sjóðsgjalda.
Að lokum skal sérstaklega tekið
fram, að hreppsnefnd Dalvikur-
hrepps hefur sent dóms-
málaráðuneytinu itrekaðar
beiðnir um staðsetningu löglærðs
fulltrúa frá sýslumannsembætinu
á Akureyri á Dalvik, en þeim
erindum hefur ekki verið svarað
til þessa.”
o
Frumvarp
utar á þessu svæði, en þó er ekki
um teljandi breytingar á tog-
veiðiheimildum þeirra að ræða.
Togveiðiheimildir skipa stærri en
350 rúmlestir, eru i frumvarpinu
skertar nokkuð frá þvi, sem nú er,
og er hér sem annars staðar
miðað við að skip i þessum
stærðarflokki stundi ekki tog-
veiðar nær landi en 12 sjómilur
miðað við grunnlinu. Þó er i
frumvarpinu heimild fyrir þessi
skip til togveiða inn að 9 sjómilum
utan við grunnlinu i Kolluál á
svæði, sem afmarkast að sunnan
af 64 gráðum 45’ n.br. og að
norðan af 65 gráðum 0,5’ n.br.
G. VESTFIRÐIR
A svæðinu frá Bjargtöngum að
Horni eru i frumvarpinu togveiði-
heimildir óbreyttar frá þvi, sem
nú er, nema hvað tvö tog-
veiðisvæði ætluð skipum minni en
350 rúmlestir, eru felld burt,
þannig að ekki er gert ráð fyrir
þvi að neinar togveiöar verði
leyfðar nær landi en 12 sjómilur
miðað við grunnlinu á þessu
svæði.”
O íslenzkur...
nú er það ekki hægt nema þar
sem frystiskápar eru hafðir en
slikt er fátitt i fátækum löndum,
þar sem mannfjöldinn er mikill
og fæðuöflun erfið.
Þetta hefur einnig mikla fjár-
hagslega þýðingu fyrir þessi lönd,
þvi að það er gifurleg fjárfesting,
sem felst i þvi að kaupa og gera út
járnbrautalestir með frystivögn-
um, frystibila og frystiskip, svo
nokkuð sé nefnt. En með kjarna-
geislun þarf ekki lengur að hugsa
um þetta.
íslendingar leggja sitt af
mörkum
Allt bendir til þess að þessi að-
ferð sé miklu hagkvæmari og
betri en niðursuða, en eins og ég
sagði áðan verður ekki hægt að
hagnýta þetta fyrr en rannsókn-
um okkar verður lokið eftir um
það bil 6 til 7 ár.
Þetta kemur að sjálfsögðu til
með að hafa áhrif hér eins og hjá
öðrum þjóðum, aðallega þó i
sambandi við flutning á fiski.
Að undanförnu hafa tveir
menn, þeir Guðlaugur Hannesson
og dr. Björn Dagbjartsson unnið á
vegum Rannsóknastofnunar fisk-
iðnaðarins að rannsóknum á
geislun á fiski. Þessir tveir menn
skrifuðu ritgerð um rannsóknir
sinar, sem hefur vakið mikla at-
hygli erlendis og aukið hróður
þeirra og tslands meðal þeir fjöl-
mörgu, sem vinna að svipuðum
rannsóknum. Þá hefur dr. Björn
Sigurbjörnsson hjá alþjóðakjarn-
orkumálastofnuninni i Vinarborg
getið sér gott orð, en mér skilst að
hann sé nú á leið heim til að taka
við starfi hér.
Nú fór timi okkar að verða
naumur, þvi að frændur og vinir
voru nú að koma til að kveðja Ara
og fjölskyldu hans áður en þau
færu aftur af landi brott. Við
hefðum þó kosið að ræða lengur
við hann, enda ekki á hverjum
degi, sem islenzkur blaðamaður
nær tali af samlanda, sem hefur
eins mikilvægt starf með hönd-
um, og það i landi þar sem visindi
og tækni eru eins i hávegum höfð
og i Bandarikjunum.
En við lofuðum þvi, að ræða þvi
betur við hann, þegar hann ætti
næst leið um hlaðvarpann i sinu
litla föðurlandi og fá þá betri vit-
neskju um þessar athyglisverðu
rannsóknir og árangur al' starfi
hans við þær. —klp—
Útboð
Tilboð óskast i að byggja kjallara og
grunn, annan áfanga Gagnfræðaskólans á
Selfossi
Útboðsgögn verða afhent á skrifstofu Sel-
fosshrepps gegn 5000 króna skilatryggingu
Tilboðsfrestur er til þriðjudags 27. nóvem-
ber 1973.
liiiiiiiiMii
ITN
Félagsmálaskóli
Framsóknarflokksins
Fundir í félagsmálaskóla Framsóknarflökksins, haustnám-
skeiði, eru haldnir tvisvar i viku, á laugardögum kl. 15 og á
fimmtudögum kl. 21. Laugardagsfundirnir veröa fyrir mælsku-
æfingar og leiðsögn i fundarstörfum, en á fimmtudagsfundunum
veröa flutt 45 minútna fræðsluerindi um Framsóknarflokkinn og
islenzk stjórnmál.
Lestrarefni: Lýðræöisleg félagsstörf, Sókn og sigrar. Málefna-
samningur rikisstjórnarinnar og Tiðindi frá Flokksþingum.
Leiðbeinendur á málfundaæfingum veröa: Björn Björnsson Jón
Sigurðsson og Kristinn Snæland. Fundir verða haldnir á Hótel
Esju.
6. fundur félagsmálaskólans verður fimmtudaginn 15. nóvember
kl. 21. Erindi: Saga og starfshættir Alþingis. Eysteinn Jónsson,
forseti Sameinaðs þings. Frjálsar umræður.
EKKERT
TÆKIFÆRI
TIL AÐ
SLAKA A
..Ballettflokkurinn, sem við
erum i, æfir átta tíma á dag
sex daga vikunnar. Við
byrjum ælingar klukkan tiu
á morgnana og æfum til
klukkan tvö. Siðdegis eru
æfingar lrá klukkan sex og
þær standa til klukkan tiu á
kvöldin. Dans er mjög
erliður likamlega og andlega
reyndar lika.þviaðá meðan
maður er að dansa er ekkert
ta'kifæri til að slaka á og
hvila sig „Þetta er brot úr
viðtali, sem Vikan birtir við
Svcinbjörgu Alexanders,
ballcttdansara.
É G HEF ÖLL
ÞVOTTAPRÓGRÖMM
í KOLLINUM
„Auðvitaðer manninum jafn
eðlilegt og konunni að hugsa
um sitt eigið barn. Stundum
baða ég til dæmis hvit-
voðunginn. Og ég þvær stór-
þvotta. Eg hef öll þvotta-
prógrömm alveg i kollinum.
Eg er með svuntu, alltaf
þegar ég get. En ég geri
vissar kröfur.Eg stig á
bremsuna. Eg vil ekki, að
eiginmaðurinn breytist i
kellingu...” Þella segir
Jónas Guðmundsson stýri
maður m.a. i spjalli við
Vikuna, en hann sendir frá
sér lyrstu skáldsögu sina
núna fyrir jólin.
STOFNUÐU
FYRIRTÆKI
TIL AÐ
KAUPA CLAN
„Þannig var, að verð á brota
járni var ákaflega hátt á
arunum upp úr 1950, og ég
var svona ásamt öðrum að
sal'na þessu hingaö og
þangað. Svo stofnuðum við
þetta fyrirtæki árið 1952 til
þess að kaupa Clan, stórt
oliuskip, sem strandaði á
Reykjanesi. En það er löngu
liöin tið. Á árunum 1954-5
vorum við farnir að bjarga
skipum úr strandi og
byrjaöir á þessu sanddælu-
veseni okkar”. Sjá óska-
viðtal við Kristin
Guöbrandsson, forstjóra
Björgunar hf, i nýjustu Viku.