Tíminn - 17.08.1974, Page 1

/■
SLONGUR
BARKAR
TENGI
Landvélarhf
14í). tölublað — Laugardagur 17. ágúst — 58. árgangur
Dömur!
Nýjung!
DRESSFORM fatnaður loks á
íslandi
Pantið bækling núna
33373
Sjálfvirkur slmsvari allan
sólarhringinn.
Póstverzlunin
Heimaval, Kópavogi.
Meðalævi fólks á Vestur-
löndum hætt að lengjast?
— hjartasjúkdómar og bílslys
hækka dónartöluna
HHJ-Rvik. — Af framförum i
læknavisindum og heilbrigðis-
málum almennt hefur leitt, að
undanfarna áratugi hefur dánar-
tala fólks hvarvetna lækkað
mjög. Á ailra siðustu árum hefur
þó orðið nokkur breyting á þessu
sums staðar á Vesturlöndum.
Þess eru dæmi, að dánartalan —
sérstaklega hvað karlmenn á-
hrærir — hefur hækkað að nýju.
Orsakir þessa eru aðallega tvær,
að sögn Leo A. Kaprio, aðalfram-
kvæmdastjóra Evrópudeildar
WHO — annars vegar hin geig-
vænlega tiðni dauðsfalla af völd-
um hjartasjúkdóma, og hins veg-
ar bilslysin.
Yfirleitt eru konur körlum
langlifari. Að undanförnu hafa
reykingar kvenna farið vaxandi,
og fjölgað hefur þeim konum,
sem aka bil, og þær lenda þvi oft-
ar i bilslysum en áður gerðist.
betta tvennt er talið valda þvi, að
dánartala kvenna hefur viða á
Vesturlöndum ekki lækkað jafn-
ört og áður, eða jafnvel hækkað.
Þess má geta i þessu sambandi,
að á fyrri hluta þessa árs fækkaði
bilslysum viða um allt að 20-30%
vegna bensinskortsins, sem leiddi
af oliukreppunni s.k.
Meða lævi
Þegar rætt er um meðalævi
fólks er átt við þann árafjölda,
sem liklegt er,að nýfædd börn eigi
ólifaðan. Island er i flokki þeirra
landa, þar sem meðalævin er
hvaðlengst. Samkvæmt tölum frá
Hagstofu Islands er meðalævi is-
lenzkra karla 70,7 ár, en meðal-
ævi kvenna 76,3 ár. Hvað meðal-
ævi karla áhrærir, er ísland i
fjórða sæti i heiminum ásamt
Danmörku. Meðalævi karla er
lengri I Noregi og Hollandi, þar
sem hún er 71,0 ár, en lengst er
hún I Sviþjóð, þar sem nýfædd
sveinbörn geta vænztþess að lifa i
71,9 ár.
1 aðeins tveimur löndum er
Framhald á bls. 2
Endurgreiðsla
25%gjaldsins
að hefjast
—hs—Rvik. Næstkomandi þriðju-
dag, 20. ágúst, verður byrjað að
greiða innflytjcndum 25%-inn-
flutningsgjaldið, sem sett var á á
sinum tfma til að reyna að draga
úr hinum gegndarlausa innflutn-
ingi.
Að sögn Björns Tryggvasonar,
aðstoðarbankastjóra hjá Seðla-
bankanum er enginn vafi á þvi,
að þessi ráðstöfun hefur valdið
minni eftirspurn eftir gjaldeyri til
innflutnings. Upphæðin nam að
kvöldi 14. ágúst 1152 milljónum
króna samtals.
Af upphæðinni, sem innflytj-
endur greiða, eru borgaðir 5%
vextir, eftir að vaxtahækkunin
varð 15. júli s.l., en vextir voru
áður 3%.
Afréttin vestan Hítarvatns:
Hvar liggja
sýslumörkin?
— og hverjum ber fasteignagjaldið?
BH-Reykjavik. — Sums staðar á
landinu leikur talsverður vafi á
sýslumörkum, og sú spurning
hefur stundum skotið upp kollin-
um, hvort land jarðar geti verið I
tveim sýslum. Til dæmis hefur
verið deilt um það, hvar eru mörk
Suður-og Norður-Þingeyjarsýslu,
og hugsanlega gætu einnig verið
skiptar skoðanir um mörk
Borgarfjarðarsýslu og Kjósar-
sýslu. Nú um þessar mundir velta
menn þvi fyrir sér, hvar séu mörk
Mýrasýslu og Hnappadalssýslu
við Hitarvatn. t þvi tilviki er um
það að ræða, hvert fas'teignagjöld
eiga að renna.
A landabréfi herforingjaráðs-
ins danska eru sýslumörk sýnd
eftir Hitarvatni endilöngu og úr
norðurenda þess að mörkum
Dalasýslu. Landsvæði vestan
vatnsins milli Svinbjúgs og Klif-
sands, skammt frá útfalli Hitar-
ár, er hins vegar eign Hraun-
hrepps, og hafa engar brigður
verið bornar á það. Veltur það á
þvi, hvort sýslumörk eru rétt sett
á herforingjaráðskortið, hvort
Frh. á bls. 15
Reglur gegn hamstri
á erlendum gjaldeyri
— ferðamannagjaldeyrir afgreiddur þremur dögum fyrir brottför
—hs—Rvfk. Blöndunarvélin hans Sverris Runólfssonar var I gær sett upp á stóran flutningabil og ekið
upp á Kjalarnes, þar sem Sverri hefur verið úthlutaður 1 kilómetri til að sanna ágæti „blöndunar á
staðnum”, eins og aðferðin er kölluð, sem hann ætlar aðleggja vegi með. Sverrir sagði við það tækifæri,
að hann hefði ávallt gert góða samninga við Guð almáttugan, en ekki hefði hann vitað það fyrr, að Hann
stjórnaði bankakerfinu fyrir sig. Vélina leysti Sverrir út I fyrradag, en I gær voru hömlur settar á gjald-
eyrissölu bankanna. Sverrir sagði, að hann myndi setja vélina niður við endann á vegarkaflanum, þar
sem hún biði þess, aö lokið yrði við aö undirbúa vegarstæðiö. Það gengur hins vegar hægar en ráð var
fyrir gert, þvi Sverrir fékk ekki nema eina jarðýtu, en ætlaði að fá fjórar. Þess verður væntanlega ekki
langt að biða, að árangurinn af langri baráttu hans við „kerfiö” sjái dagsins ljós. „Kerfiö” kvað hann
mengað af siidarárahugsunarhætti, þar sem markmiðiö væri að raka sem mestu saman á sem stytztum
tima, en langtimasjónarmið litt tekin með I reikninginn, — auk þess sem það væri ákaflega þungt I vöf-
um. Timamynd: Gunnar
—hs—Rvlk. Siðustu dagana hefur
verið gifurleg eftirspurn eftir er-
lendum gjaldeyri, einkum ferða-
mannagjaldeyri. öilum er ljóst,
að einhverjar ráðstafanir verða
gerðar til að rétta við þjóðarbú-
skapinn, og kemur þá gengisfell-
ing m.a. i huga manna. Vegna
þessarar gifurlegu eftirspurnar
og feikilega álags á gjaldeyris-
deildirnar, hefur Seðlabankinn, I
samráði við viðskiptaráðuneytið
og gjaldeyrisbankana, sett nýjar
reglur um að ferðagjaldeyrir
verði ekki afgreiddur nema
þremur virkum dögum fyrir
brottför. Aður var þessi timi 14
dagar fyrir brottför. Ennfremur
hafa verið settar reglur um, að
gjaldeyrissala fari þvi aðeins
fram, að skuldbinding sé að falla i
gjalddaga og hún knýjandi að
mati gjaldeyrisdeilda bankanna.
Þessar reglur eru settar til
þess að sporna við þvi, að menn
hamstri gjaldeyri löngu áður en
þeir þurfa á honum að halda,
sagði Jóhannes Eliasson, banka-
stjóri i Útvegsbankanum i viðtali
I gær. Hann sagði, að fólk ætti von
á gengislækkun og þvi keypti það
t.d. farmiða eitthvað fram i tim-
ann og fengi út á þá gjaldeyri.
Ekki hafa menn þó getað keypt
gjaldeyri fyrr en 14 dögum fyrir
brottför, þvi að sú regla var sett i
april s.l.
1 tilkynningu Seðlabankans til
viðskiptabankanna segir svo:
„Vegna óvissu i gjaldeyris- og
gengismálum hefur bankastjórn-
in ákveðið i samráði við við-
skiptaráðuneytið og gjaldeyris-
bankana, að eftirfarandi reglur
gildi frá og með 16. ágúst:
1. Gjaldeyrissala fari þvi aðeins
fram, aðskuldbinding sé að falla i
gjalddaga og hún knýjandi að
mati gjaldeyrisdeildar bank-
anna. Til þess að ganga úr skugga
um þetta, fari allar gjaldeyris-
beiðnir um hendur gjaldeyris-
deildar bankanna áður en til af-
greiðslu komi, þannig að sala
gjaldeyrisins fari i fyrsta lagi
fram tveimur virkum dögum eftir
móttöku beiðninnar i banka.
Regla skv. 1. málsgrein á við
allar yfirfærslur, einnig C. gjald-
eyrisbeiðnir,en um ferðagjaldeyri
eru til viðauka þær reglur, sem
hér fara á eftir. Varðandi erlend-
ar skuldbindingar innflytjenda
vara skal söludagur gjaldeyris
miðast við þann dag, sem stætt er
á að afgreiða gjaldeyrinn, þannig
að eðlileg skil-verði.
2. Gjaldeyrisbeiðnir vegna
brottfarar af landinu (ferða-
sjúkra og námsgjaldeyrir) séu
ekki afgreiddar með lengri fyrir-
vara, en að þrir virkir dagar séu
til brottfarar.
Með afgreiðsludegi gjaldeyris
skv. ofanskráöu er átt við söludag
gjaldeyris. Ofangreindar reglur
eiga einnig við vixlasamþykktir
við úttekt á innflutningsskjölum.
Jafngilda þær þvi sölu gjaldeyris,
skv. ofanskráðu.”